Σίμων Πάτροκλος: Ένα χαμίνι στα φώτα της ράμπας

"Μπορεί να υπάρξει χορός χωρίς μουσική; Ναι, σαφώς! Εγώ το ’χω χρησιμοποιήσει χορογραφικά αυτό. Ότι μέσα στην απόλυτη σιωπή να δημιουργείται η κίνηση των αισθημάτων, αυτό που ’πα και προηγουμένως, ότι τα αισθήματα δημιουργούν κίνηση. Δημιουργούν μουσική. Δημιουργούνε ζωγραφικούς πίνακες. Δημιουργούν κινηματογράφο. Πολλές φορές, στον κινηματογράφο κατ’ έξοχήν, το βλέπουμε αυτό. Στην απόλυτη σιωπή υπάρχει η κίνηση κι ο κινηματογράφος έχει αυτή τη δυνατότητα, να μπορεί να συμπεριλάβει αυτά τα στοιχεία. Την ώρα που εκφράζεται. Αλλά και ο χορός μπορεί, μέσα στην απόλυτη παύση τριών λεπτών, που είναι ένας χρόνος πολύ μεγάλος... να δημιουργηθεί η κίνηση των συναισθημάτων, ο χορός των συναισθημάτων... δεν είναι πάντοτε αναγκαίο να υπάρχει η μουσική από κάτω που οδηγεί στο βηματολόγιο και στην έκφραση... ή πολλές φορές μπορείς να διαχειριστείς μία μουσική ως χαλί να την παρακολουθείς κι όχι να την ακολουθείς..."

 

Γεια σου Σίμωνα.

Γεια σου, τι κάνεις;

Τι να κάνω; Αντιμετωπίζουμε προβλήματα.

Πάντα υπήρχαν προβλήματα. Η ζωή είναι μέσα από προβλήματα. Αν είναι εύκολη δε γίνεται τίποτα. Ο λόγος που ήρθες σήμερα ποιος είναι;

Ο λόγος που ήρθα σήμερα Σίμωνα είναι να σε ανακρίνω.

Α Ωραία...

Να σε ανακρίνω, γιατί σε έχω συμπαθήσει πάρα πολύ. Σε γνωρίζω τα τελευταία χρόνια, 4–5-6 πόσα είναι; Και κάθε μέρα που σε γνωρίζω σε συμπαθώ περισσότερο και μου χει κάνει εντύπωση ο καλλιτεχνικός σου τρόπος που δρας, ο τρόπος της φιλίας που έχεις, ο τρόπος στις διαπροσωπικές επαφές που έχεις, οι οποίες είναι εξαιρετικές, είναι διαφορετικές, και μου δωσες το έναυσμα. Ξεκινώντας από το musicheaven που μου ’δωσε εμένα τη δυνατότητα να μπορώ να ζητήσω να πάρω μια συνέντευξη – να κάνω μια συζήτηση - δεν μου αρέσει αυτό το συνέντευξη καθόλου - και θεωρώ ότι σαν πρώτο βήμα μου, είσαι ό,τι καλλίτερο θα μπορούσα να επιλέξω.

Α εντάξει, σ’ ευχαριστώ.

Κι εγώ σ’ ευχαριστώ. Γνωρίζοντας φίλους, γύρω γύρω συναδέλφους, καλλιτέχνες, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, όλοι έχουν να πουν κάτι καλό για σένα. Όλοι. Ο πολύς κόσμος πάλι, δε γνωρίζει κάποια πρόσωπα του θεάτρου, κάποια πρόσωπα της μουσικής, κάποια πρόσωπα της τέχνης, γιατί τα πρόσωπα αυτά είναι απ’ την πίσω πλευρά κι ενώ κάνουν την περισσότερη δουλειά τις περισσότερες φορές, αυτό είναι πολύ σημαντικό... θέλω να μου μιλήσεις για τον εαυτό σου.

Τώρα αυτό είναι δύσκολο, να μιλάει κάποιος για τον εαυτό του. Γιατί οι περισσότεροι μιλάνε συνέχεια για τον εαυτό τους, εγώ μιλάω μέσα από τη δουλειά, δηλαδή από αυτό που κάνω και λιγότερο μιλάω για τον εαυτό μου. Αυτό που εκθέτεις επάνω στη σκηνή ή στη διδασκαλία, γιατί κατ’ εξοχήν όπως γνωρίζεις είμαι Δάσκαλος και κατόπιν είμαι Δημιουργός. Από μικρό παιδί, αυτό που με οδηγούσε, που έβγαινε από μέσα μου, ήταν η διδασκαλία σε άλλους κι αυτό, που μεγαλώνοντας τώρα, κατάλαβα ότι είναι η αγάπη προς τον άνθρωπο και η διδασκαλία είναι, η συνέπεια της αγάπης προς τον άνθρωπο. Κι αυτό θεσπίζει και τον δάσκαλο. Αν αγαπάς μπορείς να είσαι δάσκαλος και αν έχεις και γνώσεις βέβαια, δεν είναι μόνο να αγαπάς τον άνθρωπο, είναι να έχεις και γνώσεις και χωρίς πίεση να μεταφέρεις κάποια πράγματα που γνωρίζεις, αλλά και πράγματα που μαθαίνεις μέσα από τη διδασκαλία. Γιατί  ο δάσκαλος τι είναι; Ο καλλίτερος μαθητής μιας τάξης. Ο πιο επιμελής, ο πιο συνεπής , αυτό είναι το πιο σημαντικό σε γενικές γραμμές.

Για να περάσουμε σε πιο βιογραφικά στοιχεία, γεννήθηκες; Πότε; Που;

Γεννήθηκα στην Κοκκινιά, την τωρινή ονομαζόμενη Νίκαια του Πειραιά. Γεννήθηκα... μάλλον έμαθα ότι γεννήθηκα, γιατί είμαι αγνώστων γονιών, δε γνωρίζω τους φυσικούς μου γονείς, μεγάλωσα μέχρι οχτώ χρονών σε ορφανοτροφεία. Στο ορφανοτροφείο το Α΄ του Πειραιά, την Παιδική Στέγη του Πειραιά, που κατόπιν η Στέγη αυτή δεν είχε τη δυνατότητα να ζήσει τα παιδιά και μεταφέρθηκα, μαζί με ένα άλλο παιδί, στο ορφανοτροφείο της Κουμουνδούρου κι από κει υιοθετήθηκα. Αυτό είναι ένα μεγάλο οδοιπορικό, που το έμαθα κατόπιν από τα χαρτιά, αλλά και από τις μνήμες μου. Στις μνήμες που ανατρέχεις, πιο πολύ στις παιδικές σου μνήμες, παιδικές, εφηβικές, μνήμες και  κατόπιν, ενήλικα μνήμες. Ε, αυτές οι μνήμες με οδήγησαν να κάνω μία έρευνα, του πως βρέθηκα, του πως έζησα μέχρι οχτώ χρονών, γιατί μετά υιοθετήθηκα από δύο σπουδαία άτομα, δύο άτομα του περιθωρίου. Έτσι, η θετή μου μητέρα, ήταν... η μητέρα... η μητέρα αυτή, ήταν μία γυναίκα απ’ τα κόκκινα φανάρια. Έτσι ο πατέρας μου, ήτανε ρεμπέτης και εντός εισαγωγικών, δε χαρακτηρίζω, δε θέλω να χαρακτηρίσω τους ανθρώπους αυτούς, αλλά ασχολιότανε με τα χασικλήδικα, φούμαρε και χασίς. Μέχρι τα τελευταία του χρόνια της ζωής του. Ήτανε δύο άνθρωποι, κατ’ εξοχήν περιθωριακοί άνθρωποι, που απ’ αυτούς τους δύο ανθρώπους, συν την προηγούμενη ζωή μου στο ορφανοτροφείο, πήρα πάρα πολλά στοιχεία, για τη βιβλιοθήκη της ζωής. Έτσι, κάθε άνθρωπος, έχει μία βιβλιοθήκη ζωής πίσω απ’ την πλάτη του, πιστεύω πια, ότι είναι σπουδαία αυτή η βιβλιοθήκη, γιατί μ’ αυτή, ανοίγοντάς την, ξεφυλλίζοντάς την, έχεις πολλές εμπειρίες, που μπορείς να δημιουργήσεις πολλά πράγματα στην Τέχνη. Δεν τα έχεις διαβάσει από διανοούμενους, αλλά τα διαβάζεις απ’ την ίδια τη ζωή, κι αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό, γιατί βλέπουμε τι υπάρχει, βλέπουμε παραστάσεις θεάτρου, χορού, μουσικής ή ζωγραφικής, που έχουν μια κατασκευή μέσα απ’ τον εγκέφαλο και απ’ το ένστικτο, βιωμένα πράγματα. Όχι απ’ όλους, αλλά από πάρα πολλούς όμως. Έτσι εγώ είχα την τύχη και την ατυχία να βιώσω, όλα αυτά τα πράγματα, που τα μεταφέρω πάνω στη σκηνή, είτε χορευτικά, είτε θεατρικά, είτε και διδασκαλικά ακόμα.

Παρατήρησα: όταν αναφέρθηκες στους θετούς σου γονείς, έκανες ένα χαμόγελο, το οποίο χαμόγελο δεν ήτανε ειρωνικό... σαν τίτλος τιμής, δηλαδή: εγώ προέρχομαι από αυτούς τους ανθρώπους, με μεγάλωσαν αυτοί οι άνθρωποι, και το πες με τιμή.

Ναι είναι τιμή...

Το χαμόγελό σου δε δείχνει ειρωνεία...

Όχι, όχι...

Και παρ’ όλο που οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να ήσαν δύσκολοι σα χαρακτήρες και συ, να μην πέρασες ιδιαίτερα καλά στα χέρια τους, δε δείχνεις κάτι τέτοιο στο χρόνο που σε γνωρίζω. Δε δείχνεις ένα άτομο το οποίο είναι προβληματικής οικογένειας, ή ένα άτομο το οποίο είναι ορφανό και ξαφνικά αργότερα μαθαίνει οτιδήποτε και υιοθετείται και ιδιαίτερα όχι από τους ιδανικότερους γονείς που τον υιοθέτησαν... βγάζεις πολύ αγάπη από μέσα σου, πάρα πολύ αγάπη...

Ναι μ’ έμαθαν κι αυτοί, ειδικά η μητέρα, μ’ έμαθε να... ήταν δοτική... με έμαθε να αγαπάω... γιατί σαν παιδάκι ήμουνα ένα αγρίμι. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ιδρύματα, έχουνε μία ιδιαίτερη νοοτροπία, το νευρικό τους σύστημα είναι στο Ζενίθ, έχουνε ή ενοχικά συμπλέγματα, ή το στοιχείο της εγκατάλειψης. Είναι πάρα πολύ βασικό στοιχείο στον άνθρωπο... δεν έχουνε τη φωλιά, ή το λιμάνι, προσπαθούνε μόνα τους, οπόταν αυτό το πράγμα τους κάνει πολύ πιο νευρικούς... αυτό με το χρόνο όμως... πιστεύω και ελπίζω... πως πρέπει να συμφιλιωθούν με αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να συμφιλιώνεται με αυτό που του συμβαίνει. Και σε αυτό που ανέφερες, ναι είναι τιμή μου, διότι πάλι ήτανε ιδιαίτερη η διαβίωσή μου μ’ αυτούς τους δύο ανθρώπους, δεν ήταν σε ένα νορμάλ εντός εισαγωγικών σπίτι, πάλι μπήκα σ’ ένα σπίτι που ήτανε συνέχεια του ιδρύματος, με άλλη μορφή όμως, αυτό, όταν πέρασε ο χρόνος, κατάλαβα ότι ήτανε τιμητική διάκριση για την ψυχή μου, πέρα απ’ την ταλαιπώρια που πέρασα... ήτανε μία τιμή για μένα όπως ανέφερες, γι αυτό τους θεωρώ πραγματικά, ό,τι αυτοί ήταν οι γονείς οι πραγματικοί.

Ο περισσότερος κόσμος στον κύκλο σου, σε αναφέρει ως χορευτή, χορογράφο και γενικά έναν άνθρωπο του χορού. Ψάχνοντας λίγο, αλλά έχοντας την πείρα από τις παραστάσεις σου π.χ. αν τα λέω σωστά: Μπερλιμπλίν και Μπελίσα – Οι Φασουλήδες του Κατσιμπόρα – το 1976 παίζεις το Α΄ Παλληκάρι, Αίας 1983 είσαι στο Χορό, Αντιγόνη 1984 είσαι Χορός – Κορυφαίος, στον Πλούτο το 1985 είσαι στο Χορό, Βάτραχοι 1986 κάνεις Χορό Βατράχων και Μυστών, στο Τραγούδι του Νεκρού Αδερφού Χορεύεις 1999 – 2000 του Θεοδωράκη του Μίκη, στους Φασουλήδες του Λόρκα κάνεις τα πάντα, είναι μια παράσταση που με συγκλόνισε κι εκεί μάλλον σε γνώρισα πολύ περισσότερο, στον Παλιάτσο του Ντοστογιέφσκι, κάνεις κι εκεί... και τι δεν κάνεις κι εκεί, στη Λολίτα του Ναμπούκοφ κάνεις ένα τελείωμα στο Άλεκτον το 2011, απίστευτος, κάνεις μια έξοδο δηλαδή, που φεύγει ο θεατής, από μια παράσταση ολόκληρη και παίρνει το Σίμωνα μαζί του, Το Όνειρο ενός γελοίου που οι μαθητές σου έχουνε κάνει στον αγαπημένο τους δάσκαλο φόρουμ και αφιερώνονται με τον καλλίτερό τους τρόπο, χωρίς να το γνωρίζεις...

Δεν το γνωρίζω... το άκουσα σήμερα...

Στο Φίλο μου το Λευτεράκη το 2000 κάνεις τη σκηνοθεσία...

Στο ΔΗΠΕΘΕ Βορείου Αιγαίου...

Στην Κριτική του κοινού για τον Παλιάτσο του Ντοστογιέφσκι έχεις φτάσει στο 87%, πεντάστερα, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, με κριτικές και προσβάσεις κοινού ακόμη και το Μάιο που είχε τελειώσει νομίζω η παράσταση, μήνες μετά ο κόσμος έμπαινε μέσα για να γράψει κριτική στο Αθηνόραμα το ιντερνετικό. Όλες οι άλλες οι διαδικασίες του Σίμωνα και ο Χορός μαζί, μπορείς να μου μιλήσεις γι αυτά. Κοίταξε επειδή έχω γράψει κάποια ερωτήματα, τα οποία δεν είναι ακριβώς ερωτήματα, μπορεί να είναι π.χ. Χορός, άνω κάτω τελεία ή να είναι Χορός και να έχει ένα ερωτηματικό μετά, εσύ μπορείς να απαντάς και με τους δύο τρόπους, είτε βάζεις σαν κεφάλαιο το Χορό και μου λες για το Σίμωνα, είτε σου κάνω την ερώτηση εγώ Χορός και απαντάς εσύ πάνω σε αυτό.

Ο χορός ήτανε ένα στοιχείο που προϋπήρχε μέσα μου. Όταν ήμουνα στο ορφανοτροφείο και πήγαινα σε μια ανάδοχη οικογένεια... αυτή η ανάδοχη οικογένεια εκμεταλλευότανε διάφορα παιδιά που έπαιρνε από το ορφανοτροφείο, ένα από τα παιδιά αυτά ήμουνα κι εγώ. Εκεί συνέβαινε το εξής: αυτή η οικογένεια κι ο άντρας κ’ η γυναίκα, είχε και κάτι άλλα παιδιά που δεν ήταν δικά τους παιδιά, ήταν του ορφανοτροφείου, πάντως εμένα μ’ έβαζαν και έκλεβα. Μπορούσα να κλέψω έναν άνθρωπο, να πέσω απάνω του, να του πάρω το πορτοφόλι ή να μπω σ’ ένα παντοπωλείο, να πάρω κάτι ή σε ψιλικά ή σε περίπτερο κι εκεί διαπίστωσα, απ’ την ανάγκη αυτή διαπίστωσα, ότι έπρεπε να είμαι πολύ γρήγορος, ταχύτητα ταχυδακτυλουργού, να έχω πολύ μεγάλη ευλυγησία, διαπίστωσα γενικά, εκεί, ότι το σώμα μου, έχει πολύ μεγάλη δυνατότητα ευλυγησίας και γρηγοράδας. Αυτό κατόπιν με οδήγησε στο χορό δηλ. διαπίστωσα ότι μπορώ να διαχειριστώ το σώμα μου, με όποιο τρόπο ήθελα. Δηλαδή, φέρνω ένα παράδειγμα τώρα, έκλεβα εσένα π.χ. φορούσα πάντα δύο φανέλες ή δύο μπουφάν, από τα μπουφανάκια αυτά που φορούσαμε, ή μια φόρμα κι άλλο ένα παντελόνι, οπόταν αστραπιαία αν εσύ με κυνηγούσες εγώ κάπου κρυβόμουνα τα πέταγα αυτά κι έπαιρνα μια άλλη ενδυμασία. Αυτή η ταχύτητα με έκανε να διαπιστώσω ότι είχα πολύ μεγάλη γρηγοράδα και στα πόδια αλλά και στο σώμα. Αυτή η γρηγοράδα με οδήγησε στο να μπορώ να διαχειρίζομαι, χέρια, πόδια, κεφάλι και κορμί ολόκληρο, όπως το θέλω εγώ. Και κατόπιν αυτό με οδήγησε να το σπουδάσω πια. Βγαίνοντας μετά από την υιοθεσία μου, φεύγοντας κρυφά, πηγαίνοντας στο χορόδραμα της Μάνου, εκεί έκανα τα πρώτα μου μαθήματα, γύρω απ’ το χορό. Εκεί έμαθα χορό, μέχρι 18 χρονών ήμουνα τότε, μέχρι να τελειώσω και το Γυμνάσιο τότε κι έπειτα η ζωή μου έγινε... η καθημερινότητά μου ήτανε... γύρω απ’ το χορό, και μετέπειτα γύρω απ’ το θέατρο. Είναι τρόπος ζωής δηλαδή. Μέχρι σήμερα και ελπίζω όσο αντέχει το σώμα βιολογικά και το πνεύμα, να ασχολούμαι μόνο με αυτό.

Χορογραφία;

Η Χορογραφία είναι ένα... η Χορογραφία; Πως ξεπετάγεται η Χορογραφία: η Χορογραφία ξεπετάγεται από τη Διδασκαλία. Αφού διδάσκεις, μπορείς να κάνεις και σύνθεση κινητική μέσα σε ένα μουσικό θέμα. Ξεκίνησε... ναι αυτό ήταν... ότι ξεκίνησε μέσα από τη Διδασκαλία, να διαχειριστείς πολλά σώματα, μέσα σε ένα έργο θεατρικό ή σ’ ένα θέμα κατ’ εξοχήν χορευτικό από τη θεματική που έχει και από το τι εσύ εισπράττεις από το θέμα που έχει δοθεί ή που δημιουργείς εσύ. Αλλά όπως είπα και στην αρχή ξεκινάει μέσα από τη διδασκαλία μου, δεν είπα ότι... ότι θέλω να χορογραφήσω. Διότι άλλοι συνάδελφοι χορογράφοι θέλουν να χορογραφήσουν να φτιάξουν ένα θέμα, για μένανε πιστεύω ότι ξεκινάνε όλα ... ως βάση, ως πάτωμα, από τη Διδασκαλία ή η Χορογραφία ή και μετέπειτα και η σκηνοθεσία. Ξεκινάνε από το ότι... να μεταφέρω κάποια πράγματα από αυτό που έχω εισπράξει εγώ από κάποιο θέμα.

Είχα δει την παράσταση του Γιώργου του Λιβανού στο Studio Κυψέλης, Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός, αλλά και την Κωμωδία του Έρωτα, σ’ αυτόν τον όμορφο χώρο που έχει φτιάξει ο Γιώργος εκεί, ο Λιβανός, όπου είναι τόσο μικρή η σκηνή, τόσο μικρή  και τόσα πολλά άτομα, νομίζω ήταν 13 – 14 άτομα και κάποια στιγμή εμφανίζονταν σχεδόν όλα τα άτομα, σ’ αυτή τη μικρή σκηνούλα, χωρίς να διπλώνει κανένα. Χωρίς να καλύπτεται κάποιος από άλλον. Εκεί είχες κάνει την κίνηση.

Ναι.

Και μάλιστα μου είχε δημιουργηθεί εντύπωση, λέω τι ωραία σκηνοθεσία που έχει κάνει ο Λιβανός εδώ και στη συνέχεια έμαθα ότι την κίνηση την είχε κάνει ο Σίμων ο Πάτροκλος. Πες μου τι είναι η κίνηση; Είναι κάτι ανεξάρτητο του Χορού και της Χορογραφίας; Και αν η Κίνηση και η κινησιολογία, έχουν κάποια σχέση.

Έχουνε μία σχέση... είναι συγγενικά στοιχεία. Η κίνηση και η κινησιολογία είναι ένα στοιχείο συμπεριφοράς του σώματος, απέναντι στο ρόλο. Κάθε ρόλος έχει κάποια στοιχεία κινητικά, το πως θα συμπεριφερθεί. Στη συγκεκριμένη παράσταση κάναμε δυόμισυ μήνες, ας το πούμε μάθημα, ας το πούμε συνάντηση, μάλλον να το πούμε έρευνα... έρευνα κινητική μέσ’ απ’ τα σώματα των ηθοποιών, τα προσωπικά τους βιώματα εκφραζόντουσαν σε κίνηση και κατόπιν οδεύσαμε σε συμπεριφορά των σωμάτων τους απάνω στο ρόλο. Αφού πρώτα είχαμε βρει γιατί οι ίδιοι συμπεριφέρονται έτσι, μέσα από διάφορους αυτοσχεδιασμούς. Αυτό δημιουργεί την κίνηση, μετέπειτα, στο στήσιμο ενός έργου, και μετά τη συμβουλή αυτουνού που είναι από κάτω, του χορευτή ή χορογράφου, που γνωρίζει κάποια τεχνικά πράγματα πάνω στο χορό, να τα συμβουλεύει, να είναι σύμβουλος μάλλον στους ηθοποιούς, στο πως θα συμπεριφερθούν απέναντι στο ρόλο τους. Έτσι, τ’ είναι ο χορογράφος; Πια για μένανε ο χορογράφος ή ο σκηνοθέτης είναι σύμβουλος κι όχι καθοριστής μιας παράστασης, διότι μέσ’ από κει βγαίνουν τα πράγματα. Νομίζω ότι σε κάθε ανέβασμα ενός έργου, για να είναι άρτιο το ανέβασμά του, ότι χρειάζεται πέρα από το σκηνοθέτη, ο θεατρολόγος, ο αναλυτής ενός έργου και ο κινησιολόγος, για τη συμπεριφορά κινησιολογικά των ρόλων, οι αναλύσεις αυτές χρειάζονται για ένα καλό ανέβασμα, από κει και πέρα είναι πάνω στη γνώμη και άποψη του σκηνοθέτη, αλλά εκεί είναι βασικά πρόσωπα που ενισχύουν το καλό ανέβασμα μιας παράστασης. Πέρα από την προσωπική άποψη, μόνο, του σκηνοθέτη. Και ο δραματολόγος, γιατί κάνει ανάλυση, για την εποχή, για το τι συνέβαινε την εποχή που γράφτηκε, η προέλευση αυτών, η προΰπαρξη του ίδιου του έργου, γιατί προϋπάρχει ένα έργο; Πριν; και γεννιέται σήμερα; Έτσι, γιατί συμβαίνουν κάποια πράγματα απ’ την περασμένη βδομάδα και πως εκδηλωνόμαστε εμείς την επόμενη εβδομάδα; Έτσι, αυτά, ο δραματολόγος τα αναλύει και ο σκηνοθέτης τα μελετάει αλλά ενισχύεται περισσότερο σε γνώση και ο κινησιολόγος για τη συμπεριφορά των ηθοποιών ή χορευτών ακόμα, ακόμα και ο χορογράφος χρειάζεται κινησιολόγο για τη συμπεριφορά και το αίσθημα που θα βγάλουνε μέσα από την κίνησή τους οι ηθοποιοί.

Το σάιτ που θα φιλοξενήσει τη συζήτησή μας είναι το www.musicheaven.gr, ο τίτλος του είναι μουσικός παράδεισος, πες τώρα, όλα αυτά που έχουμε πει μέχρι τώρα, σε όλα αυτά που έχουμε πει μέχρι τώρα, τι σχέση πρέπει να χει ο χορογράφος κινησιολόγος, ο άνθρωπος τέλος πάντων που θα ανεβάσει επί σκηνής ένα έργο του, με τη μουσική αυτή καθ’ αυτή;

Η μουσική έχει αισθήματα που δημιουργείται, έτσι;

Έχει αισθήματα που δημιουργείται ή που δημιουργεί;

Αισθήματα που δημιουργείται και που δημιουργεί προς τον αποδέκτη, αλλά πρώτα πρώτα έχει αισθήματα, δε δημιουργείς μια μουσική για να την ακούς και να χαϊδεύει τ’ αυτί σου. Αυτός που τη γράφει έχει κάποια συναισθήματα έτσι; Μέσα απ’ τα συναισθήματα αυτά δημιουργεί κάποιους ήχους, όπως και το σώμα το ίδιο δημιουργεί κάποιους ήχους. Συναισθηματικούς ήχους. Ο πόνος, δημιουργεί κάποιους συναισθηματικούς ήχους, αυτό είναι μουσική είναι μία μελωδία, κι οτιδήποτε, ακόμα και την ώρα που ανασαίνουμε υπάρχει ένας συριγμός, η ανάσα είναι ανάλογα των συναισθημάτων ή και της αδράνειας ακόμα, αυτό που ανασαίνουμε καθημερινά είναι που αδρανούμε, εισέρχεται οξυγόνο, εξέρχεται, εισπνέεται, εκπνέεται... όταν όμως υπάρχουν συναισθήματα, αυτές οι ανάσες δημιουργούν κάποιους ήχους... τις οποίες ανάσες, ακούμε εμείς προσωπικά ή και ο δίπλα, αυτοί οι ήχοι δημιουργούνται από τα συναισθήματα, άρα η μουσική που ακούμε μας δημιουργεί, σ’ εμάς και άλλοτε ως αποδέκτες άλλης, διάφορα συναισθήματα. Με τον υποκειμενικό μας τρόπο, που μας συγκινούν μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο. Πολλές φορές ο δημιουργός, μπορεί να έχει αυτό το συναίσθημα αλλά να μην το καταγράψει μέσα του κι ένας που το ακούει να του πει εδώ παιδί μου έχεις κι αυτό, έχεις ένα μέρος το οποίο... μπορεί να είναι και άγνωστο στον δημιουργό του. Κι αυτό το βλέπουμε πιο πολύ, από ανθρώπους που ασχολούνται με κριτική και... λέει α, το τάδε σημείο ήταν έτσι, έτσι, έτσι... και ο δημιουργός, ο οποιοσδήποτε δημιουργός, λέει... το κανα έτσι;... α, το ’κανα, και γι’ αυτό το λόγο... σαφώς η μουσική είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ζωή μας. Καθ’ όλο το εικοσιτετράωρο υπάρχει μία μελωδία, είτε που την ακούμε, είτε που τη δημιουργούμε. Και μέσα από κει, μέσα από αυτούς τους ήχους δημιουργείται και η κίνηση, εμείς που καθόμαστε τώρα είμαστε σε κινησιολογική δράση, και η ακινησία ακόμα είναι σε κινητική δράση, και να σου πω κάτι: για να είσαι σε πλήρη ακινησία πρέπει να γνωρίζεις την απόλυτη κίνηση, για να μπορείς να είσαι ακίνητος, σκηνικά τουλάχιστον.

Και το αντίστροφο φαντάζομαι...

Και το αντίστροφο...

Είναι το γνωστό Σωκρατικό, για να γνωρίσεις την αξία του ψωμιού πρέπει πρώτα να μάθεις την αξία της πείνας. Οπότε αν πάρουμε το ένα από τα δύο: κίνηση ή ακινησία...

Μα τα είπε ο Σωκράτης...

Δυστυχώς... τα έχουν προλάβει όλα...

Ναι , εμείς τώρα τι κάνουμε; έχουνε ειπωθεί όλα αυτά, από την αρχαιότητα, όλα τα πράγματα αυτά, εμείς απλώς τα δίνουμε μ’ έναν τρόπο του σήμερα, αλλά δεν είναι πράγματα που τα λέμε για πρώτη φορά. Υπάρχουν πράγματα που τα έχουν πει στο παρελθόν και εμείς προσπαθούμε να εναρμονιστούμε με το παρόν και τα δίνουμε με έναν τρόπο σημερινό...

Μπορεί να υπάρξει χορός χωρίς μουσική;

Ναι ! σαφώς !!! σαφώς !!! εγώ το ’χω χρησιμοποιήσει χορογραφικά αυτό. Ότι μέσα στην απόλυτη σιωπή να δημιουργείται η κίνηση των αισθημάτων, αυτό που ’πα και προηγουμένως, ότι τα αισθήματα δημιουργούν κίνηση. Δημιουργούν μουσική. Δημιουργούνε ζωγραφικούς πίνακες. Δημιουργούν κινηματογράφο. Πολλές φορές, στον κινηματογράφο κατ’ έξοχήν, το βλέπουμε αυτό. Στην απόλυτη σιωπή υπάρχει η κίνηση κι ο κινηματογράφος έχει αυτή τη δυνατότητα, να μπορεί να συμπεριλάβει αυτά τα στοιχεία. Την ώρα που εκφράζεται. Αλλά και ο χορός μπορεί, μέσα στην απόλυτη παύση τριών λεπτών, που είναι ένας χρόνος πολύ μεγάλος... να δημιουργηθεί η κίνηση των συναισθημάτων, ο χορός των συναισθημάτων... δεν είναι πάντοτε αναγκαίο να υπάρχει η μουσική από κάτω που οδηγεί στο βηματολόγιο και στην έκφραση... ή πολλές φορές μπορείς να διαχειριστείς μία μουσική ως χαλί να την παρακολουθείς κι όχι να την ακολουθείς...

Ή να σε παρακολουθεί...;

Ναι ! ή να σε παρακολουθεί

Χωρίς να σε ακολουθεί...

Ναι ! χωρίς να σε ακολουθεί. Ή να είσαι κόντρα τέμπο. Το λεγόμενο κόντρα τέμπο. Δηλαδή να είσαι εναντιωμένος σε αυτό το μουσικό στοιχείο που ακούς. Να εναντιώνεσαι και να το εκφράζεις μ’ ένα δικό σου τρόπο, και αυτό να σε οδηγεί σε μια ελευθερία. Γιατί και το ρυθμό ο καθ’ ένας τον ακούει μ’ ένα δικό του τρόπο. Οι δάσκαλοι λένε, μ’ ένα συγκεκριμένο τρόπο οφείλεις να ακούς, όμως κάθε άνθρωπος έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο, όπως και κάθε ανθρώπινο σώμα έχει το ρυθμό του σ’ ένα μέλος του σώματός του. Αν πάμε σ’ ενα μπαρ σ’ ένα χώρο που εκφράζονται κινητικά οι άνθρωποι, ελεύθερα, θα δεις ο καθ’ ένας, όταν ακούει τη μουσική, ότι κρατάει το ρυθμό της μουσικής σ’ ένα μέλος του σώματός του. Ένα απλό παράδειγμα: ή άλλος παίζει με το πόδι του χτυπώντας το ρυθμό, άλλος κουνώντας το κεφάλι, έχω δει και ανθρώπους που κουνάνε έναν ώμο, έχω δει και άλλους που πάλλουνε μόνο τα δάχτυλά τους, έτσι έχει το ρυθμό στα δάχτυλα, έτσι άλλος τον έχει στον ώμο, το σύνηθες φαινόμενο είναι να τον έχει τον ήχο στα πόδια, να παίζει με το πέλμα του, άρα ο καθ’ ένας αντιλαμβάνεται το ρυθμό με έναν δικό του τρόπο. Έχω συναντήσει και μέσα από τους μαθητές μου, ότι ακούνε με έναν ιδιαίτερο τρόπο, όταν διδάσκω κάτι, βλέπω ότι, αντιλαμβάνονται αυτό που παραλαμβάνουν, μ’ έναν τελείως προσωπικό τους τρόπο. Είναι... τι στοιχεία έχουνε από την παιδική τους ηλικία, τι τραυματισμούς έχουνε, γιατί βλέπεις έναν... είναι τελείως αντίθετος από αυτό που ακούει, γιατί; ή τον τραυμάτισαν ή τον πίεζαν. Ακολουθεί την μουσική με τον δικό του τρόπο, γιατί έχει μία τρομάρα απέναντι σε αυτό που ακούει... που πρέπει να συγχρονιστεί... Αυτός ο απόλυτος συγχρονισμός είναι καλός σαν τεχνική να τον μάθει,ς για να γνωρίζεις και τ’ είναι πειθαρχία, αλλά είναι κι ελεεινός από την άλλη. Παγιδεύει το άτομο να φύγει προς την ελευθερία και το ζητούμενο είναι ο κάθε άνθρωπος και αυτός βέβαια που οδηγείται προς την τέχνη να ελευθερώνεται.

Υπάρχουν δύο τρόποι για να γραφτεί ένα τραγούδι, ο ένας τρόπος είναι να έχω τη μουσική και πάνω σε αυτή να γράψω τους στίχους, ο άλλος τρόπος ο πιο συνηθισμένος είναι να έχω τους στίχους και πάνω σε αυτούς να γράψω τη μουσική. Δε θέλω να σταθούμε σε αυτό, απλά όσο μίλαγες και όσο σε άκουγα σκέφτηκα το εξής: επειδή μου είπες ότι μπορεί να γίνει χορός χωρίς μουσική; Ωραία. Εάν ας πούμε είναι ένας χορευτής επάνω σε μία σκηνή... του αφαιρούμε το δικαίωμα να έχει κάποιον ήχο μέσα στα αυτιά του, μες το μυαλό του, μες στη σκέψη του, μες στην ψυχή του και να χειρίζεται, είτε βιωματικά, είτε με βιωματικό τρόπο την κίνηση, είτε με τις γνώσεις του πάνω στο χορό, να δημιουργεί κίνηση και χορό. Μπορεί πιστεύεις ένας μουσικός βλέποντάς τον να γράψει μουσική επάνω στην κίνηση;

Ναι μπορεί να γράψει...

Έχει συμβεί αυτό;

Συμβαίνει αυτό, συμβαίνει...

Έχεις κάποιο παράδειγμα; Μου το λες αργότερα άμα δεν το θυμάσαι απλά αν ξέρεις ότι έχει συμβεί...

Ξέρω, ξέρω, απλά δε θυμάμαι τώρα ονόματα. Νομίζω κι ο Μπεζάρ όταν έκανε τους Όρνιθες με το Χατζιδάκι, ότι ο Χατζιδάκις παρακολουθούσε τη χορογραφία του Μπεζάρ, και μετά έγραφε κάποια μουσικά θέματα, έκανε και τη μουσική του σύνθεση, δηλαδή ήταν κάποια σημεία...

Οδηγείτο η χορογραφία και η κίνηση από τον Μπεζάρ, και ο Χατζιδάκις έγραφε πάνω στις κινήσεις που έβλεπε...

Ναι που έβλεπε...

Πολύ πολύ μαγικό αυτό...

Είναι μαγικό, ναι. Είναι δεσμευτικό για το μουσικό, αλλά νομίζω αν συγκινηθεί ο μουσικός και μεταφερθούν τα συναισθήματα της κίνησης του χορογράφου, ότι θα βγάλει μία θεία μουσική. Απ’ το να προϋπάρχει μουσική... το βασικό στοιχείο δηλαδή η κανονική μορφή που γνωρίζουμε σήμερα είναι να υπάρχει η μουσική και πάνω στη μουσική αυτή να απασχολείται ο χορογράφος.

Θέατρο.

Ναι. Θέατρο τώρα, δες, το θέατρο... μετά από τις σπουδές του χορού ήρθε το θέατρο. Ήτανε μια αναγκαιότητα αυτή, επειδή έκανα αρκετά χρόνια εκφραστικό χορό, σπουδές στον εκφραστικό χορό, κατάλαβα ότι συμπλήρωνα πάνω σε αυτό... είναι ο Λόγος... η γνωριμία μου, η διαχείριση του Λόγου μέσα από ένα ρόλο. Κι έτσι σπούδασα και το θέατρο, πήγα το πρώτο έτος στο Εθνικό Θέατρο, έφυγα τότε από το Εθνικό – όχι έφυγα μ’ έδιωξαν κακήν κακώς, και τελείωσα τη Σχολή του Κώστα Μιχαηλίδη.

Σ’ έδιωξαν από το Εθνικό Θέατρο;

Ναι μ’ έδιωξαν γιατί δεν παρακολουθούσα πολλές ώρες, είχα δυσκολία να παρακολουθώ, γιατί... μάλλον δε σου είπα ότι εγώ είκοσι χρονών είχα παντρεφτεί πια, και είχα και ένα παιδί. Ήτανε πολύ δύσκολο να πηγαίνω εγώ απ’ τις δώδεκα η ώρα ή τις έντεκα για να κάνω μελέτη μέχρι που θ’ αρχίσει η σχολή, στις τρεις η ώρα που ξεκινούσε, διότι δούλευα το πρωί. Ήτανε βιοποριστικοί λόγοι... μ’ έκαναν να μην μπορώ να παρακολουθώ, να πηγαίνω και καθυστερημένος και αμελέτητος πολλές φορές...

Στο Εθνικό Θέατρο όμως έχεις επιστρέψει σαν επαγγελματίας πια, όχι μία φορά...

Επέστρεψα σαν επαγγελματίας για εφτά οχτώ χρόνια...

Δηλαδή καλά κάνανε και σε διώξανε γιατί δεν παρακολουθούσες, να το πούμε έτσι σκληρά, το μεροκαματιάρη άνθρωπο που δεν μπορούσε να παρακολουθήσει τον διώξανε, αλλά ο μεροκαματιάρης άνθρωπος αυτός γύρισε και ...

Μπήκε μέσα στη δύναμή του...

Και μπήκε μέσα στη δύναμή του Εθνικού. Ναι. Συγχαρητήρια θέλω να σου πω. Μπράβο!!! Και γιατί δούλευες και γιατί δε σταμάτησες και γιατί προχώρησες. Τι είναι το Θέατρο για σένα;

Το Θέατρο είναι το 80% της ζωής μου. Μέσα από αυτό μπορώ να συνθέσω πολλά πράγματα. Το λόγο. Που τον γνώρισα από τη Θεατρική μου Παιδεία, την κίνηση, αλλά κι ένα μέρος, το εικαστικό μέρος, τον περιβάλλοντα χώρο της δράσης ενός έργου. Γιατί δε σου είπα ότι έχω πάει και τρία χρόνια, πάλι μαζί με το σχολείο, μαζί και με τη Ραλλού Μάνου, πήγα και τρία χρόνια και παρακολούθησα σχέδιο και ζωγραφική και ντεκόρ, σε μια σχολή που υπήρχε τότε δεν ξέρω αν υπάρχει σήμερα, την ΚΛΙΜΕΝΣ. Έκανα σχέδιο, διακόσμηση και κοστούμι, σπούδασα εκεί... αυτά συνδυάζω μέσα στο Θέατρο. Έχεις παρακολουθήσει παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει και κινησιολογήσει ταυτόχρονα, αλλά και, ντύσει όμως τους ηθοποιούς...

Ξέρεις ότι εγώ δεν είμαι εύκολος στα κοπλιμέντα, για όλους τους συναδέλφους μας που μιλάμε, και για δική μου δουλειά που μιλάμε, και για δική σου δουλειά, δεν είμαι εύκολος στα κοπλιμέντα, έχω εντυπωσιαστεί, από τον τρόπο που βγάζεις τις δουλειές έξω με όποιον τομέα και αν ασχοληθείς είτε να ερμηνεύσεις ρόλο, μου αρέσει καταπληκτικά ο τρόπος που μπορείς να είσαι επάνω σε μία σκηνή με μαθητές σου και να κρατάς ένα ρόλο μπάτλερ ή ένα ρόλο υπηρέτη, χωρίς να κινείσαι ή να μη μιλάς καθόλου και να χεις διδάξει όλο το άλλο. Να φαίνεται ότι αυτό είναι διαδασκαλία δική σου, είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Είναι πολύ σημαντικό. Είσαι ένας άνθρωπος ο οποίος δεν καπελώνει, ούτε στη συζήτηση, ούτε στην παρέα, ούτε στο θέατρο επάνω, και παρατηρώ, ότι όποιο τομέα έχεις πιάσει, σκηνοθεσία, χορό, χορογραφία, κίνηση, ερμηνεία, διδασκαλία, οτιδήποτε έχεις κάνει, ότι το κάνεις μ’ έναν πολύ ξεχωριστό τρόπο. Έχεις αποθέματα να δώσεις, είναι σπάνιο αυτό, δεν είναι εύκολο.

Αυτό είναι... αν διαπιστώνεις κάτι τέτοιο... αυτό είναι που θέλω να κάνω, διότι είναι η σκοπιμότητα της ζωής μου, και να γίνω το σκαλοπάτι, η σκάλα, που θα ανέβει ο άλλος. Ποτέ δεν κυνήγησα την προσωπική προβολή, το θεωρώ μάταιο και κοντόφθαλμο. Αυτό που είναι να κάνεις κάν’ το και... πολλές φορές μέσα από σιωπή. Γιατί θα μιλήσει αυτό που κάνεις. Αν εσύ το διατυμπανίζεις ή το διαφημίζεις εντός εισαγωγικών, νομίζω, ότι το έχεις εκπορνεύσει. Θα μιλήσει το ίδιο σου το έργο. Εσύ απλώς το ανακοινώνεις και μετά, κάποιοι θα υπάρχουν αποδέκτες, αν έχουν την ίδια ευαισθησία με σένα... το να εκτίθεσαι σε πάρα πολλούς ανθρώπους. γιατί έχεις μεγάλη τρύπα στην ψυχή σου. να σε αποδεχτούνε, έχεις λανθασμένο τρόπο δρόμου ζωής. Αυτό που είναι να πεις θα το πεις μέσα από αυτό που κάνεις και να το κάνεις πράξη και στη ζωή. Κάνουμε μία συνέντευξη, στη συνέντευξη συνήθως όλοι, όπως παρακολουθώ, βάζουν όλοι τα καλά τους. Όπως θα πήγαινες σε μία επίσκεψη και θα έβαζες τα καλά σου, έτσι, το ίδιο γίνεται και σε μία συνέντευξη. Είναι όλα από ψυχής είναι όλα από... ότι τα χουνε πει, ότι τα χουνε βιώσει, ότι τα χουνε κάνει και η συμπεριφορά είναι τελείως διαφορετική. Και βέβαια πρέπει να συμβαδίζει η συμπεριφορά με αυτό που κάνεις. Αν δεις να μιλάνε πάρα πολύ εγώ τρομάζω. Που μιλάνε πάρα πολύ, εγώ έκανα αυτό, εγώ έκανα το άλλο, έκανα εκείνο, τρομάζω, ότι πίσω από αυτό κρύβεται μία φούσκα ένα ψέμα. Γι αυτό που είπες προηγουμένως, αν το διαπιστώνεις αυτό με κάνει ευτυχισμένο, αυτό είναι ένα κομμάτι ευτυχίας.

Δεν ξέρω αν μπορεί να σε κάνει ευτυχισμένο αυτό που λέω εγώ και όχι το ίδιο σου το έργο, αλλά, ο λόγος που προσέγγισα το Σίμωνα τον Πάτροκλο για να κάνω αυτή τη συζήτηση ήταν ακριβώς επειδή με ερέθισε το έργο του. Έχεις ακούσει αρνητική  κριτική από μένα σε κάποιες παραστάσεις που δεν αφορούσαν ίσως εσένα ή αφορούσαν κάτι άλλο μέσα στη σκηνή... αυτό... ας μην το ... μη φανεί σα λιβάνισμα... ξέρεις ότι δε λιβανίζεις ξέρει ότι δε λιβανίζω κι εγώ...

Έχεις πει πολλές φορές αντίθετα πράγματα. Το αντίθετο δεν είναι εχθρός, το χάδι πολλές φορές είναι εχθρός.

Το χάδι; Το άκριτο χάδι...

Ναι, το άκριτο χάδι, πολλές φορές χαϊδεύει χαϊδεύει κάποιονε...

Αλλά και το άκριτο αντίθετο μπορεί να φέρει δυσμενέστερες καταστάσεις...

Λέμε για υγιείς καταστάσεις... όχι η άρνηση, γιατί εγώ μέσα στο μυαλό μου έχω πάρα πολλά πράγματα τα οποία είναι αντίθετα προς εσένανε κι όταν εσύ κάνεις ένα έργο θα χτυπήσω τα αντίθετα που έχω εγώ για σένα σαν άτομο κι όχι αυτό καθ’ αυτό το έργο σου. Λέμε για υγεία, συζητάμε να υπάρχει υγεία σ’ αυτό που... στον τρόπο συμπεριφοράς μας απέναντι σε αυτό που κάνει ο άλλος κι όχι προσωπικό κίνητρο γιατί εγώ έχω μαλλώσει με σένανε...(;)

Μίλησέ μου για τη διδασκαλία, όχι για το δάσκαλο, θέλω να μου μιλήσεις για τη διδασκαλία, τι είναι η διδασκαλία για σένα, όπως την έχεις γευτεί, όπως την έχεις δώσει, αλλά δε θέλω να μου μιλήσεις για το Σίμωνα. Αυτή καθ’ αυτή τη διδασκαλία... τι είναι η διδασκαλία.

Τι σημαίνει... τι είναι... Ανακούφιση είναι.

Ανακούφιση;

Ναι !!! είναι ανακούφιση...

Είναι πολύ ωραίο αυτό...

Ανακουφίζομαι. Ανακουφίζομαι και είναι εγωιστικό αυτό που θα πω τώρα, και υπάρχω.

Ανακούφιση και ύπαρξη ή ανακούφιση και υπάρχω;

Ανακούφιση είναι ένα μέρος... μετά που τελειώνω ένα μάθημα, που έχω κάνει, τρεις ή και τέσσερις ώρες και... αισθάνομαι μία ανακούφιση. Μετά, όταν τελειώνει... κατά τη διάρκεια όμως, αισθάνομαι ότι υπάρχω, πάρα πολύ.

Είναι πολύ ωραίο αυτό.

Γιατί κι εγώ είμαι μαθητής ακόμα, κι εγώ, παίρνω μάθημα...

Σαν τον Ευάγγελο τον Αβέρωφ; Διδάσκω αεί γηρασκόμενος...; ή το αντίθετο...; γηράσκω αεί διδασκόμενος...

Ναι, ναι, ναι ! Παίρνω κι εγώ μάθημα κι εκεί ανακουφίζομαι, την ώρα που κάνω μάθημα, που θα χω κάποιους δασκάλους, που θα με διορθώσουνε ή που θα πούνε έτσι, και που θα καταλάβω και το σύστημά τους, θα καταλάβω και τον εγωισμό τους, πόσο εγωισμό έχουνε, α, ναι ! ο δάσκαλος δεν πρέπει να έχει εγωισμό...

Μίλησέ μου για το πριν.

Τι εννοείς το πριν;

Αυτό...

Το πριν είναι όλα αυτά που ανέφερα, είναι όλα αυτά που είπα προηγουμένως...

Το σήμερα ή το τώρα;

Το τώρα... είμαι ακόμα στη διδασκαλία, οπότε, αν συμβαίνουν όλα αυτά που λέμε... στο σήμερα είναι το οικονομικό που δυσκολεύει πάρα πολύ τα πράγματα... θα σου πω μια επιθυμία που έχω: ότι θα ήθελα να κάνω όλα αυτά, χωρίς να παίρνω, να μην έχω καμία σχέση με το οικονομικό, το ιδανικό για μένανε είναι αυτό που κάνω, το θέατρο, η διδασκαλία, ο χορός, να μην πληρώνομαι... να μην είχα ανάγκη να πληρωθώ... αυτή είναι μία επιθυμία μου, που ίσως πραγματοποιηθεί σ΄αυτή τη ζωή ή στην επόμενη... δεν ξέρω αν προλάβω τώρα ή και στην επόμενη ζωή... αλλά δε θα ήθελα να έχω καμία σχέση οικονομική.

Το μετά;

Μετά είναι το γήρας.

Το αύριο;

Το αύριο είναι άγνωστο... στο αύριο υπάρχει ελπίδα... το αύριο... γεφυρώνει το σήμερα με το αύριο η ελπίδα είναι ένας κρίκος που πας απ’ το σήμερα στο αύριο και σε γεφυρώνει η ελπίδα, ο κρίκος...

Από το πριν στο σήμερα ήρθες με τον κρίκο της ελπίδας ή της ανάγκης;

Και με τα δύο. Και με την ελπίδα και με την ανάγκη.

Από το σήμερα στο αύριο ή στο μετά το τώρα στο μετά θα πάμε με την ελπίδα ή θα μας παρασύρει η ανάγκη ξανά;

Είναι η ελπίδα είναι και ο φόβος. Είναι και ο φόβος. Γιατί δεν απευθύνεσαι σ’ ένα νεαρό άτομο, απευθύνεσαι σ’ ένα μεσήλικα. Είναι η ελπίδα για κάτι, αλλά και ο φόβος για... κάτι πάλι.

Αυτό δεν το χει ο Σίμων μέσα του, του το προσφέρει το περιβάλλον...

Το σήμερα... οι εμπειρίες και οι εμπειρίες από τους άλλους, ότι μπορεί πιο μετά, να μην μπορείς να κάνεις αυτό που κάνεις. Αυτό δημιουργεί ένα φόβο. Ένα τρόμο. Να μην μπορείς να διαχειριστείς την αξιοπρέπειά σου, που είναι το σώμα σου. Ένα μέρος που στηρίζει την αξιοπρέπειά μας είναι το σώμα μας, και η ψυχή μας. Μπορεί σε λίγο να μην το χεις. Αυτό δημιουργεί μία θλίψη. Εγώ προετοιμάζω τον εαυτό μου να συμφιλιωθεί. Βλέπεις έναν άνθρωπο που έχει δύο πόδια και μετά έχει ένα πόδι. Κάτι συμβαίνει και μετά έχει ένα πόδι. Θέλει μία διεργασία μέσα σου, να μπορείς να συμφιλιωθείς με αυτό που μπορεί να συμβεί. Και η ελπίδα είναι το καλό, όπως είναι το κακό νομίζω... ο τρόμος είναι προς το κακό. Το γήρας πάλι είναι φασιστικό, είναι ο φασισμός της φύσης που, γερνάν οι άνθρωποι και τους βλέπουνε και νομίζουνε ότι έτσι γεννηθήκανε, δε γεννηθήκανε έτσι !... ήταν ακμαίοι, ήταν ωραίοι, ήταν δυνατοί, καλοί ή κακοί, ήτανε όμως κάτι... λες και σταμάτησε η αξιοπρέπειά του... όσο ήτανε ικανός να διαχειριστεί το σώμα του, τις πνευματικές του λειτουργείες και την ψυχή του.

Πάντως δεν είναι φαινόμενο σημερινό ότι τους γέρους τους βλέπουν κάπως αλλιώς οι νέοι, είναι φαινόμενο και αρχαιότατο, δε θα υπήρχε το αγάπα τους γέροντες ή οι συμβουλές που δίνανε... η νεολαία ανέκαθεν έβλεπε στο γέρο επάνω το παλιό, ενώ ο νέος είχε την έκρηξη, είχε τη δύναμη, είχε την παραβατικότητα, σε όλους τους αιώνες. Δηλαδή αυτό το τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, δεν είναι σημερινό. Και στους αρχαιότερους ακόμα, στην αρετή, για να έχει αρετή κάποιος, ήτανε βασικό να σέβεται τους ηλικιωμένους, να σέβεται τους γονείς του, να αποδίδει τα δέοντα προς τους θεούς, θεότητες, νεκρούς, οτιδήποτε, αλλά ήτανε βασικό να σέβεται τους ηλικιωμένους, να σέβεται τους γέρους, τους πρεσβύτερους, να σέβεται τους γονείς του. Δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Είναι φαινόμενο μάλλον της ίδιας της ανθρώπινης ψυχής. Εμείς όταν είμασταν νεότεροι, κάπως βλέπαμε τους ηλικιωμένους, τα παιδιά σήμερα κάπως βλέπουν εμάς. Είπες εντάξει, είμαστε μεσήλικες, τους γεροντότερους πάντως.

Ναι όταν είμασταν νεότεροι βλέπαμε τους μεγαλύτερους... τότε όμως υπήρχε και μια αντιμετώπιση... ήταν πολύ αυταρχικό το περιβάλλον, οπόταν ο πιο μεγάλος άνθρωπος είχε ένα βέτο. Νομίζω εκεί χάνονται οι ισορροπίες... όταν ο μεγάλος έχει ένα απόλυτο κι ένα βέτο. Τότε γίνεται αυτή η διαμάχη μεταξύ των γεννεών. Κι ο μεγάλος δε συμφιλιώνεται με το χρόνο που χάνεται απ’ τον εαυτό του, κι ο νεότερος έχει την ορμή να καταβροχθίσει το χρόνο που έρχεται. Ο μεν καταβροχθίζει το χρόνο που έρχεται, ο δε τρομοκρατείται με το χρόνο που του φεύγει. Και υπάρχουν αυτές οι φυσικές... υπάρχει κάποια φυσική σύγκρουση. Εμείς ζήσαμε σ’ ένα κατ’ εξοχήν αυταρχικό περιβάλλον. Δεν υπήρχε η ελευθερία. Σήμερα υπάρχει ελευθερία. Κι ο μεγαλύτερος κι ο μεσήλικα κι ο γέρων, εντός εισαγωγικών, για μένα δεν υπάρχει γέρων υπάρχει σώμα που είναι σε μαρασμό και ψυχή που ανθεί, γιατί έχω γνωρίσει πολλούς μεγάλους ανθρώπους, που η ψυχή τους ήτανε εφηβική, ενώ το σώμα τους είχε πέσει σ’ ένα μαρασμό. Πρέπει να δίνει χώρο  στον εαυτό του, να συμφιλιώνεται με τη νεότητά του, όχι τη νεότητα που έχασε ο ίδιος, αλλά με τη νεότητα που έρχεται. Έτσι δε θα υπάρχουνε συγκρούσεις. Μπορεί να υπάρχει αρμονία.

Πες την καλλίτερή σου στιγμή στο χορό.

Η καλλίτερή μου στιγμή στο χορό ήτανε στη Ραλλού Μάνου, όταν πρωτοχόρεψα πάνω στη σκηνή. Μετά ήτανε πάλι καλή μου στιγμή, με την αείμνηστη Ζωζώ Νικολούδη στα Χορικά και μετά η γνωριμία μου με τον Ντανιέλ Λομέλ, που ήτανε και δάσκαλός μου, αλλά ήμουνα και βοηθός του σε κάποιες παραστάσεις. Έμαθα πάρα πολλά πράγματα από κει. Έμαθα πιο ορθή σκέψη απέναντι στο αντικείμενο που ασχολιέμαι, έμαθα τι θα πει ευρηματικότητα, στη δυσκολία απέναντι στο χώρο και στο χρόνο ανεβάσματος μιας παράστασης. Έμαθα τι θα πει απόλυτη πειθαρχία, τι θα πει δίκαιο και τι θα πει, και ήθος και συνέπεια, και σ’ αυτό που λες. Αυτός ο άνθρωπος, συνδυάζει κάτι απόλυτο. Ο Λομέλ συνδυάζει κάτι απόλυτο, που σου δημιουργεί μια αίσθηση υπεύθυνης ύπαρξης.

 

Ακολουθεί Β΄ Μέρος και Γ΄ Μέρος, όπου θα αποτυπωθεί μικρό μόνο υποσύνολο του όγκου της προσωπικότητας που ακούει στο όνομα Σίμων Πάτροκλος.

Με αυτή τη συνέντευξη συζήτηση, ξεκινάω μία διαδικασία, που θα την ονόμαζα,

η Πρώτη Σελίδα και οι Πραγματικοί Δημιουργοί της ή η Πρώτη Σελίδα δεν τυπώνεται χωρίς ...

Θα ακολουθήσουν πολλοί άνθρωποι... να μας φωτίσουν με πρωτότυπες ιστορίες, από τη ζωή τους, αλλά κι από το έργο τους... κυρίως από το έργο τους...

Φαίδων Αλκίνοος