Η διδασκαλία της Μουσικής Προπαίδειας

Γράφει ο Kristalo
2 άρθρα στο MusicHeaven

Εδω θα πρέπει πράγματι να αναλογιστούμε την σοβαρότητα του θέματος και να θέσουμε διδακτικους στόχους εξαρχής ώστε να επιτύχουμε μια σωστή κατευθυνόμενη μουσική διδασκαλία. Οι στόχοι ειναι σημαντικοί για πάρα πολλούς λόγους από τους οποίους οι εξής είναι οι σημαντικότεροι:

• Αποφασίζουμε που θέλουμε να οδηγηθούμε για να επιλέξουμε τα σωστά μέσα επίτευξης των στόχων. (εποπτικό υλικό, βιβλιογραφίες, παιχνίδια, διάφορες δραστηριότητες κτλ)
• Όταν θέτουμε εκπαιδευτικούς στόχους στο τέλος ξέρουμε αν επιτεύχθηκαν ή όχι. Διάφορα τεστ μπορούν πραγματικά να εξακριβώσουν το αποτέλεσμα.
• Με τους στόχους δεν υπάρχει ο κίνδυνος να ξεφύγει ο παλμός και η ροή του μαθήματος, κρατώντας του μαθητές σε μια συνεχή παρακολούθηση και εγρήγορση.

Όταν λοιπόν θέσουμε τους εκπαιδευτικούς μας στόχους, τότε μπορούν να τεθούν και τα κριτήρια της ικανοποιητικής εκτέλεσης των δραστηριοτήτων και ανάλογα διευρύνουμε τους στόχους μας. Π.χ αν ένα παιδί έχει καταφέρει να αντιλαμβάνεται κάποιους πρωταρχικούς ρυθμούς (ρυθμικά μοτίβα) με ορισμένες δραστηριότητες, τότε διευρύνουμε τους στόχους μας και αλλάζουν οι δραστηριότητες έτσι ώστε το παιδί να καταφέρει να ακούει τον συνδυασμό ρυθμικών μοτίβων. Η διδασκαλία εξελλισεται επιτυγχάνοντας πάντα τους πρωταρχικούς μας στόχους.

Στα πρώτα μαθήματα θα πρέπει να εκτελέσουμε δραστηριότητες και παιχνίδια με στόχο την γνωριμία των μαθητών και την απόκτηση εμπιστοσύνης μεταξύ τους έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια δεμένη ομάδα παιδιών. Στόχος μας λοιπόν οι κοινωνικοποίησή τους.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ

• Τα παιδια σχηματίζουν ένα κύκλο. Ένα ένα λέει το όνομα του τραγουδιστά, κάνοντας συγχρόνως και μια κίνηση. Μόλις σταματήσει τα υπόλοιπα παιδιά επαναλαμβάνουν τραγουδιστά το όνομα του καθώς και την κίνηση. Συνεχίζει το επόμενο παιδί και κ.ο.κ.
• Τα παιδιά κάνουν δυο ομάδες και στέκονται αντιμέτωπα. Η μία ομάδα κλείνει τα μάτια της με μαντήλια και τα παιδιά της άλλης αλλάζουν θέσεις. Η πρώτη ομάδα πλησιάζει και αρχίζει να ψηλαφίζει το απέναντι παιδί προσπαθώντας να ξεχωρίσει ποιο τελικά  είναι το παιδί που έχει απέναντι του! Στην συνέχεια κάνει το ίδιο η άλλη ομάδα, αλλάζοντας ρόλους.

Στο ίδιο ύφος μπορούν να παιχτούν διάφορα τέτοια παιχνίδια που μπορουν να χαρίσουν την εξοικιώση μεταξύ τους.

Έπειτα πρέπει οι μαθητές να γνωρίσουν τα όργανα και το εποπτικό υλικό της τάξης!

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΟΠΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

• Τα παιδιά κάθονται κάτω σε κύκλο. Μοιράζονται τα όργανα της τάξης. Το καθένα περιεργάζεται και πειραματίζεται στο όργανο όπως θέλει. (το χαιδεύει , το χτυπάει, το κουνάει κτλ). Μετά δίνουν το όργανο τους στο επόμενο και επαναλαμβάνεται η διαδικασία μέχρι που και το τελευταίο όργανο να περάσει από τα χέρια του πρώτου παιδιού.
• Τα παιδιά σηκώνονται από την θέση τους και καλούνται να φέρουν στον κύκλο ότι υλικό υπάρχει την τάξη. (μαντήλια, όργανα, παιχνίδια, μαξιλάρια κτλ). Μ΄αυτά δημιουργούν κάτι π.χ ένα πύργο παράξενο.
• Ένα παιδί κλείνει τα μάτια και προσπαθεί να θυμηθεί την θέση των πραγμάτων της τάξης. Η διαδικασία συνεχίζεται με τα υπόλοιπα παιδιά!

Στο στυλ αυτό μπορούν να παιχτούν διάφορα άλλα παιχνίδια που εσείς θα φανταστείτε!

Τα παιχνίδια θα πρέπει να παίζοντα συνέχεια τον πρώτο καιρό βάζοντας συνεχώς βαθμούς δυσκολίας πχ την επόμενη φορά που θα περιεργάζονται ένα όργανο να το κάνουν με κλειστά τα μάτια και να λένε το όνομά του.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

• Τα παιδιά παίρνουν μαντήλια η στεφάνια και στέκονται απέναντι από τον παιδαγωγό! Ο τελευταίος με την σειρά του και με υπόκρουσης ήρεμης μουσικής εκτελεί κινήσεις και τα παιδιά επαναλαμβάνουν σαν να είναι καθρέφτης.
• τα παιδιά μοιράζονται τα όργανα μεταξύ τους. Ο παιδαγωγός χτυπάει το δικό του με ένα χαρακτηριστικό τρόπο (δυνατά, απαλά, γρατσουνίζοντας κτλ). Τα παιδιά συγκεντρωμένα καλούνται να παίξουν με τον ίδιο τρόπο το δικό τους όργανο.
• Όλα τα παιδιά βγαίνουν έξω από την τάξη εκτός από ένα. Ο παιδαγωγός του λέει μια μικρή ιστορία και εκείνο πρέπει να αποδώσει το νόημα της ιστορίας με παντομίμα! Ένα ένα μπαίνουν τα παιδιά μέσα στην τάξη και το καθένα φτιάχνει παντομίμα την ιστορία στο επόμενο παιδί. Στο τέλος συζητιέται η απόδοση της ιστορίας από τα παιδιά.

Στο ύφος αυτό μπορούν να γίνουν διάφορα παιχνίδια που εσείς μπορείτε να φανταστειτε.

Τις πρώτες μέρες επίσης μιλάμε στα παιδιά για τους ήχους! Τους μιλάμε για την διαφορά του θορύβου με τον οργανωμένο ήχο που παράγει ρυθμό και βρίσκουμε διάφορα παραδείγματα.

Τους μιλούμε για την φωνή μας και πως παράγεται, για τις διακρίσεις των αντρικών και γυναικείων φωνών. Εδώ μπορούν να ακούσουν διάφορα παραδείγματα ηχητικά όπως το ντουέτο των γάτων του Ροσσίνι.

Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να συνεχιστούν στα μαθήματα του πρώτου μήνα όσο αφορά την γνωριμία και την κοινωνικοποίηση τους καθώς και την γνωριμία των οργάνων. Στα επόμενα μαθήματα θα αρχίσουμε να μιλάμε για το ηχόχρωμα και για τις ιδιότητες του ήχου όπως διάρκεια, ύψος κτλ.

Παιχνίδια που αφορούν την μουσική προπαιδεια υπάρχουν και κυκλοφορούν σε βιβλιογραφίες που εσεις μπορείτε να ψάξετε.

Στην επόμενη διδασκαλία θα μιλήσουμε και για το διάστημα της τρίτης του Μι -Σολ, και για το ρυθμικό μοτίβο των 2/4.

(Η διδασκαλια της Μουσικης Προπαιδειας βασισμενο στο συστημα του Karl Orff και του Emile Jaques-Dalcroze)