Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Μαύρες νότες, λευκές νότες και γροθιές στον αέρα...
Το «Ebony And Ivory» περιλαμβάνεται στον τρίτο σόλο δίσκο του Paul McCartney, «Tug Of War», που κυκλοφόρησε το 1982.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό Pop/soft Rock τραγούδι-μήνυμα αρμονίας και αυτοενδυνάμωσης, που αναφέρεται σε θέματα φυλετικής ισότητας. Το τραγούδι το έγραψε ο Paul McCartney το 1980, στη φάρμα του στην Σκωτία, μετά από μία λογομαχία με τη σύζυγό του, Linda.
Paul McCartney: Έγραψα το «Ebony And Ivory» μετά από ένα μικρό συζυγικό καβγαδάκι με τη Linda. Ήταν σαν «Γιατί δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε; Το πιάνο μας μπορεί». Απλώς αρπάζεις οποιαδήποτε παλιά ιδέα για να βγάλεις τον εαυτό σου από αυτήν.
Οι αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν μια δύσκολη περίοδος για τον Paul McCartney, καθώς πέρασε από μερικές προσωπικές δυσκολίες που τον αναστάτωσαν. Ενώ θρηνούσε για τη δολοφονία του πρώην συνεργάτη του στους Beatles, John Lennon, διαλύθηκαν το 1981 οι Wings, το μετά-Beatles συγκρότημά του, όταν αποχώρησε ο Danny Laine, το μόνο μακροχρόνιο μέλος του συγκροτήματος που δεν είχε τη λέξη «McCartney» στο όνομά του. Έτσι, ο McCartney βρέθηκε να δουλεύει πάνω σ’ έναν σόλο δίσκο που θα έπαιρνε τον τίτλο «Tug Of War», κατά τη διάρκεια της ετοιμασίας του οποίου καυγάδισε με τη σύζυγό του, Linda. Μέσα σε μια τόσο περίπλοκη περίοδο στη ζωή του, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τον Paul McCartney να αναρωτιέται -όπως όλοι μας- γιατί η ζωή δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλή.
Είναι ένας πολύ απλοϊκός τρόπος να εκφράσει κανείς τα σκαμπανεβάσματα μιας ύπαρξης κι όμως είναι μια κραυγή εκ καρδίας. Αφού σκεφτόταν ότι έπρεπε να τα πάνε καλύτερα, ο McCartney επέκτεινε αναλογικά το θέμα του συμπεριλαμβάνοντας τις συγκρούσεις μεταξύ λευκών και μαύρων. Ο McCartney συνέλαβε την ιδέα του τραγουδιού αφού είδε τον Βρετανό κωμικό ηθοποιό Spike Milligan να παίζει σε μια τηλεοπτική εκπομπή ένα πιάνο που είχε χωριστά τα λευκά και τα μαύρα πλήκτρα, προκειμένου ν’ αποδείξει πως το ένα δεν μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς το άλλο, λέγοντας «μαύρες νότες, λευκές νότες, αλλά χρειάζεται να παίξεις και τις δύο για να φτιάξεις μια μελωδία, φίλοι μου!». Ωστόσο, αυτό το σχήμα λόγου είναι πολύ παλαιότερο. Διαδόθηκε από τον Αφρικανό διανοούμενο και ιεραπόστολο James Aggrey στις αρχές της δεκαετίας του 1920, εμπνέοντας τον τίτλο του παναφρικανικού περιοδικού The Keys, αλλά χρησιμοποιούνταν τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1840. Χαρακτηριστικό είναι ότι στο βιβλίο «Duties Of Christian Masters To Their Slaves» (C.F. Sturgis, 1849) γράφει «Ο κύριος και η κυρία, οι γείτονες και οι νέγροι μαζεύονται και μαύροι και λευκοί φαίνονται καλοκουρδισμένοι κατά μήκος του μεγάλου τραπεζιού, όπως τα πλήκτρα ενός πιάνου, και, όπως το προαναφερθέν όργανο, τα μαύρα πλήκτρα κάνουν τόσο θόρυβο όσο και τα λευκά. Όλα αναμειγνύονται για λίγο με απόλυτη αρμονία και καλό συναίσθημα…».
Οι στίχοι, λοιπόν, παρουσιάζουν μια μετωνυμία, χρησιμοποιώντας τις λέξεις «ebony» και «ivory» για να αναπαραστήσουν το μαύρο και το λευκό χρώμα αντίστοιχα. Αυτή η μετωνυμία προχωρά περαιτέρω επειδή το βαθύτερο ερώτημα είναι «Why don’t we?». Το μήνυμα του McCartney ήταν απλό και φαινομενικά αθώο: Εάν το μαύρο και το άσπρο μπορούν να είναι σε τέλεια αρμονία σε ένα πιάνο, γιατί δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο οι άνθρωποι που είναι διαφορετικών φυλών;
Ο McCartney είπε ότι το μήνυμα του τραγουδιού του ήταν ότι άνθρωποι όλων των τύπων θα μπορούσαν να ζήσουν μαζί. Του άρεσε η σύγκριση με το πιάνο, όπου μπορείς να παίξεις χρησιμοποιώντας μόνο τα λευκά πλήκτρα ή μόνο τα μαύρα, αλλά για να κάνεις υπέροχη μουσική πρέπει να τα συνδυάσεις.
Συνεπώς, στο απλούστερο επίπεδο το τραγούδι αφορά τον έβενο και το ελεφαντόδοντο (φίλντισι), που αποτελούν αντίστοιχα τα μαύρα και τα λευκά πλήκτρα ενός πιάνου, αλλά σε βαθύτερο και ανθρώπινο επίπεδο αναφέρονται στο χρώμα του δέρματός τους για να επιτεθούν στην ιδέα του φυλετικού διαχωρισμού, τον οποίο ο Paul McCartney διαπίστωσε το 1964 όταν οι Beatles, στο πρώτο τους ταξίδι στην Αμερική, έγιναν μάρτυρες της κορύφωσης του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα υπό τον Martin Luther King Jr. Μάλιστα, οι Beatles αρνήθηκαν να παίξουν σε μία συναυλία βλέποντας ότι το κοινό ήταν διαχωρισμένο.
Το 1982, οι φυλετικές σχέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν πλέον βελτιωμένες. Ο Νόμος για τα Πολιτικά Δικαιώματα και ο Νόμος για Δίκαιη Στέγαση είχαν υπογραφεί αμφότεροι πάνω από μία δεκαετία νωρίτερα. Το 1967, η υπόθεση Loving οδήγησε στη νομιμοποίηση των διαφυλετικών γάμων σε εθνικό επίπεδο και τα παιδιά αυτών των γάμων ήταν πλέον σε ηλικία που αγόραζαν δίσκους -και σύντομα θα ήταν σε ηλικία ψήφου. Υποτίθεται ότι η Αμερική τελικά ενοποιήθηκε. Μόνο που ο ρατσισμός δεν εξαλείφθηκε.
Το «Ebony And Ivory» έχει να κάνει με την ενσωμάτωση και τη φυλετική αρμονία χρησιμοποιώντας τα ασπρόμαυρα πλήκτρα του πιάνου ως μεταφορά, ζωγραφίζοντας μία ουτοπική εικόνα ενός κόσμου στον οποίο το φυλετικό μίσος έχει εκλείψει. Έτσι, το τραγούδι ρωτά γιατί δεν μπορούμε να ζήσουμε όλοι μαζί σε τέλεια αρμονία όπως τα πλήκτρα του πιάνου.
Paul McCartney: Σ’ ένα πιάνο, έχεις μαύρες και λευκές νότες. Δεν είναι καλό να έχεις μόνο όλες τις μαύρες νότες γιατί χρειάζεσαι και τις λευκές. Όπως δεν είναι καλό και να έχεις μόνο τις λευκές νότες. Χρειάζεσαι και τις δύο μαζί γιατί τότε παίρνεις μία αρμονία. Και οι δύο μαζί είναι τέλεια σ’ ένα keyboard κι έτσι το τραγούδι μου λέει «Γιατί δεν το κάνουμε έτσι;».
Οι στίχοι είναι αρκετά απλοί και περιέχουν πολλές επαναλήψεις για να κρατήσουν το μήνυμα της διαφυλετικής αρμονίας στο προσκήνιο. Ο Paul McCartney υιοθετεί μία άποψη για τον ρατσισμό προορισμένη ν’ αγγίξει τους ευαίσθητους λευκούς ακροατές. «We all know that people are the same wherever you go / there is good and bad in everyone», τραγουδά μαζί με τον Stevie. Τέτοιοι στίχοι αποκαλύπτουν ένα τραγούδι που είναι ξεκάθαρα προϊόν της εποχής του.
Ίσως, στο πίσω μέρος του μυαλού του, ο McCartney προσπαθούσε να δώσει μία παιδιάστικη άποψη για το «Imagine» του John Lennon. Ίσως έπαιζε τον ρόλο ενός αθώου καλλιτέχνη, που επισημαίνει πόσο ανόητος είναι ο ρατσισμός όταν καταλάβει κανείς ότι όλοι οι άνθρωποι μοιράζονται παρόμοιες ελπίδες, όνειρα και ανάγκες.
Όταν ο Paul McCartney έγραφε το «Ebony And Ivory», οραματιζόταν να το ερμηνεύει μ’ έναν μαύρο τραγουδιστή. Ωστόσο, άρχισε να το ηχογραφεί ως σόλο προσπάθεια. Στη συνέχεια, όμως, είχε την ιδέα να το κάνει ντουέτο με τον Stevie Wonder, τον άνθρωπο που είχε ηχογραφήσει αυτό που πολλοί θεωρούν ως η καλύτερη διασκευή τραγουδιού των Beatles που ηχογραφήθηκε ποτέ (την εκτέλεση που έκανε ο Stevie Wonder στο «We Can Work It Out» το 1971).
Paul McCartney: Το «Ebony and Ivory» γράφτηκε ως απάντηση στο πρόβλημα της φυλετικής έντασης, που ήταν η αιτία πολλών τριβών στο Ηνωμένο Βασίλειο εκείνη την εποχή. Το έγραψα κι έκανα ένα demo στη Σκωτία, στο μικρό μου στούντιο εκεί, το 1980. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι θα ήταν πολύ καλό να το κάνω μ’ έναν μαύρο κι έναν λευκό και να δείξω κυριολεκτικά την αίσθηση ότι προσπαθείς να το ξεπεράσεις ούτως ή άλλως. Θα γίνω το ελεφαντόδοντο, άρα χρειάζομαι έναν έβενο. Ήθελα να το τραγουδήσω μ’ έναν μαύρο. Σκέφτηκα ότι αν μπορούσα να έχω κάποιον, θα ήταν ο Stevie Wonder. Οπότε του έστειλα ένα demo και τον ρώτησα:
- Σου αρέσει η ιδέα να το κάνουμε αυτό;
Και έστειλε ένα μήνυμα λέγοντας ότι του άρεσε και ότι θα το έκανε. Ο Stevie κι εγώ γνωριζόμασταν πολύ καιρό. Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά το 1966, μετά από μια παράσταση που έπαιξε στο club Scotch of St. James στο Mayfair του Λονδίνου. Ήταν μόλις 15 χρονών τότε.
Ο Stevie Wonder άδραξε γρήγορα την ευκαιρία για μια ιστορική συνεργασία με τον Paul McCartney. Άλλωστε ο Stevie Wonder μόλις είχε ηχογραφήσει το «Happy Birthday» προς τιμήν του φυλακισμένου τότε Nelson Mandela και συμφώνησε αμέσως να ηχογραφήσει το «Ebony And Ivory» υποστηρίζοντας ολόψυχα το μήνυμα των στίχων για τη φυλετική ενότητα.
Stevie Wonder: Άκουσα το τραγούδι και μου άρεσε πολύ… Ένιωσα ότι ήταν θετικό για όλους. Δεν θα πω ότι απαιτούσε απ’ όλους τους ανθρώπους να το σκεφτούν, αλλά ζητά ευγενικά από τους ανθρώπους να αναλογιστούν τη ζωή, χρησιμοποιώντας μουσικούς όρους… αυτό το χωνευτήρι πολλών διαφορετικών ανθρώπων.
Το «Ebony And Ivory» προοριζόταν αρχικά για τους Wings. Από τις 2 έως τις 25 Οκτωβρίου του 1980, το συγκρότημα, στην τελευταία του συνεδρία ως πενταμελές, ηχογράφησε μια σειρά από demo στο Finston Manor στο Tenterton του Kent. Εκείνη την εποχή, το σχέδιο ήταν να ηχογραφηθεί υλικό για έναν δίσκο με προτεινόμενο τίτλο «Hot Hits, Cold Cuts». Το «Ebony And Ivory» ήταν ανάμεσα σε πολλά τραγούδια με τα οποία καταπιάστηκε το συγκρότημα, πολλά εκ των οποίων εμφανίστηκαν στο «Tug Of War» και στο «Pipes Of Peace». Ο McCartney είχε αρχικά ένα πρώτο κουπλέ και το ρεφρέν, αλλά μέχρι το τέλος των συνεδριών του Οκτωβρίου είχε ολοκληρώσει το τραγούδι. Σχεδιασμένο πάντα ως ντουέτο, το μέρος του Stevie Wonder τραγουδήθηκε αρχικά από τον Denny Laine. Ένα demo ηχογραφήθηκε στα AIR Studios του George Martin, στο Λονδίνο, τον Δεκέμβριο του 1980.
Την 1η Φεβρουαρίου του 1981, ο Paul και η Linda McCartney πέταξαν με τον Denny Laine στο νησί Montserrat (στην Καραϊβική) για να συνεχίσουν να εργάζονται σ’ αυτό που θα γινόταν το «Tug Of War». Στις 26 Φεβρουαρίου ενώθηκε μαζί τους και ο Stevie Wonder, τον οποίο είχε επιλέξει ο McCartney για το ντουέτο.
Το «Ebony And Ivory» ηχογραφήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1981 και στη συνέχεια πέρασε από μία σειρά επεξεργασιών πριν καταλήξει στην τελική του μορφή.
Παραγωγός και ενορχηστρωτής ήταν ο George Martin, ο οποίος διατέλεσε παραγωγός των Beatles καθώς και του υπόλοιπου δίσκου «Tug Of War». Πλην του Paul McCartney και του Stevie Wonder δεν συμμετείχαν άλλοι μουσικοί στην ηχογράφηση.
Paul McCartney: Σκεφτήκαμε να γράψουμε κάτι μαζί και είπα «Λοιπόν, έχω αυτό το τραγούδι που θα ήθελα πολύ να το κάνω» κι ότι θα πάμε στο Montserrat για τις ηχογραφήσεις του δίσκου και ότι θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαμε να συνεργαστούμε εκεί. Φτάσαμε στο Montserrat και ο μάνατζέρ μου ήρθε χλωμός και μου είπε:
- Δεν νομίζω ότι θα έρθει ο Stevie.
Ο George Martin είχε το δικό του στούντιο εκεί και ο Stevie υποτίθεται ότι θα εμφανιζόταν. Ευτυχώς ήταν ακόμα στο τηλέφωνο, οπότε πήδηξα στο τηλέφωνο:
- Stevie, πρέπει να έρθεις!
- Να, έχω κάποια πράγματα να κάνω εδώ.
Αυτό το αόριστο άλμπουμ που έκανε πάντα. Αλλά είναι ένας υπέροχος τύπος, οπότε είπα:
- Έλα, πρέπει να έρθεις! Δεν έκανες διακοπές κι είναι φανταστικά εδώ: κολύμπι, καθαρός ουρανός -είναι υπέροχα!
Υπήρχαν πολλά τηλεφωνήματα, όπως συμβαίνει με τον Stevie.
- Είμαστε εδώ! Πότε θα έρθεις;
Κι έλεγε πάντα:
- Αυτήν την Παρασκευή!
Μετά, περνούσε το Σαββατοκύριακο και του τηλεφωνούσα τη Δευτέρα.
- Α, θα είμαι εκεί την Τετάρτη!
- Εντάξει!
Υπήρχαν, λοιπόν, πολλά τέτοια. Είναι κυρίαρχος του εαυτού του. Θα εμφανιστεί όταν είναι έτοιμος. Ήρθε λοιπόν, φτιάξαμε το τραγούδι κι αυτό ήταν υπέροχο. Ήταν συναρπαστικό γιατί ο Stevie είναι ένα μουσικό τέρας. Είναι κυριολεκτικά η μουσική. Έπρεπε να είσαι εξαιρετικά ακριβής, γιατί οποιοδήποτε λάθος θα το άκουγε. Με ρώτησε αν θα χρησιμοποιούσαμε drum machine και του απάντησα όχι, οπότε ανέβηκε στα drums και ήταν ένας εξαιρετικός drummer με πολύ ξεχωριστό στυλ. Αυτός παίζει στον δίσκο. Όλο το τραγούδι είμαστε μόνο εγώ κι ο Stevie.
Αντί να παίξει ο καθένας το ένα ή το άλλο όργανο, οι δυο τους έπαιξαν όλα τα όργανα -άλλη μια μεταφορά για μία αρμονική συνεργασία. Ο Paul McCartney έπαιξε μπάσο, κιθάρα, πιάνο, synthesizers, vocoder και κρουστά. Ο Stevie Wonder έπαιξε ηλεκτρικό πιάνο, synthesizers, drums και κρουστά. Στα φωνητικά συμμετείχαν η Linda McCartney και ο Eric Stewart (των 10cc). Περισσότερα overdubs προστέθηκαν στις 30 Μαρτίου 1981 από τον McCartney στα στούντιο AIR του Λονδίνου και τον Οκτώβριο του 1981 στα Strawberry Studios South στο Surrey. Οι προσθήκες περιλάμβαναν και τα φωνητικά του McCartney για τη σόλο εκτέλεση που εκδόθηκε σε maxi single. Η μίξη πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 1982 στα AIR Studios στο Λονδίνο.
Ωστόσο, το ερώτημα παρέμενε: Πίστευε ο Paul McCartney ότι προωθούσε το ζήτημα των φυλετικών σχέσεων; Ένα σχόλιο που έκανε εκείνη την εποχή φαίνεται πως αυτό δείχνει.
Paul McCartney: Όταν έγραψα το τραγούδι σκέφτηκα «Ίσως δεν χρειάζεται να συνεχίσουμε να μιλάμε για μαύρους και λευκούς. Ίσως το πρόβλημα να λύθηκε… Ίσως έχασα το πλοίο. Ίσως αυτό το τραγούδι θα έπρεπε να είχε γραφτεί στη δεκαετία του ’60». Αλλά αφού το έγραψα και το ηχογράφησα, κοιτάς τριγύρω και, ξέρεις, υπάρχει ακόμα ένταση.
Αυτή είναι μια πολύ έξυπνη παρατήρηση δεκαετιών από τον σερ Paul McCartney, τον άνθρωπο που προσπάθησε να θεραπεύσει τις φυλετικές εντάσεις με τον πιο τετριμμένο, απλοϊκό τρόπο που μπορεί κανείς να φανταστεί. Η κεντρική μεταφορά του «Ebony And Ivory» είναι τόσο απλή που δεν επιδέχεται εξήγησης και φαίνεται απίστευτο που ο McCartney ένιωσε την ανάγκη να το εξηγεί και πάλι από την αρχή όποτε κάποιος τον ρωτούσε.
Από μία άλλη άποψη, ο McCartney έπαιζε και πιασάρικα τραγούδια και υπάρχει η πιθανότητα το «Ebony And Ivory», με την έννοια του λευκού και του μαύρου, να είναι ο ίδιος ο McCartney, ο οποίος θεωρούνταν ο πιο ετοιμόλογος των Beatles, που κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να εμφυσήσει κάποιο βάθος στη σόλο δουλειά του.
Μουσικά, το «Ebony And Ivory» άδει άσκοπα. Έχει μια αρκετά δυνατή κεντρική μελωδία, αλλά αυτή η μελωδία ξετυλίγεται με νωθρότητα. Η φωνή του Stevie Wonder ταιριάζει πολύ με του Paul McCartney και όντως τραγουδούν μαζί σε αρκετά καλή αρμονία. Το μπάσο του McCartney απασχολείται με τον ίδιο συγκρατημένο τρόπο που το έκανε συχνά και στους Beatles, αλλά αυτό δεν διαγράφει τη ζαχαρένια αυταρέσκεια των στίχων. Το θέμα του τραγουδιού για τη φυλετική αρμονία είναι όμορφο μες στην -ίσως υπερβολική- απλότητά του κι αυτή δεν είναι η μόνη μινιμαλιστική πτυχή του καθώς ο τίτλος και το ρεφρέν επαναλαμβάνονται συχνά και υπάρχει μόνο ένα κουπλέ, το οποίο τραγουδιέται δύο φορές. Γενικά το τραγούδι δεν καταβάλει σκληρή προσπάθεια για να πουλήσει την αδύναμη υπόθεσή του. Ο McCartney δεν μπαίνει καν στον κόπο να βρει ένα δεύτερο κουπλέ και βάζει τον Wonder να τραγουδήσει ξανά το πρώτο.
Το «Ebony And Ivory» κυκλοφόρησε σε single στις 29 Μαρτίου 1982 και ήταν το 29οsingle του Paul McCartney και το πρώτο single που βγήκε από τον δίσκο «Tug Of War». Το τραγούδι κυκλοφόρησε και σε maxi single, όπου συμπεριλήφθηκε και η εκδοχή όπου τραγουδάει μόνο ο Paul McCartney. Ενδεχομένως το τραγούδι να γινόταν κλασικό και σ’ αυτήν τη μορφή, ακόμα και χωρίς την ονειρεμένη φωνή του Stevie Wonder.
Οι δύο τραγουδιστές δηλώνουν ότι οι άνθρωποι είναι ίδιοι, όποιες κι αν είναι οι διαφορές τους, και ενθαρρύνουν τον κόσμο να μάθει να ζει και να δίνει ο ένας στον άλλον, ζώντας μαζί σε τέλεια αρμονία. Ενώ λίγοι μπορούν να αμφιβάλλουν για την αγνότητα της πρόθεσης και το αλτρουιστικό μήνυμα του «Ebony And Ivory», ωστόσο αυτό έγινε δεκτό με σκεπτικισμό και με ανάμεικτα συναισθήματα καθώς κάποιοι αμφισβήτησαν τα κίνητρα του τραγουδιού.
Το «Ebony And Ivory» σηματοδότησε την πρώτη φορά που ο McCartney κυκλοφόρησε ένα ντουέτο μ’ έναν άλλο μεγάλο καλλιτέχνη, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί από κάποιους ότι προσπαθούσε απεγνωσμένα να παραμείνει ενεργός καθώς πλησίαζαν τα 40ά του γενέθλια. Η συνεργασία του McCartney άνοιξε τον δρόμο και σε άλλους καλλιτέχνες, δημιουργώντας μία τάση κατά την οποία τα ντουέτα έγιναν κοινός τόπος καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, ιδιαίτερα στη βρετανική Mainstream Pop, αν και ένα χρόνο νωρίτερα προηγήθηκε στις Η.Π.Α. το «Endless Love» που ερμήνευσαν η Diana Ross και ο Lionel Richie.
Μερικοί κριτικοί επαίνεσαν το αντιρατσιστικό μήνυμα, ενώ άλλοι περιέγραψαν το «Ebony And Ivory» ως σαχλό ποιηματάκι και θεώρησαν το μήνυμα του «Ebony And Ivory» υπερβολικά απλοϊκό και συναισθηματικό. Κάποιοι το χλεύασαν χαρακτηρίζοντάς το ως «ζαχαρίνη» και άλλοι το θεώρησαν ως την αρχή του τέλους της καλλιτεχνικής αξιοπιστίας του Paul McCartney, προσθέτοντας ότι ενώ το τραγούδι προσέλκυσε ακροατές που συνήθως δεν θα αγόραζαν έναν δίσκο του McCartney, ξέφυγε γρήγορα από το καλωσόρισμα και έγινε αντιληπτό ότι ήταν περισσότερο μία προσπάθεια του McCartney να παραμείνει μουσικά ενεργός, κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές όταν στη συνέχεια ηχογράφησε ντουέτα με τον Michael Jackson. Όσον αφορά τον Stevie Wonder, είχε παρέλθει η «κλασική» του περίοδος, με τους πέντε επιτυχημένους καλλιτεχνικά και εμπορικά δίσκους που κυκλοφόρησε από το 1972 έως το 1976. Το soundtrack «Stevie Wonder’s Journey Through “The Secret Life Of Plants”» (1979) ήταν μια εμπορική απογοήτευση κι ενώ προσπάθησε να μπει στη νέα δεκαετία με το «Hotter Than July» (1980), το έκανε χωρίς όρεξη. Ο Stevie Wonder χρειαζόταν μια επιτυχία και, όταν ο McCartney τού ζήτησε να τραγουδήσει στο «Ebony And Ivory», ένιωσε μία έλξη από τη θετικότητα του τραγουδιού και συμφώνησε.
Εν τούτοις, οι πιο… θετικοί από τους ακροατές είχαν την άποψη ότι τόσο ο Paul McCartney όσο και ο Stevie Wonder τα πήγαιναν ήδη καλά και μόνοι τους. Δύο χρόνια νωρίτερα, ο McCartney είχε ανέβει στο No 1 των Η.Π.Α. με το «Coming Up». Ο Stevie Wonder, από την άλλη, το 1977 είχε ανέβει στο No 1 με το «Sir Duke» αλλά συνέχισε να βγάζει σταθερά επιτυχίες. Μόλις λίγες εβδομάδες πριν την κυκλοφορία του «Ebony And Ivory», ο Stevie Wonder είχε φτάσει στο No 4 με το «That Girl».
Το «Ebony And Ivory» δεν ήταν το καλύτερο τραγούδι του άλμπουμ, ωστόσο είχε αντίκτυπο καθώς γνώρισε τεράστια επιτυχία. Αποδείχθηκε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του 1982 και βοήθησε και τους δύο κορυφαίους μουσικούς να ανεβάσουν ακόμα περισσότερο την καριέρα τους. Το τραγούδι έγινε No 1 στις Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ζιμπάμπουε, Ιρλανδία, Ισλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Καναδά, Νορβηγία και Φινλανδία, No 2 στην Αυστραλία, Βέλγιο, Ελβετία, Νέα Ζηλανδία και Σουηδία, No 3 στην Αυστρία, Νότια Αφρική και Ολλανδία, No 5 στη Γαλλία και Δανία και No 26 στην Ιαπωνία.
Ήταν το 21οτραγούδι παραγωγής του George Martin που ανέβηκε στην κορυφή των αμερικανικών charts, ενώ το 22οήταν άλλο ένα ντουέτο του Paul McCartney, αυτό με τον Michael Jackson στο «Say Say Say». Ήταν και το 28οNo 1 που είχε ο McCartney στα αμερικανικά charts. Επιπλέον, έμεινε στην κορυφή περισσότερο από κάθε άλλο τραγούδι του Paul McCartney στη μετά τους Beatles καριέρα του και η δεύτερη μεγαλύτερη παραμονή στο No 1 που είχε ποτέ, πίσω από το «Hey Jude» των Beatles. Όσον αφορά τον Stevie Wonder, ήταν το μακροβιότερο No 1 που είχε στις Η.Π.Α. και τον κατέστησε τον πρώτο σόλο καλλιτέχνη που είχε No 1 στις Η.Π.Α. σε τρεις συνεχόμενες δεκαετίες. Επίσης ήταν το πρώτο No 1 του Stevie Wonder στα βρετανικά charts, έστω και ως ντουέτο, με το δεύτερο No 1 να λαμβάνει χώρα το 1984 με το «I Just Called To Say I Love You». Με εμπορικούς όρους, λοιπόν, το «Ebony And Ivory» αποδείχθηκε η μεγαλύτερη επιτυχία που είχε ποτέ ο Stevie Wonder αλλά και η μεγαλύτερη του Paul McCartney στην καριέρα που ακολούθησε μετά τους Beatles.
Η εμπορική επιτυχία του «Ebony And Ivory» υποβοηθήθηκε από δύο μουσικά βίντεο που πρόβαλε το MTV, το οποίο είχε ξεκινήσει να εκπέμπει τον προηγούμενο χρόνο. Τα βίντεο τα σκηνοθέτησε ο Barry Myers στα Elstree Studios τον Μάρτιο του 1982 και περιέχουν μεταφορές για την ειρηνική και αρμονική συνύπαρξη μεταξύ λαών διαφορετικών φυλών, ταιριάζοντας έτσι στη φύση του τραγουδιού.
Το ασπρόμαυρο μοτίβο είναι διάχυτο και στα δύο μουσικά βίντεο. Στο πρώτο βίντεο εμφανίζονται ο Paul McCartney και ο Stevie Wonder, με τον Paul McCartney να φοράει λευκό πουκάμισο με μαύρο γιλέκο και τον Stevie Wonder μαύρο πουκάμισο με λευκό γιλέκο. Αντανακλώντας την απλότητα της βασικής ιδέας, οι δυο τους κάθονται δίπλα-δίπλα παίζοντας στα πλήκτρα του ίδιου πιάνου και τραγουδώντας κάτω από ένα παράθυρο που τους λούζει με ουράνιο φως.
Στην πραγματικότητα, όμως, δεν αλληλοεπιδράσανε στο ίδιο πιάνο καθώς αυτό ήταν προϊόν επεξεργασίας, μιας και δεν κατάφεραν να συναντηθούνε. Αν και ηχογράφησαν το τραγούδι μαζί, αυτό δεν κατέστη δυνατό και για τα γυρίσματα του μουσικού βίντεο, λόγω των αντικρουόμενων προγραμμάτων τους, με αποτέλεσμα τα μέρη τους να γυριστούν ξεχωριστά, με τις σκηνές του Stevie Wonder να γυρίζονται στην Αμερική.
Paul McCartney: Όταν έφτασε η ώρα να κάνουμε το βίντεο, έγινε κράτηση με την ομάδα, το στούντιο και τους τεχνικούς, τους οπερατέρ και όλους, και ο Stevie έπρεπε να εμφανιστεί το πρωί της Δευτέρας, ή ό,τι άλλο ήταν, και δεν το έκανε. Το να επικοινωνήσω άμεσα μαζί του ήταν μια πρόκληση γιατί θα πήγαινε έτσι:
- [η γραμματέας του Stevie Wonder απευθυνόμενη στον Paul McCartney] Ο κύριος Wonder είναι στο στούντιο αυτή τη στιγμή. Συγνώμη, ποιος είναι;
- Ο Paul McCartney. Γνωριζόμαστε. Έχουμε δουλέψει μαζί.
- Ω, καλά, δουλεύει και δεν γίνεται να τον ενοχλήσουν.
Αυτό συνεχίστηκε και καθυστερήσαμε περίπου μία εβδομάδα για να κάνουμε το βίντεο όταν τελικά εμφανίστηκε. Οπότε, ναι, ήταν υπέροχο να δουλέψω μαζί του, αλλά υπήρχε πάντα αυτό το θέμα με τις καθυστερήσεις, να μην είναι εκεί. Πράγμα που δεν είχα συνηθίσει, πρέπει να πω.
Το βίντεο προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 8 Απριλίου του 1982 στην εκπομπή του BBC «Top Of The Pops». Στις Η.Π.Α. προβλήθηκε πρώτη φορά στις 23 Απριλίου στην εκπομπή «Friday Night Videos». Φυσικά προβλήθηκε και από το MTV και ήταν ένα από τα πρώτα μουσικά βίντεο που παρουσίαζαν λευκούς και μαύρους καλλιτέχνες να παίζουν μαζί.
Το δεύτερο βίντεο γυρίστηκε για τη σόλο εκδοχή και δείχνει μόνο τον Paul McCartney να παίζει πιάνο με λαμπερό φως και μαύρους άνδρες που το ακούνε και το χορεύουνε, συμπεριλαμβανομένου και ενός που εξιτάρεται από το τραγούδι. Αυτές οι σκηνές, που μοιάζουν σαν να γυρίστηκαν σε φυλακή, γυρίστηκαν στο Old Royal Mint, στο Λονδίνο, στις 11 Φεβρουαρίου του 1982. Την ίδια μέρα, ο McCartney γύρισε και μία προωθητική συνέντευξη για τον δίσκο «Tug Of War».
Το 1983, ο Paul McCartney και ο Stevie Wonder ήταν υποψήφιοι για βραβεία Grammy στις κατηγορίες Pop Vocal Group και Record Of The Year, ενώ ο Paul McCartney ήταν επίσης υποψήφιος ως δημιουργός στην κατηγορία Song Of The Year.
Φαίνεται, όμως, πως με το συνεχές ραδιοφωνικό airplay οι ακροατές κουράστηκαν γρήγορα από το τραγούδι, το οποίο σταδιακά έσβησε από το πεδίο και έκτοτε παίχτηκε πολύ λίγο στο ραδιόφωνο, σε πλήρη αντίθεση με τα πολλά τραγούδια του McCartney και του Wonder που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Τα επόμενα χρόνια, μάλιστα, η επιφανειακή κατανόηση του φυλετικού θέματος από τον Paul McCartney χλευάστηκε ως επιπόλαιη και μεμψίμοιρη, αλλά λίγοι φαινόταν να αναγνωρίζουν ότι ήταν σύμπτωμα μιας πιο διαδεδομένης στάσης απέναντι στις φυλετικές σχέσεις. Η δεκαετία του 1980, σε τελική ανάλυση, ήταν η εποχή κατά την οποία ο ρατσισμός των γιάπηδων -προϊόν μορφωμένων φοιτητών που αγνοούσαν εσκεμμένα τους ιστορικούς αγώνες του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα- καρποφόρησε, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για την αναζωπύρωση του ακραίου ρατσισμού στις Η.Π.Α. τις δεκαετίες του 1980 και του 1990.
Το 1985, το «Ebony And Ivory» απαγορεύτηκε στη Νότια Αφρική εξαιτίας μίας δήλωσης που έκανε ο Stevie Wonder κατά την απονομή των βραβείων Oscar. Εκείνη τη χρονιά, ο Stevie Wonder κέρδισε το βραβείο Oscar καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού για το «I Just Called To Say I Love You» που έγραψε για την ταινία «Η Γυναικάρα Με Τα Κόκκινα» (The Woman In Red, 1984) και αφιέρωσε το βραβείο στον Nelson Mandela, ο οποίος ήταν στη φυλακή καθώς η Νότια Αφρική βρισκόταν ακόμα στην εποχή του απαρτχάιντ. Ως εκ τούτου, η South African Broadcasting Corporation, η οποία ήταν κρατικής ιδιοκτησίας και έλεγχε όλα τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά προγράμματα στη χώρα, απαγόρευσε το «Ebony And Ivory», αποδεικνύοντας ότι τουλάχιστον σ’ ένα μέρος του κόσμου το τραγούδι είχε ακόμα «δόντια». Αυτή είναι και η μοναδική περίπτωση στη σόλο καριέρα του Paul McCartney που απαγορεύτηκε τραγούδι του. Μόνο όταν ο Mandela αφέθηκε ελεύθερος, το 1990, και το απαρτχάιντ έφτασε στο τέλος του, έγινε άρση της απαγόρευσης.
Το 1987, το «Ebony And Ivory» συμπεριλήφθηκε στη συλλογή επιτυχιών του Paul McCartney «All The Best!» και, το 2002, στο διπλό άλμπουμ επιτυχιών του Stevie Wonder «The Definitive Collection».
Ο Paul McCartney ερμήνευσε το τραγούδι στην παγκόσμια περιοδεία του το 1989-1990 και στην περιοδεία Secret Gigs (1991) ως ντουέτο με τον Hamish Stuart. Ζωντανή ηχογράφηση του τραγουδιού περιλαμβάνεται στον δίσκο «Tripping The Live Fantastic» (1989). Ο McCartney επανενώθηκε με τον Stevie Wonder στις 27 Νοεμβρίου 1989, όταν ερμήνευσαν μαζί το τραγούδι στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης. Το τραγούδησαν άλλη μία φορά στις 2 Ιουνίου 2010 κατά τη διάρκεια ειδικής παράστασης στον Λευκό Οίκο ενώπιον του προέδρου των Η.Π.Α., Barack Obama, ο οποίος απένειμε στον Paul McCartney το βραβείο Gershwin.
Paul McCartney: Το έχω ερμηνεύσει μια-δυο φορές. Το έκανα στον Λευκό Οίκο με τον Stevie όταν παρέλαβα το βραβείο Gershwin λίγα χρόνια αφότου ο Barack Obama έγινε πρόεδρος. Τι τιμή. Μερικοί σπουδαίοι άνθρωποι ήταν παρόντες. Ο Elvis Costello τραγούδησε το «Penny Lane», ο Stevie τραγούδησε το «We Can Work It Out» και -ήταν η πρώτη φορά που το παίξαμε μαζί- αυτός κι εγώ κάναμε το «Ebony And Ivory».
Το «Ebony And Ivory» ακούγεται στις ταινίες «Undercover Brother» (2002, από τους Eddie Griffin και Denise Richards), «Μάντεψε Ποιος» (Guess Who, 2005) και «Ο Δικτάτορας» (The Dictator, 2012), ενώ ακούστηκε και στις τηλεοπτικές σειρές «Diff’rent Strokes» (1982, όπου το τραγούδησαν οι Dana Plato, Todd Bridges και Janet Jackson) και «Ugly Betty» (2007). Ο αγωνιώδης ιδεαλισμός του τραγουδιού, η μάλλον ψευτοσυναισθηματική του ενορχήστρωση και η τεράστια επιτυχία του αποτέλεσε εύκολο στόχο για παρωδία. Έτσι ενέπνευσε την εκπομπή «Saturday Night Live» (1982) να κάνει ένα ξεκαρδιστικό σκετς γελοιοποιώντας το τραγούδι, με τον Joe Piscopo (υποδυόμενο τον Frank Sinatra να προσπαθεί να φλερτάρει ένα νεότερο κοινό) και τον Eddie Murphy (υποδυόμενο τον Stevie Wonder) να το τραγουδάνε αλλά με διαφορετικούς στίχους («You are black and I am white / You are blind as a bat and I have sight»). Το σκετς είχε ως εξής:
(σε στούντιο ηχογράφησης)
Παραγωγός: Όλα είναι έτοιμα. Είμαστε έτοιμοι να ηχογραφήσουμε μόλις έρθει εδώ, κύριε Sinatra.
Frank Sinatra: Καλά… καλά… Έλα εδώ παιδί μου. Έλα εδώ [τον πιάνει από τον ώμο]. Πώς ακούγεται ο δίσκος μέχρι στιγμής;
Παραγωγός: Ω, είναι εξαιρετικός, κύριε Sinatra.
Frank Sinatra: Ευχαριστώ, ευχαριστώ. Είναι πολύ καλό αυτό. Θέλω να κάνω μερικές μελωδίες που θ’ απολαύσουν οι νέοι. Γι’ αυτό αποκαλώ αυτόν τον δίσκο «Frank Sings Tunes The Young People Will Enjoy».
Γραμματέας [ανοίγει την πόρτα και ρίχνει μια κλεφτή ματιά]: Ε… με συγχωρείτε, κύριε Sinatra. Είναι εδώ.
Frank Sinatra: Φερ’ τον μέσα.
[Ο Γραμματέας τραβάει τον Stevie Wonder στο στούντιο ηχογράφησης]
Frank Sinatra: Stevie Wonder! Stevie Wonder! Έχεις το κατάλληλο όνομα! (σ.σ. wonder = θαύμα). Όπως έχω πει πολλές φορές, είσαι πραγματικά ένα θαύμα!
Stevie Wonder: Ευχαριστώ, Frank.
Frank Sinatra: Επίτρεψέ μου να σε ρωτήσω κάτι. Μόνος σου φτιάχνεις τα μαλλιά σου;
Stevie Wonder: Ε… όχι.
Frank Sinatra: Τότε δεν έχεις δικαιολογία! Αστειεύομαι, Stevie, φαίνονται υπέροχα. Έλα εδώ στο πιάνο. Είναι ακριβώς μπροστά σου, φίλε μου. [Ο Stevie κάθεται] Είσαι καλά εκεί;
Stevie Wonder: Ξέρεις, Frank, νιώθω ότι είναι… τεράστια τιμή να τραγουδώ μαζί σου.
Frank Sinatra: Ευχαριστώ, Stevie. Νιώθω το ίδιο. Μ’ αρέσει πολύ αυτή η μελωδία που κάνεις μ’ εκείνο το παιδί από τους Beatles -ε, πώς τον λένε; Αυτόν που μοιάζει με γκόμενα;
Stevie Wonder: Τον λένε Paul McCartney, Frank.
Frank Sinatra: Ναι, ναι… Αυτός είναι. Ε… θα είχες την ευγενή καλοσύνη να παίξεις αυτό το τραγούδι για μένα, Stevie; Παρακαλώ;
Stevie Wonder: Εντάξει [παίζει πιάνο]. «Ebony and ivory live together in perfect harmony, side by side on my…»
Frank Sinatra [διακόπτοντας]: Stevie, Stevie, περίμενε Stevie. Κάτι μου λέει ότι αυτό είναι περισσότερο από ένα τραγούδι για το παίξιμο πιάνου.
Stevie Wonder: Ε… Frank, μιλά για τη φυλετική ισότητα και την ενότητα όλων των ανθρώπων.
Frank Sinatra: Ε, λοιπόν, δεν καταλαβαίνω. Όταν ακούω «Ebony», μου έρχεται στο μυαλό ένα περιοδικό που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αγοράζουν. Αλλά είναι πολύ καλλιτεχνικό για το κοινό -καπίς; Κι όταν ακούω «Ivory», μου έρχεται στο μυαλό ένα σαπούνι που επιπλέει.
(Ebony = αμερικανικό μηνιαίο περιοδικό που απευθύνεται κυρίως στην αφροαμερικανική κοινότητα. Ivory = εμβληματική μάρκα σαπουνιού που έγινε διάσημο για τον ισχυρισμό της αγνότητάς του και για το ότι επιπλέει στο νερό).
Stevie Wonder: Ebony και Ivory είναι τα μαύρα και τα λευκά πλήκτρα στο πιάνο, Frank.
Frank Sinatra: Εντάξει, Stevie, αυτό το ξέρω. Εσύ το ξέρεις. Αλλά είναι πολύ καλλιτεχνικό για το κοινό -καπίς; Τώρα, μιλούσα με τον δάσκαλο, Sammy Kahn. Ο Sammy είναι ένας υπέροχος, θαυμάσιος τραγουδοποιός -χωρίς παρεξήγηση, Stevie. Και… ε… ο Sammy πιστεύει ότι πρέπει να πάμε με κάτι σαν Σοκολάτα και Βανίλια. Ή, τι θα έλεγες γι’ αυτό: «Life is an Eskimo Pie, why don’t we take a bite?
(Eskimo Pie = παγωτό ξυλάκι βανίλια με επικάλυψη σοκολάτα).
Stevie Wonder: Φοβάμαι ότι μπορεί να είναι λίγο προσβλητικό για μερικούς ανθρώπους.
Frank Sinatra: Έι, ποιος νοιάζεται τι σκέφτονται οι Εσκιμώοι -δεν αγοράζουν δίσκους, ε; [σκέφτεται] Εντάξει, Stevie… Για να δούμε… «Ebony And Ivory», ε; «Ebony And Ivory»… [σταματάει]. Έι, Stevie, τι στο διάολο το πάμε γύρω-γύρω; Είμαστε στο 1982. Πάμε κατευθείαν στην ουσία! Ε; Παρ ’το από πάνω. Δωσ’ του, Stevie! Με κέφι μωρό μου! [Κάθεται δίπλα στον Stevie και ο Stevie ξαναρχίζει το τραγούδι].
Frank Sinatra: «You are black, and I am white
Life’s an Eskimo Pie, let’s take a bite!
That was groovy thinkin’
Lincoln, when you set them freeeeeee…
We all know
Cats are the same
Maine to Mexico.
Good. Bad.
Guys and chicks!»
Stevie Wonder: «I am dark, and you are light»
Frank Sinatra: «You are blind as a bat, and I have sight!
Side by side, you are my amigo,
Negro, let’s not fiiiiiiiight!»
Stevie Wonder: «Ebony, ivory
Living in perfect harmony».
Frank Sinatra: «Salt and pepper,
Sammy and Dean
Stevie and me are peachy keen!»
Stevie Wonder: «You are white»
Frank Sinatra: «You are black – and who cares!»
Σ’ ένα επεισόδιο της σειράς «Τα Φιλαράκια» (2003) γίνεται αναφορά στο τραγούδι όταν ο Ross εμφανίζεται μ’ ένα πολύ ανομοιόμορφο μαύρισμα και ο Chandler του λέει «Μπορείς να κάνεις ένα ντουέτο του Ebony And Ivory μόνος σου»! Το τραγούδι και το βίντεο χρησιμοποιήθηκαν επίσης ως παρωδία σε διαφήμιση της τηλεοπτικής σειράς «Psych» (2008). Στην τηλεοπτική σειρά «South Park» (2022) ακούστηκε ως παρωδία με τίτλο «Black Puppy, White Puppy». Η διαδικτυακή εφημερίδα A.V. Club ισχυρίζεται ότι ο Paul McCartney μπορεί να αρνήθηκε αίτημα των παραγωγών για τη χρήση του τραγουδιού στη σειρά, καθιστώντας έτσι αναγκαία την παρωδία.
Το 2010, ο Howard Sounes, συγγραφέας της βιογραφίας του Paul McCartney, είπε ότι ενώ πολλοί άνθρωποι θεωρούν το τραγούδι «ενοχλητικά απλοϊκό», περιέχει την ακαταμάχητη δύναμη των καλύτερων μελωδιών του McCartney και ήταν τεράστια επιτυχία. Ο Andrew Grant Jackson στο βιβλίο «Still The Greatest: The Essential Songs Of The Beatles’ Solo Careers» (2012) κάνει επίσης αναφορά στο τραγούδι.
Το περιοδικό Billboard το κατέταξε στο No 85 των μεγαλύτερων επιτυχιών όλων των εποχών στα αμερικανικά charts, ενώ το περιοδικό Blender το κατέταξε στο No 10 στη λίστα με τα χειρότερα τραγούδια όλων των εποχών. Ομοίως, οι ακροατές του BBC Radio 6 Music το ψήφισαν ως το χειρότερο ντουέτο όλων των εποχών.
Το βασικό πρόβλημα με το «Ebony And Ivory» είναι ότι, αν και ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στις καριέρες του Paul McCartney και του Stevie Wonder, στη συνέχεια δεν ευδοκίμησε ιδιαίτερα. Αντιθέτως «πάλιωσε» άσχημα, ίσως επειδή η πολυπλοκότητα και η συστημική φύση του φυλετικού διαχωρισμού δεν μπορεί να λυθεί απλά με μία φιλική μουσική προσέγγιση.
Δεν μπορεί να λυθεί ούτε μέσω της θυμωμένης μουσικής, αλλά τουλάχιστον η θυμωμένη αντίδραση φαίνεται να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για το πρόβλημα. Στο «Ebony And Ivory» δεν υπάρχει καμία παραδοχή ότι η ισορροπία δυνάμεων μπορεί να διαταραχθεί ή ότι ο φυλετικός διαχωρισμός είναι αποτέλεσμα ιστορικών εγκλημάτων και φρικαλεοτήτων. Απλά λέει ότι ο έβενος και το ελεφαντόδοντο ζουν μαζί σε τέλεια αρμονία, δίπλα δίπλα στα πλήκτρα του πιάνου και ο McCartney κάνει την ερώτηση «why don’t we?» και δεν ξέρουμε αν τον ενδιαφέρει η απάντηση. Ένας πλούσιος και αριστοκρατικός Pop star που θέτει αυτήν την ερώτηση το 1982 έχει την ίδια δυναμική με μια μεγάλη εταιρεία που δημοσιεύει σήμερα ένα αόριστο tweet φυλετικής αλληλεγγύης εν μέσω αστυνομικών ταραχών.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι ζαχαρωμένοι στίχοι του «Ebony And Ivory» έπεισαν ποτέ κάποιον να αναθεωρήσει τις προκαταλήψεις του. Αντίθετα, είναι το είδος του τραγουδιού που κολακεύει τον ακροατή -που μας επιτρέπει, δηλαδή, να συγχαρούμε τον εαυτό μας για τη δική μας διαφώτιση. Ίσως γι’ αυτό, αν και στερείται ουσίας, ήταν τόσο δημοφιλές. Το τραγούδι ήταν επίσης μία ευκαιρία ν’ ακούσει κανείς δύο αγαπημένους μουσικούς να τραγουδούν μαζί. Ωστόσο κάποιοι το θεωρούν ως ένα από τα πιο απεχθή και μισητά κομμάτια μουσικής που προέκυψαν ποτέ από στούντιο ηχογράφησης, με το σκεπτικό ότι είναι οδυνηρά βαρετό σε μουσικό επίπεδο και ότι το μήνυμά του είναι επικίνδυνα μειωτικό.
Paul McCartney (στο «Conversations With McCartney» του Paul Du Noyer): Το «Ebony And Ivory» δεν άρεσε στους κριτικούς. Μπορώ να κατανοήσω αυτά που λένε, αλλά νομίζω ότι ήταν καλό. Ένας μαύρος σαξοφωνίστας, ο Ernie Watts, που παίζει στους Stones, με ευχαρίστησε στο Los Angeles.
- Ε, Paul! Έχω μια λευκή φίλη. Αυτό το τραγούδι με βοήθησε πραγματικά.
Μετά απ’ αυτό, γιατί ν’ ακούσω μερικούς κριτικούς; Δεν με νοιάζει αν δεν τους αρέσει, πούλησε καλά. Έπρεπε να το τραγουδήσω με τον Stevie. Δεν ήταν η καλύτερη σύμπραξη για μένα και για τον Stevie, επειδή είναι γίγαντας κι εγώ μπορώ να γίνω αρκετά… γιγάντιος κι οι δυο μας θα μπορούσαμε να ήμασταν μέγα γίγαντες. Αλλά… για όνομα του Χριστού, ήταν νούμερο ένα, ξέρεις! Κάτι έκανε. Βρίσκεις τον εαυτό σου να δικαιολογεί τις επιτυχίες σου. Είναι μια αστεία κατάσταση.
Η συμμετοχή του Stevie Wonder δέχθηκε επίσης κριτική από μία μερίδα του κοινού, που θεώρησε ότι ο Wonder βγήκε έξω από τα νερά του. Στο επικό του τραγούδι «Living For The City» (1973), ο πρωταγωνιστής φτάνει με το λεωφορείο στη Νέα Υόρκη για μια καλύτερη ζωή αλλά στη συνέχεια ενοχοποιείται και καταδικάζεται σε 10ετή φυλάκιση. Το τραγούδι αυτό είναι ένα καταπληκτικό κατηγορητήριο συστημικού ρατσισμού. Στην επιτυχία «You Haven’t Done Nothing» (1974) υπονομεύει τα επιδεικτικά βήματα του προέδρου Nixon προς τη φυλετική ισότητα. Με μεγαλοπρεπή συνθετικά έγχορδα, το τραγούδι του Stevie Wonder «Village Ghetto Land» (1976) αφηγείται τη δυσοίωνη ιστορία της καθημερινής ζωής στα μαύρα γκέτο της Αμερικής: άνθρωποι τρώνε σκυλοτροφή και μωρά πεθαίνουν πριν γεννηθούν. Μετά απ’ αυτά, το «Ebony And Ivory» ακούγεται πολύ παρήγορο.
Το «Ebony And Ivory» ίσως να μην μπει ποτέ στο πάνθεον των σπουδαίων τραγουδιών διαμαρτυρίας και πιθανότατα δεν ήταν ποτέ αυτός ο στόχος. Είναι απλά ένα μη απειλητικό κοινωνικό σχόλιο που δεν ασκεί κριτική και δεν απευθύνει καμία έκκληση για δράση. Ίσως ο στόχος να μην ήταν ούτε καν η ένωση των φυλών όπως είχαν υποθέσει οι ακροατές. Ίσως ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί μία επιτυχία που θα μιλούσε στο ευρύ κοινό.
Όμως, για μία μερίδα ακροατών, το «Ebony And Ivory» είναι απαράδεκτο επειδή αποκαλύπτει κάτι βαθιά ανησυχητικό για τον τρόπο με τον οποίο η λαϊκή κουλτούρα υποβαθμίζει τον αγώνα για τη φυλετική ανισότητα σε κάτι εύπεπτο, για τον τρόπο που αρνείται να αγκαλιάσει δύσκολες συζητήσεις και να αναγνωρίσει ότι πρέπει να γίνει ακόμη δουλειά. Ο McCartney κοιτάζει μόνο το τελικό αποτέλεσμα, αρνούμενος να αποδεχτεί ότι προτού υπάρξει αυτός ο κόσμος της «τέλειας αρμονίας», οι λευκοί πρέπει να αποδεχτούν την ευθύνη για όσα προκάλεσαν οι πρόγονοί τους και ν’ αρχίσουν να κάνουν ενεργά βήματα για να θεραπεύσουν τις πληγές. Και το αποτέλεσμα αυτού είναι ένα παρωχημένο μουσικό κομμάτι με παρωπίδες, που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς έγινε εξ αρχής αποδεκτό από τον κόσμο. Από την άλλη, αν και το «Ebony And Ivory» δεν κυκλοφόρησε σε περίοδο καυτής φυλετικής έντασης, σήμερα βλέπουμε καθημερινά δημοσιεύματα, στατιστικά και βίντεο για τη φυλετική αδικία στην Αμερική. Στις καλύτερες περιπτώσεις, οι διακρίσεις συνεχίζουν να υφίστανται. Στις χειρότερες περιπτώσεις, άνθρωποι λιντσάρονται, ξυλοκοπούνται ή σκοτώνονται. Και κάπως έτσι, το «Ebony And Ivory» φαίνεται ότι αντικατοπτρίζει το κεντρικό θέμα τού μεταγενέστερου κινήματος Black Lives Matter, που μας θυμίζει κάτι τόσο προφανές -ότι ο ρατσισμός είναι ακόμα πανταχού παρών- και υπό αυτή την άποψη το μήνυμα που εμπεριέχεται στο τραγούδι -περί ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων- δείχνει να έχει νόημα ακόμα και σήμερα, καθώς απέχουμε ακόμα από την τέλεια αρμονία.
Ωστόσο, το «Ebony And Ivory» είναι σαν μία γροθιά στον αέρα. Δεν είναι μία κραυγή αφύπνισης για την πανταχού παρούσα φυλετική αδικία. Είναι ένα ανάλαφρο τραγούδι που ερμηνεύεται από δύο από τους μεγαλύτερους τραγουδοποιούς όλων των εποχών. Οι τραγουδιστές είναι αρκετά διαφωτισμένοι για να καταλάβουν ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι δεν είναι τέλειοι.
Αντιλαμβάνονται επίσης ότι στην κοινωνία έχουμε μια εγγενή συνεξάρτηση ο ένας από τον άλλον και, συνεπώς, το συμπέρασμα είναι ότι η πραγματική επίτευξη της φυλετικής αρμονίας στον σημερινό κόσμο απαιτεί κάποιο βαθμό συνειδητής προσπάθειας, την οποία ο Paul McCartney και ο Stevie Wonder προφανώς υποστηρίζουν.
Paul McCartney: Δεν πιστεύω ότι δεν πρέπει να αμύνεσαι, αλλά πραγματικά πρέπει να στοχεύεις στην ειρήνη. Πρέπει να κάνω αυτά τα τραγούδια, είτε είναι πολύ απλά είτε όχι. Έχω γράμματα από ανθρώπους που λένε ότι το «Ebony And Ivory» είναι καλό. Μερικοί άνθρωποι έχουν ανάγκη να πεις ότι οι μαύροι και λευκοί πρέπει να ζουν μαζί, αδελφέ. Κι αν δεν μπορείς να είσαι πιο λεπτομερής, δεν πειράζει. Δεν χρειάζεται να είναι όλα πολύ λεπτομερή και σπουδαία διατριβή. Δεν γράφω διατριβή. Δεν προσπαθώ να πω ότι είναι κάτι περισσότερο από τραγουδάκια… Τα τραγουδάκια είναι εντάξει, είναι ένας τρόπος με τον οποίο διατηρείς τον αυτοσεβασμό σου. Κόσμος με κατηγορεί ότι είμαι ανέντιμος ή οτιδήποτε άλλο. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι υπάρχουν θαυμαστές εκεί έξω που δεν το σκέφτονται αυτό. Σίγουρα δεν το σκέφτηκα ποτέ, μέχρι που το έκαναν οι κριτικοί. Σκέφτηκα ότι είναι σπουδαίο, είναι ένα ωραίο τραγούδι, εγώ κι ο Stevie, υπέροχα, με υπέροχες αρμονίες και όλα αυτά. Αργότερα, όταν μου είπαν ότι είναι πολύ απλοϊκό, είπα ότι ίσως είναι. Δεν μου πέρασε ποτέ απ’ το μυαλό.
Άλλες εκτελέσεις:
Επίσης, μία φράση από τους στίχους του «Ebony And Ivory» έδωσε τον τίτλο στο άλμπουμ «Keyboard, Oh Lord! Why Don’t We?» (2005) του νορβηγικού Rock συγκροτήματος Thulsa Doom.
Οι στίχοι:
Ebony and ivory live together in perfect harmony
Side by side on my piano keyboard, oh Lord, why don't we?
We all know that people are the same wherever you go
There is good and bad in everyone
We learn to live, we learn to give
Each other what we need to survive together alive
(Chorus)
Ebony, ivory living in perfect harmony
Ebony, ivory, ooh
We all know that people are the same where ever you go
There is good and bad in everyone
We learn to live, when we learn to give
Each other what we need to survive together alive
(Chorus)
Side by side on my piano keyboard, oh Lord, why don't we
Ebony, ivory living in perfect harmony (x6)
Κωνσταντίνος Παυλικιάνης
Μουσικά Είδη:AfricanJazzMainstreamPopReggaeRockΜουσικά Όργανα:ΈγχορδακιθάραΜουσική Γενικά:ραδιόφωνοσυνέντευξηΚαλλιτέχνες:BangElvis CostelloJohn LennonLionel RichieMichael JacksonPaul McCartneyStevie WonderBillboardDiana RossFrank SinatraGrammyΕταιρίες:Martin
Σοφία Αργυροπούλου: Το ''Απόψε Θέλω Να Πιω'' είναι η ζωή μου σε 76 λέξεις
Η ιστορία του «Dub Be Good To Me» των Beats International
Σταύρος Σιδεράς: Όταν είσαι καλλιτέχνης, έχεις το δικαίωμα να ονειρεύεσαι!
Γιώργος Σταυρακάκης: PostScript (Μετρονόμος, 2024)
Η ιστορία του «Dress you up» της Madonna
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
Η ιστορία του «El Condor Pasa» των Simon & Garfunkel
Η ιστορία του «The Boys Of Summer» του Don Henley
Η ιστορία του ''Dust In The Wind'' των Kansas