Κι όμως, όμορφα - Ένα βιβλίο για την τζαζ

Συγγραφέας του ο Τζεφ Ντάιερ (Geoff Dyer). Είναι περίπου 300 σελίδες και πιστεύω οτι θα ενθουσιάσει τους φίλους της τζαζ, μια και έχει ένα αρκετά ευρηματικό concept που κάνει ακόμα και τους μη ιδιαίτερα μυημένους στη συγκεκριμένη μουσική, όπως η αφεντιά μου, να λαχταρούν να το ξεφυλλίσουν.

Ο συγγραφέας λοιπόν φιλοτεχνεί πορτρέτα δημιουργών που σφράγισαν με τη μουσική τους την εξέλιξη της τζαζ. Δημιουργών όπως οι Λέστερ Γιανγκ, Θελόνιους Μονκ, Μπαντ Πάουελ, Μπεν Ουέμπστερ, Τσαρλς Μίνκους, Αρτ Πέπερ, Ντιουκ Έλινγκτον, Ντίζι Γκιλέσπι.

Το ρήμα «φιλοτεχνεί» χρησιμοποιείται στην κυριολεξία του· ο Ντάιερ δεν παραθέτει απλώς βιογραφικά στοιχεία, ούτε αναπτύσσει με τη γλώσσα του μουσικοκριτικού κάποιες θεωρητικές απόψεις για το έργο τους, αλλά καταφεύγει στη μυθοπλασία και στην ποιη τική γλώσσα για να μπορέσει να αναπλάσει τον βιωματικό χώρο στον οποίο γεννήθηκε η μουσική τους. Αποδεχόμενος ότι η τυπική κριτική, ως διαμεσολαβητής μεταξύ του δημιουργού και του ακροατή, λειτουργεί συνήθως ως ένα απλό υποκατάστατο που αδυνατεί να αναδείξει την ουσία, την ψυχή του έργου, ο Ντάιερ μιλάει για την τζαζ με τον τρόπο του δημιουργού, συνδυάζοντας την κριτική και τη μυθοπλασία.

Ο Ντάιερ «γράφει» σαν ένας μουσικός της τζαζ: η πρώτη ύλη που χρησιμοποίησε είναι ρήσεις μουσικών, πληροφορίες για τη ζωή τους από διάφορες πηγές, μα και φωτογραφίες μουσικών στη σκηνή. Αυτές είναι οι «σταθερές» του, που λειτουργούν όμως ως αφετηρία ενός δημιουργικού αυτοσχεδιασμού ο οποίος τον οδηγεί στο χώρο της μυθοπλασίας, κατά τον ίδιο τρόπο που ένας μουσικός της τζαζ στηρίζεται στις «σταθερές» της μουσικής του παράδοσης για να αυτοσχεδιάσει. Αποκαλυπτικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αξιοποιεί το φωτογραφικό υλικό: «παρόλο που απαθανατίζει μόνο ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, η βιωμένη διάρκεια της εικόνας επεκτείνεται αρκετά δευτερόλεπτα πριν και μετά από αυτή την ακινητοποιημένη στιγμή για να συμπεριλάβει [...] ό,τι μόλις συνέβη ή ό,τι πρόκειται να συμβεί...» Ο Ντάιερ μετασχηματίζει λοιπόν εικόνες, ήχους και πληροφορίες σε τέχνη του λόγου για να βοηθήσει τον αναγνώστη –που κάποιες στιγμές νιώθει ότι γίνεται ακροατής, ότι «διαβάζει ήχους»– να αφουγκραστεί την ψυχή του Λέστερ Γιανγκ, του Θελόνιους Μονκ ή του Μπαντ Πάουελ, να «ακούσει» την ψυχή της τζαζ.

Στα Επιλεγόμενα του βιβλίου ο Ντάιερ περνάει από το χώρο της μυθοπλασίας στο χώρο του θεωρητικού λόγου προσφέροντας στον αναγνώστη ένα άρτιο δοκίμιο για την εξέλιξη της τζαζ, για το παρελθόν και το παρόν της, και αναπτύσσοντας το θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να προσεγγίσει το κυρίως «μυθοπλαστικό» κείμενο. Επίσης στα παραρτήματα ο συγγραφέας παραθέτει τις πηγές του


Το 1992 το Κι όμως, όμορφα... τιμήθηκε με το Βραβείο Somerset Maugham τη βρετανικής Εταιρείας Συγγραφέων.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Τζεφ Ντάιερ (Geoff Dyer) γεννήθηκε το 1958 στο Τσέλτεναμ του Γκλόστερσερ και σπούδασε στο Κολέγιο Corpus Christi της Οξφόρδης. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1986 με μια κριτική μελέτη για τον Τζον Μπέργκερ με τίτλο Ways of Telling: Work of John Berger και το 1989 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα, The Colour of Memory. Το βιβλίο που τον καθιέρωσε ήταν το But Beautiful (1991), για το οποίο τιμήθηκε το 1992 με το Βραβείο Somerset Maugham της Βρετανικής Εταιρείας Συγγραφέων. Με το βιβλίο αυτό εγκαινίασε ένα νέο, «αταξινόμητο» είδος γραφής, που συνδυάζει τον κριτικό στοχασμό και τη μυθοπλασία. Στα νεότερα έργα του συμπεριλαμβάνονται τα: The Search (1993), Out of Sheer Rage: In the Shadow of D. H. Lawrence (1997), Paris Trance (1998), Yoga for People Who Can’t Be Bothered to Do It (2003), καθώς και το The Ongoing Moment (2005), μια «ιδιόρυθμη» ιστορία της φωτογραφίας. Ζει στο Λονδίνο.

Ο συγγραφέας Τζεφ Ντάιερ (Geoff Dyer)

ΚΡΙΤΙΚΕΣ
«Το μοναδικό βιβλίο για την τζαζ που συστήνω στους φίλους μου. Ένα μικρό διαμάντι».
Keith Jarrett

«Όμορφο: ένα ιδιοφυές και έξοχα γραμμένο βιβλίο».
The New York Times

«Ίσως το καλύτερο βιβλίο που έχει γραφεί για την τζαζ».
David Thomson, Los Angeles Times Book Review