Για να προσπαθήσω και εγώ να δώσω μια απάντηση, στον προβληματισμό ίσως να έπρεπε να θέσουμε το ερώτημα με ποιο σαφής προσδιορισμούς:
Δεν είναι απλά αν οι Έλληνες μουσικοί δεν μπορούν να κάνουν διεθνή καριέρα. Το θέμα είναι το τι σημαίνει Έλληνας μουσικός (ποια μουσική δημιουργία καταθέτει και γιατί δημιουργεί κάποια συγκεκριμένη), τι σημαίνει κάνω διεθνή καριέρα αλλά και γιατί την κάνω.
Το θέμα δεν είναι ίσως να κάνει κάποιος οπωσδήποτε «διεθνή καριέρα». Το θέμα είναι να υπάρχουν οι προϋπόθεσης αυτό που έχει να καταθέσει να αφορά και κάποιους άλλους. Το να μην τους αφορά πάντα δεν είναι απαραίτητα κακό. Κακό είναι αυτό που δημιουργεί να πατάει πάνω σε τόσο ψεύτικες βάσεις που να μην αφορά ούτε τον ίδιο τον Έλληνα –και όχι τον Έλληνα του παρόντος καιρού μόνο αλλά και τον Έλληνα των επόμενων γενιών (αν υποθέσουμε ότι θα υπάρχουν και ότι θα υπάρχει και λόγος να υπάρχουν Έλληνες, Γερμανοί, Μαροκινοί κτλ).
Έχω εγώ κάτι διαφορετικό για να το μοιραστώ και με τους άλλους?
Έχω μια μουσική που βγαίνει μέσα από συγκεκριμένα βιώματα, τρόπο ζωής, πολιτισμό?
Έχω δηλαδή μια ταυτότητα που είναι διαφορετική από αυτήν του κινέζου ή του μαροκινού?
Αλλά παρ’ όλα αυτά εκείνον να μπορεί να τον συγκινήσει? Τότε ναι, θα υπάρξει και κάποια διεθνής (που προϋποθέτει διαφορετικές ταυτότητες) απήχηση.
Αν ξεκινάμε με το ότι θα έπρεπε να γίνουμε οπωσδήποτε διεθνείς τότε…καλά κρασιά. Αυτή είναι η μαζική κουλτούρα, και αν μιλάμε για τέτοια τότε ας ψάχνουμε Έλληνες Άγγλοι Γάλλοι Πορτογάλοι να συμμετέχουμε στα πανηγύρια (εδώ το πανηγύρια με την κακή έννοια) της Γιουροβίζιον, και στα αμερικάνικα και αγγλικά charts και hit lists, δηλαδή σε έναν ψεύτικο πολύ-πολιτισμό.
Το ροκ πχ γεννήθηκε μέσα από μια συγκεκριμένη κοινωνία, με συγκεκριμένες ανάγκες και προσδιορισμούς. Αν ένας Έλληνας νοιώθει τόσο κοντά σε αυτά τα δεδομένα και δημιουργεί αυθεντική αγγλοσαξωνική ροκ μουσική, τότε ίσως και να μπορεί να την καταλάβει και ο Άγγλος. Προσωπική μου άποψη είναι πως αυτό –τουλάχιστον μέχρι τώρα – δεν έχει γίνει. Αν τα δεδομένα στην ελληνική κοινωνία υπήρξαν τέτοια που για διάφορους λόγους η ροκ «εισήχθη» και αγκαλιάστηκε από το κοινό, αυτό είναι ένα άλλο θέμα του πως και γιατί και τι επιπτώσεις είχε στην
ελληνική μουσική σκηνή. Αλλά πολύ φοβάμαι πως τις περισσότερες φορές,λειτούργησε σαν αντιγραφή και μίμηση μιας άλλης πραγματικότητας (ε με όλες τις αλλαγές τις κοινωνικές κτλ δεν σταμάτησε η Ελλάδα να είναι και να κουβαλάει κάτι διαφορετικό). Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ίσως αφομοιώθηκε οργανικά και είχε να παρουσιάσει κάτι καλό, για το ελληνικό όμως κοινό. Στην χώρα ή τις χώρες που γεννήθηκε το ροκ έτσι κι αλλιώς δεν ήταν ποτέ κάτι δεδομένο και στάσιμο. Παρουσιάστηκαν και παρουσιάζονται διαφορετικοί τρόποι προσέγγισής του (εναλλακτικό, hard κτλ). Δεν είμαι μουσικός για να μπορώ να εμβαθύνω, σαν ακροάτρια μιλάω.
Τον Ψαραντώνη ας πούμε τον έχουν ακούσει στο εξωτερικό και τον έχουν συσχετίσει όχι σαν ίδια μουσική αλλά σαν γνήσιο άκουσμα και έκφραση, με αυτό που εξέφραζε ο Hendrix. Αυτό μάλιστα, είναι αποδοχή, όχι όμως προαποφασισμένη και κυρίως όχι μαζική.
Η Αρβανιτάκη, η Αλεξίου έχουν στραφεί με επιτυχία στο εξωτερικό, γιατί όμως πάταγαν γερά στα πόδια τους μέσα από την παράδοση. Έτυχε να γνωρίσω το καλοκαίρι ένα ζευγάρι γερμανών ανδρών που ήταν "φαν" της Αρβανιτάκη και των ρεμπέτικων...κάτι τους άγγιξε ε?
Από την άλλη, την παραδοσιακή μουσική τον Ιρλανδών πχ, μπορώ να την εκτιμήσω και να την καταλάβω και αν έχω εκτιμήσει, έχω καταλάβει, έχω νοιώσει την δική μου παραδοσιακή μουσική. Βέβαια ίσως να μην νοιώσω αυτά που θα ένοιωθα αν άκουγα ένα καλαματιανό ή μια σούστα, μπορώ όμως να διακρίνω την ομορφιά της ιδιαιτερότητάς της. Επιπλέον αν κάτι με συγκινήσει από την μουσική μιας άλλης παράδοσης ίσως να πάρω κάτι από εκεί και να το εντάξω όμως στο δικό μου «σύστημα» χωρίς όμως να κοροϊδεύω μιμούμενη ή να κάνω αλχημείες τύπου έθνικ. Να βγαίνει κάτι αληθινό δηλαδή. Ίσως εκεί να πατάει και ο επαναπροσδιορισμός της ταυτότητας ενός ανθρώπου, ενός λαού στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία.
ΥΓ: συγγνώμη για το "σεντόνι"