Τραγούδια της Φυλακής

Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
228 άρθρα στο MusicHeaven

Οι δίκες και οι δοκιμασίες της ζωής στη φυλακή ήταν από καιρό γοητευτικές για τους μουσικούς έξω από τους τοίχους των σωφρονιστικών καταστημάτων. Είτε πρόκειται για τον Johnny Cash που πυροβολεί έναν άνδρα στο Reno είτε για τους Public Enemy ο φόβος της φυλάκισης έχει στοιχειώσει αμέτρητους καλλιτέχνες, αλλά τους ενέπνευσε επίσης, να γράψουν τραγούδια για "της φυλακής τα σίδερα –που- είναι για τους λεβέντες".

Εμείς τώρα, μπορούμε να βιώνουμε τη συγκεκριμένη κατάσταση, σαν να είμαστε όντως πίσω από τα σίδερα, χάρη σε τηλεοπτικές σειρές, όπως το Locked Up, σε ταινίες όπως το Shawshank Redemption και σε τραγούδια όπως αυτά που περιλαμβάνονται εδώ. Από το "Hurricane" και το "Jailhouse Rock" μέχρι το "Jailbreak" και το "Prison Song", έχω συγκεντρώσει εδώ 21 τραγούδια που αναφέρονται …στο μεγάλο σπίτι!

1. Johnny Cash, "Folsom Prison Blues"

Απίστευτο! Ένας τύπος που δεν είχε περάσει ποτέ περισσότερο από μια νύχτα πίσω από τα κάγκελα, έγραψε ένα από τα πιο αυθεντικά τραγούδια για τη φυλακή. Ο Man in Black έκανε συχνά δωρεάν συναυλίες για κατάδικους και έγραφε πολλά άλλα τραγούδια της φυλακής. Αλλά σχεδόν 60 χρόνια αργότερα, το "Folsom" εξακολουθεί να έχει τον τίτλο του "καλύτερου τραγουδιού της φυλακής". Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι εμείς συμφωνούμε απαραίτητα με τις λίστες των περιοδικών. Έτσι δεν είναι;

2. Bob Dylan, "Hurricane"

Η τραγική αληθινή ιστορία που έγραψε ο Bob Dylan για τον πυγμάχο Rubin Carter. Το "Hurricane" που περιλαμβάνεται στο Desire του 1976, περιέγραψε την άδικη καταδίκη του Carter για μια τριπλή ανθρωποκτονία το 1966. Παρά τα λίγα στοιχεία που έδεσαν τον Carter και τον φίλο του στον τόπο του εγκλήματος, μια κριτική επιτροπή καταδίκασε τον πυγμάχο. Το τραγούδι όμως του Dylan, επεσήμανε την αδικία και βοήθησε να γίνει μια νέα δίκη. Ο Carter τελικά αποφυλακίστηκε. Well done Bobby!

3. Elvis Presley, "Jailhouse Rock"

Ίσως το πιο αισιόδοξο τραγούδι για τη φυλακή στην ιστορία της μουσικής. Αυτή η επιτυχία των Leiber/Stoller, γράφτηκε για να συνοδεύσει μια ταινία του 1957 που αναφέρεται σε έναν νεαρό κρατούμενο ο οποίος ανακαλύπτει τις μουσικές του δεξιότητες πίσω από τα κάγκελα. Ένα από τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών σύμφωνα με τη λίστα του Rolling Stone. Σ’ αυτό όμως, θα συμφωνήσουμε με τη λίστα του περιοδικού.

4. Clash, "Jail Guitar Doors"

Κυκλοφόρησε ως B-side του single "Clash City Rockers" το 1977.  Το έγραψε ο Joe Strummer για μια τριάδα rockers που βρέθηκαν σε μπελάδες με το νόμο: τον Wayne Kramer των MC5, τον Peter Green των Fleetwood Mac και τον Keith Richards των Rolling Stones. Ο Kramer, σε συνεργασία αργότερα με τον Billy Bragg,  έφτιαξαν την Jail Guitar Doors, για να παρέχουν μουσικά όργανα στους κρατούμενους.

5. Warren Zevon, "Prison Grove"

Το "Prison Grove" που κυκλοφόρησε το 2003, είναι η σκληρή απεικόνιση ενός κρατούμενου μέσα σε μια φυλακή φτιαγμένη από σίδερο και βράχο, χωρίς ζέστη, τον πιο κρύο χειμώνα. Ηχογραφήθηκε ενώ ο Zevon αντιμετώπιζε τον καρκίνο του πνεύμονα στο τελικό του στάδιο και ξέροντας ότι δεν μπορεί να ξεφύγει, έδωσε στο τραγούδι έναν αέρα θανατικής ποινής.

6. Tom Waits, "Fish in the Jailhouse"

Ενώ ο όρος "ψάρι" ή "στραβάδι" σημαίνει τον "νέο", τον "καινούργιο" ή τον "πρωτάρη" στη φυλακή αλλά και στο στρατό, στην περίπτωση του Waits, το "ψάρι" αναφέρεται σε πραγματικό ψάρι. Το "Fish in the Jailhouse" μας συστήνει με λίγα λόγια τον Peoria Johnson, ο οποίος λέει ότι μπορεί να βγει από οποιαδήποτε φυλακή χρησιμοποιώντας ένα αντικλείδι φτιαγμένο από σκελετό ψαριού.

7. Sublime, "Jailhouse"

Για το ντεμπούτο τους, οι Sublime διασκεύασαν και ηχογράφησαν αυτό το single του Bob Marley,  συνδυάζοντας τους στίχους του Marley με τη δική τους άποψη. Το αποτέλεσμα είναι ένα από τα καλύτερα κομμάτια των Sublime.

8. Soundgarden, "Rusty Cage"

Μερικές φορές δεν χρειάζεται να είσαι στη φυλακή για να σε φυλακίσουν. Το κλασικό Badmotorfinger των Soundgarden, είναι μια οδυνηρή περικοπή για την αιχμαλωσία και την απόγνωση. Δεν είναι περίεργο που λειτούργησε τόσο καλά για τον δάσκαλο των τραγουδιών της φυλακής, Johnny Cash, ο οποίος το διασκεύασε το 1996.

9. Suicidal Tendencies, "Institutionalized"

Αυτό το κομμάτι του 1983 από τη μπάντα του Mike Muir, αφηγείται την ιστορία ενός διαφορετικού είδους εγκλεισμού: Όχι στη φυλακή, αλλά σε μια μονάδα ψυχικής υγείας. Όπως η φυλακή αλλάζει έναν άνθρωπο, έτσι και ο πρωταγωνιστής του τραγουδιού, φοβάται ότι η θεραπεία στο ίδρυμα —με τα φάρμακα και τις λοβοτομές— θα τον μεταμορφώσει σε ζόμπι του εαυτού του. Και το μόνο που ήθελε ήταν μια Pepsi.

10. Black Flag, "Police Story"

Η ιστορία του Greg Ginn για τις διακρίσεις της αστυνομίας ενάντια στη σκηνή του σκληροπυρηνικού Los Angeles, διαρκεί λίγο πάνω από 90 δευτερόλεπτα και εκρήγνυται σαν χειροβομβίδα.

11. Nas, "One Love"

Η μεγαλύτερη επιτυχία από το ντεμπούτο του Nas Illmatic. Το "One Love" είναι ένα γράμμα που στέλνει ο Nas σε έναν φίλο του, που βρίσκεται στη φυλακή και τον ενημερώνει για όλα όσα συμβαίνουν από τότε που τον έκλεισαν μέσα. Σε έναν στίχο, ο Nas συγχαίρει τον φίλο του για τη γέννηση του παιδιού του και σε έναν άλλο, του λέει ότι η γυναίκα του τον κερατώνει. Τρομακτικές πληροφορίες για έναν φυλακισμένο ε; Τς, τς, τς...

12. Snoop Dogg, "Murder Was The Case"

Πρόκειται για το "November Rain" της gangsta Rap. Αυτό το έπικό Hip-Hop, ακολουθεί τον χαρακτήρα του Snoop από τους δρόμους του Long Beach μέχρι τις αντρικές φυλακές του Chino. Κατά μήκος της διαδρομής, υπάρχουν οδηγοί, θάνατος, ανάσταση, ασχολίες με τον διάβολο, καπνός από αγριόχορτα και στίχοι της Βίβλου. Αυτό το τραγούδι, παραγωγής του Dr. Dre συνοδεύτηκε το 1994 από μια εξίσου επική ταινία μικρού μήκους 18 λεπτών.

13. Sam Cooke, "Chain Gang"

Η επιτυχία αυτή του Sam Cooke εμπνεύστηκε από μια πραγματική συνάντηση που είχε ο Cooke με μια συμμορία ενώ ήταν σε περιοδεία. Οι κρατούμενοι ανέλαβαν να κατασκευάσουν πολλούς από τους δημόσιους αυτοκινητόδρομους της Αμερικής, λόγω φθηνής εργασίας. Όπως συμβαίνει με πολλά τραγούδια που έχουν παρόμοιο θέμα, το μόνο πράγμα που κρατά τους κρατούμενους σε καλή διάθεση είναι η ελπίδα ότι μια μέρα θα ελευθερωθούν από τα δεσμά τους.

14. Thin Lizzy, "Jailbreak"

Ο τίτλος του τραγουδιού τα λέει όλα. Οι δραπέτες καταδιώκονται από κυνηγόσκυλα και δυνατούς φακούς μέχρι να φτάσουν στην πόλη, όπου αρχίζουν αμέσως να ψάχνουν για θηλυκή παρέα.

15. James Brown, "Prisoner of Love"

Γράφτηκε το 1931 και ήταν μια επιτυχία για τους Ross Columbo, Perry Como και τους Inkspots. Εδώ, ακούμε την εκδοχή του James Brown, ο οποίος το ηχογράφησε το 1963. Δεν υπάρχουν μπάρες και φύλακες, όπως υποδηλώνει ο τίτλος. Ο Brown εκτίει ένα διαφορετικό είδος ισόβιας κάθειρξης: Γάμο.

16. Public Enemy, "Black Steel in the Hour of Chaos"

Μια ιστορία για έναν απότακτο φυλακισμένο, που πήρε το όπλο ενός φύλακα που αποκοιμήθηκε, ξεσήκωσε ολόκληρη τη φυλακή σε ανταρσία, και άφησε το χάος στο πέρασμά του.

17. Nate Dogg, "Never Leave Me Alone"

Ένα τραγούδι του 1998 για έναν φυλακισμένο, που η μοναδική του ανησυχία, είναι αν το "μωρό του", τού είναι πιστό.

18. Skip Spence, "Weighted Down"

Ο Skip Spence, κιθαρίστας και ιδρυτικό μέλος των Moby GRape, που πέρασε και ως ντράμμερ από τους Jefferson Airplane είχε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στη μουσική. Το 1968, στο απόγειο της καριέρας του, διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια και η ζωή του περιορίστηκε σε πτέρυγες ψυχιατρικών κλινικών, γράφοντας τραγούδια όπως αυτό που ακούμε εδώ. Βρίσκεται στο μοναδικό σόλο LP του, το ψυχεδελικό και κλασικό Oar.

19. Merle Haggard, "Life in Prison"

Αυτός είναι ο προπάτορας της παρανομίας. Καουμπόϋ με τα όλα του. Οι δίσκοι του, είναι γεμάτοι από τραγούδια για εγκλήματα, καταδίκες και φυλακές. Το συγκεκριμένο, διασκευάστηκε από τους Byrds στο άλμπουμ Sweetheart of the Rodeo. Αν τώρα αναρωτιέστε  για το τι δουλειά είχαν οι Byrds με το καουμπόϊκο στυλ, σας βεβαιώνω ότι η διασκευή αυτή, ταιριάζει περίφημα με όλα τα υπόλοιπα τραγούδια, του δίσκου, ακριβώς επειδή οι Byrds στο συγκεκριμένο άλμπουμ, είχαν πάρει ως μέλος τον Gram Parsons και το άτομο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις ηχογραφήσεις. Τους ρήμαξε στα καουμπόϊκα αλλάζοντας τον ήχο της μπάντας. Αποτέλεσμα; Μετά το τέλος των ηχογραφήσεων, ο Roger McGuinn έδειξε στον Gram Parsons την πόρτα, επειδή δεν μπορούσε να τη βρει μόνος του από το πολύ αλκοόλ που είχε πιει.

Σχόλιο: Να σου πω Roger μου; Εδώ που τα λέμε, έκανες πάρα πολύ καλά που τον έδιωξες, διότι ο τύπος, δεν φτάνει δηλαδή που τον βάλαμε στη μπάντα, θα μας την πάρει να την πάει αλλού; Ε μα...   

20. Graham Nash, "Prison Song"

Ο Graham Nash έγραψε αυτό το τραγούδι για τον πατέρα του που εξέτισε ποινή στη φυλακή Strangeways του Manchester για μια κλοπή που δεν διέπραξε. Ο πατέρας τού Nash, δεν συνήλθε ποτέ πλήρως από την εμπειρία αυτή.

21. Green Pajamas, "Jails"

Τελευταία άφησα την αγαπημένη μου μπάντα των GP και το εξαιρετικό τραγούδι από  το επίσης εξαιρετικό album, Ghost of Love του 1990, που έγραψε ο φίλος μου ο Jeff Kelly, για τις φυλακές που χτίζουμε μόνοι μας μέσα στην ψυχή μας και πίσω από αυτά τα "σίδερα" φυλακιζόμαστε ισοβίως.   

Ευχαριστώ για την ανάγνωση...