Ψυχεδελική Ροκ Μουσική

Η ψυχεδελική μουσική ξεκίνησε στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960, σαν παρακλάδι της ροκ μουσικής που τότε βρίσκονταν στην ακμή της και συνδέθηκε στενά με την χρήση παραισθησιογόνων ουσιών, κυρίως του LSD, που ήταν πολύ διάσημο σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού και κυρίως στην Αμερική.

Πέρα από τη ροκ, επηρέασε και άλλα είδη μουσικής,όπως την ηλεκτρονική (από το KrautRock των 70’s, μέχρι την Techno και τη house στα 90’s) και κυρίως την εποχή που ξεκίνησε,  καλλιτέχνες από το χώρο της Pop, της Soul και άλλων. Έμεινε όμως στενά συνδεδεμένη με την Rock μουσική και τον ήχο αυτό συναντάμε σε πολύ μεγάλο αριθμό συγκροτημάτων  εκείνης της εποχής, ενώ μέσα στα χρόνια ο ήχος αυτός συνεχίζει να προσαρμόζεται σε κάθε δεκαετία με αναβιωτές του είδους, όπως έγινε στα 90’s με μπάντες όπως οι Spacemen 3, οι Mercury Rev και οι Flaming Lips μεταξύ άλλων καθώς και σήμερα με σύγχρονα συγκροτήματα (Tame Impala, οι Wooden Shjips, The Black Angels) παρατηρείται μια στροφή στον ψυχεδελικό ήχο.

Η ψυχεδελική Rock μουσική είναι κατά κύριο λόγο κιθαριστική, με έντονη παραμόρφωση στα όργανα και τα φωνητικά μέσω εφέ, που έκαναν την εμφάνιση τους στη μουσική εκείνη την περίοδο( παραμόρφωση του ήχου με πετάλια όπως το fuzz, το wah-wah). Ακόμα με την ψυχεδέλεια, τα συγκροτήματα ξέφυγαν από την κλασσική σύνθεση μιας Rock μπάντας μπάσο-κιθάρα-ντραμς και πλήκτρα και άρχισαν να πειραματίζονται και με νέα όργανα, πρωτόγνωρα για την Pop μουσική, ενώ έντονα είναι και τα ανατολίτικα στοιχεία στο είδος με κλίμακες από την ινδική μουσική και με τη χρήση sitar και τα tabla-drums σε πολλά άλμπουμ της εποχής. Επίσης χαρακτηρίζεται από έντονο πειραματισμό στο στούντιο και στην παραγωγή με σκοπό τη δημιοργία πρωτάκουστων και παράξενων ήχων (πειραματισμοί που ξεκίνησαν οι Beatles και ο Hendrix). Πολλές φορές τέτοιοι πειραματισμοί σε κομμάτια χαρακτηρίζονταν ως  sound collages (κολάζ ήχου) , όπως ακούμε στο “Revolution #9” των Beatles και το “1983…( A Merman I Should Turn To Be)” του Hendrix και είναι άμεσα επηρεασμένα από τη χρήση παραισθησιογόνων ουσιών από τους καλλιτέχνες, σε μια προσπάθεια αποτύπωσης της κατάστασης του μυαλού κάτω από την επήρεια τους.

Στενά συνδεδεμένο με την ψυχεδελική μουσική ήταν το κίνημα των hippies, το οποίο γνώρισε την ακμή του το 1967 με το Summer Of Love και το φεστιβάλ του Monterrey, μέχρι να παρακμάσει στις αρχές της δεκαετίας του ’70 αφού είχε προηγηθεί το φεστιβάλ του Woodstock, που βρήκε το κίνημα των Hippies και την ψυχεδελική ροκ μουσική στην κορύφωση τους, πριν την απότομη πτώση τους,στις αρχές της επόμενης δεκαετίας.

Από τότε, νέες μπάντες επηρεάζονται από αυτόν τον ήχο που σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα δημιούργησε τόσο μεγάλη αίσθηση, και συνεχίζουν να δημιουργούν αξιόλογη ψυχεδελική μουσική. Παρακάτω όμως θα παρουσιάσω συνοπτικά έξι από τα σημαντικότερα άλμπουμ, της σημαντικότερης χρονιάς για το συγκεκριμένο είδος, του 1967 όπου κανένας από τον χώρο της Pop-Rock δεν μπορούσε να μην κυκλοφορήσει άλμπουμ με ψυχεδελικές επιρροές.

The Beatles - Magical Mystery Tour (1967)

Tracklist: 1) Magical Mystery Tour 2) The Fool On The Hill 3) Flying 4) Blue Way Jay 5) Your Mother Should Know 6) I Am The Walrus 7) Hello, Goodbye 8) Strawberry Fields Forever 9) Penny Lane 10) Baby, You’re A Rich Man 11) All You Need Is Love

Οκ. Το ξέρω, όπως όλοι, πως το Sgt Pepper’s Hearts Club Band είναι το κορυφαίο album στην ιστορία της ποπ και ροκ μουσικής και κυκλοφόρησε τη χρονιά όπου μεσουρανούσε ο ψυχεδελικός ροκ ήχος. Οι Beatles δεν έμειναν ανεπηρέαστοι και κυκλοφόρησαν το κορυφαίο ψυχεδελικό άλμπουμ. Όμως εγώ θα προτιμήσω να παρουσιάσω αυτό εδώ το αδερφάκι του Sgt Pepper’s, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το τελευταίο καθώς πέρα από τις αρκετές ηχητικές ομοιότητες, περιέχει μεμονωμένα κομμάτια που ξεπερνούν τα αντίστοιχα του Sgt Pepper.Το album κυκλοφόρησε ολόκληρο στην Αμερική αλλά στις υπόλοιπες χώρες κυκλοφόρησε σαν EP με τα πρώτα έξι κομμάτια του, να αποτελούν το soundtrack της ομόνυμης ταινίας. Πλέον όμως θεωρείται ένα full-length album της δισκογραφίας τους.

Οι Beatles εδώ συνεχίζουν να πειραματίζονται, χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα και κόλπα στην παραγωγή για να ντύσουν τις αριστουργηματικές μελωδίες τους. Ο Lennon βρίσκεται στην κορυφή της τραγουδοποιίας του γράφοντας το “Strawberry Fields Forever”, με στίχους επηρεασμένους από τον Dylan και την beat ποίηση και ήχους από άλλο σύμπαν, σε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ψυχεδελικά κομμάτια, το “I Am The Walrus”, με τους καλύτερους στίχους που γράφτηκαν ποτέ υπό την επήρεια παραισθησιογόνων και τον πασίγνωστο ύμνο των Beatles στην αγάπη, που έγινε ύμνος ολόκληρης της γενιάς των hippies. Ακόμα το “Babe, You’re A Rich Man” έχει αναφορές στα παιδιά των λουλουδιών, το ομότιτλο μας βάζει σε ένα κλίμα παρόμοιο μ’ αυτό του Sgt Pepper, ενώ από την άλλη έχουμε τον McCartney που δεν τον αγγίζει τόσο η ψυχεδέλεια αλλά παραδίδει τα μελωδικά του αριστουργήματα “Penny Lane”, “The Fool On the Hill” και “Your Mother Should Know”.

Σαν album μπορεί να μην είναι τόσο δεμένο, καθώς πρόκειται για compilation αλλά κομμάτια σαν τα “Strawberry Fields” και “All You Need Is Love” ήταν πιο κοντά στην γενικότερη ιδέα της ψυχεδέλειας, στιχουργικά και μουσικά περισσότερο ίσως από κάθε κομμάτι στο Sgt Pepper.

Jefferson Airplane – Surrealistic Pillow (Φεβρουάριος 1967)

Tracklist: 1) She Has Funny Cars 2) Somebody To love 3) My Best Friend 4) Today 5) Comin’ Back To Me 6) 3/5 of a Mile In 10 Seconds 7) D.C.B.A.-25 8) How Do You Feel 9) Embryonic Journey 10) White Rabbit 11) Plastic Fantastic Lover

Σ αυτό το album, οι folk επιρροές των Jefferson Airplane (Byrds, Mama’s and the Papa’s) βγαίνουν στην επιφάνεια και δημιουργούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου. Στηριζόμενοι στις κιθάρες τους και στην καταπληκτική φωνή της Grace Slick, που μόλις είχε έρθει μπει στο συγκρότημα, γράφουν τα “White Rabbit” και “Somebody To Love”, δύο απ’ τα καλύτερα ψυχεδελικά κομμάτια, το ένα με αναφορές στα ναρκωτικά και μια φοβερή κλιμάκωση κατά τη διάρκεια του και το άλλο από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της εποχής. Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα δύο που κάνουν το album ξεχωριστό. Οι δύο πανέμορφες folk μπαλάντες “Today” και “Comin’ Back To Me”,  δίνουν μια σκοτεινή αύρα στο γενικότερο σύνολο και τα Blues δεν λείπουν με το πολύ καλό “3/5 Mile in 10 seconds” και το ψυχεδελικό σολάρισμα του Kaukonen. Οι Jeffferson Airplane παρουσιάζουν ένα διαφορετικό πρόσωπο στο studio αφήνωντας τα τεράστια τζαμαρίσματα για τα οποία ήταν γνωστή και ηχογραφούν τραγούδια που είναι τόσο στενά συνδεδεμένα με την εποχή τους αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο καταφέρνουν να ακούγονται και σήμερα.

The Doors- Strange Days ( Σεμπτέμβριος 1967)

Tracklist: 1) Strange Days 2) You’re Lost Little Girl 3) Love Me Two Times 4) Unhappy Girl 5) Horse Latitude 6) Moonlight Drive 7) People Are Strange 8) My Eyes Have Seen You 9) I Can’t See Your Face In My Mind 10) When The Music’s Over

Το δεύτερο album των Doors είναι το πιο ολοκληρωμένο τους και δεν περιέχει ούτε ένα κακό κομμάτι. Και ας μην περιέχει το hit “Light My Fire” ή το σκάνδαλο του “The End”.

 Καταπληκτικές μελωδίες και ενορχηστρώσεις, άψογες εκτελέσεις από τους τρείς μουσικούς, που στρώνουν το χαλί για την ποίηση του Morrison. Το ταξίδι στην σκοτεινή ψυχεδελική Pop τους ξεκινάει με το Strange Days και τα “πειραγμένα” φωνητικά του Morrison, να μας αναγγέλουν πως έρχονται περίεργες μέρες που θα καταστρέψουν τη χαρά μας. Μέσα στην κορύφωση του Peace N’ Love κινήματος δεν έβλεπε τίποτα το αισιόδοξο. Όλοι γύρω του, του φαίνονται περίεργοι. Βλέπει χαμένα κορίτσια, άλογα να σφάζονται, την μητέρα Γη να  σφαδάζει από τα εγκλήματα των ανθρώπων και όλα γίνονται πιο έντονα με την συμβολή των Krieger, Manzrek και Densmore. Μόνη έξοδος γι τον Morrison, το κολύμπι ως το φεγγάρι με την αγαπημένη του και η μουσική που είναι τελικά η μόνη του συντροφιά μέχρι το τέλος.

Pink Floyd - The Piper At The Gates Of Dawn ( Αύγουστος 1967)

Tracklist: 1) Astronomy Domine 2) Lucifer Sam 3) Matilda Mother 4) Flaming 5) Pow R. Toc H. 6) Take Up Thy Stethoscope and Walk 7) Interstellar Overdrive 8) The Gnome 9) Chapter 24 10) The Screcrow 11) Bike

Η underground ψυχεδέλεια των πρώιμων Pink Floyd, ήταν ένα δημιούργημα που γεννήθηκε από το μυαλό του ταλαντούχου Syd Barrett. Οδήγησε τον ψυχεδελικό ήχο προς το διάστημα και το Piper At The Gates Of Dawn θεωρείται ίσως το πρώτο “αστρικό” ψυχεδελικό album, και η μουσική του Barrett συνεχίζει να επηρεάζει μουσικούς πέρα από τα όρια της Rock.

Το κεντρικό σημείο του δίσκου, το “Interstellar Overdrive” θεωρείται το απόλυτο ψυχεδελικό τζαμάρισμα, όπου τα κλασσικά όργανα ενός ροκ συγκροτήματος, ωθούν σε ταξίδια που δεν έχουν ξαναγίνει στη μουσική. Η απόλυτη ψυχεδελική ιδιοφυία καταθέτει εδώ το καταπληκτικό “Astronomy Domine”, το σχεδόν παιδικό τραγούδι “Bike” και το “Lucifer Sam” με το ιδιαίτερο riff του. Αθωότητα, παιδικότητα, πειραματισμός , φαντασία και μια διάθεση απόδρασης από αυτόν τον κόσμο, ηοποία έστρεψε τον Barrett στις ουσίες, που τον έκαναν πολύ γρήγορα να χάσει τον εαυτό του και να ζησεί σαν νεκροζώντανος τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του.  

Ένα άλμπουμ που ήρθε από το πουθενά και είναι ίσως το πιο “σκληροπυρηνικό” της λίστας, καθώς φλερτάρει με την avant-garde και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τους Pink Floyd των 70’s.

Cream – Disraeli Gears ( Νοέμβριος 1967)

Tracklist: 1) Strange Brew 2) Sunshine Of Your Love 3) World Of Pain 4 ) Dance The Night Away 5) Blue Condition 6) Tales Of Brave Ulysses 7) SWLABR 8) We’re Going Wrong 9) Outside Woman Blues 10) Take It Back 11) Mother’s Lament

Τρείς από τους κορυφαίους Βρετανούς μουσικούς της εποχής ( Eric Clapton, Jack Bruce, Ginger Baker) δημιουργούν τους Cream to 1966 και κυκλοφορούν το Νοέμβριο του ’67 το δεύτερο τους album. Ο απόλυτος συνδυασμός των Blues με την ψυχεδέλεια λειτουργούν σαν προπομπός του Hard Rock και ανοίγουν το δρόμο σε πολλά μεταγενέστερα συγκροτήματα. Περιέχει τον πασίγνωστο ψυχεδελικό ύμνο “Sunshine Of Your Love” με το χαρακτηριστικό riff, το psych-Blues “Strange Brew” που ανοίγει το δίσκο, το γρήγορο “SWLABR”, το “Tales Of Brave Ulysses”, με το wah-wah του Clapton και τις πληθωρικές μπασογραμμές του Bruce να σε κολλάνε στον τοίχο. Υψηλό επίπεδο, πέρα από την εκτέλεση και στην τραγουδοποίια από το συγκρότημα που κάνει ενδιαφέροντα ακόμα και απλά Blues κομμάτια ( “Outside Woman Blues”, “Take It Back”) ενώ ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον δίνουν και οι ψυδελικοί στίχοι από συνεργάτες και μέλη των Cream, που μιλούν για μωβ ψάρια, την Αφροδίτη, ηλιοβασιλέματα και πίνακες με μουστάκια…

The Rolling Stones- Their Satanic Majesties Request (Δεκέμβρης 1967)

Tracklist: 1) Sing This All Together 2) Citadel 3) In Another Land 4) 2000 Man 5) Sing This All Together (See What Happens) 6) She’s A Rainbow 7) The Lantern 8) Gomper 9) 2000 Light Years From Home 10) On With The Snow

Το 1967 δεν μπορούσες να μην κυκλοφορήσεις ψυχεδελικό δίσκο. Το επέβαλε η εποχή αλλιώς θα έμενες πίσω.Eιδίκα αν ήσουν μπάντα με μεγάλο όνομα και από τη στιγμή που οι Beatles είχαν κυκλοφορήσει στις αρχές της χρονιάς ψυχεδελικό δίσκο, έπρεπε και οι Stones να προσπαθήσουν να τους συναγωνιστούν μιάς και όπως το ήθελε το μάρκετινγκ της εποχής ήταν το yang δίπλα στο ying τους. Έτσι λοιπόν οι Rolling Stones, που έιχαν αρχίσει να μπαίνουν για τα καλά στην Pop της εποχής, βάζουν τις κιθάρες σε δεύτερο ρόλο και πειραματίζονται.

Αυτό το album είναι γενικά ξεχασμένο και από τους ίδιους τους Stones αλλά το βάζω άνετα στη λίστα μου, για κομμάτια όπως το “2000 Light Years From Home” που δείχνουν πως αυτή η μπάντα μπορούσε να γράψει ποιοτική ψυχεδελική μουσική, χωρίς ιδιαίτερα να την παίρνει στα σοβαρά..

Τα πράγματα είναι αρκετά ελεύθερα σ’ αυτό το album και φαίνεται από το γεγονός ότι οι Jagger/Richards αφήνουν τον Wyman να γράψει και να τραγουδήσει (!) το πολύ καλό “In Another Land”, ενώ προσπαθούν να πειραματιστούν και αυτοί με ψυχεδελικά κολάζ, στο “Sing This All Together (See What Happens)” που ουσιαστικά είναι τζαμάρισμα, αλλά αυτά που ξεχωρίζουν τελικά  είναι το μοναδικό “She’s A Rainbow”, με την ενορχήστρωση του John Paul Jones και το “Citadel”, όπου οι κιθάρες του Keith είναι σε πρώτο πλάνο.  Σίγουρα ακόμα ένας ξεχωριστός δίσκος για το ψυχεδελικό Rock και μας δείχνει ακόμη μια διαφορετική προσέγγιση του ήχου της εποχής  μέσα από μερικές από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του χώρου τους Jagger, Richards και Jones.