Διονύσης Σαββόπουλος - Τραπεζάκια Έξω

Πρόκειται για τον δίσκο Τραπεζάκια Έξω του Διονύση Σαββόπουλου, που εκδόθηκε το 1983! Ο δίσκος αυτός αγαπήθηκε πολύ εκείνη την εποχή και προσέφερε κάτι σημαντικό σε πολλούς από εμάς που σήμερα είμαστε, περίπου, κοντά στα 40 έτη [λίγο πριν, λίγο μετά τα 40, μικρή σημασία έχει] : Προσέφερε, λοιπόν, σε πολλούς από εμάς, που ήμασταν μικρούληδες εκείνα τα χρόνια, μια κάποια αφύπνιση, είτε κοινωνική, είτε καλλιτεχνική! Προσωπικά, όταν μού έκανε δώρο ο πατέρας μου την κασέτα με τα "Τραπεζάκια Έξω", για αρκετό καιρό στο γουόκ μαν μου [το, μουσειακό σήμερα, φορητό κασετοφωνάκι με τα ακουστικά ήταν, μαζί με το γιο - γιο, ένα από ... τα βασικά αξεσουάρ για εμάς τους μικρούληδες εκείνα τα χρόνια] δεν έμπαινε άλλη κασέτα εξόν από αυτήν!!! Και μάλιστα ... χωρίς καν να καταλαβαίνω για τι πράγμα μιλάνε τα τραγούδια [εμ, για να κατανοήσεις τον Σαββόπουλο χρειάζεται να έχεις ... "παιδευτεί" λιγάκι, όχι μόνο σε ό,τι αφορά το "ψάξιμο ακουσμάτων" αλλά ... γενικά, να έχεις "παιδευτεί" στη ζωή σου !!! ] !!! Κι όμως ... "ρουφούσα" από το γουόκμαν μία - μία τις λέξεις του και τις φράσεις του [ακατάληπτες για ένα παιδάκι ηλικίας περίπου 12 ετών] σαν "εκστασιασμένος" !!!

Τελικά, όμως ... τούτο δεν συνέβη μόνο σε εμένα! Στο τεύχος 9 του περιοδικού Echo & Artis [τεύχος Σεπτέμβρη 2002 σελ. 62 - 65, το εν λόγω περιοδικό εδώ και πολλά χρόνια δεν υπάρχει πια], ένα "παιδί της γενιάς μου", ο τραγουδοποιός Φοίβος Δεληβοριάς [με τον οποίο είμαστε, περίπου, στην ίδια ηλικία] κάνει παρουσίαση τους αγαπημένους του δίσκους. Ανάμεσα σε αυτούς παρουσιάζει, με ενθουσιασμό και ευγνωμοσύνη, και τα "Τραπεζάκια Έξω". Ας διαβάσουμε, λοιπόν, τι λέει ο Φοίβος Δεληβοριάς για τον εν λόγω δίσκο :

"Η ουσιαστική μουσική μου αφύπνιση ήρθε λίγα χρόνια αργότερα, με τα Τραπεζάκια έξω. Τα είχε αγοράσει ο πατέρας μου και ένας συμμαθητής μου μού είπε ότι αυτός ο δίσκος, στο πρώτο τραγούδι, έχει μέσα τη λέξη "μαλάκα"! Τελικά μόνο η λέξη αυτή δεν μου έμεινε από το δίσκο ... Με εντυπωσίασε τόσο πολύ που άρχισα να φαντάζομαι ότι έχω τον Σαββόπουλο θείο! Ξέρετε πώς είναι, με κάποια πρόσωπα δένεσαι μικρός, χωρίς λόγο ..."

Παρακάτω, ο Φοίβος κάνει εκτενέστερη παρουσίαση του δίσκου :

"Είναι ίσως ο πιο αγαπημένος δίσκος μου, γιατί βγήκε την περίοδο που με πρωτοφύσηξε, ως παιδί, ο αέρας της πνευματικότητας. Θυμάμαι όλη εκείνη την εποχή : τις κομπανίες, τα πολιτικά φεστιβάλ όπου με πήγαιναν οι γονείς μου, την Αθήνα με το νέφος, τις πρώτες τρομοκρατικές επιθέσεις, τους χούλιγκαν, την Αλλαγή και την ευφορία που είχε προκαλέσει προτού αρχίσει η παρακμή ... Είναι ένας δίσκος που παίζει πολύ με την επικαιρότητα της εποχής αλλά την ανεβάζει σε άλλο επίπεδο. Μου δίνει την αίσθηση της Ελλάδας όπως θα ήθελα να είναι και όπως θα ήθελα να την ξανακάνω κι εγώ, μέσα από μια μικρή καλλιτεχνική μου πράξη. Όλη η ελπίδα της εποχής υπάρχει μέσα σ' αυτόν το δίσκο. Νομίζω πως είναι το άνοιγμα του Σαββόπουλου σε μια κατάφαση : πράγματα που έλεγε μέσα από μια σκοτεινιά ψυχής στο Βρώμικο Ψωμί ή στον Μπάλλο, τα λέει πια ως κατάφαση στο ελληνικό βίωμα, σε κάτι καινούργιο, σε ένα "ροκ του μέλλοντος", το οποίο όμως είναι πια ελληνικό, δεν είναι κάτι που μας έρχεται απ' έξω."

Πολύ - πολύ ωραία, κατά την άποψή μου, τα λέει ο Φοίβος ... Με αφορμή, λοιπόν, τα λεγόμενά του, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, κάνοντας μνεία για το "κοινωνικό πλαίσιο" της ελληνικής πραγματικότητας εκείνα τα μακρινά χρόνια, όταν ο δίσκος δημοσιευόταν. Εκείνη την εποχή, λοιπόν, αποτελούσαν "για τα καλά" παρελθόν όχι μόνο η Χούντα αλλά και η Μεταπολίτευση. Ο ελληνικός λαός διψούσε για "Αλλαγή", την οποία και "εμπιστεύθηκε" στο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου! Αποτέλεσμα : Ευρύτατη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις Εκλογές του 1981 [το σύνθημα "αλλαγή - αλλαγή, λαϊκή συμμετοχή" ακόμη αντηχεί στα αυτιά μου!]. Το πώς φθάσαμε από την "Αλλαγή" στην "παρακμή", όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Δεληβοριάς, και στο "Βρώμικο ΄89" είναι ζητήματα που, προφανώς, δεν σχετίζονται με την παρούσα δημοσίευση. Επιπλέον : Η λέξη "χούλιγκανς", άγνωστη μέχρι τότε, είχε μπει για τα καλά στο λεξιλόγιό μας. Το νέφος - άγνωστη έννοια κι αυτή μέχρι τότε - ήρθε και ... εγκαταστάθηκε για τα καλά πάνω από την Αθήνα [κι από τότε ... δεν λέει να φύγει]. Επίσης, τον Φεβρουάριο του 1981 συνέβη η τραγωδία της Θύρας 7 του Σταδίου Καραϊσκάκη, που τόσο πολύ μάς συγκλόνισε ... Τα περισσότερα από τα παραπάνω έδωσαν μια ... πρώτης τάξεως έμπνευση για τον τραγουδοποιό Διονύση Σαββόπουλο! Πόσο μάλλον που - ως γνωστόν - ο ίδιος έχει πάντα τις "κεραίες του τεντωμένες" για να παρατηρεί, με τη διεισδυτική ματιά που τον χαρακτηρίζει, την εκάστοτε ελληνική πραγματικότητα και στη συνέχεια ... να τη "μετουσιώνει" σε στίχους και μουσική!

Περαιτέρω, ένα από τα "χαρακτηριστικά" εκείνης της εποχής ήταν και το γεγονός ότι η μικρή μας Ελλαδίτσα ... σαν να έκανε προσπάθεια να "αποτινάξει" από πάνω της τη "μιζέρια" όλων των προηγούμενων χρόνων, αλλά και να παρακολουθήσει, για πρώτη φορά "στην ώρα τους", τις εξελίξεις [κοινωνικές και καλλιτεχνικές] που συνέβαιναν στον "έξω κόσμο" [διότι, ως γνωστόν, μέχρι εκείνη την εποχή οποιοδήποτε, κοινωνικό, καλλιτεχνικό κλπ, ρεύμα εμφανιζόταν "εκτός συνόρων", στην Ελλάδα έφτανε πάντα με καθυστέρηση]. Ε, λοιπόν, από αυτό το ... "έξω καρδιά" κλίμα, που η "μικρή Ελλάδα" [νόμιζε ότι] ζούσε εκείνα τα χρόνια, δεν μπορούσαν να ξεφύγουν και τα "Τραπεζάκια Έξω"! Ο Σαββόπουλος, όπως πολύ σωστά επισημαίνει παραπάνω και ο Φοίβος Δεληβοριάς, ξεφεύγει από την "εσωστρέφεια" και τη "σκοτεινιά ψυχής", που κυριαρχούν στον "Μπάλο [1971]" και στο "Βρώμικο Ψωμί" [1972] και ... μάς παραδίδει έναν δίσκο, στον οποίο "ζωγραφίζει" τον καλλιτεχνικό του κόσμο με φωτεινά και χαρούμενα χρώματα! Έναν δίσκο γεμάτο "αισιοδοξία" ! Αν και, τελικά, δεν λείπουν κι από αυτόν οι "εσωστρεφείς" και "ζοφερές" στιγμές, ήτοι τα τραγούδια "Τοπίο Μυστικό" και "Canto", στα οποία περιγράφεται με πολύ συγκινητικό τρόπο η ανθρώπινη μοναξιά ...

Με χαρούμενα και φωτεινά χρώματα - δηλαδή ... μέσα στο κλίμα του δίσκου - είναι φιλοτεχνημένο και το εξώφυλλό του, το οποίο σχεδίασε ο Αλέξης Κυριτσόπουλος! Ο τελευταίος ζωγράφισε έναν τεράστιο δίσκο βινυλίου, δίπλα από τον οποίον βλέπουμε μια θάλασσα με ένα καραβάκι, πάνω από αυτόν τραπεζάκια καφενείου, πάνω από τα τραπεζάκια ένα ουράνιο τόξο και άλλα όμορφα πράγματα. Τα πάντα αποπνέουν μια "αίσθηση παιδικότητας"! Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι εκείνη την εποχή ο Κυριτσόπουλος ήταν ο σκιτσογράφος της - τότε - αγαπημένης μας παιδικής σειράς "Ο Παραμυθάς", στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Νίκος Πιλάβιος! Έτσι, βλέποντας ξανά το εξώφυλλο του δίσκου, προκειμένου να το περιγράψω στην παρούσα δημοσίευσή μου, και, συγκεκριμένα, το ουράνιο τόξο πάνω από τα "τραπεζάκια έξω" δεν μπόρεσα να ... αποφύγω συνειρμούς με μια ιστορία του Κυριτσόπουλου από τον "Παραμυθά", την οποία εμείς τα τότε πιτσιρίκια είχαμε λατρέψει : Την ιστορία του Ουρανίου Τόξου που, έχοντας "φρικάρει" από τις τεράστιες και απρόσωπες πολυκατοικίες, που χτιζόντουσαν και το έκρυβαν, "τα μαζεύει" και φεύγει για πάντα από την πόλη, παίρνοντας μαζί του όλα τα χρώματα .....

Πολλοί οι δεξιοτέχνες μουσικοί που συμμετέχουν στο δίσκο : Παναγιώτης Καλατζόπουλος στην κιθάρα [στα πρώτα του βήματα τότε], Παντελής Δεσποτίδης στο βιολί, Τάκης Μαρινάκης στα κρουστά, Βασίλης Σαλέας στο κλαρίνο, Θέμος Βήχος στη φλογέρα, Βασίλης Παπαβασιλείου στο μπάσο κλπ. Όμως, αυτός που, κατά την άποψή μου, αποτελεί συμμετοχή - έκπληξη είναι ο Θανάσης Πολυκανδριώτης με το μπουζούκι του! Και ναι ... είναι γεγονός : Ο Σαββόπουλος ανιχνεύει για τα καλά τους "δρόμους" του ρεμπέτικου και του λαϊκού μας τραγουδιού και αφήνει το μπουζούκι να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στα τραγούδια του! Ίσως αυτό να οφείλεται και στην τάση για "αναβίωση του ρεμπέτικου & παλιού λαϊκού", που επικρατούσε - μαζί με άλλες τάσεις - εκείνη την εποχή και είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν αρκετές "ρεμπέτικες / λαϊκές κομπανίες" [βλ. και όσα λέει παραπάνω ο Δεληβοριάς]. Πάντως, το μπουζούκι που παίζει ο Πολυκανδριώτης είναι καταπληκτικό και, κυρίως, πλήρως "εναρμονισμένο" με το σαββοπουλικό πνεύμα.

Επιπροσθέτως, οι δύο πολύ νέες και δροσερές κοπελιές που κάνουν δεύτερα φωνητικά αποτελούν ομοίως συμμετοχή - έκπληξη : Ελευθερία Αρβανιτάκη και Μαριάννα Ευστρατίου - Παγκάκη! Για την Αρβανιτάκη [στο ξεκίνημά της τότε], μάλλον δεν χρειάζονται συστάσεις. Η δε Ευστρατίου - Παγκάκη προέρχεται από τελείως διαφορετικό "μουσικό κόσμο" σε σχέση με την Αρβανιτάκη! Εμείς οι "έφηβοι των 80ς" αγαπήσαμε τη φωνή της από το άσμα Talk About Love, το οποίο τραγούδησε ως Marianna περί το 1985. Επρόκειτο για τραγούδι Disco [που δεν είχε να ζηλέψει τίποτε από τα ξένα χιτάκια κείνης της εποχής] το οποίο ... χορέψαμε κατά κόρον σε "Αυτοκίνηση", "Μπαρμπαρέλα" και λοιπές αθηναϊκές ντισκοτέκ εκεί στα 80ς! Γι' αυτό σας λέω ... δίσκος γεμάτος "συμμετοχές - εκπλήξεις" τα "Τραπεζάκια Έξω" .....

ΤΕΛΟΣ Α΄ ΜΕΡΟΥΣ

[Στο Β΄ μέρος ο δίσκος, αφού γίνει κάποια μνεία για την παραγωγή του, "τίθεται" υπό τη βελόνα του πικάπ και ... αρχίζει η ακρόασή του .... ] .....