ελληνική μουσική
    Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
    - Ακουστική Μουσική:
    Μουσική που παίζεται με μη-ηλεκτρικά όργανα, χωρίς χρήση ενισχυτή.

    - Άλμπουμ:
    Μια ηχογραφημένη συλλογή τραγουδιών, συνήθως από ένα συγκεκριμένο καλλιτέχνη, που κυκλοφορεί ως ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό έργο. Μέχρι το 1948 ήταν τεχνικά αδύνατο μια εκτεταμένη μουσική σύνθεση, όπως για παράδειγμα μια συμφωνία, να συμπεριληφθεί σε ένα και μόνο δίσκο. Ως τότε τα κλασικά έργα κυκλοφορούσαν σε σετ έξι ή επτά δίσκων 78 στροφών, μέσα σε ανθεκτικά κουτιά. Ήταν άλλωστε ακριβώς ο συνειρμός που προκαλούσαν, σαν ηχητικό ισοδύναμο ενός Άλμπουμ φωτογραφιών, που βάφτισε τα κουτιά εκείνα, πίσω στα νηπιακά βήματα της δισκογραφίας, με το όνομα "άλμπουμ"...
    Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
    227 άρθρα στο MusicHeaven
    Σάββατο 31 Ιαν 2004

    Τη χρονιά εκείνη όμως, μια νέα εποχή για την ηχογραφημένη εποχή γεννήθηκε: Ο Dr. Peter Goldmark εφηύρε τον long play (μακράς διαρκείας) δίσκο. Ο LP δίσκος κληρονόμησε το όνομα άλμπουμ από τα προκάτοχά του κουτιά και έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα καταναλωτικά προϊόντα του 20ου αιώνα, όχι τόσο περιλαμβάνοντας ηχογραφήσεις από το κλασικό ρεπερτόριο, όσο φιλοξενώντας Pop μουσική. Για δύο περίπου δεκαετίες τα άλμπουμ Pop μουσικής ακολούθησαν με ελάχιστες εξαιρέσεις ένα τυπικό φόρμας που ήθελε να περιλαμβάνουν δώδεκα συνήθως τραγούδια, διάρκειας όχι πάνω από τρία λεπτά το καθένα. Παρά τις θεμελιώδεις, επαναστατικές αλλαγές που έγιναν στη λειτουργικότητα και την πολιτιστική σπουδαιότητα του Pop τραγουδιού μέσα στις δύο αυτές δεκαετίες, με κυριότερη την έκρηξη του Rock 'n' roll στα μέσα των 50's, το παραπάνω τυπικό της φόρμας δεν αγγίχτηκε καθόλου, και χρειάστηκε η ζάλη απ' τον καπνό των παράνομων παραισθησιογόνων ουσιών στα τέλη των 60's για να ξεπεράσει η μέση διάρκεια των τραγουδιών τα πέντε λεπτά, αποδίδοντας αλλού μαγεία και αλλού σύγχυση.

    - Αρμονία
    Συνήχηση δύο ή περισσότερων φθόγγων. Η κάθετη διάσταση της μουσικής και ένα από τα τρία βασικά στοιχεία που τη χαρακτηρίζουν, μαζί με το ρυθμό και τη μελωδία.

    - Αυτοσχεδιασμός
    Η ελεύθερη ανάπτυξη ενός μουσικού θέματος ανεξάρτητα από καταγραμμένη συνθετική δομή, άμεση μουσική δημιουργία και ερμηνεία χωρίς παραδοχή δεσμεύσεων.



    - Βρετανική Εισβολή
    Τα βρετανικά Rock και Pop συγκροτήματα που γνώρισαν επιτυχία στις Η.Π.Α, μετά την άφιξη των Beatles και την Beatlemania του 1964. Το πρώτο κύμα περιλάμβανε τους Rolling Stones, Gerry & The Pacemakers, Kinks, Dave Clark Five, Animals, Chad & Jeremy, Dusty Springfield και Manfred Mann.

    - Εναλλακτικό Rock
    Μουσικό ύφος που εξελίχθηκε σαν εναλλακτική λύση στο "εμπορικό Rock" και το Heavy Metal κατά τις αρχές και το μέσο της δεκαετίας του '80. Ο ήχος του ήταν πιο ενεργητικός και ακατέργαστος, πριμοδοτώντας τη συνθετική και ερμηνευτική αυθεντικότητα.

    - Ενορχήστρωση
    Ο καταμερισμός των διαφόρων τμημάτων μιας σύνθεσης, που υποδεικνύει το ρόλο του κάθε μουσικού οργάνου κατά την εκτέλεσή της.

    - Ετικέτα
    Πρόκειται για την δισκογραφική ετικέτα ή δισκογραφική εταιρεία, η οποία κυκλοφορεί και διανέμει την ηχογραφημένη δουλειά του καλλιτέχνη, τον οποίο και δεσμεύει με συμβόλαιο που αφορά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και / ή συγκεκριμένο αριθμό δισκογραφικών κυκλοφοριών.

    - Ινστρουμένταλ
    Μουσική σύνθεση από την οποία απουσιάζουν τα φωνητικά και οι στίχοι.

    - Κλασικό Rock
    Κατηγορία που εστιάζει το ενδιαφέρον της σε υλικό από γνωστούς καλλιτέχνες του κύριου ρεύματος της μουσικής Rock, από τα τέλη της δεκαετίας του '60 μέχρι και το ξεκίνημα της δεκαετίας του '80.

    - Μελωδία
    Η ευχάριστη διαδοχή μουσικών ήχων μιας σύνθεσης, η οριζόντια διάσταση της μουσικής και ένα από τα τρία βασικά στοιχεία που τη χαρακτηρίζουν μαζί με την αρμονία και το ρυθμό.

    - Μοτίβο
    Το θεμελιώδες τμήμα μιας μελωδίας, βάσει του οποίου γράφεται η σύνθεση.

    - Μπαλάντα
    Όρος που αρχικά σήμαινε ένα τραγούδι χτισμένο πάνω σε μια διήγηση, όπως ήταν οι παραδοσιακές Βρετανικές μπαλάντες. Σήμερα λέγοντας μπαλάντα κατά κανόνα εννοούμε ένα τραγούδι με χαμηλό τέμπο και ερωτική θεματολογία.

    - Πολυρρυθμική
    Μουσική στη οποία δύο ή περισσότερα ρυθμικά σχήματα παίζονται ταυτόχρονα.

    - Πολυφωνική
    Μουσική όπου δύο ή περισσότερες μελωδίες παίζονται ταυτόχρονα.

    - Ρυθμός
    Οτιδήποτε αφορά στην πλευρά εκείνη της μουσικής που δεν έχει να κάνει με το ηχητικό ύφος, αλλά με τον χρόνο. Δηλαδή τονισμούς, μέτρα, οργάνωση φθόγγων σε μέτρα, οργάνωση φθόγγων σε φράσεις κλπ. Αν ο εκτελεστής αξιοποιήσει σωστά όλα αυτά τα στοιχεία, όχι μόνο με μηχανική ακρίβεια, αλλά και με καλλιτεχνική πρόθεση, δίνοντας την αίσθηση της ροής, νοιώθουμε και αναγνωρίζουμε ότι “έχει την αίσθηση του ρυθμού”. Ο ρυθμός μπορεί να είναι “ελεύθερος” ή “αυστηρός”.

    - Σκηνή
    Το κοινωνικό και καλλιτεχνικό πνεύμα που συνδέει χαλαρά ανθρώπους με κοινό ενδιαφέρον σε ένα μουσικό είδος, όπως για παράδειγμα η "Jazz σκηνή", η "Punk σκηνή" κ.ο.κ.

    - Συγχορδία
    Η συνήχηση τριών ή περισσότερων φθόγγων. Αναφέρεται και σαν ακόρντο.

    - Ψυχεδέλεια
    Ό,τι συνέβη την περίοδο 1966-68 αλλά και μεταγενέστερα, οποτεδήποτε οι μουσικοί του Rock έγραψαν και έπαιξαν μουσική υπό την επήρεια ψυχοδηλωτικών φαρμάκων (κυρίως LSD). Η βάση για το εποικοδόμημα της "hippie" υποκουλτούρας.

    - A&R
    Σύντμηση του Artists & Repertoire (Καλλιτέχνες & Ρεπερτόριο).
    Το τμήμα μιας δισκογραφικής εταιρείας που είναι υπεύθυνο για την υπογραφή συμβολαίων αποκλειστικής συνεργασίας και εξέλιξης με νέα και ανερχόμενα ταλέντα.

    - A Cappella
    Τραγούδι χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων, από το ιταλικό "in chapel" στυλ. Ιστορικά γεννήθηκε και εξελίχθηκε σε εκκλησίες, αγρούς, φυλακές και άλλα μέρη όπου η ανθρώπινη φωνή ήταν το μόνο διαθέσιμο "όργανο". Στη σύγχρονη εποχή τεχνικές a cappella έχουν χρησιμοποιηθεί στο doo-wop, την Jazz, την Pop.

    - Acid House
    Είδος της μουσικής house που εξελίχθηκε στο Σικάγο στα μέσα της δεκαετίας του ΄80, βασισμένο στις μπάσες γραμμές του Roland 303.

    - Acid Jazz
    Εμπορική ονομασία που εκμεταλλεύτηκε τον όρο "acid" κατά την εκδήλωση της έκρηξης του acid house, υπονοώντας μια -χαλαρή- σχέση με την σύγχρονη Jazz-funk σκηνή του Λονδίνου.

    - Acid Rock
    Παρακλάδι του Rock με αναφορές στο LSD και τη μαριχουάνα που εξελίχθηκε το 1966-67 από το garage-Rock. Από την συγγενή ψυχεδέλεια το διαφοροποιούσαν οι εκτενείς κιθαριστικές περιπλανήσεις.

    - Ambient
    Όρος που, μουσικά, αποτελεί ορισμό της ατμοσφαιρικότητας. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει χαμηλόφωνες instrumental συνθέσεις, συχνά σχεδιασμένες έτσι ώστε να βελτιστοποιούν τον περιβάλλοντα χώρο του ακροατή (σημαντικότερος εκφραστής ο Brian Eno). Στη διάρκεια της δεκαετίας του ΄90 ο όρος χρησιμοποιήθηκε και σαν πρώτο συνθετικό για κάποιες από τις πιο μαλακές και ήσυχες εκφάνσεις της σύγχρονης χορευτικής σκηνής (Ambient house, Ambient Dub κ.λπ).

    - AOR
    Σύντμηση του Adult-Oriented Rock ή Album-Oriented Rock.
    Όρος που αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ένα ραδιοφωνικό φορμά που έδινε έμφαση όχι μόνο στα single-επιτυχίες αλλά σε διάφορα κομμάτια μέσα από το υλικό των ολοκληρωμένων άλμπουμ. Στην πορεία κατέληξε να χαρακτηρίζει ένα μαλθακό Rock στυλ για βαριεστημένους ενήλικες, στηριγμένο αποκλειστικά σε στερεότυπα του κύριου μουσικού ρεύματος.

    - Beatlemania
    Όρος που χρησιμοποιήθηκε για την φρενίτιδα που προκάλεσε στις ΗΠΑ η άφιξη στη χώρα και η επιτυχία των Beatles το 1964. Νεαροί (και κυρίως νεαρές) οπαδοί του συγκροτήματος συνωστίζονταν στους χώρους των συναυλιών τους ουρλιάζοντας και λιποθυμώντας.

    - Billboard
    Ιστορικό εβδομαδιαίο αμερικανικό περιοδικό για τη βιομηχανία της μουσικής, του βίντεο και γενικότερα της οικιακής ψυχαγωγίας, που περιλαμβάνει εκτενείς πίνακες επιτυχιών, βασισμένους στις πωλήσεις και τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις των κομματιών.

    - Bluegrass
    Είδος της αμερικανικής country με ρίζες στην Πολιτεία Kentucky, όπου ο Bill Monroe μαζί με τους Blue Grass Boys εξέλιξαν το συγκεκριμένο ήχο. Παίζεται από όργανα κυρίως έγχορδα (μπάντζο, βιολί, κιθάρα, μαντολίνο) σε έντονους ρυθμούς. Από αρκετούς μουσικολόγους θεωρείται εξέλιξη της παραδοσιακής μουσικής των Απαλλαχίων. Εξελίχθηκε παράλληλα με το Bebop με το οποίο, όπως και με άλλα Jazz στυλ, μοιράζεται μια ροπή προς τον αυτοσχεδιασμό.

    - Blues
    Δημοφιλής μουσική φόρμα που δημιουργήθηκε από τους αφρο-αμερικανούς στον Νότο των ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στο δέλτα του Μισισιπί, από μουσικούς που γεννήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή στις αρχές του αιώνα (Robert Johnson, Muddy Waters, Howlin' Wolf, James Cotton, Son House, Elmore James). Βασίζεται σε ένα απλό μουσικό σχήμα με δώδεκα μέτρα. Τα Blues τραγούδια έχουν συνήθως μελαγχολικό ύφος και μιλούν για τις κακουχίες και τις στενοχώριες της καθημερινής ζωής και του έρωτα. Τις πρώτες μέρες τα Blues ήταν ακουστικά, έως ότου κάποιοι καλλιτέχνες μετανάστευσαν βόρεια, στο Σικάγο, τη δεκαετία του 1930.

    - BPM
    Αρχικά του beats per minute (κτύποι ανά λεπτό), τρόπος μέτρησης της συχνότητας ενός ρυθμού.

    - Cajun
    Παραδοσιακή χορευτική μουσική της Πολιτείας Λουιζιάνα, βασισμένη στο ακορντεόν και το βιολί, που εξελίχθηκε από λευκούς μουσικούς παράλληλα με το zydeco των μαύρων. Οι στίχοι ήταν συνήθως γραμμένοι στο τοπικό γαλλόφωνο ιδίωμα.

    - Chart
    Γενικός όρος για τις λίστες επιτυχιών της μουσικής και ραδιοφωνικής βιομηχανίας. Πρόκειται για πίνακες που αντικατοπτρίζουν τη συχνότητα ραδιοφωνικών μεταδόσεων και / ή τις πωλήσεις των single και άλμπουμ στις διάφορες κατηγορίες (Pop, Rock, country, rhythm & Blues κ.λπ).

    - Country
    Η πιο αμερικανική από τις αμερικανικές μουσικές.
    Ιστορικά προέκυψε από τα folk στυλ των νότιων Πολιτειών των ΗΠΑ και την ζωή των cowboys της αμερικανικής Δύσης, και εξελίχθηκε σε δύο κύρια παρακλάδια, την παραδοσιακή country και την πιο εμπορικού προσανατολισμού Pop-country.

    - Country Rock
    Στυλ που παντρεύει τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες των δύο συνθετικών του ονόματός του. Ο όρος καθιερώθηκε στο μέσο της δεκαετίας του ΄60 από τους Byrds. Στην πορεία στηρίχτηκε από τους Flying Burrito Brothers, Poco, Dillards, Stone Poneys, Rick Nelson (δεκαετία '60), Eagles και Linda Ronstadt (δεκαετία '70), Emmylou Harris, Rosanne Cash (δεκαετία '80) και Wilco, Velvet Crush, Son Volt (δεκαετία '90).

    - Concept
    Το "Sgt. Pepper's" των Beatles ήταν το πρώτο άλμπουμ μουσικής Pop που αναπτυσσόταν συνολικά γύρω από μια ιστορία, η οποία ένωνε θεματικά το κυρίως μουσικό υλικό με οργανικά περάσματα και τραγούδι. Επίσης άρχιζε με μια σύνθεση και προς το τέλος επανερχόταν σ' αυτήν, δίνοντας άμεσα την εντύπωση ενός ολοκληρωμένου έργου. Λόγω αυτής του της ιδιότητας ένα τέτοιο άλμπουμ ονομάστηκε μεταγενέστερα από τους Rock ιστοριοδίφες concept ("θεματικό"). Η ιδέα για μία θεματική μουσική δημιουργία δεν ήταν ακριβώς πρωτότυπη. Στην πραγματικότητα ο Μότσαρτ ήδη από την εποχή της όπερας "Ο Μαγεμένος Αυλός" την είχε εφαρμόσει σε όλες της τις λεπτομέρειες. Ήταν όμως με το "Sgt. Pepper's" που η ιδέα αυτή έγινε για πρώτη φορά κτήμα, συνείδηση και προοπτική της παγκόσμιας Pop κοινότητας, δηλαδή της νεολαίας του 20ου αιώνα. Από τις πολλές concept κυκλοφορίες που ακολούθησαν έκτοτε, αξίζει να σταθούμε στο "The Village Green Preservation Society" των Kinks, στο "S.F. Sorrow" των Pretty Things από το Σαν Φρανσίσκο, στο "Dark Side Of The Moon" και το "The Wall" των Pink Floyd.

    - Crooner
    Τύπος δημοφιλούς μπαλανταδόρου, που έκανε την εμφάνισή του με την εφεύρεση του μικροφώνου. Το οικείο, σχεδόν διαλογικό τραγουδιστικό τους στυλ συνήθως συνδυαζόταν με μια εμφάνιση ζεν-πρεμιέ, που διακωμωδήθηκε τη δεκαετία του '70 από τον Bryan Ferry των Roxy Music.

    - Demo
    Από το "demonstration tape / record".
    Δοκιμαστική, πρόχειρη ηχογράφηση του καλλιτέχνη, από τη διακίνηση της οποίας προσδοκάται να κινηθεί το ενδιαφέρον κάποιας δισκογραφικής εταιρείας, για υπογραφή συμβολαίου συνεργασίας. Στην εποχή του ψηφιακού ήχου, με τις δυνατότητες των home studio διαρκώς να αυξάνονται και το κόστος του επαγγελματικού εξοπλισμού ηχογραφήσεων διαρκώς να μειώνεται, η ποιότητα των demo συχνά συναγωνίζεται αυτή ενός ολοκληρωμένου master tape, έτοιμου για κοπή του δίσκου από το εργοστάσιο.

    - Disco
    Συντόμευση του "Discotheque" (δισκοθήκη, αρχείο δισκογραφημένης μουσικής). Σαν όρος συνδέθηκε με το πρότυπο νυχτερινών χορευτικών κλαμπ που αναπτύχθηκε αρχικά στη Γαλλία (για να κατακλύσει επιδημικά όλο τον κόσμο στη δεκαετία του '70) και με το χορευτικό μουσικό στυλ που παιζόταν στα κλαμπ αυτά (κοφτοί ρυθμοί ανάμεσα στα 100 και τα 120 bpm).

    - Doo-Wop
    Την δεκαετία του '50 έκαναν στην Ανατολική αμερικανική ακτή την εμφάνισή τους κάποια a capella σύνολα στηριγμένα σε τετραμερείς φωνητικές αρμονίες. Χρησιμοποιούσαν σαν ρυθμική βάση ακατανόητες φράσεις και συλλαβές (όπως "doo-wop" και "sh-boom") αντικαθιστώντας με τον τρόπο αυτό τη χρήση συμβατικών οργάνων. Το είδος αυτό μουσικής γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία.

    - Dub
    Ειδικός τρόπος μίξης ενός κομματιού Reggae με αφαίρεση των φωνητικών ώστε να επιτρέπεται η προσθήκη φωνητικών αυτοσχεδιασμών σε γρήγορο τέμπο απαγγελίας. Εφευρέθηκε από τον Lee "Scratch" Perry στο ξεκίνημα της δεκαετίας του '70. Κυριότερος εκπρόσωπος του Dub είναι ο King Tubby.


    - Easy Listening
    Μουσικό στυλ που προηγήθηκε του Rock περιλαμβάνοντας μπαλάντες με απαλά φωνητικά ή instrumental συνθέσεις. οι ενορχηστρώσεις ήταν επεξεργασμένες ώστε να πλέκονται με το υπόβαθρο του χώρου ακρόασης και να χαλαρώνουν μάλλον τον ακροατή παρά να του εφιστούν την προσοχή στους στίχους.

    - EP
    Αρχικά των λέξεων Extended Play, που αρχικά παρέπεμπαν σε κυκλοφορία δίσκου βινυλίου (συνήθως 7ιντσοι δίσκοι 45 στροφών) ο οποίος περιλάμβανε πάνω από ένα τραγούδι ανά πλευρά. Στα '70s και '80s τα EP κυκλοφορούσαν κυρίως σε μορφή 12ιντσων δίσκων (όπως τα LP) παρά το γεγονός ότι περιλάμβαναν λίγα (συνήθως τέσσερα) τραγούδια.

    - Fanzine
    Όρος που προκύπτει από συγκερασμό των λέξεων fanatic και magazine και χρησιμοποιείται για να δηλώσει ένα ερασιτεχνικό περιοδικό που δημιουργείται -και διαβάζεται- από φανατικούς οπαδούς κάποιου συγκεκριμένου καλλιτέχνη. Στην εποχή του Internet τα fanzine επεκτάθηκαν και στο Διαδύκτιο.

    - Feedback
    Υψηλού τόνου ήχος (σαν λυγμός) που δημιουργείται όταν ένα μικρόφωνο ή μια ηλεκτρική κιθάρα τοποθετείται εμπρός σε ένα μεγάφωνο, καθώς το ηλεκτρονικό σήμα παγιδεύεται σ' έναν ατέρμονα κύκλο εκπομπής / λήψης του. Χρησιμοποιήθηκε επίτηδες από πολλούς (Yardbirds, The Who, The Velvet Underground, The Jesus And Mary Chain) με πιο χαρακτηριστικό τον Jimi Hendrix.

    - Folk
    Στην αρχική της μορφή, παραδοσιακή μουσική που πέρναγε από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά χωρίς να καταγράφεται. Σήμερα λέγοντας folk εννοούμε απλή, άμεση, ακουστικής βάσης μουσική που αντλεί τη θεματολογία της από εμπειρίες, ανησυχίες, χαρές και λύπες της καθημερινής ζωής.

    - Folk-Rock
    Είδος Rock μουσικής που χτίζεται πάνω σε folk τραγουδιστικές δομές, υιοθετώντας μουσικά όργανα και τεχνικές σχετιζόμενες με τα folk στυλ.
    Την επιτομή του Folk Rock ήχου θεωρείται πως πέτυχαν ο Bob Dylan (μπολιάζοντας την παράδοση με ηλεκτρικά όργανα, ντραμς και κίμπορτνς) και οι Byrds (μια παρέα από μουσικούς της folk και του bluegrass που εμπνεύστηκαν από τη φωτεινή Pop των Beatles.

    - Funk
    Όρος παράγωγος από την ονομασία της μυρωδιάς του ιδρώτα κατά τη σεξουαλική διέγερση, στην αφροαμερικανική αργκό. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από μουσικούς της Jazz κατά τη δεκαετία του '50 και απέκτησε την κύρια έννοιά του στα τέλη των '60s ως είδος χορευτικής μουσικής με ιδιαίτερη έμφαση στις μπάσες συχνότητες.

    - Fusion
    Όρος που παραπέμπει σε μουσικό χαρμάνι, με κύρια αναφορά στην περίοδο των '70s, όταν Jazz μουσικοί ενσωμάτωσαν στη μουσική τους Rock στοιχεία και, αντιστρόφως, οι Rockers ανακάλυψαν τις χαρές της Jazz. O John McLaughlin θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους του Jazz / Rock Fusion.

    - Garage
    Rock 'n' roll σε ακατέργαστη, παθιασμένη μορφή, συνήθως παιγμένο από πιτσιρικάδες στο γκαράζ του μπαμπά για λόγους διασκέδασης και μόνο, χωρίς επίσημη μουσική παιδεία και χωρίς επαγγελματικές προοπτικές.

    - Glam Rock
    Παρακλάδι του Rock που άνθησε στη Βρετανία τη δεκαετία του '70, όταν οι ερμηνευτές τόνισαν υπερβολικά το εμφανισιακό στοιχείο με μαλλιά βαμμένα σε έντονα χρώματα, εξωφρενικά κοστούμια, υπερβολική χρήση μέικ-απ και κατάχρηση ειδικών εφέ στις συναυλίες. Από τα μεγαλύτερα ονόματα του είδους ήταν οι Mark Bolan & T. Rex, David Bowie, Slade, Sweet και ο Gary Glitter.

    - Gospel
    Πνευματική μουσική που προέκυψε τον 19ο αιώνα από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των μαύρων αμερικανών του Νότου, και πέρασε μέσα από τις εκκλησίες των μαύρων Βαπτιστών στις αρχές του αιώνα μας. Μουσική που προτείνει ένα έντονα ρυθμικό όσο και ενθουσιώδες μήνυμα θρησκευτικής αφοσίωσης.

    - Grunge
    Επιδραστικό Rock στυλ που αναπτύχθηκε στο Σιάτλ στις αρχές της δεκαετίας του '90. Σε αντίθεση με την εμπορική Pop της προηγούμενης δεκαετίας, το grunge απομυθοποίησε την εξωτερική εμφάνιση του καλλιτέχνη και το ρόλο της παραγωγής, φέρνοντας ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ακατέργαστα, παθιασμένα τραγούδια με θέματα που ισορροπούσαν ανάμεσα στον εφηβικό πεσιμισμό και το άγχος της καθημερινής ζωής. Οι Pearl Jam και οι Nirvana έγιναν οι πιο διάσημοι εκπρόσωποι του είδους.

    - Hip-Hop
    Ονομασία για μια ολόκληρη στάση ζωής που υιοθετεί η νεολαία (κυρίως η μαύρη και λάτιν) των αμερικανικών μεγαλουπόλεων κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Κάτω από την ομπρέλα της περιλαμβάνει το Rap, το break-dance, την τέχνη graffiti, τα μουσικά κλαμπ, τους DJ και το ντύσιμο με αθλητικά ρούχα και παπούτσια, όλες δηλαδή τις εκφάνσεις της σύγχρονης κοινωνικής, ενδυματολογικής, μουσικής και χορευτικής υποκουλτούρας. Νονός ήταν ο Rapper Lovebug Starsky με τον στίχο "To the hip, hop, hippedy hop".

    - House Music
    Παράγωγο της Disco (σε σχέση με την οποία είχε λιγότερη έμφαση στους στίχους και περισσότερη στις ατμόσφαιρες και τους ρυθμούς) και βασικό στοιχείο της χορευτικής σκηνής του μέσου των '80s. Πήρε το όνομά του από τα μεταμεσονύχτια πάρτι της Νέας Υόρκης και κυρίως το Σικάγο, όπου γεννήθηκε.

    - Indie
    Από το independently distributed (ανεξάρτητης διανομής). Ονομασία για τις δισκογραφικές εταιρείες που κινούνται εκτός κύριου μουσικού ρεύματος, με πολύ μικρότερη εμβέλεια από τις πολυεθνικές και ρεπερτόριο από την εναλλακτική ή ανεξάρτητη σκηνή. Θεωρητικά οι indies οφείλουν να θέτουν την καλλιτεχνική ακεραιότητα μπροστά από τα εμπορικά ζητούμενα.

    - Industrial
    Rock στυλ της δεκαετίας του '80 που μιμείται τους επαναληπτικούς ήχους και θορύβους της βαριάς βιομηχανίας.

    - Jazz
    Αφροαμερικανικό ιδίωμα που εξελίχθηκε από στυλ όπως το Ragtime και τα Blues στο Νότο των ΗΠΑ, από απογόνους των πρώτων μαύρων σκλάβων. Πρωτοεμφανίστηκε στη Νέα Ορλεάνη με χαρακτηριστική την ύπαρξη δύο κυρίων ομάδων οργάνων, τα μελωδικά πνευστά και τα ρυθμικά (πιάνο, κιθάρα ή μπάντζο, μπάσο, κρουστά). Με τις μετακινήσεις πληθυσμών στις αρχές του αιώνα, νέα πρωτεύουσα της Jazz αναδείχθηκε το Σικάγο. Το 1930 εμφανίστηκε το Swing και οι μεγάλες ορχήστρες (big bands), ενώ αρχή της σύγχρονης Jazz θεωρείται το μαύρο στυλ be-bop (δεκαετία '40) με επιγόνους την cool Jazz και το hard bop (δεκαετία '50). Τα '60s ήταν η δεκαετία της Free Jazz και τα '70s του Jazz Rock Fusion. Η επιρροή της Jazz στην Pop μουσική συνεχίζεται μέχρι σήμερα με την acid Jazz και με παρακλάδια του hip hop.

    - Kraut-Rock
    Γερμανικό παρακλάδι του Progressive Rock με έντονα πειραματική διάθεση, που αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία του '70 από σύνολα όπως οι Faust, Amon Duul και Can.

    - LP
    Αρχικά του long-play (μεγάλης διάρκειας), αναφερόμενα στον δίσκο βινυλίου 12 ιντσών και 33 στροφών ανά λεπτό, που εφηύρε ο Dr. Peter Goldmark το 1948. Οι δίσκοι LP ήταν το κυρίαρχο φορμά ηχογραφημένης μουσικής μέχρι την εμφάνιση του CD στα τέλη της δεκαετίας του '80.

    - Metal
    Επίσης γνωστό σαν "Heavy Metal". Rock 'n' roll με έντονη έμφαση στις ηλεκτρικές κιθάρες (με εφέ όπως reverb και wah-wah), το feedback και τα μακροσκελή σόλο. Πρωτεργάτες του υπήρξαν οι Yardbirds και The Who με μεταγενέστερους ζηλωτές τους Jimi Hendrix και Led Zeppelin.

    - MTV (Μουσική Τηλεόραση).
    Το πρώτο αποκλειστικά αφιερωμένο στη μουσική τηλεοπτικό κανάλι, που ξεκίνησε να εκπέμπει καλωδιακά στις ΗΠΑ το 1981.
    Το MTV άμεσα έκανε την οπτική εικόνα του καλλιτέχνη σημαντική όσο και η ίδια η μουσική του, για να αναδείξει ακόλουθα τα μουσικά βίντεο σαν ουσιώδες εργαλείο προώθησης για κάθε Rock καλλιτέχνη. Ανάμεσα στους πρώτους που εκμεταλλεύτηκαν τη νέα κατάσταση πραγμάτων ήταν οι Duran Duran, οι Culture Club και ο George Michael. Οι επικριτές του MTV χρεώνουν σε αυτό τον περιορισμό της φαντασίας του ακροατή, που υποχρεώνεται πια σ' ένα μεγάλο βαθμό να συνδυάζει στο μυαλό του τα τραγούδια με το περιεχόμενο των μουσικών τους βίντεο.

    - New Age
    Μουσική φερόμενη ως θεραπευτικών ιδιοτήτων και εκφράζουσα ανησυχίες θρησκευτικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές, που άρχισε να πωλείται μέσα από καταστήματα υγειινής ζωής πριν φτάσει στον τομέα "new age" των δισκοπωλείων. Ο όρος έκτοτε έχει διευρυνθεί για να περιλάβει όλο το φάσμα θρησκευτικών ήχων από μη-Δυτικές κουλτούρες, ακουστική και ηλεκτρονική ινστρουμένταλ μουσική με folk, κλασικές και Jazz επιρροές, καθώς και Ambient ηχογραφήσεις. Από τους διασημότερους εκφραστές του ύφους αυτού είναι ο Yanni και ο Andreas Vollenweider.

    - New Wave
    Η μουσική μιας γενιάς βρετανικών συγκροτημάτων που ενεργοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, διατηρώντας τις βασικές αξίες του Punk, αλλά και ανταλλάσσοντας το μηδενισμό εκφραστών του όπως ήταν οι Sex Pistols και οι Damned με μια πιο Pop προσέγγιση και με μια λιγότερο τρομακτική δημόσια εικόνα. Από τους πιο γνωστούς εκπροσώπους του new wave ήταν οι Blondie και The Clash, που προσπάθησαν να αναβιώσουν το αληθινό πνεύμα του Rock 'n' roll σε μια εποχή που κυριαρχούσε η Disco και το εμπορικού προσανατολισμού Rock.

    - Pop
    Από το Popular (δημοφιλής).
    Ο γενικότερος όρος για τη λαϊκή μουσική από το 1950 και μετά, που αγκαλιάζει όλο το φάσμα του Rock 'n' roll και του rhythm & Blues.

    - Progressive Rock
    Με περίπλοκες ενορχηστρώσεις, εκτεταμένη χρήση των σινθεσάιζερ (για πρώτη φορά στην ιστορία) και λοξοκοιτάγματα προς το κλασικό ρεπερτόριο, το "προοδευτικό Rock" έκανε την εμφάνισή του γύρω στο 1970 σαν μια πιο "σοβαρή" εναλλακτική λύση έναντι της ελαφράς Pop μουσικής της δεκαετίας του '60. Εκφραστές του ήταν οι Emerson, Lake & Palmer, οι Genesis της πρώτης περιόδου, οι King Crimson, οι Hawkwind, οι Yes, οι Jethro Tull, κ.ά.

    - Punk
    Όρος αρχικά συνώνυμος με το αμερικανικό Garage Rock της δεκαετίας του '60, που επανήλθε στο προσκήνιο για να καλύψει την ανανεωτική για το Rock έκρηξη βρετανικών συνόλων της περιόδου 1976-78, με την επιθετική στάση και την προκλητική εικόνα. Χαρακτηριστικά σύνολα του Punk ήταν οι Sex Pistols και οι Damned.

    - R&B / Rhythm & Blues
    Μαύρη χορευτική μουσική με έμφαση στο σαξόφωνο, που άνθησε στην Αμερική μετά την παρακμή της εποχής των big bands τη δεκαετία του '40, και μέχρι την άνοδο της Soul στα τέλη της δεκαετίας του '50. Σύμφωνα με τον ορισμό του Billboard, rhythm & Blues είναι "κάθε μορφή μαύρης χορευτικής μουσικής που δεν ανήκει στην κατηγορία της Jazz ή των Gospel".

    - Rap
    Το στιλιζαρισμένο φωνητικό στυλ του Hip-Hop, που περισσότερο πλησιάζει στην απαγγελία παρά στο τραγούδι. Ευρύτερα, ένα μουσικό, χορευτικό και κοινωνικό φαινόμενο, μετεξέλιξη της Disco των '70s που "ενηλικιώθηκε" κατά τη δεκαετία του '80 στις μεγαλουπόλεις της Αμερικής.

    - Rave
    Μουσική και κοινωνική κίνηση που ξεκίνησε στην Αγγλία στα τέλη των '80s σαν αποτέλεσμα μιας συνεύρεσης του Hip-Hop και της Industrial μουσικής από τη μία, και της διαθεσιμότητας της ουσίας Ecstacy από την άλλη. Raves ονομάζονταν οι ολονύχτιες μουσικές συγκεντρώσεις, συνήθως σε απομακρυσμένες από τα μάτια της αστυνομίας αγροτικές περιοχές, όπου τα ναρκωτικά καταναλώνονταν σε αφθονία. Σύντομα τα rave πάρτι πέρασαν και στη άλλη μεριά του Ατλαντικού (Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Νέα Υόρκη) όπου η εξάρτηση των δραστηριοτήτων από τη λήψη ναρκωτικών ουσιών περιορίστηκε.

    - Reggae
    Δημοφιλής λαϊκή μουσική της Τζαμάικα που συνδυάζει στυλ της Καραϊβικής (από το calypso μέχρι τη ska) με R&B επιρροές που έφτασαν στο νησί από τους απομακρυσμένους αμερικανικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς τη δεκαετία του '60. Τα τραγούδια της Reggae, τα οποία χαρακτηρίζει ένας υπνωτικός, στηριγμένος στο μπάσο ρυθμός, έκανε δημοφιλή σε παγκόσμιο επίπεδο ο Bob Marley.

    - Remix
    Τεχνική επεξεργασία στο στούντιο κατά την οποία ένας παραγωγός, μηχανικός, καλλιτέχνης ή ενορχηστρωτής κάνει μια δική του, νέα μίξη σε κάποιο ήδη έτοιμο κομμάτι, προσθέτοντας ή αφαιρώντας έμφαση σε διάφορα ινστρουμένταλ ή φωνητικά μέρη.

    - Riff
    Μια κοφτή μουσική φράση -είτε ρυθμική είτε μελωδική- που επαναλαμβάνεται κατά τη διάρκεια ενός τραγουδιού. Συχνά ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό riff μπορεί να γίνει το πιο άμεσα αναγνωρίσιμο στοιχείο ενός μουσικού κομματιού.

    - Rock 'n' Roll
    Ονομασία για το ευρύτερο μουσικό γένος που προέκυψε όταν τα τραγούδια του μαύρου rhythm & Blues άρχισαν να παίζονται σε ραδιοφωνικούς σταθμούς προσανατολισμένους στο λευκό ακροατήριο, ενώ παράλληλα οι λευκοί καλλιτέχνες άρχισαν να επανεκτελούν και να ηχογραφούν R&B τραγούδια των μαύρων. Τα R&B, η αμερικανική country, η boogie-woogie μουσική των δεκαετιών του '40 και του '50 ήταν όλα στοιχεία που ενσωματώθηκαν στις πρώτες εκφράσεις του Rock 'n' roll. Σαν νονός του Rock 'n' roll αναφέρεται ο disc jockey του Cleveland, Alan Freed, ο οποίος άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο στις αρχές της δεκαετίας του '50. Ωστόσο, αναφορές σε αυτόν εντοπίζονται από τις αρχές ακόμη της δεκαετίας του '30, όπου το "Rock 'n' roll" χρησιμοποιείται σε R&B τραγούδια σαν ευφημισμός για το σεξ. Ο Bill Haley με τους Comets, ο Chuck Berry και ο Elvis Presley ήταν από τους πρώτους μεγάλους σταρ του Rock 'n' roll, παρά το γεγονός ότι οι πρώτες τους επιτυχίες δεν ήταν παρά επανεκτελέσεις παλιότερων τραγουδιών που είχαν πει μαύροι. Η κυριαρχία της κιθάρας, ο έντονος ρυθμός, ο νεανικός προσανατολισμός και το σεξουαλικό περιεχόμενο των στίχων ήταν και εν πολλοίς παραμένουν τα βασικά δομικά υλικά του Rock 'n' roll, το οποίο στην 40χρονη και πλέον μέχρι σήμερα διαδρομή του απέκτησε πολλές σημασίες και έννοιες και απλώθηκε σε παρακλάδια όπως Progressive Rock, Punk Rock, Acid Rock, Heavy Metal, Country Rock, Glam Rock, new wave, Alternative Rock, όλα διαφορετικές όψεις της ίδιας ουσίας.

    - Rockabilly
    Παρακλάδι του Rock 'n' roll με ρίζες στον αμερικανικό Νότο, που μπόλιασε μια country (ή "hillbilly") επιρροή στον ήχο του Rock των πρώτων ημερών. Οι κιθάρες και το μπάσο συχνά ήταν ακουστικό αντί για ηλεκτρικό. Αρκετό από το υλικό που παρουσίασαν στα '50s καλλιτέχνες όπως οι Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins και Roy Orbison κατατάσσονται στην κατηγορία του Rockabilly.

    - Sampling
    Η διαδικασία αντιγραφής μέρους από ένα ήδη ηχογραφημένο μουσικό κομμάτι, και χρησιμοποίησής του σε ένα νέο τραγούδι.

    - Single
    Ονομασία του δίσκου βινυλίου 45 στροφών που περιλάμβανε ένα τραγούδι ανά πλευρά. Στην πλευρά "Α" ήταν το τραγούδι-επιτυχία, ενώ στη "Β" συνήθως υπήρχε ένα υποδεέστερης καλλιτεχνικής αξίας κομμάτι. Σήμερα λέγοντας single έχει επικρατήσει να εννοούμε το τραγούδι-επιτυχία μέσα από ένα άλμπουμ, που επιλέγεται για προώθηση μέσω ραδιοφωνικής μετάδοσης.

    - Ska
    Πρώιμη μορφή της Reggae που αναπτύχθηκε στη Τζαμάικα τη δεκαετία του '50, παντρεύοντας τους ήχους της Καραϊβικής με τα πνευστά και τους ρυθμούς της Νέας Ορλεάνης.

    - Soul
    Εξέλιξη των rhythm & Blues που άνθισε από τα τέλη της δεκαετίας του '50 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '70. Ήταν μια "ανάγνωση" των R&B από την οπτική του κύριου ρεύματος, υβρίδιο των παραδοσιακών Blues και Gospel στοιχείων με τις Pop τραγουδιστικές δομές, που είχε τις ρίζες της σε αμερικανικά αστικά κέντρα (Νέα Υόρκη, Ντιτρόιτ, Σικάγο, Φιλαδέλφεια, Μέμφις).

    - Spirituals
    Θρησκευτικά τραγούδια που αναπτύχθηκαν στον αμερικανικό Νότο τον περασμένο αιώνα, κυρίως μεταξύ μαύρων σκλάβων που τα τραγουδούσαν για να βρουν ένα τρόπο διαφυγής από την καταπίεση της καθημερινής τους ζωής.

    - Standard
    Χαρακτηρισμός για ένα τραγούδι το οποίο είναι αποδεκτό σαν μέρος του κλασικού ρεπερτορίου της σύγχρονης μουσικής, λόγω της επιτυχίας του, της παγκόσμιας απήχησής του και κυρίως λόγω της διαχρονικότητάς του. Παράδειγμα το "Yesterday" των Lennon / McCartney, που αποτελεί και το πλέον πολυδιασκευασμένο τραγούδι της Pop.

    - Surf Music
    Καλιφορνέζιο παρακλάδι του Rock 'n' roll που αναπτύχθηκε στο ξεκίνημα της δεκαετίας του '60, γιορτάζοντας το καλοκαίρι, τον ήλιο, το σέρφινγκ και βέβαια τον έρωτα. Kλασικοί εκπρόσωποι οι Beach Boys.

    - Techno
    Η κύρια μορφή χορευτικής μουσικής για τη δεκαετία του '80 και ιδιαίτερα του '90, με ρίζες στον ηλεκτρονικό πειραματισμό των Γερμανών Kraftwerk και των ρευμάτων της Disco και του house. Αναπτύχηκε από παραγωγούς και μουσικούς του Ντιτρόιτ και γρήγορα διαδόθηκε και στην Ευρώπη, για να απλωθεί σε αναρίθμητα παρακλάδια.

    - Underground
    Όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάθε μουσικό ρεύμα που κινείται κόντρα στο κύριο ρεύμα. Η πρώτη του έκφραση ήταν στα τέλη της δεκαετίας του '60 στο Λονδίνο, όταν σύνολα του Progressive Rock όπως οι Pink Floyd άρχισαν να παίζουν μεγάλα σε διάρκεια και πειραματικά σε δομή τραγούδια.





    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #408   /   31.01.2004, 05:52   /   Αναφορά
    Μπράβο Ορφέα!Πολύ καλή και προσεγμένη παρουσίαση στο λεξικό που μας αναφέρεις!!



    Ανδρέας
    Administrator
    #409   /   31.01.2004, 16:24   /   Αναφορά
    Θαυμάσια δουλειά, συγχαρητήρια!



    Περιέχει έννοιες που είναι κοινές και με άλλα είδη μουσικής (πχ ενορχήστρωση, μελωδία, αυτοσχεδιασμός), οπότε είναι καλό να διαβαστεί και από μη-οπαδούς της rock.



    Σε ευχαριστούμε Orfea
    #410   /   31.01.2004, 23:40   /   Αναφορά
    Πολύ καλή και ενδιαφέρουσα δουλειά!Με μιά μόνο διορθωσούλα:



    Sampling:Τεχνική ηχογράφησης με μετατροπή τού αναλογικού σήματος σε ψηφιακό,με την αποθήκευση σε μαγνητική μνήμη διαφόρων τιμών τής κυματομορφής του (που τα αποκαλούμε "δείγματα" ή samples,εξ ού και ο όρος).Το ψηφιακό αυτό σήμα μπορεί μετά να ξαναμετατραπή σε αναλογικό και περαιτέρω σε ήχο,χωρίς απώλειες ποιότητας οφειλόμενες σε ατέλειες τού μέσου αποθήκευσης.
    #4742   /   25.05.2006, 22:48
    πολυ ωραιο και ενδιαφερον αρθρο!

    #18309   /   21.04.2009, 17:44   /   Αναφορά
    Πολύ χρήσιμο λεξικό! Εγώ τουλάχιστον το χρειαζόμουν!
    #18318   /   22.04.2009, 17:34
    Πολύ - πολύ κατατοπιστικό αυτό το κείμενο Orfeus, ευχαριστούμε για τη δημοσίευσή του !!! Εγώ, για παράδειγμα, πριν το διαβάσω είχα την εντύπωση ότι το είδος μουσικής "indie" ονομάζεται έτσι επειδή οι επιρροές του ..... προέρχονται από την ινδική μουσική !!!!! {εντάξει, λάθος μου, μη βαράτε !!!!!} .....



    Επίσης, διαβάζοντας το λήμμα "House Music" θυμήθηκα το πόσο της μόδας ήταν αυτή η μουσική όταν ήμουν πρωτοετής και δευτεροετής φοιτητής στη Θεσσαλονίκη [αρχές των 90ς]. Το πιο γνωστό "χαουζάδικο" [έτσι λέγανε τα στέκια που παίζανε αυτή τη μουσική] της συμπρωτεύουσας ήταν το μπαρ "Manhattan" [δεν νομίζω ότι υφίσταται ακόμη]. Διαβάζοντας το λήμμα από το κείμενο του Orfeus .... μάλλον κατάλαβα για ποιο λόγο αυτό το "χαουζάδικο" είχε αμερικάνικη ονομασία ......

    #26709   /   19.02.2013, 16:09   /   Αναφορά

    Έπεσα τυχαία στο συγκεκριμένο άρθρο, αλλά επιτρέψτε μου να σημειώσω πως όταν λέμε για λεξικό, εγώ καταλαβαίνω ότι μιλάμε για την έννοια/σημασία κάθε λέξης.


    Ότι το AOR "κατέληξε να χαρακτηρίζει ένα μαλθακό rock στυλ για βαριεστημένους ενήλικες, στηριγμένο αποκλειστικά σε στερεότυπα του κύριου μουσικού ρεύματος", δεν εντάσσεται στη κατηγορία του "λεξικού". Περισσότερο το αντιλαμβάνομαι σαν προσωπική εκτίμηση..Η οποία είναι καθόλα σεβαστή και αναφαίρετη..Η δική μου είναι μακράν αντίθετη με αυτή του άρθρου.


    Το άρθρο γενικά μου άρεσε, αλλά εκείνο το σημείο με γονάτισε..