Nina Simone

H Eunice Waymon γεννήθηκε στη Νότια Καρολίνα και ήταν το έκτο παιδί (απο τα επτά) της φτωχής οικογένειας. Το ‘παιδί θαύμα’ έπαιζε πιάνο στα τέσσερα της χρόνια. Με τη βοήθεια του καθηγητή της μουσικής της που της εξασφάλισε υποτροφία, μπόρεσε να συνεχίσει την εκπαίδευσή της, και στο σχολείο αλλά και ως μουσικός. Σπούδασε στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης.

¶ρχισε να συνοδεύει μουσικούς για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά της και το καλοκαίρι του 1954 άρχισε να δουλεύει σε μια Ιρλανδική μπυραρία στο New Jersey. Ο ιδιοκτήτης του μπάρ της ζήτησε όχι μόνο να συνοδεύει αλλά και να τραγουδάει. Χωρίς να συνηδειτοποιήσει τι ακριβώς συνέβαινε, η Eunice Waymon που είχε εκπαιδευτεί ως κλασσική πιανίστας, έκανε την είσοδό της στην επιχείρηση των show. ¶λλαξε το όνομά της σε Nina («μικρούλα») Simone (απο τη Γαλλίδα ηθοποιό Simone Signoret). Κατα τη δεκαετία του 50, η Nina Simone ηχογράφισε τα πρώτα της τραγούδια με την δισκογραφική Bethlehem. Σ’ αυτές τις πρώτες ηχογραφίσεις είναι φανερές οι ικανότητες της ως πιανίστας, τραγουδίστρια, ενορχηστρώτρια και συνθέτης. Τραγούδια όπως το Gold Ring, Don't Smoke In Bed και Little Girl Blue σύντομα σταθεροποιήθηκαν στο ρεπερτόριό της.

Το τραγούδι I Loves You, Porgy, απο την όπερα "Porgy and Bess", έγινε hit και η τραγουδίστρια των nightclub έγινε στάρ, εκτελώντας τα κομμάτια της στο δημαρχείο, στο Carnegie Hall και στο Jazz Festival του Newport. Είναι αξιοσημείωτο πως απο την αρχή της καριέρας της το ρεπερτόριο της Nina Simone συμπεριλάμβανε Jazz standards, Gospel και spirituals, κλασσική μουσική, δημοτικά τραγούδια απο διαφορετικές τοποθεσίες, Blues, Pop, τραγούδια απο Musicals και όπερα, Αφρικάνικες μελωδίες και τις δικές της συνθέσεις.

Το ταλέντο της δεν μπορούσε πια να περνά απαρατήρητο, αφού η Nina συνδύαζε τις συνοδευτικές μελωδίες του Bach με την προσέγγιση αυτοσχεδιασμού της Jazz και τις μετατροπίες των Blues. ¶λλα χαρακτηριστικά των εκτελέσεών της ήταν η πρωτότυπη απόδοση του μουσικού χρόνου και ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί τις πάυσεις (ησυχία).

Η φωνή της μεταμορφώνεται απο σκληρή και σκοτεινή σε απαλή και γλυκειά. Σταματά, φωνάζει, επαναλαμβάνει, ψιθυρίζει, βογγάει. Μερικές φορές το πιάνο, η φωνή και η έκφραση του προσώπου της παρουσιάζονται ως τρία διαφορετικά, αυτόνομα στοιχεία αλλά μέσα σε μια στιγμή μόνο ενώνονται. Η Nina Simone είχε μια ιδιαίτερη ικανότητα να ‘μαγεύει’ το ακροατήριο. Είναι ομολογουμένως μια μοναδική ερμηνεύτρια.

Το 1963, τέσσερα έγχρωμα παιδάκια σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμό μιας εκκλησίας στο Birmingham και η Nina έγραψε το Mississippi Goddam που αποτελεί μια πικρή και έντονη κατηγορία κατά των συνθηκών με τις οποίες ζούσαν οι Αφρικανο-Αμερικάνοι στις Ηνωμένες Πολιτείες, «τη χώρα της ελευθερίας». Η δυνατή συναισθηματική προσέγγιση αυτού και των υπόλοιπων τραγουδιών που βρίσκονται στο δίσκο "Nina Simone In Concert" (με τη δισκογραφική Philips) έγινε ένα ακόμα απο τα μοναδικά χαρακτηριστικά της τέχνης της. Όλο το εύρος των ανθρώπινων συναισθημάτων εκφράζεται άμεσα με τη μουσική της Nina. Τη μια στιγμή έχει θεατρικό ύφος, την άλλη τραγουδά στίχους διαμαρτυρίας, την επόμενη τραγουδά το τρυφερό ερωτικό Ne Me Quitte Pas στα Γαλλικά.

Παρόλο που την χαρακτήριζαν Ιέρεια της Soul (“High Priestess of Soul”) και ήταν σεβαστή απο κοινό και κριτικούς ταυτόχρονα, σχεδόν ως θρησκευτική προσωπικότητα, κάποιες φορές ο τρόπος έκφρασής της είχε παρεξηγηθεί. Το 1996 έγραψε το Four Women, ένα πικρό θρήνο τεσσάρων έχγρωμων γυναικών που είχαν διαφορετική απόχρωση δέρματος (έθιξε δηλαδή τα καθιερωμένα πρότυπα ομορφίας που υποδεικνύουν το λευκό ως το ομορφότερο) και αυτό της το τραγούδι λογοκρίθηκε και απαγορεύτηκε απο τους ραδιοφωνικούς σταθμούς της Φιλαδέλφειας και της Νέας Υόρκης επειδή θεωρήθηκε προσβλητικό προς την Αφρικάνικη φυλή.

Η ιέρεια της Soul κατευθυνόταν σε πολλαπλά μονοπάτια για να βρεί την κατάλληλη μουσική και να εκφράσει τις ανησυχίες της. Το album, "Nina Simone Sings The Blues" (με τη δισκογραφική RCA) περιέχει τα δικά της τραγούδια I Want A Little Sugar In My Bowl, Do I Move You, μια υπέροχη διασκευή του My Man's Gone Now (πάλι απο την όπερα "Porgy & Bess") και το περίφημο τραγούδι διαμαρτυρίας Backlash Blues, βασισμένο σε ένα ποίημα που έγραψε γι αυτήν ο Langston Hughes.

Ακόμα, τραγουδούσε κι άλλα τραγούδια-διαμαρτυρίες για τα πολιτικά δικαιώματα: Why? The King of Love is Dead (εμπνευσμένο απο την τραγωδία της δολοφονίας του Martin Luther King) Brown Baby, Images (βασισμένο σε ένα ποίημα του Waring Cuney), Go Limp, Old Jim Crow, … Ένα απο τα τραγούδια, το To be Young, Gifted and Black (εμπνευσμένο απο το θεατρικό έργο της Lorraine Hansberry με τον ίδιο τίτλο), έγινε ο εθνικός ύμνος των Αφρικανο-Αμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Nina δεν ήταν ποτέ προβλεπόμενη και εξέπληξε ακόμα και τους πιο αφοσιωμένους ακροατές της με ένα album στο οποίο τραγουδά και παίζει πιάνο μόνη της. Το "Nina Simone And Piano!", είναι μια συλλογή τραγουδιών ενδοσκόπησης για την μετενσάρκωση, το θάνατο, τη μοναξιά και τον έρωτα και αποτελεί μια απο τις χρυσές στιγμές της καριέρας της.

Το σπάνιο χάρισμα που είχε να διευρύνει και να εμβαθύνει το νόημα και την απόδοση των τραγουδιών είχε ως αποτέλεσμα τις αξιοθαύμαστες επανεκτελέσεις των: Ain't Got No / I Got Life (απο το musical "Hair"), Suzanne του Leonard Colhen, διάφορα τραγούδια των Bee Gees όπως To Love Somebody, My Way σε διπλό ρυθμό με bongos , Just Like Tom Thumb's Blues και ακόμα τέσσερα τραγούδια του Bob Dylan.

Ένιωθε όμως μετά απ’όλα αυτά πως την είχαν εκμεταλλευτεί και προσπάθησε να ξεφύγει. Αηδιασμένη με τις δισκογραφικές εταιρείες, την επιχείρηση των show και τον ρατσισμό, έφυγε απο τις Ηνωμένες Πολιτείες και πήγε στα νησιά Barbados το 1974. Κατα τη διάρκεια των επόμενων χρόνων έζησε στην Λιβηρία, Ελβετία, Παρίσι, Ολλανδία και τελικά εγκαταστάθηκε στη Νότια Γαλλία.
Το 1978 κυκλοφόρησε ο πολυαναμενόμενος της δίσκος "Baltimore", που περιέχει την τελική απόδοση του My Father and an hypnotizing Everything Must Change του Judy Collins.
Το επόμενό της album, "Fodder On My Wings", ηχογραφήθηκε στο Παρίσι το 1982 και βασίζεται στην αυτοεπιβαλλόμενη ‘εξορία της’ απο τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αποφασισμένη περισσότερο απο ποτέ να φτιάξει η ίδια τη μουσική της, η Nina έγραψε, προσάρμοσε και ενορχήστρωσε τα τραγούδια, έπαιξε πιάνο και άρπα και τραγούδησε στην Αγγλική και τη Γαλλική γλώσσα. Το cd επανακυκλοφόρησε το 1998 με κάποια bonus-tracks, όπως η ασυνήθιστη εκδοχή του Alone Again Naturally (στη μνήμη του θανάτου του πατέρα της).

Το 1984 βιντεογραφήθηκε μια απο τις συναυλίες της στο Λονδίνο και το αποτέλεσμα είναι ένα καταπληκτικό ντοκουμέντο, με τον Paul Robinson στα ντράμς. Το My Baby Just Cares For Me απο τον πρώτο της δίσκο έγινε τεράστια επιτυχία και το "Nina's Back" δεν ήταν απλώς ο τίτλος του νέου της δίσκου, αλλά η περιγράφή των γεγονότων. Οι συναυλίες της την διέδωσαν ξανά σε όλο τον κόσμο.

Το 1989 συνέβαλε στο musical του Pete Townsend "The Iron Man". Το 1990 ηχογράφισε με την Maria Bethania, το 1991 με την Miriam Makeba. Τον ίδιο χρόνο κυκλοφόρισε και η αυτοβιογραφία της με τίτλο “I Put a Spell on You”. Μεταφράστηκε στα Γαλλικά ("Ne Me Quittez Pas"), στα Γερμανικά ("Meine Schwarze Seele") και στα Δανέζικα ("I Put A Spell On You, - Herinneringen").
Το 1993 κυκλοφόρησε ένα καινούριο studio album. Το "A Single Woman" περιλαμβάνει αρκετά τραγούδια του Rod McKuen, το Marry Me που έγραψε η Nina, η διασκευή του Γαλλικού Il n'y a pas d'amour heureux και το συγκινητικό Papa, Can You Hear Me?

Περισσότερα απο πέντε τραγούδια του ρεπερτορίου της έχουν επενδύσει μουσικά την τανία "Point Of No Return" (ή αλλιώς "The Assassin, code name: Nina") το 1993. Τα τραγούδια της ακούγονται σε πολλές άλλες ταινίες όπως "Ghosts of Mississippi", 1996: I Wish I Knew How It Would Feel To Be Free, "Stealing Beauty", 1996: My Baby Just Cares For Me και "One Night Stand", 1997: Exactly Like You.
Η μουσική της συνεχίζει να αγγίζει καινούριους και νέους ακροατές. Το Ain't Got No / I Got Life έγινε μεγάλη επιτυχία το 1998 στην Ολλανδία, όπως ακριβώς ήταν στην ίδια χώρα τριάντα χρόνια πρίν...
Μαζί με την καθιερωμένη της μπαντα Leopold Fleming (κρουστά), Tony Jones (μπάσο), Paul Robinson (ντράμς), Xavier Collados (πλήκτρα) και Al Schackman (κιθάρα), εξακολουθούσε μετά απο τόσα χρόνια να ξεσηκώνει το ακροατήριό της σε όλο τον κόσμο.

Στο θέατρο Barbican του Λονδίνου τραγούδησε το 1997 το Every Time I Feel The Spirit ως φόρο τιμής σε έναν απο τους πρωτοπόρους καθοδηγητές στον αγώνα για τα Πολιτικά Δικαιώματα, την ειρήνη και την αδελφότητα, τραγουδιστή και ηθοποιό Paul Robeson. Ακολούθησαν περισσότερα spirituals και «αιματοβαμμένα» τραγούδια (“blood songs”): Reached Down And Got My Soul, The Blood Done Change My Name και When I See The Blood.

Η Nina Simone ήταν η κύρια ερμηνεύτρια στο φεστιβάλ Jazz που έγινε στη Γαλλία το 1997 και στο φεστιβάλ Jazz της Θεσσαλονίκης το 1998. Το 1999 τραγούδησε μερικά ντουέτα με την κόρη της Lisa Celeste στο φεστιβάλ Guinness Blues της Ιρλανδίας. Η Simone περιόδευσε σε όλο τον κόσμο με τον Λατίνο σούπερσταρ Rafael και συμμετείχε σε δύο θεατρικά εργαστήρια της Disney (δίνοντας τη φωνή της στον κύριο ρόλο στο The Lion King). Μέχρι πρόσφατα δούλευε για το album της, "Simone Superstar".

Τον Ιούλιο του 1998 η Simone ήταν η επίσημη καλεσμένη του Nelson Mandela για τα ογδοηκοστά του γενέθλια.. Στις 7 Δεκεμβρίου του 1999 της δώθηκε το Lifetime Achievement in Music Award στο Δουβλίνο.

Ακόμα, το 2000 της της δώθηκε Τιμητική Υποικοότητα απο την πολιτεία της Ατλάντα, το Diamond Award for Excellence in Music απο τον Σύνδεσμο Αφρικανο-Αμερικάνικης μουσικής στη Φιλαδέλφεια και το Honorable Musketeer Award απο την Compagnie des Mousquetaires d'Armagnac στη Γαλλία.
Η Nina Simone άφησε την τελευταία της πνοή στο σπίτι της στη Νότια Γαλλία, μετά απο μακρόχρονη ασθένεια, τον Απρίλιο του 2003. Οι στάχτες της σκορπίστηκαν σε διαφορετικές Αφρικανικές χώρες, όπως ακριβώς επιθυμούσε.
Η ιέρεια της Soul είχε διδακτορικό στον τομέα της μουσικής και έχει αποκτήσει μια αξεπέραστη θρυλική υπόσταση. Ήταν και θα είναι η απόλυτη ερμηνεύτρια και αφηγήτρια ιστοριών (storyteller) της εποχής μας.

πηγή: http://ninasimone.com