Φατμέ

Ηταν στη Νέα Σμύρνη, τέλη της δεκαετίας του '70, όταν μιά παρέα φίλων άρχιζε να εκφράζει τις εφηβικές της ανησυχίες μέσα απ' το ανέβασμα αυτοσχέδιων θεατρικών έργων. Μικρά σκέτς με την επένδυση ζωντανής μουσικής με τραγούδι παρουσιάζονταν στο κοινό μικρών "καφωδείων" και Πνευματικών κέντρων. Την πρωτότυπη εκείνη μπάντα αποτελούσαν οι: Νίκος Πορτοκάλογλου, Χάρης Καβαλλιεράτος, Γιώργος Φιλιππάκης, Οδυσσέας Τσάκαλος, Αργύρης Αμίτσης, Μιχάλης Μουστάκης, Γιάννης Κερκύρας, Νίκος Μηλιώνης και η Ιωάννα Τσακάλου.

Η θεατρική αναζήτηση ανοίγει το δρόμο στην μουσική και από την διάσπαση του 9/μελούς συγκροτήματος δημιουργούνται οι "ΦΑΤΜΕ" και οι "Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω".
Η πρώτη σύνθεση του γκρούπ περιελάμβανε τούς: Νίκο Πορτοκάλογλου, Οδυσσέα Τσάκαλο και Δημήτρη Καλατζή και το '81 ηχογραφείται το πρώτο ομώνυμο LP των ΦΑΤΜΕ, που έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά της σύγχρονης ελληνικής δισκογραφίας, προτείνοντας μιά πρωτότυπη περιγραφή των ανησυχιών του νέου της μεταπολίτευσης. Τραγούδια όπως ο "Ασωτος Υιός" και το "Πίσω απ' τις γρίλλιες" δείχνουν μία ευαισθησία που έμοιαζε να έχει εξαφανιστεί απ' το ελληνικό τραγούδι μέσα στα συνθήματα και τις επικές κραυγές. Είναι οι πρώτοι που μιλάνε γιά "Ελληνικό Ηλεκτρικό Τραγούδι" και την αρχή μιάς νέας εποχής.
Οι ζωντανές εμφανίσεις αρχίζουν να πυκνώνουν με την προσθήκη του Μιχάλη Μουστάκη στα πλήκτρα και το ακκορντεόν. Οι συναυλίες των ΦΑΤΜΕ δημιουργούν αίσθηση και ένα κοινό σχηματίζεται γύρω τους. Ο δεύτερος δίσκος "ΨΕΜΜΑΤΑ" φαίνεται πιό κατασταλαγμένος. Ηχογραφημένος με πολλή προσοχή, περιέχει ξεκάθαρη την μουσική θέση των ΦΑΤΜΕ, μιά επικίνδυνη ισορροπία ανάμεσα σε ανατολή και δύση, ανάμεσα στο λαiκό τραγούδι και την ρόκ αισθητική.
Οι ΦΑΤΜΕ θεωρούνται πιά μία μεγάλη ελπίδα του ελληνικού τραγουδιού. Ομως οι ίδιοι δεν μένουν ποτέ στάσιμοι αλλά διαρκώς εξελίσσονται. Μετά την αποχώρηση του Δημήτρη Καλατζή, ανεβαίνουν στην Θεσσαλονίκη όπου ηχογραφούν στο στούντιο του Νίκου Παπάζογλου τον τρίτο τους δίσκο με τίτλο "ΡΙΣΚΟ". Ο δίσκος αυτός, από το όνομά του και μόνο, υποδήλωνε την ανήσυχη διάθεση των δημιουργών του. Πληθώρα αξιόλογων μουσικών έρχεται να πλουτίσει τον ήχο των ΦΑΤΜΕ, δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα που σμίγει την ελληνική παράδοση με την αφροαμερικάνικη αναζήτηση συγκροτημάτων όπως οι Talking Heads. Οι ανατολίτικοι δρόμοι πλουτίζονται με πολυρυθμικές αναπτύξεις, ενώ ο στίχος από κλειστοφοβικός γίνεται ώριμος και μεστός, ερχόμενος να εκφράσει πλέον ολόκληρη την "χαμένη γενιά της μεταπολίτευσης" στο οριακό "Υπάρχει λόγος σοβαρός¨. Την κυκλοφορία του δίσκου ακολούθησαν συναυλίες όπου τους τρείς πλέον ΦΑΤΜΕ (Πορτοκάλογλου, Τσάκαλο, Μουστάκη) συνόδευαν διακεκριμένοι μουσικοί, μεταφέροντας στην σκηνή μιά ένταση που μόνο σάν υποψία υπήρχε στο βινύλιο.
Το μεγάλο άνοιγμα στο πλατύ κοινό ήρθε με την κυλοφορία του τέταρτου δίσκου, που χαρακτηριστικά είχε τον τίτλο "ΒΓΑΙΝΟΥΜΕ ΑΠ' ΤΟ ΤΟΥΝΕΛ". Εδώ τα πράγματα απλοποιούνται ουσιαστικά σε σχέση με το "ΡΙΣΚΟ", τόσο από στιχουργική όσο και από μουσική άποψη. Η γραφή του Νίκου Πορτοκάλογλου, ώριμη πιά και κατασταλαγμένη, αποδύεται το χιτώνα του έφηβου και ντύνεται την προσεκτική αισιοδοξία του προβληματισμένου νέου ανθρώπου, που συμμετέχει με ζήλο στα δρώμενα. Οι ΦΑΤΜΕ είναι πιά φωτεινοί με το δικό τους προσωπικό ύφος να πιστοποιείται από την είσοδο του Μίμη Ντούτσουλη στο μπάσσο, τελειοποιώντας έτσι το όχημα που λέγεται ΦΑΤΜΕ. Η συμμετοχή της Χαρούλας Αλεξίου και το "Καλοκαιράκι" κάνουν τους ΦΑΤΜΕ γνωστούς πέρα από το μέχρι τότε κοινό τους. Η επιτυχία του δίσκου ακολουθείται από εμφανίσεις στην τηλεόραση και ειδικά αφιερώματα με αποκορύφωμα μιά μεγάλη συναυλία στο Λυκαβητο.
Οι ΦΑΤΜΕ αποτελούν πιά το μεγαλύτερο ελληνικό συγκρότημα. Εμφανίζονται στο "ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ" του Διονύση Σαββόπουλου και στο Πρόγραμμα του Σείριου του Μάνου Χατζιδάκη. Στα τέλη του '87 ηχογραφούν τον πέμπτο τους μεγάλο δίσκο που τιτλοφορείται "ΤΑΞΙΔΙ". Προπομπός του δίσκου το τραγούδι "Πρωταθλητές" εμπνευσμένο από το θρίαμβο στο EUROBASKET. Τα τραγούδια "Βουτάω βαθειά", "Ταξίδι", "Βάλε μου δύσκολα" προεκτείνουν την οπτική του "ΤΟΥΝΕΛ" και καταπιάνονται με την προσωπική αναζήτηση της ολοκλήρωσης του ατόμου. Με το "ΤΑΞΙΔΙ" οι ΦΑΤΜΕ φτιάχνουν τον πιό ώριμο δίσκο τους.
Οι συναυλίες, οι συνεντεύξεις και οι εμφανίσεις σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια πληθαίνουν. Ο χειμώνας του '88 θα βρεί τους ΦΑΤΜΕ να παίζουν στο "ΖΟΟΜ" μαζί με την Χαρούλα Αλεξίου και την Αφροδίτη Μάνου και το πρόγραμμα αυτό ηχογραφείται ζωντανά. Οι ΦΑΤΜΕ είναι πιά έτοιμοι γιά έναν απολογισμό της μέχρι τότε πορείας τους, που έρχεται με μια πανηγυρική συναυλία στο Λυκαβητό, με την συμμετοχή πολλών γνωστών καλλιτεχνών. Η συναυλία ηχογραφείται, μαγνητοσκοπείται και αναμεταδίδεται ζωντανά από το ραδιόφωνο. Μιά βραδυά ανεπανάληπτη!...
Με την έκδοση του διπλού live που τιτλοφορείται "ΠΑΛΚΟ" και έχοντας κλείσει ένα κύκλο 8 χρόνων ανοδικής πορείας, οι ΦΑΤΜΕ αποφασίζουν να τραβήξουν ο καθένας τον δικό του δρόμο αναζήτησης. "Συμπληρώνουμε πιά 8 χρόνια", λέει ο Νίκος Πορτοκάλογλου στο εσώφυλλο του δίσκου, "μαζί με τον Οδυσσέα, τον Μιχάλη, τον Μήτσο στην αρχή και μετά τον Μίμη που δουλεύουμε παίζοντας και παίζουμε δουλεύοντας. Με το "ΠΑΛΚΟ" -ένα δίσκο ζωντανό που περιέχει 20 διασκευές- οι ΦΑΤΜΕ κλείνουν τον κύκλο της εφηβίας τους. Ευχαριστούμε γιά την παρέα ως εδώ και καλή αντάμωση."


Νίκος Πορτοκάλογλου:
Γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του '57 (Αιγόκερως) στο Βόλο αλλά μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη. Στιχουργός και συνθέτης της παρέας, αλλά και κιθαρίστας και βασικός τραγουδιστής. Σάν μουσικός είναι αυτοδίδακτος, όπως και σε οτιδήποτε άλλο έχει μάθει. Εχει πάθος γιά τη ζωγραφική, το σινεμά, τα ταξίδια, την ιστορία, τους Μπήτλς, τα μυστικά, τον ήλιο και τα τραγούδια που σου σηκώνουν... την τρίχα. Εχει συμμετάσχει σε σχολικά γκρούπ, σε ορχήστρες σκυλάδικων και θερινών ντισκοτέκ, είχε φοιτήσει γιά λίγο στη σχολή καλών τεχνών στις Βρυξέλλες και ήταν ο εμπνευστής και η ψυχή των ΦΑΤΜΕ.

Οδυσσέας Τσάκαλος:
Γεννήθηκε το Νοέμβριο του '57 (Τοξότης) στο Μπουένος Αυρες στην Αργεντινή, αλλά μεγάλωσε κι αυτός στη Νέα Σμύρνη. Στο Γυμνάσιο γνωρίστηκε με τον Νίκο και άρχισαν (σε ώρες μαθημάτων κυρίως) να ονειρεύονται ένα υπέροχο καινούργιο συγκρότημα. Ηδη του άρεσαν τα ντράμς (βλέπε Led Zeppelin) και το καλό ποδόσφαιρο (βλέπε Δομάζος). Μεγαλώνοντας τα γούστα του πλαταίνουν και εκτιμά κάποια πράγματα όπως π.χ. τη φιλία, τις ωραίες γυναίκες κάθε ηλικίας, τον Sallinger, τον Μητροπάνο στα παλιά του, τους ήρωες του '21, τον Sting και φυσικά το σινεμά. Στα τύμπανα είναι αυτοδίδακτος και το ορμητικό του παίξιμο είναι ο τέλειος καθρέφτης του εαυτού του.

Μιχάλης Μουστάκης:
Γεννήθηκε το Μάiο του '58 (Δίδυμος) στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Καλλιθέα. Ηταν το πιό μορφωμένο μέλος του συγκροτήματος με πολλά χρόνια σπουδές σε ωδεία, στα θεωρητικά και στο πιάνο. Γνωρίστηκε με τον Νίκο και τον Οδυσσέα γύρω στο '76, φτιάχνοντας ένα γκρούπ γιά να παίξουν σε σχολικούς χορούς. Εχει τρέλλα γιά τα θρίλλερ, το Zappa, το Nino Rota, τον G. Battaille και την Xaviera Hollander, τα σκίτσα, τον Dali και την ευαισθησία του καλλιτέχνη. Μιλάει λίγο και είναι ο μόνος συνεπής στα ραντεβού του.

Μίμης Ντούτσουλης:
Γεννήθηκε το Δεκέμβρη του '60 (Τοξότης) στη Δραπετσώνα όπου και μεγάλωσε. Ξεκίνησε σάν αυτοδίδακτος αλλά μελέτησε πολύ και έπαιξε σε διάφορες επαγγελματικές ορχήστρες. Μαζί με τον Μιχάλη ήταν οι δύο μορφωμένοι του γκρούπ. Γνωρίστηκε με τους υπόλοιπους το καλοκαίρι του '85, τους βρήκε ενδιαφέροντες αλλά μυστήριους και αποφάσισε να συμμετάσχει. Παίζει ηλεκτρικό και ακουστικό μπάσσο, του αρέσει η αλητεία και η τάξη, οι ατέλειωτες συζητήσεις και η σιωπή, τα παλιά σύνθι και το αμερικάνικο σινεμά.

"Το μέτρο και το πάθος
είναι η δικιά μου Ελλάδα
Ούτε σωστό ούτε λάθος
μιά δροσερή λιακάδα
είναι η δικιά μου Ελλάδα."

(Ν.Π.)