All You Zombies - Hooters

Γράφει ο Κωνσταντίνος Παυλικιάνης (CHE)
230 άρθρα στο MusicHeaven

Το ‘‘All You Zombies’’ γράφτηκε από τους Rob Hyman και Eric Bazilian, αμφότεροι ιδρυτικά μέλη των Hooters. Οι ίδιοι συνήθιζαν να το αποκαλούν “10 minutes song’’ επειδή το έγραψαν πολύ γρήγορα (αν και στην πραγματικότητα δεν τους πήρε 10 λεπτά αλλά περισσότερες από δύο ώρες). Το τραγούδι είναι γεμάτο από βιβλικές αναφορές, γεγονός που προκάλεσε αρκετή συζήτηση την εποχή που κυκλοφόρησε.

Όταν οι Hooters γράφανε το τραγούδι, ο πρώτος στίχος που ήρθε στο μυαλό του Hyman ήταν ‘‘All you people hide your faces, all you people in the street’’. Έτσι το τραγούδι βασίστηκε σ’ αυτό το στίχο. Την επόμενη μέρα αποφάσισαν ν’ αλλάξουνε τη λέξη ‘‘people’’ με μία άλλη καλύτερη. Τότε, και πάλι ο Hyman, σκέφτηκε τη λέξη ‘‘Zombies’’. Ο Bazilian ενθουσιάστηκε. Το τραγούδι είχε πλέον τίτλο ‘‘All You Zombies’’ αλλά αυτός ο τίτλος κάτι του θύμιζε, σαν να τον είχε ξανασυναντήσει κάποτε στο παρελθόν.

Μετά από σχεδόν δύο χρόνια ο Bazilian θυμήθηκε ότι όταν ήταν έφηβος είχε διαβάσει ένα βιβλίο του Robert Heinlein που περιείχε μια ιστορία με τον τίτλο: ‘‘All You Zombies’’. Αυτό του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση κυρίως γιατί ο Hyman εμπνεύστηκε τον τίτλο του τραγουδιού ενώ αγνοούσε πλήρως την ύπαρξη του βιβλίου του Heinlein κι επιπροσθέτως δεν είχε διαβάσει ποτέ του ούτε ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας. Μετά από πολλές προσπάθειες ο Bazilian κατόρθωσε να βρει ένα αντίτυπο του βιβλίου, καθώς δεν εκδιδόταν πια, και διαπίστωσε ότι το θέμα της ιστορίας δεν είχε καμία σχέση με το τραγούδι τους.

Ο Robert Heinlein (1907-1988) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς ιστοριών επιστημονικής φαντασίας. Το ‘‘All You Zombies’’ το έγραψε σε μία μόλις μέρα, στις 11 Ιουλίου 1958, και δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο περιοδικό ‘‘Fantasy and Science Fiction’’ στο τεύχος του Μαρτίου 1959. Αναφέρεται στην ιστορία ενός νέου άντρα ο οποίος ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, γονιμοποιεί τον τότε νεαρό θηλυκό του εαυτό (καθότι αργότερα άλλαξε φύλο) και αποδεικνύεται ότι είναι ο απόγονος αυτής της ένωσης με το παράδοξο αποτέλεσμα να είναι ο ίδιος ταυτόχρονα ο γιος, ο πατέρας και η μητέρα του!!!

Στην πραγματικότητα, καθώς εκτυλίσσεται η υπόθεση, όλοι οι σημαντικοί χαρακτήρες της ιστορίας είναι το ίδιο πρόσωπο σε διαφορετικά στάδια της ζωής του/της. Στο τέλος αυτό το πρόσωπο σκέφτεται: ‘‘I know where I came from, but where did all you zombies come from?’’. Η ερώτησή του έχει διττή έννοια. Είτε αναφέρεται στους υπόλοιπους εαυτούς του είτε στο ίδιο το κοινό, δηλαδή τους αναγνώστες!

Το τραγούδι ‘‘All You Zombies’’ πέραν του τίτλου δεν έχει άλλη ομοιότητα με την παραπάνω ιστορία. Οι στίχοι του τραγουδιού μας βάζουν στον βιβλικό κόσμο του Μωυσή και του Νώε, με αρκετά καλολογικά στοιχεία που αποτελούν μία ανάμειξη εικόνων που προέρχονται από τη Βίβλο. Συγκεκριμένα, αναφέρεται σε δύο ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης: στην ιστορία του Μωυσή, στον οποίο ο Θεός υπαγόρευσε τις Δέκα Εντολές στο όρος Σινά, και στην ιστορία του Νώε, που κατασκεύασε την Κιβωτό. Και στις δύο περιπτώσεις οι άνθρωποι αρνήθηκαν την καθοδήγηση που ήρθε από τον Θεό. Ας εξετάσουμε αναλυτικά τους στίχους του τραγουδιού:

Holy Moses met the Pharaoh / Yeah, he tried to set him straight / Looked him in the eye, "Let my people go" (Ο Μωυσής συνάντησε τον Φαραώ / Ναι, προσπάθησε να του μιλήσει σταράτα / τον κοίταξε στα μάτια, ‘‘άσε το λαό μου να φύγει’’).

Παλαιά Διαθήκη: ‘‘Και μετά ταύτα εισήλθε Μωυσής και Ααρών προς Φαραώ και είπαν αυτώ· τάδε λέγει Κύριος ο Θεός Ισραήλ· Εξαπόστειλον τον λαόν μου, ίνα μοι εορτάσωσιν εν τη ερήμω’’ (Έξοδος, κεφάλαιο 5).

Ο Μωυσής, λοιπόν, ζήτησε από το Φαραώ την άδεια να φύγουν οι Ισραηλίτες από την Αίγυπτο. Επειδή ο Φαραώ δεν το επέτρεψε, ο Θεός πληροφόρησε το Μωυσή για τις πληγές που θα έπλητταν τους Αιγυπτίους (Έξοδος, κεφάλαιο 7). Αποτέλεσμα αυτής της τιμωρίας ήταν να αφήσει ο Φαραώ ελεύθερους τους Ισραηλίτες μετά το Πάσχα (Έξοδος, κεφάλαιο 12). Όταν όμως οι Ισραηλίτες αναχώρησαν από την Αίγυπτο, ο Φαραώ μετάνιωσε, τους κυνήγησε, αλλά μετά από δυναμική παρέμβαση του Θεού, ο Μωυσής με το ραβδί άνοιξε τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας, με αποτέλεσμα οι Ισραηλίτες να σωθούν και να πνιγούν τα στρατεύματα των Αιγυπτίων (Έξοδος, κεφάλαιο 14). Παρά το γεγονός ότι ο Θεός, μέσω του Μωυσή, έδειξε τη δύναμή Του με θαύματα, ο λαός απίστησε πολλές φορές και διαμαρτυρήθηκε στο Μωυσή.

Holy Moses on the mountain / High above the golden calf / Went to get the Ten Commandments / He's just gonna break them in half (Ο Μωυσής στο βουνό / ψηλά πάνω από τον χρυσό μόσχο / πήγε να λάβει τις Δέκα Εντολές / και αμέσως θα τις σπάσει στα δύο).

Παλαιά Διαθήκη: ‘‘και εκάλεσε Κύριος Μωυσήν επί την κορυφήν του όρους… και έδωκε Μωυσή, τας δύο πλάκας του μαρτυρίου... και περιείλαντο πας ο λαός τα ενώτια τα χρυσά… εποίησεν αυτά μόσχον χωνευτόν… και οργισθείς θυμώ Μωυσής έρριψεν από των χειρών αυτού τας δύο πλάκας, και συνέτριψεν αυτάς υπό το όρος’’ (Έξοδος, κεφάλαιο 19, 31, 32).

Ο Θεός κάλεσε τον Μωυσή στο όρος Σινά και εκεί του έδωσε τις Δέκα Εντολές (κι έτσι ο Μωυσής έκανε στην ουσία το πρώτο download που καταγράφτηκε ποτέ). Όταν όμως κατέβηκε από το βουνό είδε το λαό του να προσκυνούν ένα χρυσό μοσχάρι. Βλέποντας την αποστασία από την λατρεία του αληθινού Θεού, ο Μωυσής οργίστηκε τόσο που έσπασε τις πλάκες με τις Δέκα Εντολές. Μετά όμως από τη μεσολάβησή του υπέρ του λαού, ο Θεός του έδωσε άλλες δύο πλάκες όμοιες με τις πρώτες (Έξοδος κεφ.19-34).

All you zombies hide your faces / All you people in the street / All you sittin' in high places / The pieces gonna fall on you (Όλοι εσείς τα ζόμπι κρύψτε τα πρόσωπά σας / Όλοι εσείς που βρίσκεστε στο δρόμο / Όλοι εσείς που είστε σε υψηλές θέσεις / Τα κομμάτια θα πέσουν πάνω σας)

Το ρεφρέν αν και δεν περιέχει αποσπάσματα από τη Βίβλο μοιάζει με προφητεία. Κάποιοι θεωρούν ότι το ρεφρέν, αλλά και το τραγούδι γενικότερα, είναι μία θρησκευτική αλληγορία με αποδέκτες τους αδιαφώτιστους, τους οποίους προειδοποιεί γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί αν δεν δεχτούν το λόγο του Θεού. Οι στίχοι που ακολουθούν μας μεταφέρουν εικόνες από το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, τη Γένεση, και συγκεκριμένα στη σκηνή όπου ο Νώε φτιάχνει την Κιβωτό.

No one ever spoke to Noah / They all laughed at him instead / Working on his ark, working all by himself (Κανένας δεν μίλησε στο Νώε / Αντίθετα όλοι γέλαγαν εις βάρος του / Δουλεύοντας την κιβωτό του, δουλεύοντας ολομόναχος).

Παλαιά Διαθήκη: ‘‘Ιδών δε Κύριος ο Θεός, ότι επληθύνθησαν αι κακίαι των ανθρώπων επί της γης… Νώε άνθρωπος δίκαιος, τέλειος ων εν τη γενεά αυτού· …Και είπε Κύριος ο Θεός τω Νώε· καιρός παντός ανθρώπου ήκει εναντίον μου, ότι επλήσθη η γη αδικίας απ' αυτών, και ιδού εγώ καταφθείρω αυτούς και την γην. Εποίησον ουν σεαυτώ κιβωτόν εκ ξύλων τετραγώνων’’ (Γένεσις, κεφάλαιο 6).

Επί των ημερών του Νώε η κακία και η ασέβεια των ανθρώπων είχε αυξηθεί αρκετά, και ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τους ανθρώπους και τη γη. Ο Θεός ζήτησε από το Νώε που ήταν δίκαιος, να κατασκευάσει την κιβωτό.

Only Noah saw it coming / Forty days and forty nights / Took his sons and daughters with him / Yeah, they were the Israelites (Μόνο ο Νώε το είδε να έρχεται / Σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες / Πήρε τους γιους και τις κόρες του μαζί / Ναι, ήταν οι Ισραηλίτες).

Παλαιά Διαθήκη: ‘‘και εποίησε Νώε πάντα, όσα ενετείλατο αυτώ Κύριος ο Θεός, ούτως εποίησε… και εγένετο υετός επί της γης τεσσαράκοντα ημέρας και τεσσαράκοντα νύκτας, εν τη ημέρα ταύτη εισήλθε Νώε, Σημ, Χαμ, Ιάφεθ, οι υιοί Νώε, και η γυνή Νώε και αι τρεις γυναίκες των υιών αυτού μετ' αυτού εις την κιβωτόν’’ (Γένεσις, κεφάλαιο 7).

Ο Νώε έβαλε μέσα στην κιβωτό κάθε είδους ζώο και την οικογένεια των τριών γιων του, προκειμένου να σωθούν από την καταστροφή. Ο κατακλυσμός κράτησε 40 ημέρες. Τα νερά έμειναν στη γη για 150 ημέρες και μετά από ακόμα 221 ημέρες η κιβωτός "κάθισε" στο όρος Αραράτ. Μετά την παραμονή ενός έτους στην κιβωτό ο Νώε βγήκε στη γη και θέλοντας να ευχαριστήσει το Θεό, έφτιαξε ένα βωμό για να προσφέρει θυσία. Ο Θεός ευχαριστήθηκε και υποσχέθηκε στο Νώε πως δε θα ξανάφερνε κατακλυσμό στη γη. Ως σημάδι της υπόσχεσης αυτής έστειλε το ουράνιο τόξο (9:13). Ο Θεός ευλόγησε το Νώε και τους γιους του λέγοντας: "αυξάνεστε και πληθύνεσθε και γεμίσατε τη γη".

Holy Father, what's the matter / Where have all your children gone / Sitting in the dark, living all by themselves / You don't have to hide anymore / All you zombies show your faces... (Άγιε Πατέρα, τι συμβαίνει; / Πού έχουν πάει όλα τα παιδιά σου; / Καθισμένος στο σκοτάδι, αφήνοντας τους πάντες μόνους τους / Δεν χρειάζεται να κρύβεσαι πια / Όλοι εσείς τα ζόμπι φανερώστε τα πρόσωπά σας…)

Μετά την επανάληψη του ρεφρέν, οι Hooters εγκαταλείπουν τις βιβλικές αναφορές και απευθύνονται πλέον στον ίδιο τον Θεό τον οποίο και κατηγορούνε ότι εγκατέλειψε τα τέκνα του ενώ, παράλληλα, τον παρομοιάζουν με ζόμπι προκαλώντας τον να φανερώσει το πρόσωπό του!

Αν και οι Hooters έμειναν ικανοποιημένοι από το τραγούδι, εντούτοις σκέφτηκαν ότι ήταν πολύ ιδιόμορφο για να γίνει επιτυχία. Έτσι, όταν έπαιζαν σε διάφορα clubs, το ‘‘All You Zombies’’ χαραμιζόταν στην αρχή του προγράμματος όταν ακόμα ο περισσότερος κόσμος δεν έδινε προσοχή. Δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόσο πολύ άρεσε το τραγούδι στον κόσμο, μέχρι που έκαναν ένα live στον ραδιοφωνικό σταθμό WMMR στη Φιλαδέλφεια, τον μεγαλύτερο ροκ σταθμό της πόλης εκείνη την εποχή. Όταν έπαιξαν το ‘‘All You Zombies’’ τα τηλέφωνα του σταθμού ‘‘πήραν φωτιά’’ από ακροατές που ζητούσαν το τραγούδι ξανά και ξανά! Για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ακροατών του σταθμού, οι Hooters τύπωσαν ένα single από εκείνη την εμφάνιση ώστε να μπορεί ο σταθμός να παίζει το τραγούδι.

Το συγκρότημα άρχισε να γνωρίζει πολύ μεγάλη επιτυχία στην Ανατολική Ακτή, παίζοντας σε διάφορα clubs, σχολεία, κολλέγια και εμφανιζόμενο στους τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς. Η καριέρα, λοιπόν, του τραγουδιού είχε ήδη ξεκινήσει.

Το 1983 οι Hooters συμπεριέλαβαν το ‘‘All You Zombies’’ στον πρώτο τους δίσκο ‘‘Amore’’ που κυκλοφόρησε από ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία και πούλησε περίπου 100.000 αντίτυπα. Περίπου την ίδια εποχή, κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος της Cyndi Lauper, ‘‘She’s So Unusual’’, στον οποίο συμμετείχαν οι Hooters (αυτοί γράψανε το περίφημο ‘‘Time After Time’’). Μέσω του δίσκου αυτού, η Columbia Records έστρεψε το ενδιαφέρον της στο συγκρότημα και οι Hooters υπέγραψαν κυκλοφορώντας το ‘‘All You Zombies’’ ως το πρώτο τους single σε νέα εκτέλεση, η οποία αργότερα συμπεριλήφθηκε στο δεύτερο δίσκο τους με τίτλο ‘‘Nervous Knight’’ (1985).

Η εκτέλεση αυτή είναι πιο αργή από την προηγούμενη ενώ προστέθηκαν κάποια ορχηστρικά τμήματα με αποτέλεσμα το τραγούδι να φτάσει σε διάρκεια σχεδόν τα 6 λεπτά. Όλα αυτά συνδυάστηκαν με μία μουσική που, αν και είναι ροκ, το beat παραπέμπει στη Reggae.

Η εισαγωγή του τραγουδιού είναι ευρηματική ως σύνθεση και εντυπωσιακά ενορχηστρωμένη. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι είναι μία από τις καλύτερες που έχουν γραφτεί ποτέ. Εδώ κυριαρχούν τα keyboards και οι απαντήσεις της ηλεκτρικής κιθάρας, ώστε η εισαγωγή, διάρκειας 1.11’’, να δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα για να ειπωθούν οι ιστορίες του Μωυσή και του Νώε. Οι απαντήσεις της ηλεκτρικής κιθάρας διανθίζουν ολόκληρο το τραγούδι προετοιμάζοντας την έκρηξη των τυμπάνων (στο 4.08’’) από τον David Uosikkinen, και στο διάρκειας 24 δευτερολέπτων δυναμικό σόλο της κιθάρας. Αναμφισβήτητα το ‘‘All You Zombies’’ είναι από τα τραγούδια εκείνα, που παίζονται σε υψηλή ένταση και δεν χορταίνουμε να ακούμε.

Αν και οι Hooters ισχυρίστηκαν ότι πίσω από τους στίχους του ‘‘All You Zombies’’ δεν κρυβόταν κάποιο ύπουλο και προμελετημένο σχέδιο, υπήρξαν σταθμοί που το θεώρησαν βλάσφημο και αρνήθηκαν να το παίξουν, ενώ γράφτηκαν ακόμα και άρθρα τα οποία προκάλεσαν μία διαμάχη που ήταν μάλλον υπερβολική. Για έναν συγγραφέα αυτό είναι το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να του τύχει. Όχι όμως απαραίτητα και για ένα συγκρότημα που βρέθηκε αποκλεισμένο από το airplay αρκετών ραδιοφωνικών σταθμών, γεγονός που στοίχισε εν μέρει στην επιτυχία του τραγουδιού. Το ‘‘All You Zombies’’ έφτασε ως το Νο 38 των Η.Π.Α. αλλά σίγουρα θα μπορούσε να πάει ακόμα καλύτερα αφού δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική του απήχηση στο φιλόμουσο κοινό. Το τραγούδι μπήκε επίσης στο Top 10 της Αυστραλίας.

Rob Hyman: "Μέχρι σήμερα, είναι το τραγούδι για το οποίο με ρωτάνε πιο συχνά τι θέλει να πει, ποιες ήταν οι προθέσεις μας, ποιο είναι το νόημά του, ενώ απλά… έτυχε. Δεν το σκεφτήκαμε, δεν το συζητήσαμε, δεν ήταν εκ προμελέτης. Έτσι μας βγήκε. Οι στίχοι είναι πράγματι ενδιαφέροντες. Μερικά τραγούδια είναι έτσι, δεν ξέρεις ποτέ ακριβώς τι θέλουν να πούνε αλλά αν βάλεις τα πράγματα στη σωστή σειρά μπορεί να αποδειχθούν υπέροχες εμπειρίες. Μ’ αρέσουν πολύ τέτοια τραγούδια, που κάθε φορά που τα ακούς αναρωτιέσαι τι συμβαίνει".

Στις 13 Ιουλίου 1985, οι Hooters έπαιξαν το τραγούδι στη Φιλαδέλφεια, μπροστά σε ένα κοινό που αριθμούσε πάνω από 100.000 άτομα, στο πλαίσιο του Live Aid οι εισπράξεις του οποίου δόθηκαν για την καταπολέμηση της πείνας στην Αφρική. Πρόσφατα το ‘‘All You Zombies’’ γνώρισε και δεύτερη εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο δίσκο ‘‘The Art Of Love’’ (2007) της Γερμανίδας τραγουδίστριας Sandra (τραγουδίστρια των Enigma, σύζυγος του Michael Cretu και με σόλο επιτυχίες τη δεκαετία του 1980).

ALL YOU ZOMBIES - The Hooters

Holy Moses met the Pharaoh
Yeah, he tried to set him straight
Looked him in the eye, "Let my people go"

Holy Moses on the mountain
High above the golden calf
Went to get the Ten Commandments
He's just gonna break them in half

All you zombies hide your faces
All you people in the street
All you sittin' in high places
The pieces gonna fall on you

No one ever spoke to Noah
They all laughed at him instead
Working on his ark, working all by himself

Only Noah saw it coming
Forty days and forty nights
Took his sons and daughters with him
Yeah, they were the Israelites

All you zombies hide your faces
All you people in the street
All you sittin' in high places
The rain's gonna fall on you

Holy Father, what's the matter
Where have all your children gone
Sitting in the dark, living all by themselves
You don't have to hide anymore
All you zombies show your faces...

Κείμενο: Κωνσταντίνος Παυλικιάνης