Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Ας γνωρίσουμε μαζί τα βασικά όργανα της λαϊκής ορχήστρας.
Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω με όσο πιο συνοπτικό και λιτό τρόπο τα βασικά όργανα που συναντούμε συχνά σε σύγχρονα λαϊκά σχήματα, με την ελπίδα να κινήσω το ενδιαφέρον σε όσους δεν είχαν προηγούμενη επαφή με τον ήχο της λαϊκής μας μουσικής. Βεβαίως, η λαϊκή οργανογνωσία δεν εξαντλείται εδώ, και πιστεύω πως θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να αναπτύξουμε περαιτέρω το θέμα μέσα από τα σχόλια και την ανταλλαγή απόψεων. Επίσης, όποιο αγαπητό μέλος του MusicHeaven επιθυμεί να έχει την αφίσα με τα Όργανα της Σύγχρονης Λαϊκής Ορχήστρας σε μεγάλο μέγεθος, θα είναι χαρά μου να την αποστείλω μέσω e-mail.
Στην παρακάτω εικόνα μπορούμε να δούμε τα μουσικά όργανα που συναντάμε συχνότερα σε μια σύγχρονη ορχήστρα λαϊκής μουσικής. Αυτά είναι: το μπάσο (1), η κιθάρα (2), το τετράχορδο μπουζούκι (3), τα πλήκτρα ή keyboards (4), ο ταμπουράς ή σάζι (5), το βιολί (6), το κλαρίνο (7), τα τύμπανα ή drums (8). το τουμπερλέκι ή darbuka (9).
Σε μεγάλες ορχήστρες η σύνθεση θα είναι διευρυμένη με επιπλέον όργανα (ηλεκτρικές κιθάρες, αρκετά πλήκτρα (synthesizers), χάλκινα πνευστά (brass), διάφορα κρουστά κ.α.). Σε μικρότερα μουσικά σχήματα συνήθως συναντούμε το μπουζούκι μαζί με ένα ή δύο άλλα όργανα (π.χ. είναι συχνοί οι συνδυασμοί πιάνο-μπουζούκι, κιθάρα-μπουζούκι, πλήκτρα-κιθάρα-μπουζούκι κ.α.)
Βεβαίως, το μουσικό ύφος του ρεπερτορίου είναι εκείνο που θα καθορίσει τελικά τη σύνθεση της λαϊκής ορχήστρας, δηλαδή από ποια μουσικά όργανα θα αποτελείται αυτή. Για παράδειγμα, σε μια σμυρνέικη ορχήστρα θα συναντήσουμε σίγουρα το ούτι, το βιολί και το σαντούρι, μια ρεμπέτικη ορχήστρα θα διαθέτει το τρίχορδο μπουζούκι, την κιθάρα, τον τζουρά, τον μπαγλαμά κ.α., και σε μια μεγάλη ορχήστρα έντεχνης λαϊκής μουσικής θα συναντήσουμε μαζί με το μπουζούκι και όργανα συμφωνικής ορχήστρας.
Ας ακούσουμε ενδεικτικά μουσικά παραδείγματα, ώστε να αναγνωρίσουμε το άκουσμα του κάθε οργάνου.
Το τετράχορδο μπουζούκι (Γιάννης Καραμπεσίνης και Χρήστος Παπαδόπουλος)
Το τρίχορδο μπουζούκι (Κώστας Παπαδόπουλος)
Ο ταμπουράς ή σάζι (Hakan)
Το βιολί (Ζήσης Κασιάρας)
Το κλαρίνο (Βασίλης Σαλέας)
Η κλασσική κιθάρα (Λάκης Ορφανίδης)
Η archtop ή Jazz κιθάρα (Κώστας Σούκας)
Το ηλεκτρικό μπάσο (Constantine Isslamow)
Τα τύμπανα ή drums (Φώτης Κανέλλος)
Το τουμπερλέκι ή darbuka (Ahmet Misirli και Βαγγέλης Καρίπης)
Το ούτι (Simone Shaheen)
Το σαντούρι (Αριστείδης Μόσχος)
Το ακκορντεόν (Λάζαρος Κουλαξίζης)
Τα πλήκτρα ή keyboards:
Όσον αφορά τα πλήκτρα, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως δεν έχουν έναν συγκεκριμένο ήχο όπως τα άλλα όργανα που ήδη ακούσαμε, αλλά έχουν αμέτρητες επιλογές σε ήχους. Οι ήχοι στα πλήκτρα ή μιμούνται την χροιά των μουσικών οργάνων (π.χ. ήχος τρομπέτα) με απεριόριστες παραλλαγές, είτε είναι αποκλειστικά synth ήχοι, των οποίων το ιδιαίτερο άκουσμα γεννιέται και μπορεί να παραχθεί μόνο στα keyboards. Για παράδειγμα, ας ακούσουμε δύο πλήκτρα με χαρακτηριστικούς ήχους:
Farfisa (Βασίλης Βασιλειάδης)
Roland SH-2000 (Γιώργος Καρατζόβαλης)
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
| #25499 / 11.10.2012, 22:11 / Αναφορά Η ηλεκτρική κιθάρα,το μπάσο,τα drums και τα synhesizer δέν είναι "βασικά όργανα τής λαϊκής ορχήστρας",όπως λέει ο τίτλος τού άρθρου σου αγαπητέ Μίνωα.Είναι βασικά όργανα άλλης μουσικής,τής ρόκ,που κάποιοι Ελληνες "λαϊκοί" συνθέτες τα ενσωμάτωσαν στίς ορχήστρες τους νομίζοντας πως με τον τρόπο αυτό θα πλησιάσουν και την νεολαία.Λαϊκή μουσική δέν είναι τα τσιφτετελορόκ σκυλοπόπ τραγούδια που άνθισαν κυρίως απ'την δεκαετία τού '90 και τα οποία ουδεμία καλλιτεχνική αξία έχουν.Μπορεί κάποιοι συνθέτες και μουσικοί εν γένει να πάντρεψαν με επιτυχία λαϊκά και ροκ ακούσματα,αυτό όμως δέν μπορεί να θεωρηθή αυθεντική "λαϊκή" μουσική-κι'εδώ που τα λέμε,ο όρος "λαϊκή μουσική" είναι και αδόκιμος γιατί οι άλλες μουσικές δέν είναι άραγε γιά τον λαό; Τέλος,θα συμφωνήσω με τον LlamawithHat ότι το "άμα δέν σ'αρέση,μήν το ακούς",δέν αποτελεί σοβαρό επιχείρημα σε μιά μουσική συζήτηση.Ασφαλώς έχεις το δικαίωμα ν'ακούς ό,τι θέλεις-όπως κι'εμείς όλοι άλλωστε-όμως μήν προσπαθείς να μάς πείσης ότι άσματα όπως το "Απορώ με σένα",που ακούγεται να παίζη cover ο Φώτης Κανέλλος στα τύμπανα είναι μεγαλύτερης "αναγνωρισμένης καλλιτεχνικής αξίας" από τραγούδια όπως,π.χ. "Ο Αλήτης" (που τραγούδησε η Βίκυ Μοσχολιού)...... |
| #25500 / 11.10.2012, 23:26 Βρε σεις, θα μας τρελάνετε εδω μέσα? Παρουσιάζει ο άνθρωπος τα όργανα της σύγχρονης λαϊκής ορχήστρας και βγαίνει ο ένας και λέει οτι δεν του αρέσει ο ήχος των μπουζουκιών και των πλήκτρων και ο άλλος οτι δεν είναι το μπάσο, τα ντραμς, η ηλ. κιθ., τα σύνθια κ.λ.π. όργανα της σύγχρονης λαϊκής ορχ. Και εγω σκέφτομαι τώρα, μήπως την τελευταία φορά που είχα πάει μπουζούκια, εδώ και 15 χρόνια, είχα ακούσει βιολοντζέλα, τρομπόνια, κλαρινέτα και ξυλόφωνα!? |
| #25501 / 12.10.2012, 04:02 Αγαπητέ Hastaroth, σας ευχαριστώ για την παρέμβαση. Δεν διαβάσατε προσεχτικά: Ο τίτλος δεν είναι "Τα όργανα της λαϊκής ορχήστρας", αλλά είναι "Τα μουσικά όργανα της σύγχρονης λαϊκής ορχήστρας". Νομίζω είναι απόλυτα σαφές ότι μιλάμε για την σημερινή μορφή της λαϊκής ορχήστρας, που όπως και σε κάθε μουσικό είδος εξελίσσεται ανάλογα (από τις τεχνολογικές εξελίξεις στον ήχο, επιρροές από άλλα ακούσματα κλπ.). Επίσης, γράφω στο άρθρο το εξής: "βεβαίως, το μουσικό ύφος του ρεπερτορίου είναι εκείνο που θα καθορίσει τελικά τη σύνθεση της λαϊκής ορχήστρας, δηλαδή από ποια μουσικά όργανα θα αποτελείται αυτή." Για να χαριτολογήσουμε, με αφορμή την αναφορά σας ας δούμε προσεκτικά στο YouTube το βίντεο της Βίκυς Μοσχολιού να τραγουδά ζωντανά το σπουδαίο τραγούδι του Γιώργου Ζαμπέτα "ο Αλήτης" στην τηλεοπτική εκπομπή «ΠΡΟΒΑ» της Λιλάντας Λυγκιαρδοπούλου (1987). Εκεί θα ακούσετε και drums, και ηλεκτρικό μπάσο (καθώς και φλάουτο με grand πιάνο!). Σε αυτή την ενορχήστρωση δεν θεωρείται λαϊκό τραγούδι? Ασφαλώς και είναι! Όσο για τα πληκτροφόρα, δεν χρειάζεται να αναλύσουμε πόσο έχουν χαρακτηρίσει σπουδαία λαϊκά τραγούδια με τον χαρακτηριστικό ήχο τους, πραγματικά είναι άπειρα τα παραδείγματα που έχω στα αυτιά μου (π.χ. ήχος farfisa στο "Και τι δεν κάνω" του Άκη Πάνου με τον Στράτο Διονυσίου). |
| #25509 / 12.10.2012, 20:31 Πράγματι,ο τίτλος τού άρθρου σου είναι όπως το έγραψες. Μετά όμως γράφεις " Ας γνωρίσουμε μαζί τα βασικά όργανα της λαϊκής ορχήστρας. χωρίς να διευκρινίζης άν πρόκειται περί τής σύγχρονης ή τής.."ξεπερασμένης" λαϊκής ορχήστρας. Αλλά με την ίδια λογική,μπορώ να γράψω κι'εγώ ένα άρθρο με τίτλο "τα μουσικά όργανα τής σύγχρονης συμφωνικής ορχήστρας" και να συμπεριλάβω μέσα και τα ντράμς,και την ηλεκτρική κιθάρα και το ηλεκτρικό μπάσο και το συνθεσαϊζερ και να τα θεωρήσω ώς "όργανα τής σύγχρονης συμφωνικής ορχήστρας".Μπορώ επίσης να βάλω και το σιτάρ,το ούτι,το νέϊ,το shamisen και λοιπά όργανα που,άν και έχουν χρησιμοποιηθεί σε συμφωνικά έργα,ωστόσο δέν αποτελούν "βασικά όργανα τής συμφωνικής ορχήστρας". Από μουσικολογική άποψη,ο όρος "συμφωνική ορχήστρα" περιλαμβάνει συγκεκριμένα μουσικά όργανα-το ίδιο και οι όροι "λαϊκή ορχήστρα","ρόκ συγκρότημα" κλπ.Το ότι στην σημερινή εποχή υπάρχει αυτή η αλληλοεπικάλυψη όπου συνδυάζονται σε μιά ορχήστρα όργανα που πρωτοεμφανίστηκαν σε διαφορετικά είδη μουσικών συνόλων δέν σημαίνει πως τα όργανα αυτά μπορούν να θεωρηθούν "βασικά όργανα" ενός συνόλου άλλο από αυτό στο οποίο πρωτοεμφανίστηκαν. |
| #25512 / 12.10.2012, 22:35 Είναι πραγματικά ανούσιο να σας απαντώ παραθέτοντας αποσπάσματα από τα προηγούμενα κείμενα και το άρθρο που έγραψα προσεκτικά και που αν είχατε διαβάσει εξίσου με προσοχή, νομίζω πως δεν θα είχαμε κανένα λόγο για περαιτέρω επεξήγηση! Μετά τον σαφέστατο τίτλο, αυτή είναι η πρώτη πρόταση του άρθρου κάτω από τον υπότιτλο: "Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω με όσο πιο συνοπτικό και λιτό τρόπο τα βασικά όργανα που συναντούμε συχνά σε σύγχρονα λαϊκά σχήματα..." Νομίζω είναι ξεκάθαρο! |
| #25521 / 13.10.2012, 21:03 Πράγματι,τον πρώτο και τελευταίο λόγο γιά τα όργανα που θα χρησιμοποιηθούν γιά κάθε μουσικό έργο τον έχει ο συνθέτης εφ'όσον είναι και ο ενορχηστρωτής τού έργου του-γιατί πολλές φορές άλλος είναι ο συνθέτης και άλλος ο ενορχηστρωτής,επίσης είναι πιθανόν κάποιος να παρουσιάση μιά διαφορετική ενορχηστρωτική άποψη σε ένα ήδη γνωστό έργο. Οσον αφορά τα έργα που παρουσιάζονται από "σύγχρονα λαϊκά σχήματα" τής μορφής που μάς αναφέρεις,θα συμφωνήσω ξανά με τον LlamaWithhat ότι το πρόβλημα ανάγεται κυρίως στον ήχο αυτών τών "σύγχρονων λαϊκών σχημάτων" που είναι ένα "ανακάτεμα" ήχων και μουσικών υφών χωρίς συνοχή και λογική μεταξύ τους.Το ζεϊμπέκικο,π.χ.,είναι ενδιαφέρων ρυθμός,αλλά το να παίζη ο ντράμμερ πολύπλοκα funk/metal σχήματα σε ένα τραγούδι που είναι αργό ζεϊμπέκικο είναι τελείως παράλογο και το μόνο που εξυπηρετεί είναι να κάνη την "φιγούρα" του ο συγκεκριμένος μουσικός (αυτό το λέω μετά λόγου γνώσεως διότι είμαι ντράμμερ,έχω παίξει ΚΑΙ σε λαϊκά σχήματα και έχω επίσης δεί άλλους ντράμμερς που έπαιζαν απλά χασάπικα και ζεϊμπέκικα σάν να ήταν hard rock κομμάτια και μάλιστα γιά να τα παίξουν αυτά οι εν λόγω μουσικοί έστηναν ολόκληρα σέτ με διπλά bass drums,καμμιά δεκαριά toms κι'έναν σκασμό από cymbals,ενώ θα αρκούσε ένα απλό σέτ με ένα bass drum,ένα tom και ένα cymbal...). Τώρα άν εσύ θεωρής ότι το μουσικό είδος που παίζει π.χ. ο Βασίλης Βασιλειάδης (άν παίζη ακόμη διότι απ'όσο ξέρω αυτός μεσουρανούσε στα "σκυλάδικα" την δεκαετία 70-80) είναι η Ελληνική εθνική μουσική κληρονομιά που πρέπει να διαφυλαχθή ώς κόρη οφθαλμού,τί να πώ,απλώς σηκώνω τα χέρια ψηλά.... |
| #25523 / 13.10.2012, 23:02 Επιβεβαιώνεται πως δεν διαβάζετε με προσοχή αυτά που γράφω, και φαντάζεστε ως γραμμένα αυτά που δεν υπάρχουν πουθενά στα κείμενα σε μια έκδηλη βιασύνη να αντιλογήσετε αγαπητέ μου! Κατά τα γραφόμενά σας η λαϊκή μουσική θα πρέπει μάλλον από αύριο να πάψει να παίζεται! Εκφράζετε την -πάντα σεβαστή- προσωπική σας άποψη για έργα, για ορχήστρες, για drummers που εσείς ακούσατε, όμως αυτό σίγουρα δεν μπορεί να εκφράζει ούτε όλη την πραγματικότητα ούτε μια ολόκληρη γενιά! Να είστε βέβαιος πως θα διάβαζα με πολύ ενδιαφέρον ένα δικό σας άρθρο με τις απόψεις σας και την δική σας ανάλυση περί ερμηνείας και ρόλου των drums στη λαϊκή μουσική, αν ειλικρινά έχετε την διάθεση να βοηθήσετε με ουσιαστικό τρόπο την νέα γενιά των μουσικών που θέλουν και να διδαχθούν και να βελτιώνονται συνεχώς! Μόνο η γκρίνια δεν βοηθά σε τίποτα...
Θα μου επιτρέψετε να μην σχολιάσω καν το τελευταίο 'ευφυολόγημα', μονάχα από σεβασμό στον εκλιπόντα σπουδαίο συνθέτη και δεξιοτέχνη Βασίλη Βασιλειάδη (ο οποίος έχει φύγει από τη ζωή πάνω από ένα χρόνο τώρα σε ηλικία 84 ετών), του οποίου την καριέρα και την προσφορά στην δισκογραφία καταλαβαίνω πως αγνοείτε πλήρως. Με εκτίμηση, Μίνωας |
| #25515 / 13.10.2012, 00:09 / Αναφορά Ενδιαφέρον άρθρο και ενδιαφέροντα παραδείγματα, συγχαρητήρια. Βέβαια θα πρέπει να προστεθεί και το ακορντεόν, το οποίο αναφέρεται με βιντεάκι. |
| #25516 / 13.10.2012, 12:52 Το ακορντεόν αποτέλεσε βασικό μέρος της λαικής ορχήστρας μέχρι τη δεκαετία του 70, που το εκτόπισε η "μόδα" του ηλεκτρονικού οργάνου. Ήδη όμως επανέρχεται βαθμιαία και ήδη αποτελεί βασικό όργανο σε πολλές λαικές ορχήστρες. Μάλιστα δε άρχισε να εμφανίζεται και το χρωματικό ακορντεόν, με κουμπάκια και στο δεξί χέρι. |
Σοφία Αργυροπούλου: Το ''Απόψε Θέλω Να Πιω'' είναι η ζωή μου σε 76 λέξεις
Σταύρος Σιδεράς: Όταν είσαι καλλιτέχνης, έχεις το δικαίωμα να ονειρεύεσαι!
Ο Τόνυ Κονταξάκης αφηγείται τις ιστορίες των τραγουδιών του
Η ιστορία του «Dub Be Good To Me» των Beats International
Björk: Fossora 
Συχνά λάθη καθηγητών φωνητικής
G.A.S (Gear aquisition syndrome)
Τεχνική στο τραγούδι: Σύμμαχος ή εχθρός της έκφρασης;
Είμαι παράφωνος. Μπορώ να τραγουδήσω;
Πώς μπορώ να τραγουδήσω σωστά τις ψηλές νότες;
... Πάει τόσος καιρός ... ή μήπως είχα πάει Μέγαρο με την ... παίδαρο!!!