Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
Ο Χατζηνάσιος ήξερε την απάντηση απο τον ίδιο το Γκάτσο τους στίχους του οποίου είχε κληθεί να μελοποιήσει, με το δεδομένο πως ένας συνθέτης αυτού του επιπέδου για να μελοποιήσει γνωρίζει το νόημα του ποιήματος πολύ περισσότερο που ήταν του μεγάλου Γκάτσου.
Είχα παρακολουθήσει προσωπικά την τηλεοπτική συνέντευξη σε χρόνο μεταγενέστερο της εκδημίας του κ. Νίκου...
Εξάλλου αυτό συνάγεται και απο τον τονισμό των τρελών και των σκλάβων στο ποίημα.
"ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : Αν υπήρχε ενδέκατη εντολή, ποια θα ήταν;
ΝΑΝΑ ΝΟΥΣΧΟΥΡΗ: Ίσως να είναι όλες οι εντολές που δεν σεβόμαστε στη ζωή.
Νομίζω ότι η ενδέκατη εντολή είναι η συνείδηση του ανθρώπου.
Αν σέβεσαι τις ελευθερίες του άλλου... Είναι κάπως αυτογνωσία η ενδέκατη εντολή.
Ο καθένας θα έπρεπε να γνωρίζει τον εαυτό του πολύ καλά
και να προσπαθεί να μην κάνει κάτι στον άλλο, το οποίο δεν θα ήθελε να υποστεί ο ίδιος."
Συνέντευξη της Νάνας Μούσχουρη στη Μαργαρίτα Μυτιληναίου στις 17/3/2006
--------------------
προφανώς δεν είναι αυτή η άποψη του Γκάτσου, -
κι ούτε θα έδινε άλλη ερμηνεία , διαφορετική ,
στους παράγοντες , εκτελεστές / ερμηνευτές , των στίχων του ,
εννοώ , μία για το Χατζηνάσιο και μία για τη Μούσχουρη .
...............................
όλες οι απόψεις , εφ' όσον βασίζονται και έχουν ως βήμα ,
την αυθεντική και αρχική μυθοπλασία των στίχων , είναι δεκτές .
Καμμιά φορά όμως , θα πρέπει να γίνονται δεκτές και οι εκτός νοηματικής ,
γιατί τα συμφραζόμενα , κι αυτά , παράγουν σκέψεις , κατ' επέκταση κι ερμηνείες .
................................
Άλλωστε στη Λογοτεχνία , αλλά ακόμα και στη Φιλοσοφία ,
με δεδομένες , ενίοτε , ερμηνείες , από τους ίδιους τους συγγραφείς τους ,
και μάλιστα εντελώς εμπεριστατωμένες ,
γίνονταν - γίνονται και θα γίνονται αναλύσεις επί αναλύσεων .
Είτε τα έργα αυτά , ανήκουν στους Κλασικούς Έλληνες Συγγραφείς ,
είτε σε όποιους άλλους .
Ο κάθε αναγνώστης , ο κάθε δέκτης , παράγει ,
από την επαφή του με κάποιο έργο , τις δικές του σκέψεις .
............................
Καλή συνέχεια ...
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 13/01/2013 13:45 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Top1, Συνεντεύξεις
Δημοσιογράφος : «Την ενδεκάτη εντολή την ξέρουν μόνο οι τρελοί και όλης της γης οι σκλάβοι». Υπάρχει «ενδέκατη εντολή»;
Χατζηνάσιος : Όταν ρώτησα τον Γκάτσο ποια είναι η ενδεκάτη εντολή, μου απάντησε: «Δεν θα σου πω, θα τη βρεις εσύ»! Πιστεύω πως, αν αναλύσεις καλά τη φράση «οι τρελοί που την κυνηγούν και οι σκλάβοι που την ψάχνουν… την έχουν βρει», είναι η Ελευθερία!
-----------------
Η ανάγκη να έχεις πάντα δίκιο, σφραγίδα ενός χυδαίου πνεύματος.. (Αlbert Camus)
[ τροποποιήθηκε από τον/την mary_omikron, 13-01-2013 16:55 ]
Θα προσπαθήσω να παραθέσω δικές μου σκέψεις επάνω στους στίχους, όπως τους αντιλαμβάνομαι εγώ, στροφή-στροφή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαι κανένας "ειδικός", ούτε και ότι διεκδικώ να τις ενστερνιστεί οποιοσδήποτε άλλος... Και θα το κάνω όσο πιο σύντομα και συγκεκριμένα μπορώ αν και γνωρίζω ότι χωράει πολλή συζήτηση και ανάλυση...
Λοιπόν, ξεκινάω...
Ρίξ’ ένα βλέμμα σιωπηλό
στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πως καίει.
Και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά,
ψάξε να βρεις ποιος φταίει.
Ο Γκάτσος, αρχικά, μας προτρέπει να δούμε τον κόσμο και να διαπιστώσουμε ότι η γη καίει από κάποια αιτία. Τι μπορεί να είναι αυτή η φλόγα, η φωτιά; Σίγουρα εδώ δεν κυριολεκτεί...Προφανώς πρόκειται για κάποια "δύναμη" που έχει ενδεχομένως ομοιότητες με αυτή της φωτιάς (να "κάψει", να εμπνεύσει...κλπ). Η φωτιά αυτή, η θερμότητα (το κάψιμο) συμβαίνει επάνω σε μια γή (προφανώς τη γη μας)...Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η γη εδώ σημαίνει το σύνολο της ζωής επάνω στον πλανήτη ή τις φυσικές δυνάμεις-φαινόμενα ή ακόμα και τον ανθρώπινο πολιτισμό, όπου και όπως αυτός υπάρχει επάνω της. Ίσως και όλα αυτά μαζί. Εγώ τείνω περισσότερο στην τρίτη ερμηνεία γιατί ο ποιητής αναφέρει τον κόσμο αυτό επάνω στη γη ως "αμαρτωλό". Και, ενδεχομένως, αμαρτωλός = αυτός που δεν σεβάστηκε τις υπόλοιπες εντολές...
Αμέσως μετά, ο κάτσος μας θέτει προ των ευθυνών μας αν, στην απόπειρά μας να δούμε αυτή τη φωτιά, δεν την νιώσουμε... Εδώ, είναι προφανές ότι υπάρχουν σαφείς αναφορές στην "παιδεία", (όχι εκπαίδευση-το διαχωρίζω) της οποίας είμαστε κοινωνοί ως ανθρώπινα όντα... την ψυχική μας καλλιέργεια αλλά σε σχέση και με το σύνολο κατά μία έννοια.
Στην πρώτη αυτή στροφή λοιπόν, η δική μου ερμηνεία έχει να κάνει με έναν κόσμο-σύστημα ενδεχομένως (σημ: την λέξη "σύστημα", σε όλο μου το post δεν την αναφέρω ως πολιτικό όρο αλλά ως γενικότερη κοινωνική οργάνωση-εξέλιξη)- άναρχο, σάπιο, ανήθικο, εντός του οποίου καίει μια φωτιά την οποία ο ποιητής μας καλεί να την δούμε, να την προσέξουμε, να την αντιληφθούμε! Η φωτιά της ελευθερίας, της επανάστασης, της δημιουργίας;;; Θα μπορούσαν να είναι όλα αυτά και άλλα τόσα...Ή η φωτιά αυτή θα μπορούσε απλώς να σημαίνει τη δύναμη αυτού του σάπιου πράγματος που τα κατακαίει όλα... Επ' αυτού θα βγάλουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα συνεχίζοντας παρακάτω.
Σα χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ’ ουρανό
και περπατάει στο χώμα,
την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα.
Εδώ, το χαμοπούλι που δεν πετάει (δεν γνώρισε καν ουρανό!!!) είναι, ενδεχομένως, ο άνθρωπος που δεν προσπάθησε (και όχι δεν τα κατάφερε-αυτό προκύπτει από τη συνέχεια) να γίνει καλύτερος, δεν καλλιέργησε τις αρετές του, έμεινε απλός παρατηρητής-ακόλουθος ενός υπάρχοντος συστήματος, ταπεινός συνεχιστής της χαμηλής πορείας της πλειονότητας , "στο χώμα"! Αυτός ο άνθρωπος (ή συνολικά η ανθρωπότητα), συνειδητά ή όχι, πονά ή, αν θέλετε, "πληρώνει" το ότι δεν σεβάστηκε την "ενδεκάτη εντολή"... Την εντολή αυτή που δεν την σεβάστηκε "πολύ"!!! Έχει σημασία η λέξη "πολύ" εδώ...Δηλαδή, για μένα, εδώ είναι σαφές ότι χρειάζεται ειλικρινής προσπάθεια για να σεβαστείς και να ακολουθήσεις την συγκεκριμένη εντολή και δεν μπορείς να το κάνεις υιοθετώντας ημίμετρα...! Πρέπει να αφοσιωθείς ολοκληρωτικά στο νόημα αυτής της εντολής! Όπως ακριβώς το χαμοπούλι θέλει πολλή προσπάθεια για να καταφέρει να πετάξει...
Είναι καινούργια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά,
σαν της καρδιάς τα βάθη.
Μα μες του κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει.
Εδώ τονίζεται η διαχρονικότητα της ύπαρξης αυτής της εντολής (ή αν θέλετε πλέον μπορούμε να την χαρακτηρίζουμε και ως "αξία"). Η αξία αυτή ενυπάρχει (και υπήρχε ανέκαθεν) σε κάθε ον που διαθέτει "αντηλιά ψυχής" (δηλ καθρέφτισμα ψυχής-ακτινοβολία-πάθος κατά μία έννοια) και "βάθος καρδιάς" (βάθος συναισθημάτων).
Όμως, "μέσα στου κόσμου τη φωτιά" (εδώ φαίνεται η φωτιά να έχει περισσότερο "καταστρεπτική έννοια" ή κάτι το οποίο υποδηλώνει "διάρκεια" με την έννοια της καταστρεπτικής "στασιμότητας") "που μπερδευτήκαν τα χαρτιά" (διαφορετικοί πολιτισμοί, διαφορετικές ιδεολογίες, διαφορετικές σκοπιμότητες-συμφέροντα;;;???), "κανείς δεν θα τη μάθει"! Αποτελεί δηλαδή πλεόν κάτι που είναι τόσο βαθειά θαμένο μέσα μας ή έχει επισκιαστεί τόσο πολύ από το σύνολο των πραγμάτων που συμβαίνουν γύρω μας (τη φωτιά) που κανείς δεν πρόκειται ποτέ να τη μάθει... Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι δεν θα βρεθεί να του τη "διδάξει" κανένας ή και να υποδηλώνει την αδυναμία στην οποία έχουμε πλέον περιέλθει στο να την ανακαλύψουμε ακόμα και μόνοι μας...!
Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτατον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει
την ενδεκάτη εντολή
που `ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι.
Η σαφής αναφορά στη θρησκεία μέσω του προσώπου του Μωυσή έχει να κάνει τόσο με τη συμπλήρωση του μέχρι τώρα νοήματος των στίχων (οι θρησκείες δεν μπορεί παρά να αποτελούν μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού -αληθινές ή κατασκευασμένες δεν μπαίνω σ' αυτή τη συζήτηση- και, άρα, λόγο, ενδεχομένως, ανάμεσα στους υπόλοιπους, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε την ενδεκάτη εντολή) όσο και με το ότι η εντολή αυτή έχει τόσο σημαντικό νόημα που θα μπορούσε να αποτελεί "θεϊκή" εντολή (ο Μωυσής, παραλήπτης των εντολών απευθείας από το Θεό). Αν ρωτήσεις όμως τον Μωυσή και την ξέρει την εντολή, γιατί την έκρυψε;;;...Να ένα καλό ερώτημα που, κατά τη γνώμη μου, πηγάζει αβίαστα από τον στίχο του Γκάτσου. Ή, αν δεν την έκρυψε, μήπως ο Μωυσής την έκανε πράξη, αφού από τις 10 εντολές και μετά, "άλλαξε ο κόσμος";;;!!! Υπό σκέψη και κρίση όλα αυτά... Ένα όμως είναι βέβαιο! Ότι η εντολή αυτή είναι σαν "ολοκάθαρο γυαλί" και σαν "κοφτερό μαχαίρι"...δηλ. καθαρή, διαυγής, διάφανη, διαπερατή οπτικά, αναμφισβήτητη, δυνατή, ισχυρή...!
Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι.
Έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ.
Η σύνδεση με τα παραπάνω, σ' αυτή τη στροφή, είναι προφανέστατη! "Στην παγωμένη ερημιά" του ανθρώπου "ως μέλους κοινωνικού συνόλου" (!!!) (δηλ στην αβάσταχτη πραγματικότητα του ότι ό καθένας, αν και όχι μοναχικός, βαδίζει και είναι στην ουσία μόνος του), κάθε χαρά αλλαγής-δημιουργίας,ελευθερίας, χειραφέτησης, γίνεται "ζημιά"!!! Προκαλεί "ζημιά" σε κάτι!!!, το καταστρέφει, του κάνει κακό!!! (τι να είναι άραγε αυτό???) και, αναγκαστικά, υπό την πίεση που δέχεται και επειδή δεν μπορεί να γίνει αλλιώς καθώς οι αντίθετες δυνάμεις είναι εγκαθιδρυμένες και ισχυρότερες, η ομορφιά αυτής της πρωτοβουλίας μετατρέπεται σε σκοτάδι (σαφής κι εδώ η αναφορά στον "σκοταδισμό" με την ευρύτερη έννοιά του). Αλλά όλα αυτά είναι λογικό να συμβαίνουν έτσι όπως έχει εξελιχθεί η ζωή επάνω στη γη...Όταν γεννιέσαι, είσαι νέος κι έχεις όνειρα και ιδέες, βλέπεις τον ήλιο και προσπαθείς να τον "πιάσεις" ("φέρνει τον ήλιο το πρωί") και όταν γερνάς, φτάνεις στο τέλος της ζωής σου ή της προσπάθειάς σου ή παραιτείσαι από την αδυναμία σου να αλλάξεις τα πράγματα, βλέπεις μπροστά σου την καταχνιά, το αβάσταχτο σκοτάδι, την ματαιότητα των προσπαθειών σου ("την καταχνιά το βράδυ" - κι εδώ υπάρχει σύνδεση με τον σκοταδισμό).
Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δε θα φανεί
κι ούτε θα `ρθει καράβι.
Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι.
Παρά το απαισιόδοξο μήνυμα του Γκάτσου εδώ, ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα ("τώρα που φως δεν θα φανεί κι ούτε θα 'ρθει καράβι" - δεν θα δούμε έναν καλύτερο κόσμο κι ούτε θα ξεφύγουμε απ' αυτόν με κάποιον τρόπο), μας προτρέπει να κάνουμε υπομονή... Γιατί την εντολή αυτή την ξέρουν επάνω στη γή "μόνο οι τρελοί" (δεν χρειάζεται να κάνω αναφορά εδώ για το ποιούς θεωρούμε-χαρακτηρίζουμε τρελούς σε πολλές περιπτώσεις) "κι όλοι της γης οι σκλάβοι" (σκλάβοι-δούλοι ίσως της τέχνης, σκλαβωμένοι από τα καλώς εννοούμενο πάθος τους ή τις ρομαντικές τους ιδέες;;;, "εργάτες" χωρίς αμοιβή -σκλάβοι- για χάρη και προς την υπηρέτηση μιας προσπάθειας-ιδέας-ιδανικού;;;). Αυτοί (οι τρελοί και οι σκλάβοι) τη γνωρίζουν, την κρατούν, τη διατηρούν και, ίσως, η ελπίδα σου είναι να γίνεις κι εσύ ένας απ' αυτούς για να σου τη μεταλαμπαδεύσουν...!!!
Συμπληρώνω εδώ ότι οι δύο τελευταίες στροφές, ενδεχομένως περιέχουν και στοιχεία "περισυλλογής" του ίδιου του ποιητή...Σαν να μιλά δηλαδή ο ίδιος στον εαυτό του και να κάνει αυτές τις σκέψεις...
Για μένα η ενδεκάτη εντολή του Νίκου Γκάτσου είναι (περιφραστικά):
Προσπάθησε συνειδητά, ειλικρινά και με όλες σου τις δυνάμεις να κάνεις τον εαυτό σου, τους γύρω σου, αυτό τον κόσμο καλύτερο! Να ενδιαφέρεσαι και να μην αδιαφορείς, να εξελίσσεσαι πνευματικά, να δημιουργείς συνθήκες, τέχνη, λόγο, πολιτισμό, να αισθάνεσαι, να θαυμάζεις, να γοητεύεσαι, να παθιάζεσαι, να δίνεις νόημα στη ζωή σου εργαζόμενος συννεχώς προς την αναζήτηση της τελειότητας-του "ιδανικού", σ' ενα διαρκές ταξίδι που ως ανθρωπότητα δεν θα το φτάνεις ποτέ αλλά και χωρίς να περιμένεις ποτέ υλικά ανταλλάγματα!
ΥΓ: Ζητώ συγγνώμη αν σε κάποια σημεία, για κάποιους, "έθιξα" ή "παρερμήνευσα" τραγικά το νόημα των στίχων του ποιητή αλλά διευκρινίζω ότι τα παραπάνω αποτελούν καθαρά προσωπική μου αντίληψη και μια, σχετικά πρόχειρη ομολογουμένως, προσπάθειά μου να συμβάλλω κι εγώ στη συνέχεια της συζήτησης... Οι προθέσεις μου είναι αγνές και η διάθεσή μου για ανταλλαγή απόψεων που, ενδεχομένως, θα με κάνουν κι εμένα να δω και άλλα ή εντελώς διαφορετικά πράγματα μέσα στους παραπάνω στίχους, είναι μεγάλη και ειλικρινής! Εξάλλου, ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά πράγματα από την ανάγνωση ή το άκουσμα κάποιων στίχων, μιλάνε αλλιώς στην ψυχούλα του και αυτό από μόνο του αποτελεί τη μαγεία της ποίησης!
Ζωτώ επίσης συγγνώμη αν σας κούρασα...
Γιώργος Πάππας
[ τροποποιήθηκε από τον/την GiorgosPap, 13-01-2013 19:45 ]
[ τροποποιήθηκε από τον/την GiorgosPap, 13-01-2013 19:59 ]
O έντονα θρήσκος Νίκος Γκάτσος έβλεπε την πυρκαγιά που καίει στην Γή.
H πυρκαγιά είναι η αμαρτία που είναι διάχυτη στους ανθρώπους οπου ενώ
ακούγαν τις 10 εντολές αλλα με αυτές μονάχα δεν έφτασαν ποτέ στον ουρανό
κοντά στον Θεό. Ο άνθρωπος για τον Γκάτσο ήταν και είναι πάντα σαν
χαμοπούλι ταπεινό, που του έχουν δοθεί τα φτερά
να πετάξει αλλα δεν τα κατάφερε ποτέ. Χρειάζεται η εφαρμογή της εντολής
που δίνει τη δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να πετάξει και να πάει δίπλα Του
να αγγίξει την Θέωση. Αναφέρει οτι η δυνατότητα αυτή με αυτή την εντολή
χάθηκε στα χαρτιά σε κάποια πυρκαγιά ενώ ο Μωυσής δεν την ξέρει αφού
δίνεται το ερώτημα με την κλασική ρητορική φόρμα - μήπως, αφήνοντας
υπονοούμενα για τα χαμένα κείμενα της Καινής Διαθήκης απο την βιβλιοθήκη
της Αλεξάνδρειας, και που βρεθήκαν μερικώς σήμερα στην περιοχή της
Νεκράς Θάλασσας.
Έτσι λοιπόν δίνει κατηγορία στους ανθρώπους που δεν βλέπουν την
τόση αμαρτία ώστε να μην τους αγγίζει την καρδιά, και τους τονίζει
και θυμίζει οτι η ζωή είναι σύντομη όπως μια μέρα. Θα αρχίσει με ήλιο
και τελειώνει με καταχνιά και σκοτάδι που είναι ο θάνατος. Μόνο που
ο αμαρτωλός ούτε φώς θα δεί, για να πάει στον παράδεισο, ούτε θα
έρθει το καράβι του ψυχοπομπού για να τον πάει στον Άδη.
Η σκλαβιά είναι η φυλακή στο σώμα μας και στην αμαρτία.
Οι τρελοί δεν σκέφτονται ή πράτουν με τον νού τον αμαρτωλό.
Η ελευθερία απο την αμαρτία είναι για τον Γκάτσο το ζητούμενο
για όλους τους ανθρώπους. Η ελευθερία αυτή είναι η ελευθερία
απο το φθαρτό μας σώμα. Για να γίνει αυτό θα πρέπει
η εντολή να είναι Άνω θρώσκε
(ωστε να δείς ποιός είσαι - είσαι Θεός φτιαγμένος απο "ουράνια" υλικά
- ακολούθα την πορεία σου) Κάπως έτσι βλέπουν και οι φυλακισμένοι
και οι τρελοί το παράθυρο ψηλά στο κελί τους. Κοιτάνε
ψηλά τον ουρανό και μόνο τότε ξέρουν πού βρίσκεται η ελευθερία
και η αυτογνωσία του ανθρώπου
[ τροποποιήθηκε από τον/την blogarismenos-enge-falos, 13-01-2013 20:55 ]
Δεν τίθεται θέμα για το ότι μιλούμε για ελευθερία.
Σαφώς η δομή του τραγουδιού ξεκινάει απο τα πάθη των ανθρώπων που έχουν ποτίσει την γη και κρατούν τον άνθρωπο δέσμιο. Σαφώς και δεν μιλάει μόνο για την κυριολεκτική ελευθερία.
Το πουλί χωρίς φτερά δεν είναι ελεύθερο να πετάξει.
Ο Μωυσής ελευθέρωσε μια σειρά λαών και όχι μόνο τον Εβραϊκό απο τον Φαραωνικό ζυγό.
Ο τρελός είναι ελεύθερος απο κοινωνικές συνθήκες και δέσμιος της κατάστασής του.
Ο σκλάβος δεν ενδιαφέρεται για τίποτε αλλο παρά για την ελευθερία του.
Υ.Γ.: Στα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης δεν υπάρχουν χειρόγραφοι μάρτυρες Ευαγγελίων. Οι Εσσαίοι δεν ήταν χριστιανοί.
Στην Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας αν και λειτουργούσε έως την Αραβική Κατοχή του Ζ΄ αιώνος δεν νομίζω πως υπήρχαν μη Κανονικά Ευαγγέλια. Άλλα βιβλία την πλήρωσαν απο τον Ομάρ.
Πολύ ενδιαφέρουσες οι αναλύσεις σας. Θα ήθελα να εκφράσω κι εγώ την άποψή μου στην παρέα σας.
Εφόσον ο ποιητής θέτει ως βάση του ποιήματος πως υπαρχουν κάποιες 10 εντολές θα πρέπει να δούμε ποια είναι η 11 εντολή. Με βάση την Αγία Γραφή και τα λεγόμενα του Χριστού, δεν καταλύεται ο Μωσαϊκός Νόμος, οι 10 δηλαδή εντολές, αλλά συμπληρώνεται με τον ερχομό του και τη διδασκαλία του με μια νέα εντολή. Το "αγαπάτε αλλήλους". Αυτό θα πρέπει να το δούμε με βάση όλη τη διδασκαλία του. Λέει κάπου "ο Θεός είναι Αγάπη". Δήλαδή καλούμαστε να μάθουμε να αγαπάμε και να γίνουμε κι εμείς θεοί, "να αγαπήσουμε τον πλησίον μας ως σεαυτόν" (πολύ προσεχτικά λέει ως τον εαυτό μας, δηλαδή σαν να επρόκειτο για μας, και όχι όπως τον εαυτό μας). Πώς αγαπάμε λοιπόν? Ο Χριστός είπε πως θα μας κρίνει ως γνωστούς ή άγνωστους προς αυτόν: "ήμουν γυμνός και με ντύσατε, νηστικός και με ταϊσατε, στη φυλακη και με επισκεφτήκατε..", ότι δηλαδή κάνετε για τον πλησίον χρεώνεται σε μένα.
Για να χωρέσει ο πλησίον μέσα μας πρέπει να αδειάσουμε τον εαυτό μας από τα περιττά και να ελευθερωθούμε από την Ανάγκη, η οποία είναι και επίπλαστη τις περισσότερες φορές. Αν γνωρίσουμε μέσα από την αγάπη τον πλησίον θα βιώσουμε και την αλήθεια και την πραγματικά ελεύθερη Ζωή. Λέει κάπου αλλού "γνωρίστε την Αλήθεια και η Αλήθεια θα σας ελευθερώσει" και αλλού "Εγώ είμαι η Αλήθεια και η Ζωή". Υπάρχει και μια ωραία ανάλυση της Αγάπης στο 3ο Κεφάλαιο της της Προς Κορινθίους Α' Επιστολής του Αποστόλου Παύλου, όπου βλέπουμε πως μπορούμε να συμπληρώσουμε το παζλ της αναζήτησης της Αγάπης.
Η Σοφία του Θεού είναι μωρία, τρέλλα για τη σοφία και τα δεδομένα του κόμου. Κανένας δε μπορεί αν μάθει να αγαπάει ή να ελευθερωθεί με βάση τα δεδομένα των συστημάτων που ο άνθρωπος θέσπισε. Ο άνθρωπος στην καλύτερη του έκφραση μπορεί αν φτιάξει Δικαιοσύνη. Ο Θεός όμως προσφέρει Αγάπη που είναι κάτι το τρελλό,το αδιανόητοκαι για τα πιο τέλεια συστήματα. Δεν τιμωρεί, αλλά συγχωρεί και αγκαλιάζει και αυτόν που σφάλλει. Όπως ένας γονιός ακόμα κ αν παρακούσει το παιδί του ή πέσει σε σοβαρά σφάλματα, το συμβουλεύει, το νουθετεί, το μαλώνει, αλλά κάθε φορά το συγχωρεί και φυσικά εξακολουθεί να το αγαπάει και να πιστεύει σ αυτό, ο Θεός σαν Πατέρας είναι έτοιμος με την αγκαλιά του ανοικτή. Φανταστείτε στον πεινασμένο, στον άρρωστο, στο φυλακισμένο ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, το παιδί σας και επεκτείνετε την αγάπη αυτή σε όλους ανεξαιρέτως και στο χειρότερο εχθρό σας... αυτό είναι κάτι που προϋποθέτει πως το Εγώ σας, αυτό δηλαδή που σας καθιστά ξένο και εχθρό με τον πλησίον έχει καταλυθεί..
Ρίξ’ ένα βλέμμα σιωπηλό
στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πως καίει. (δες απλά και μην κρίνεις, μη σκεφτεσαι, απλά προσπάθησε να συν-αισθανθείς πως εξαιτίας της αμαρτωλότητας και του εγωισμού μας όλη η γη υποφέρει)
Και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά,
ψάξε να βρεις ποιος φταίει. (μη χρησιμοποιήσεις το νου σου, αλλά ψάξε με το χέρι στην καρδιά σου, να βρεις ποιος φταίει, ξεκινώντας δηλαδή από σένα, τη συνείδησή σου απέναντι σ αυτό που αντικρύζεις)
Σα χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ’ ουρανό
και περπατάει στο χώμα, (δες μέσα σου και φτάσε στην επίγνωση της αδυναμίας της ανθρώπινης φύσης, που ενώ είναι πλασμένη για τα υψηλά είναι παγιδευμένη στην ανάγκη)
την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα. (η έλλειψη της αγάπης είναι αιτία του ανθρώπινου πόνου-η ενδεκάτη εντολή δεν εφαρμόστηκε, δενμπήκε σε ανθρώπινουςνόμους και καλούπια συστημάτων, επειδή είναι μια τρέλλα για την κοινή λογική)
Είναι καινούργια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά,
σαν της καρδιάς τα βάθη. (Η αγάπη είναι μια "καινούρια εντολή" αλλά είναι και παλιά όσο ο Θεός ο ίδιος- αυτή φωτίζει την ψυχή, σαν αντηλιά που αντανακλά το Φως του Θεού, την εικόνα Του-και δεν είναι ένα σύνολο κανόνων, είναι το υλικό που είναι φτιαγμένα τα βάθη της καρδιάς μας, το κατ'εικόνα που μας έπλασε ο Θεός)
Μα μες του κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει. (Η φωτιά είναι η αμαρτία, η προσκόληση μας δηλαδή στο Εγώ μας και τις ανάγκες μας, και οι συνέπειές της στους γύρω. Και ο πολιτισμός ολόκληρος, και οι θρησκείες και οι φιλοσοφίες τελικά, αντί να ενώσουν τους ανθρώπους, τους χώρισαν σε αντίπαλα στρατόπεδα, που όταν δε μισούνται ή πολεμούν, αδιαφορούν ο ένας για τον άλλο)
Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτατον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει (εδώ ο ποιητής γίνεται σαφής και ουσιαστικά θεολογεί και κυριολεκτεί και δε μιλάει μεταφορικά, αλλά λέει σαφώς, πως μιλάει για μια ενδέκατη εντολή, που ίσως και ο Μωυσής δεν την ξέρει..Και εδώ αν έχετε διαβάσει Παλαιά Διαθήκη, θα δείτε πως ο Μωυσής, εφόσον παρέλαβε τις πλάκες με τις 10 εντολές από το Θεό και επέστρεφε λάμπωντας μετά από τη συνάντησή του με το Θεό, βρήκε τους Ισραηλίτες να έχουν φτιάξει ένα χρυσό μοσχάρι και να το λατρεύουν ως Θεό. Θύμωσε λοιπόν, και οργισμένος έσπασε τις πλάκες. Αν δούμε λίγο παρακάτω την ιστορία του, θα μάθουμε πως ο Θεός, δεν του επέτρεψε να φτάσει στη Γη της Επαγγελίας, αλλά να τη δει από μακρυά, επειδή οργίστηκε. Φυσικά αυτό σημειώνεται και έγινε όχι για να τιμωρηθεί ο Μωυσή, αλλά για να διδαχτουμε εμείς. Ενώ η 11η εντολή δεν ήταν δοσμένη ακόμη, αυτός, ως συνομιλητής του Θεού και βλέπονας έμπρακτα την Άπειρη Αγάπη Του και τη συγχωρητικότητά Του προς τους Ισραηλίτες, έπρεπε να την ξέρει εφόσον τη γνώρισε άμεσα, μέσα από τον ίδιο Θεό. Γι αυτό και ο Χριστός λέει "ήρθα να συμπληρώσω το Μωσαϊκό Νόμο",επειδή με την εντολή της Αγάπης, δεν παύει να ισχύει το "ου φονεύσεις" ή το ού κλέψεις, αλλά όπως λέει κάπου αλλού " εγώ δε λέω απλά μην κλέψεις, αλλά να εργαστείς και να κοπιάσεις παραπάνω εφόσον είσαι γερός, για να βοηθήσεις αυτόν που δε μπορεί αν εργαστεί!"
την ενδεκάτη εντολή
που `ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι. (Εδώ πάλι από τα λόγια του Χριστού που λέει "Μη νομίσετε ότι ήρθα να βάλω ειρήνη πάνω στη γη. Δεν ήρθα να βάλω ειρήνη αλλά μάχαιρα." και πράγματι, η καθαρή αυτή Διδασκαλία Του και λυτρωτική για τον ταλαίπωρο άνθρωπο, δεν άρεσε- και ενόχλησε και ενοχλεί. Και μετά από τους πρώτους διωγμούς και θανατώσεις, ακολούθησε ο διαχωρισμός με πολιτικά δεδομένα και ζητούμενα, ώστε να μη μπορέσει ποτέ να εφαρμοστεί μεταξύ μας η 11η εντολή και να είναι ανέφικτη η μεταξύ μας αγάπη.
Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι.(Εδώ ίσως αναφέρεται στα αποτελέσματα της έλλειψης Αγάπης: ερημιά και απομόνωση μες στο Εγώ μας. Το να γελάσεις, το να δεις δηλαδή τη πραγματικότητα ελαφρά τη καρδία, είναι ζημιογόνο για την πορεία προς την Αυτογνωσία και άδειασμα του Εαυτού. Η ομορφιά που θα έπρεπε να είναι κοινός τοπος για όλους, γίνεται προσωπική αντίληψη, αισθητική και επιλογή.)
Έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ. (Ένας συνειδητοποιημένος άνθρωπος, όπως ο ποιητής, διαπιστώνει με πόνο την προσωπική του αδυναμία να φτάσει εκεί που θα ήθελε, και ταπεινά μας το εξομολογείται, αισθάνεται την αβεβαιότητα της κάθε στιγμής που κρίνει αυτήν του τη μάχη με το Εγώ του)
Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δε θα φανεί
κι ούτε θα `ρθει καράβι. (Περιμένει μια βοήθεια, ένα φως να ξεδιαλύνει τα πράγματα, αγωνιά πως δε θα έρθει το καράβι να τον σώσει από τις ναυαγισμένες του προσπάθειες)
Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι. (Και διαπιστώνει, πως κάποιοι άλλοι ίσως είναι πιο τυχεροί ως προς τη συνειδοποίηση αυτής της εντολής. Ο σκλάβος είτε κυριολεκτικά, είτε μεταφορικά ως ο "σκλάβος των Αναγκών του και του Εαυτού του", μπορούμε να πούμε αντιπροσωπεύει την επιτομή της έλλειψης ελευθερίας, και από την άλλη ο τρελλός, απαλλαγμένος από το Εγώ με την "καθωσπρέπει" έννοια του όρου, μπορεί να θεωρηθεί πιο κοντά στην έννοια του απόλυτου αδειάσματος από τον Εαυτό του και άρα ελέυθερος και εν δυνάμει να αγαπήσει.)
Η λέξη που αντιστοιχεί στην ''Ενδεκάτη Εντολή'',όπως αυτή εκφράζεται στους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού, είναι η Αυτογνωσία !
Η ερμηνεία είναι: "Μη σκύβεις το κεφάλι, πολέμα για την ελευθερία" αλλιώς θα μείνεις πάντα σκλάβος δηλαδή ζωντανός νεκρός...!!!
Είναι η εντολή που δεν θα έδινε ποτέ το εκκλησιαστικό κατεστημένο.... είναι η εντολή του λαού...!!!
[ τροποποιήθηκε από τον/την dimitrbatz, 26-09-2020 23:24 ]
Λυπάμαι πολύ που εν έτη 2023 η ανθρώπινη σκέψη περιστρέφεται γύρω από σεβασμό ''Θεικών εντολών''
Δε ξέρω ποιά είναι αυτή η 11η εντολή αλλά αυτό που δεν κάνει σήμερα ο άνθρωπος είναι να έρχεται στη θέση του διπλανού του,του απέναντί του,των συνανθρώπων του.
Ούτε αγάπη:τι ωραία λέξη που μάθαμε να χρησιμοποιούμε και να τη βάζουμε ως ταμπέλα για να ορίσουμε τις σχέσεις με τα παιδιά ή γονείς μας ή για τον ερωτικό μας σύντροφο,σύζυγο ή για να δικαιολογήσουμε τα απομεινάρια και τα κατακάθια κάποιου περαστικού όμορφου συναισθήματος
ούτε ελευθερία-ποιά ελευθερία ρε παίδες;Το κακό είναι ότι έχουμε παραπάνω ελευθερίες απ όσες αναλογούν κατά άτομο.
Μάθαμε να είμαστε ασύδοτοι,ασεβείς,να φωνάζουμε δυνατά τα ΘΕΛΩ μας χωρίς να υπολογίζουμε ότι ξεκουφαίνουμε το διπλανό μας που έχει κι εκείνος ΘΕΛΩ.
Μάθαμε να διαδηλώνουμε να κλείνουμε δρόμους να προκαλούμε παρακώλυση της υγιούς λειτουργείας μιας πόλης γιατί έτσι γουστάρουμε
Μάθαμε να κατηγοροήυμε την εξουσία ενώ εμείς την κάναμε εξουσία.
Μάθαμε να κοιτάμε το συμφέρον μας.
Αυτογνωσία:Ποιά αυτογνωσία και πράσινα άλογα;Πάλι ο εαυτούλης μας στη μέση.Το ΕΓΩ μας.Πως εμείς να γίνουμε καλύτεροι.Όχι φίλε.Όχι η αυτογνωσία πρώτη.Η γνωριμία του διπλανού μας πρώτη.Ο σεβασμός του.Ξαναλέω.Να ρθούμε στη θέση του άλλου.
Κανένας γρίφος,καμμία 11 η εντολή.
Δεν υπαρχόυν εντολές μόνο αξίες που πολύ αμφιβάλλω ότι η πλειοψηφία του ανθρώπινου γένους γνωρίζει.
[ τροποποιήθηκε από τον/την freddieKrueger, 09-04-2023 05:30 ]
