Όταν η Les Paul έγινε η αγαπημένη του heavy metal

Δεν πρέπει να υπάρχει μουσικός που δεν θέλησε να την κρατήσει στα χέρια του και να δοκιμάσει τον μελωδικό ήχο της, όμως τις περισσότερες φορές το οικονομικό κόστος αποτελεί τροχοπέδη.

Η διάσημη Les Paul έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη jazz, τη blues και τη rock, όμως με το πέρασμα των χρόνων εδραιώθηκε στις καρδιές κορυφαίων καλλιτεχνών του πλανήτη σχεδόν σε κάθε είδος μουσικής. Στη μουσική «αδιέξοδα δεν υπάρχουν», οπότε η περίφημη κιθάρα έγινε σήμα κατατεθέν πολλών μεγάλων κιθαριστών. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεφύγει από τα πλαίσια του κλασικού rock και να γίνει «εργαλείο» για μεγάλα συγκροτήματα του hard rock ή ακόμα και του heavy metal.

Η Les Paul είναι τόσο δημοφιλής που ακόμα και οι πιο άσχετοι κιθαρίστες ονειρεύονται να παίξουν με αυτήν. Για παράδειγμα, η πιο διάσημη γυναίκα στα παιχνίδια με τράπουλα και με μεγάλη αγάπη στη ροκ μουσική, Liv Boeree, αγόρασε ως πρώτη κιθάρα της το συγκεκριμένο μοντέλο, παρά το γεγονός ότι καλά-καλά δεν ήξερε να παίζει εκείνη την εποχή.

Το δόγμα «όλα τα είδη μουσικής παίζονται από όλες τις κιθάρες» έχει εφαρμογή στην περίπτωση της Les Paul. Είναι αλήθεια βέβαια ότι άλλες κιθάρες υπερτερούν κι άλλες μειονεκτούν σε κάθε είδος, όμως ίσως το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μοντέλο της Gibson προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε συνθήκη και ήχο να είναι το μεγάλο του πλεονέκτημα. Οι μαγνήτες, ο τρόπος παιξίματος κι άλλες μικρές (αλλά σημαντικές) λεπτομέρειες είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά, όμως είναι γεγονός ότι ένας τεράστιος αριθμός αριστουργημάτων της hard rock και της heavy metal μουσικής έχει ηχογραφηθεί με αυτήν την κιθάρα.

Από την ημέρα που ο Lester William Polsfuss, γνωστότερος ως Les Paul, κατασκεύασε την περίφημη κιθάρα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Ο αμερικανός καλλιτέχνης (έπαιζε jazz, blues και country με πρωτοποριακές τεχνικές που ενέπνευσαν χιλιάδες κιθαρίστες για σχεδόν έναν αιώνα) ήταν πάνω απ’ όλα εφευρέτης. Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, ο Paul έπαιζε κάποτε blues σε ένα ακουστικό σόου και κάποιος του έδωσε μία χαρτοπετσέτα με ένα μήνυμα γραμμένο: «ανέβασε την ένταση». Εκνευρισμένος από τον περιορισμό του οργάνου, ο Paul αποφάσισε να κατασκευάσει τη δική του κιθάρα που θα ήταν ηλεκτρική με μασίφ σώμα και που θα μπορούσε να «καρφωθεί» απευθείας στον ενισχυτή: έτσι γεννήθηκε η διαβόητη Gibson Les Paul!

Βέβαια, όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 η κιθαριστική καινοτομία του βγήκε στην αγορά, δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο επιδραστική θα ήταν στη σύγχρονη μουσική. Άλλωστε, τα πρώτα χρόνια κάποια από τα μοντέλα Les Paul που βγήκαν από το εργοστάσιο παραγωγής θεωρήθηκαν αποτυχημένα, όμως ο άνθρωπος που είχε την ιδέα για την κατασκευή της και ο πρόεδρος της Gibson, Ted McCarty, που είχε αναλάβει τον σχεδιασμό της δεν το έβαλαν ποτέ κάτω.

Σήμερα τα μοντέλα της Les Paul είναι πολλά και για κάθε είδους πορτοφόλι, ενώ έχουν υπηρετήσει τη rock, την country, την pop, τη soul, τη blues, τη jazz, τη reggae, το punk και το heavy metal μεταξύ άλλων. Το τελευταίο, μάλιστα, ίσως να είναι εκείνο που είχε να κερδίσει τα περισσότερα από τη «συνεργασία» του με τον απίθανο ήχο της εν λόγω κιθάρας. Η «σκληράδα» που αρέσκονται να βγάζουν στον ήχο τους τα συγκροτήματα του είδους ισορροπεί με τη μελωδικότητα της συγκεκριμένης κιθάρας και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ακόμα και συγκροτήματα που υπηρετούν τους περισσότερο «ακραίους» ήχους στο heavy metal έχουν συνδέσει το όνομά τους με τη Les Paul. Για παράδειγμα ο Alex Skolnick των Testament δε σταμάτησε ποτέ να χρησιμοποιεί τα μοντέλα της αγαπημένης του κιθάρας, παρά το γεγονός ότι το συγκρότημα παίζει thrash metal υψηλού επιπέδου. Ρόλο σε αυτό το γεγονός παίζει, φυσικά, η κατάρτιση και η μουσική παιδεία του 48χρονου αμερικανού που μοιράζεται την αγάπη του για τα διαφορετικά είδη μεταξύ του metal (μέσω των Testament) και του jazz σχήματος του οποίου ηγείται (Alex Skolnick Trio).

Θαύματα με τη Les Paul στα χέρια έκαναν μερικά τεράστια ονόματα της παγκόσμιας σκηνής. Στο hard rock είναι αδύνατο να σκεφτεί κανείς τον Jimmy Page χωρίς το συγκεκριμένο μοντέλο περασμένο στο λαιμό του στις συναυλίες των Led Zeppelin, ενώ είναι άπειρες οι φωτογραφίες του σπουδαίου Gary Moore με την χρυσαφένια Les Paul στα χέρια. Ο Ace Frehley δημιούργησε έναν εντελώς νέο ήχο στους Kiss χάρη στην αγαπημένη του κιθάρα, ενώ ο Alex Lifeson χρησιμοποίησε στην πρόσφατη επετειακή περιοδεία των Rush για τα 40 χρόνια τους μία ειδική έκδοση της Gibson Les Paul, που κυκλοφόρησε σε 50 υπογεγραμμένα κομμάτια παγκοσμίως και σε 250 ανυπόγραφα!

Ειδική μνεία φυσικά πρέπει να γίνει στον μεγάλο Pete Townshend που έχει σπάσει ως ηγέτης των The Who άπειρες κιθάρες επί σκηνής. Αυτό ήταν το σήμα κατατεθέν του βρετανού καλλιτέχνη, ο οποίος δεν σκεφτόταν καν το κόστος μίας Les Paul αν χρειαζόταν να την κομματιάσει στη διάρκεια κάποιας συναυλίας του συγκροτήματος.

Τα χρόνια παρήλθαν όμως και η μουσική «σκλήρυνε». Με την έλευση του heavy metal σε πρώτο πλάνο, οι κιθαρίστες του συγκεκριμένου ήχου πέρασαν σταδιακά την «ωμότητα» κι έκαναν στροφή προς τη μελωδία. Ο Slash είτε στους Guns ‘n’ Roses με τους οποίους έγινε διάσημος ή με τα προσωπικά του σχήματα, σπάνια αποχωρίστηκε την αγαπημένη του Les Paul επί σκηνής. Η κιθάρα του είναι εξίσου διάσημη με το περίφημο καπέλο του και τα μαλλιά που πέφτουν στο πρόσωπό του, δείγμα της εκτίμησης που τρέφει για τον ήχο της.

Ο Randy Rhoads άπλωνε ως κιθαρίστας του Ozzy τη συνθετική του ευφυΐα στις δύο μεγάλες του αγάπες: την flying V και τη Gibson Les Paul. Την τελευταία λάτρεψε ο σπουδαιότερος αντικαταστάτης του αδικοχαμένου μουσικού στο προσωπικό σχήμα του «prince of darkness», ο Zakk Wylde. Ο 50χρονος σούπερ σταρ δεν άλλαξε έκτοτε κιθάρα είτε στη δική του μπάντα, τους Black Label Society ή σε όποια συνεργασία έκανε στη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του.

Στους Iron Maiden ο Adrian Smith είναι τόσο φανατικός της Les Paul που κατάφερε να μεταδώσει την αγάπη του και στον «συμπαίκτη» του στο σχήμα, Dave Murray. Ακόμα και ο Kirk Hammett των Metallica εμφανίζεται πλέον πολύ συχνά επί σκηνής με το συγκεκριμένο μοντέλο, αφού ούτως ή άλλως ο ήχος του συγκροτήματος έχει διαφοροποιηθεί τόσο πολύ από τα πρώιμα χρόνια του ώστε να χρειάζεται διαφορετικές κλίμακες και μελωδίες. Ένα εξαιρετικό από σχεδιαστικής άποψης custom μοντέλο της Les Paul έχει στην κατοχή του και ο frontman της μπάντας, James Hetfield.

Η λίστα είναι ατελείωτη, αλλά δε θα ήταν δυνατό να κλείσει χωρίς την αναφορά σε δύο από τους σπουδαιότερους κιθαρίστες όλων των εποχών στον σκληρό ήχο. Ο Joe Satriani ήταν δάσκαλος του Steve Vai, όμως εκτός από την αγάπη για τη μουσική μετέδωσε στον μαθητή του και την αγάπη για τη Les Paul. Οι δύο άνδρες έχουν συνεργαστεί για πολλά χρόνια σε συναυλίες κι η κοινή παρουσία τους στη σκηνή με την αγαπημένη τους κιθάρα αποτελεί κάθε φορά σημείο αναφοράς.

«Ο Les Paul πέτυχε τόσα πολλά πράγματα στην εποχή του, που χωρίς εκείνον εμείς δε θα ήμασταν τίποτα» ανέφερε ο Vai όταν ανέβηκε στη σκηνή μαζί με τον δάσκαλό του και άλλους πέντε τεράστιους κιθαρίστες (Neal Schon, Joe Bonamassa, Johnny A., Warren Haynes, G.E. Smith και Steve Miller) τον Ιούνιο του 2015 για να αποτίσουν φόρο τιμής για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του εφευρέτη της μεγαλύτερης καινοτομίας στην ιστορία της μουσικής.