Η υποβάθμιση της παραδοσιακής μουσικής στα μουσικά σχολεία

Είχα αναφερθεί σε παλιότερο άρθρο στα μουσικά σχολεία, κάνοντας μια μικρή μόνο αναφορά στα προβλήματά τους. 'Ενα από αυτά σχετίζεται άμεσα με τη διδασκαλία των παραδοσιακών οργάνων, και την απαξίωση της πολιτείας προς τους αντίστοιχους εκπαιδευτικούς.

Μια μικρή ιστορική αναδρομή : Τα μουσικά σχολεία ξεκίνησαν να λειτουργούν στις αρχές της δεκαετίας του '90. Για να προσληφθεί κάποιος καθηγητής σε ένα όργανο, επειδή δεν υπήρχαν πανεπιστημιακοί τίτλοι ειδίκευσης για αυτά, για τα μεν όργανα της ευρωπαϊκής μουσικής απλά χρειαζόταν το αντίστοιχο πτυχίο από ένα ωδείο, για τα δε όργανα της παραδοσιακής μουσικής, επειδή δεν ήταν αναγνωρισμένα τα πτυχία τους από το κράτος (ακόμα και σήμερα δεν έχουν αναγνωριστεί, και όπως φαίνεται δύσκολα θα γίνει κάποτε αυτό), το μόνο που χρειαζόταν ήταν το πτυχίο της βυζαντινής μουσικής.

Αργότερα, όσον αφορά τα παραδοσιακά όργανα, άρχισαν να μπαίνουν ανάλογες ειδικότητες-κατευθύνσεις σε κάποια πανεπιστημιακά τμήματα των μουσικών σπουδών κι επίσης ιδρύθηκε το ΤΕΙ λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής στην 'Αρτα, με αντίστοιχες ειδικεύσεις, έχοντας ως σκοπό οι απόφοιτοί τους να διοριστούν στις αντίστοιχες θέσεις στα μουσικά σχολεία.

Επειδή μέχρι σήμερα οι καθηγητές παραδοσιακών οργάνων σε όλα τα μουσικά σχολεία συνολικά που προέρχονται από αυτά τα τμήματα μετρώνται στα δάχτυλα, κι επίσης ο ρυθμός με τον οποίον αυτοί επανδρώνουν τα σχολεία είναι πάρα πολύ μικρός, το υπουργείο συνεχίζει να προσλαμβάνει για την αντίστοιχη διδασκαλία και τους αποφοίτους των ωδείων. Μέχρι το 2005, βάσει της τότε νομοθεσίας, τους παρείχε τη δυνατότητα να τους προσλαμβάνει ως αναπληρωτές (δηλ. με κανονικό μισθό καθηγητή, με πλήρη ασφάλιση, χωρίς όμως μονιμότητα) και τους απέλυε κάθε τέλος σχολικής χρονιάς.

Το 2006 ψηφίζεται ο νόμος 3475 που με το άρθρο 20 τους καταδικάζει στην απαράδεκτη, παράνομη, και τριτοκοσμική ωρομίσθια εργασία. Τι σημαίνει αυτό;

1. αμοίβονται με βάση τις ώρες που κάνουν και τίποτα παραπάνω. Ούτε αργίες, ούτε διακοπές, ούτε άδειες ούτε τίποτα άλλο. Η αμοιβή ανά ώρα είναι στα 7 ευρώ και παραμένει στάσιμη από το 1996...... Και αυτά τα παίρνουν όταν τους καπνίσει να τους τα δώσουν! Το απίστευτα τραγελαφικό είναι ότι πρώτα θα φορολογηθείς για αυτά που (υποτίθεται) έχεις πληρωθεί και μετά θα τα πληρωθείς!!!

2. ο ωρομίσθιος εκπαιδευτικός προσλαμβάνεται συνήθως μέχρι 11 ώρες εβδομαδιαίως που αυτό σημαίνει ότι οι μηνιαίες αποδοχές του δεν ξεπερνούν τα 250-300 ευρώ σε έναν πλήρη μήνα εργασίας. Για τους μήνες με διακοπές μέσα, προφανώς οι απολαβές είναι μικρότερες. Η προϋπηρεσία δε που μαζεύουν, δεν ξεπερνά τους 4 μήνες για ολόκληρη τη σχολική χρονιά. Για μονιμοποίηση φυσικά ούτε λόγος!

3. Κατ'εξαίρεσιν, οι εκπαιδευτικοί των παραδοσιακών οργάνων μπορούν να προσληφθούν μέχρι 20 ώρες (αρκεί βέβαια να μη μοιράσουν σε 2 ή ακόμα και σε 3 άτομα τις ώρες αυτές, με την πρόφαση ότι τάχα το κράτος βοηθάει στην εξάλειψη της ανεργίας!). Αυτό κι αν είναι κοροϊδία! Με 20 ώρες (και γενικότερα, πάνω από 11) σε οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα προσλαμβάνεσαι ως αναπληρωτής!!!

4. η ασφάλιση που παρέχεται είναι λίαν επιεικώς για γέλια. Οταν σε μια σχολική χρονιά μαζεύεις το πολύ 100 ένσημα - δηλ. 100 ημέρες εργασίας (γιατί ... μη διανοηθείς ότι θα σε προσλάβουν από την αρχή της σχολικής χρονιάς), δηλ. το 30% ενός μόνιμου εκπαιδευτικού ή ενός εργαζόμενου με πλήρη ασφάλιση, μήπως θα έπρεπε να τους πεις κι ευχαριστώ; Ζήτημα είναι αν το καλοκαίρι βγαίνεις στο ταμείο ανεργίας. Για το αν θα βγεις ποτέ στη σύνταξη, καλά θα κάνεις να το ξεχάσεις! Και με τις πρόσφατες ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού νόμου, που για να βγάλεις βιβλιάριο υγείας θα χρειάζεσαι 100 αντί για 50 ένσημα που ήταν μέχρι τώρα, τότε απαγορεύεται ακόμα και να αρρωστήσεις!

5. ...και όταν πας να διαμαρτυρηθείς για άνιση μεταχείριση κλπ, σου λέει το κράτος, γιατί φωνάζεις κύριε, αφού δεν έχεις παιδαγωγική κατάρτιση, δεν έχεις πανεπιστημιακό χαρτί, άρα δεν είσαι εκπαιδευτικός!! (τότε ως τι με προσλαμβάνεις στο σχολείο, ως καθαρίστρια;;;)... θεωρείσαι εμπειροτέχνης ιδιώτης, ένας έκτακτος συνεργάτης...!


Με δεδομένη την αντιμετώπιση αυτή, το το πρώτο πρόβλημα προφανώς που δημιουργείται είναι η σταδιακή αποχώρηση των καθηγητών παραδοσιακών οργάνων - εμπειροτεχνών από τα μουσικά σχολεία, εξαιτίας της απαξίωσης της Πολιτείας προς το πρόσωπό τους. Ποιος θα συνεχίζει να εργάζεται υπό τέτοιες συνθήκες; Ταυτόχρονα αυτό σημαίνει και απώλεια ανθρώπινου δυναμικού (καθηγητών αλλά και μαθητών) για το σχολείο.

Ενα δεύτερο και μεγαλύτερο πρόβλημα, επόμενο στάδιο του προηγούμενου, είναι ασφαλώς το ότι οι μαθητές θα διδάσκονται όλο και λιγότερο την παραδοσιακή μουσική, έχοντας ως επακόλουθο τον παραγκωνισμό της και την υποβάθμισή της.

Κι αυτό βέβαια συνεπάγεται την υπερφόρτωση των υπόλοιπων οργάνων με υπεράριθμους μαθητές (και όχι φυσικά της αρεσκείας τους, αφού ελλείψει των παραδοσιακών πρέπει να επιλέξουν υποχρεωτικά κάποιο άλλο), με άλλα λόγια το ατομικό μάθημα του οργάνου τείνει να γίνει ομαδικό (αλήθεια, πόσοι από εσάς μάθατε σωστά το όργανο που παίζετε σε ομαδικά μαθήματα;)

Και από τους καθηγητές που ακόμα απομένουν,
ποιος θα προσπαθήσει να αυξήσει την ποιότητα του μαθήματός του (π.χ. ετοιμάζοντας παρτιτούρες ή ο,τιδήποτε άλλο εκπαιδευτικό υλικό), όταν ξέρει ότι αντί να του παρέχονται κίνητρα από το κράτος, αντιθέτως αυτό τον εκμεταλλεύεται;
γιατί να αναγκάζεται να κουβαλάει τα δικά του όργανα (αν το σχολείο δεν έχει);
ποιος θα ενδιαφερθεί για την πρόοδο των μαθητών του;
ποιος θα ενδιαφερθεί να αναζητήσει ταλέντα μέσα από τους μαθητές ώστε να δημιουργήσει ένα μικρό μουσικό σύνολο και να παρουσιάσει κάτι αξιόλογο, με σκοπό την ανάδειξή τους;

Με όλα αυτά τα προβλήματα, γιατί να πάω εγώ, εσύ, αυτός κλπ, να διδάξει κάποιο παραδοσιακό όργανο στο μουσικό σχολείο; Δε θα ήταν καλύτερο να βρει μια δουλειά (αρκετά δύσκολο κι αυτό, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία) που να του παρέχει τα στοιχειώδη;;;