Ο Μπιθικώτσης τραγουδάει Τσιτσάνη

Το 1986 κυκλοφόρησε από την ΕΜΙ μια πολύ σημαντική συλλογή τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση με τίτλο "Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγουδά Βασίλη Τσιτσάνη" με τα τραγούδια:

1) Κάτσε ν' ακούσεις μια πενιά (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης) 5-1-1960

2) Μ' έβαλες στο μαυροπίνακα (Γ.Μπιθικώτσης) 18-8-1956

3) Εγώ είμαι το μπεγλέρι σου (Γ.Μπιθικώτσης-Ν.Καλλέργης) 24-11-1956

4) Εβίβα βρε παιδιά (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης-Π.Νέγκρι) 2-8-1958

5) Ο φλώρος (Γ.Μπιθικώτσης-Γ.Λύδια-Β.Τσιτσάνης) 11-7-1957

6) Βάλτε τώρα που γυρίζει (Είμαι αγόρι και δεν κάνει) (Γ.Μπιθικώτσης) 23-1-1958

7) Όταν συμβεί στα πέριξ (Γ.Μπιθικώτσης-Α.Χρυσάφη-Β.Τσιτσάνης)

23-11-1965 (ανέκδοτη ηχογράφηση)

8) Γεια σου τσολιά μου (Γ.Μπιθικώτσης-Γ.Τζόυ) 15-1-1957

9) Πολιορκία (Το τραγούδι της Κύπρου) (Γ.Μπιθικώτσης-Α.Ρεπάνης)

4-2-1964

10) Μια Κυριακή σε γνώρισα (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Γκίκα) 18-6-1970

(ανέκδοτη ηχογράφηση)

11) Απ' τον καημό ξεχείλησα (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης-Χ.Λαμπράκη)

5-3-1966  (Εδώ για άγνωστο λόγο κόπηκε η προεισαγωγή του τραγουδιού που υπήρχε στο 45άρι και μπαίνει κατευθείαν στο κυρίως θέμα)

12) Η Χριστίνα (Γ.Μπιθικώτσης-Κ.Θύμη) 7-6-1960

13) Δεν θέλω να ξενιτευτείς (Γ.Μπιθικώτσης-Σ.Ίμβρου) 4-2-1964

14) Το γράμμα το ανώνυμο (Γ.Μπιθικώτσης-Α.Ρεπάνης) 5-1-1960

15) Τρικαλινή τσαχπίνα (Γ.Μπιθικώτσης-Π.Πάνου-Β.Τσιτσάνης) 5-12-1961

16) Κλαμένη ήρθες μια βραδιά (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Γκίκα) 18-6-1970

(ανέκδοτη ηχογράφηση)

Το σημείωμα του δίσκου αναφέρει τα εξής:

Τσιτσάνης και Μπιθικώτσης - Η Συνάντηση δύο θρύλων

Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας καριέρας του ο Β.Τσιτσάνης συνεργάστηκε στο πάλκο και στη δισκογραφία με πολλούς και σπουδαίους ερμηνευτές του λαικού τραγουδιού. Ωστόσο, ξεχωριστή θέση στη δισκογραφία του Τσιτσάνη κατέχει η συνεργασία του με τον Μπιθικώτση, γιατί ο Γρηγόρης δεν ήταν κάποιος τυχαίος τραγουδιστής. Η φωνή και ο τρόπος ερμηνείας του είναι η συνισταμένη της γνήσιας λαϊκής έκφρασης που περικλείει κάτι απ'το μεράκι του Στράτου, τον καημό της Μπέλλου , τον λυγμό του Τσαουσάκη, αλλά επιπλέον έχει και την προσωπική του σφραγίδα :είναι η αρχοντιά και η λεβεντιά που χαρακτηρίζει και διακρίνει τον Μπιθικώτση.

Στην λαμπρή καριέρα του ο Γρηγόρης έχει τραγουδήσει τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες , αλλά κάθε συνεργασία του με τον Τσιτσάνη ήταν πάντα ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Αυτό οφείλεται , πέρα απ'την προσωπική μακρόχρονη φιλία τους και στο ότι ο Γρηγόρης γνώριζε καλά τι αξία είχε κάθε τραγούδι που υπέγραφε ο Τσιτσάνης και έβαζε έτσι όλη την εκφραστική του δύναμη και τεχνική για να το αποδώσει με τέτοια τελειότητα που θα ξεπερνούσε και αυτή τη φαντασία του δημιουργού του. Από το σύνολο των τραγουδιών της συνεργασίας τους διαλέξαμε αυτά τα 16 που περιέχει ο δίσκος αυτός , με σκοπό να τα διασώσουμε και να τα ξαναφέρουμε στην επικαιρότητα, αφού τα περισσότερα ήταν σπαρμένα σε σπάνιους και δυσεύρετους δίσκους 78 και 45 στροφών. Υπάρχουν επίσης και τρεις ανέκδοτες εκτελέσεις που κυκλοφορούν για πρώτη φορά στο δίσκο αυτό.


Ο δίσκος αργότερα κυκλοφόρησε και σε cd .Το βινύλιο σήμερα είναι σχεδόν εξαφανισμένο, όπως και το cd. Πολλά απ' αυτά τα τραγούδια ξανακυκλοφόρησαν και στο δίσκο Νο 9 της σειράς  "Δισκογραφία Τσιτσάνη". (Minos-Emi 1994)

Ένα από τα τραγούδια, που δεν είχε κυκλοφορήσει μέχρι τότε αλλά δεν συμπεριλήφθηκε στο Lp "Ο Μπιθικώτσης τραγουδά Τσιτσάνη", είναι το «Δική μου για πάντα» (1964) με τον Μπιθικώτση και τη Σόνια Ίμβρου. Αργότερα βέβαια, στη δεκαετία του ’90 θα βρει θέση τόσο σε συλλογές του Τσιτσάνη όσο και του Μπιθικώτση.

H συνεργασία τους ξεκίνησε το 1956, όταν ο Μπιθικώτσης θέλησε να ηχογραφήσει τα δυο τραγούδια του  Μάνου Χατζιδάκι, από την ταινία “Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο” “Γαρύφαλλο στ’ αυτί” και “Είμαι άντρας”. Όταν λοιπόν ζήτησε από τον Χατζιδάκι την άδειά του για να τα ξανατραγουδήσει, ο συνθέτης δέχτηκε με την προϋπόθεση να παίξει μπουζούκι ο Τσιτσάνης. Όπως και έγινε με μεγάλη επιτυχία…

Λίγο μετά ο Μπιθικώτσης θα ηχογραφήσει και το “Μ’ έβαλες στο μαυροπίνακα” το πρώτο της συνεργασίας του με τον Τσιτσάνη. Ακολουθεί το “Σ’ όλα τα στέκια θα μπουκάρω” με την Καίτη Γκρέυ και τους Μπιθικώτση και Αντώνη Κλειδωνιάρη στις β’φωνές, ενώ την ίδια χρονιά ο Μπιθικώτσης σιγοντάρει την Καίτη Γκρέυ στο τσιφτετέλι “Εγώ είμαι το μπεγλέρι σου” το οποίο λίγο μετά θα το ηχογραφήσει και ο ίδιος συνοδευόμενος από τον Νίκο Καλλέργη. Εκτός όμως από τα καινούργια τους τραγούδια Τσιτσάνης και  Μπιθικώτσης, οι οποίοι στην προσωπική τους ζωή ήταν και κουμπάροι,  στα πλαίσια της συνεργασίας τους ηχογράφησαν στη δεκαετία του ’60 σε β' εκτέλεση και τα παρακάτω τραγούδια:



1) Η δροσούλα (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης) (1960)

2) Στα Τρίκαλα στα δυο στενά (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης) (1960)

3) Mες στην πολλή σκοτούρα μου (1961)

4) Δώδεκα η ώρα θα' ρθω βρε Μαριώ (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Τσιτσάνης) (1961)

5) Ότι κι αν πω δεν σε ξεχνώ (Γ.Μπιθικώτσης-Β.Γκίκα) (1962)



Εκείνη την εποχή ηχογραφούν και τρία τραγούδια άλλων δημιουργών. Το 1960 το "Το χρήμα δεν το λογαριάζω" του Μανώλη Χιώτη και το 1961 τα "Η άμαξα μες στη βροχή" των Απόστολου Χατζηχρήστου-Χαράλαμπου Βασιλειάδη και "Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά" του Μάρκου Βαμβακάρη, με τις χαρακτηριστικές προσφωνήσεις στην αρχή της δεύτερης εισαγωγής:

-Μπιθικώτσης: “Γεια σου Τσιτσάνη με τη γλυκιά σου την πενιά!”

-Tσιτσάνης: “Γεια σου Γρηγόρη μου!”


Στη σειρά των επανεκτελέσεων των τραγουδιών του σε δίσκους 45 στροφών extended play (μεγαλύτερης διάρκειας δηλαδή), στις αρχές της δεκαετίας του ’60,  ο Τσιτσάνης ξαναγράφει με τον Μπιθικώτση αρκετά από τα παλαιότερά του τραγούδια. Όλες αυτές οι εγγραφές (πλην του τραγουδιού “Τρικαλινή τσαχπίνα” που θα βρει θέση το 1986 στη συλλογή που ανέφερα παραπάνω)  εντάχθηκαν αργότερα στον “θρυλικό” μεγάλο δίσκο με τον τίτλο "Τσιτσάνης" και το εξώφυλλο με τα κλειδιά.

Στην πρώτη ηχογράφηση που κάνει ο Τσιτσάνης  γι ’αυτή τη σειρά των δίσκων στις 7 Δεκεμβρίου του 1960,  o ίδιος παίζει μπαγλαμά, ενώ  μπουζούκι παίζει ο Μανώλης Χιώτης. Εκεί ο Μπιθικώτσης τραγουδά:

1) Μπαξέ Τσιφλίκι (Γ.Μπιθικώτσης Β. Τσιτσάνης)

2) Αθηναίισσα (Γ. Μπιθικώτσης - Β. Τσιτσάνης)

3) Χωρίσαμε ένα δειλινό (Γ. Μπιθικώτσης - Κ. Θύμη)

4) Ντερμπεντέρισσα (Γ. Μπιθικώτσης - Β. Τσιτσάνης)


Στις 5 Δεκεμβρίου 1961, ο Τσιτσάνης γράφει το δεύτερο extended 45άρι με τους Κώστα Παπαδόπουλο και Λάκη Καρνέζη στα ακουστικά μπουζούκια. Οι ενορχηστρώσεις, οι διφωνίες και τριφωνίες είναι, για μία ακόμη φορά, υποδειγματικές. Εκεί ο Μπιθικώτσης συμμετέχει με τα:

1) Αντιλαλούνε τα βουνά (Π. Πάνου - Γ. Μπιθικώτσης - Β. Τσιτσάνης)

2) Γιατί με ξύπνησες πρωί (Γ. Μπιθικώτσης - Π. Πάνου - Β. Τσιτσάνης)

3) Όμορφη Θεσσαλονίκη (Γ. Μπιθικώτσης - Π. Πάνου - Β. Τσιτσάνης)

4) Δεν με στεφανώνεσαι (Γ. Μπιθικώτσης - Π. Πάνου - Β. Τσιτσάνης)

5) Τρικαλινή τσαχπίνα (Γ. Μπιθικώτσης - Π. Πάνου - Β. Τσιτσάνης)


To τρίτο extended 45άρι του  Τσιτσάνη ηχογραφείται στις 27 Νοεμβρίου του 1962. Στην ίδια μορφή με τον δεύτερο δίσκο, μια πλευρά με ζεϊμπέκικα και μια με χασάπικα, πάλι με τα μπουζούκια του Παπαδόπουλου και του Καρνέζη να παίζουν ακουστικά και φυσικά και πάλι με τη συμμετοχή του Μπιθικώτση.


1) Πάλιωσε το σακάκι μου (Γ. Μπιθικώτσης - Β. Γκίκα)

2) Σερσέ λα φαμ (Γ. Μπιθικώτσης - Β. Γκίκα - Β. Τσιτσάνης)

2) Αραμπάς περνά (Γ. Μπιθικώτσης - Κ. Γκρέυ - Β. Τσιτσάνης)


Σε ρόλο συνθέτη αλλά και τραγουδιστή, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης γράφει λίγο πριν, στις 11 Απριλίου του 1962 (σε 45άρι extended play) οκτώ τραγούδια, έξι από τα οποία είναι δικές του συνθέσεις. Ο ίδιος αποδίδει και το τραγούδι  “Ζητιάνος της αγάπης”, του Βασίλη Τσιτσάνη,  Μπουζούκια παίζουν οι πανταχού παρόντες Παπαδόπουλος και Καρνέζης. Το δισκάκι επανακυκλοφορεί ολόκληρο σε cd single το 2000.

Το 1963 κυκλοφορεί ένα 45άρι extended play με 14 επιτυχίες σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη. Ο Μπιθικώτσης με τον Μανώλη Χιώτη στο μπουζούκι και τις δεύτερες φωνές ηχογραφούν μια στροφή από το “Βόλτα στην Ελλάδα” (“Βόλο, Λάρισα, Καρδίτσα…”) Και αυτό το δισκάκι επανακυκλοφόρησε σε cd single το 2000.



Δέκα χρόνια μετά, τo 1973,  ο Μπιθικώτσης ηχογραφεί τρία τραγούδια του Τσιτσάνη στο δίσκο "Τα ωραία του Τσιτσάνη" . "Απ'τη μάνα μου διωγμένος", "Πέφτεις σε λάθη" και "Βάρκα γιαλό", ενώ στο δίσκο "Βασίλης Τσιτσάνης-Μοναδικές ερμηνείες" (ΜΒΙ 1992) υπάρχει μια μεταγενέστερη ζωντανή ηχογράφηση του "Πάλιωσε το σακάκι μου" από την αποχαιρετιστήρια συναυλία του Μπιθικώτση στο Ολυμπιακό Στάδιο το 1984. Τότε δηλώνει πως, επηρεασμένος από τον πρόσφατο χαμό του Τσιτσάνη, σταματά το τραγούδι, ενώ αναφέρει πως στην κηδεία του Τσιτσάνη, είδε και την δική του κηδεία…

Το 1988 στο δίσκο του Διονύση Σαββόπουλου "Ζήτω το Ελληνικό τραγούδι" ο Μπιθικώτσης τραγουδά “χαμηλόφωνα σαν ύμνο γι’ αυτούς που αγαπήθηκαν αλλά δεν  θα ξαναγυρίσουν” -όπως λέει στην εισαγωγή του τραγουδιού- μαζί με την Καίτη Γκρέυ και τον Σαββόπουλο το "Κάνε λιγάκι υπομονή".

Ότι και να γραφτεί για τους συντελεστές και τα τραγούδια αυτά θα είναι λίγο. Το καθαρό λαϊκό τραγούδι στις καλύτερές του στιγμές.   Εν κατακλείδι πιστεύω πως η συγκεκριμένη συνεργασία ήταν από τις σπουδαιότερες που έχουν καταγραφεί και γράφτηκε με χρυσά γράμματα στις σελίδες της ιστορίας του λαϊκού μας τραγουδιού.



Πηγές:

- Η δισκογραφία του Γρηγόρη Μπιθικώτση (επιμέλεια Βαγγέλης Αρναουτάκης) από το βιβλίο «Εγώ ο Σερ» (επιμέλεια Πάνου Γεραμάνη) “Κοχλίας» 2002”

-“Τα θρυλικά extended play”  (Άρθρο του γράφοντα στο περιοδικό “Όασις” Νο 6-Φεβρουάριος 2009)