αρχική > e-Περιοδικό > Aρθρα

Βυζαντινή Μουσική

Ζητούμενο: Με αναφορά στη διάκριση βυζαντινής μουσικής και μουσικής του βυζαντίου να εντοπίσετε συγγένειες και αμφίδρομες επιδράσεις από και προς το μουσικό κόσμο του Βυζαντίου...

Ενότητες

Γράφει το μέλος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΗΣ (tago)
9 άρθρα στο MusicHeaven

Σχόλια

Δευτέρα 15 Ιαν 2007

Εισαγωγή

Πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας την εννοιολογική σημασία του όρου «μουσική του βυζαντίου» για να μπορούμε να απαντήσουμε, στη συνέχεια, με σαφήνεια στο ζητούμενο. Έτσι, ο παραπάνω όρος καλύπτει όλες τις μουσικές, λόγιες και λαϊκές, θεωρητικές και προφορικές, θρησκευτικές αλλά και κοσμικές, οι οποίες εμφανίστηκαν μέσα στα όρια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας . Είναι σαφές πως πρόκειται για ένα τεράστιο πολιτισμικό πεδίο το οποίο προέρχεται αλλά και καταλήγει προς κάθε κατεύθυνση στο ευρύτερο πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου ήδη από τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια .
Αντίστοιχα χρησιμοποιώντας τον στενό όρο «βυζαντινή μουσική» εννοούμε την επίσημη και κυρίαρχη μουσική έκφραση της αυτοκρατορίας που ως κέντρο της είχε την Κωνσταντινούπολη και βεβαίως κατευθυνόταν από την εκκλησία. Είναι πιθανό στα αρχικά στάδιά της να υπήρξε μια περαιτέρω ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής μουσικής αν και πλέον θεωρείται ως ανεξάρτητο μουσικό είδος. Πρέπει να σημειώσουμε το γεγονός της χρήσης των τρόπων της αρχαίας ελληνικής μουσικής, αφού οι τρόποι της τελευταίας, δώριος, φρύγιος, λύδιος και οι παράγωγοί τους, βρίσκονται σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, σε στενή σχέση με τους ήχους της Οκταηχίας . Ωστόσο παρά τις εν λόγω επιρροές, παρατηρούμε να απορρίπτεται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ακόμα, από τους Πατέρες η χρήση συνοδευτικού οργάνου, όπως γινόταν και στην Εβραϊκή μουσική, παρόλο που πολλά από τα ψαλλόμενα ήταν δανεισμένα απ’ αυτή. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχάσουμε το γεγονός πως στο λεγόμενο Βυζάντιο, συνεχίζεται πληθυσμιακά η δομή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μέσα στα όριά του δηλαδή, ζούσαν δεκάδες εθνότητες, μεταξύ των οποίων έλληνες, σύριοι, αιγύπτιοι, Ιλλυριοί, σκύθες, ασιάτες, αρμένιοι, εβραίοι κ.ά..
Από ότι δείχνουν τα πράγματα η βυζαντινή μουσική που διασώζεται είναι στο σύνολό της εκκλησιαστική με εξαίρεση κάποιους αυτοκρατορικούς ύμνους που και αυτοί ωστόσο έχουν θρησκευτικά στοιχεία.

Επόμενο: Προς

Από το ίδιο μέλος

Από την ίδια στήλη

Aρθρα

Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

Στείλε το άρθρο σου

σχολιάστε το άρθρο

Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

gate

#6902 / 15.01.2007, 13:11 / Αναφορά
Συγχαρητήρια για την εμπεριστατωμένη και σαφή αυτή μελέτη περί βυζαντινής μουσικής! Μακάρι όλο και περισσότεροι άνθρωποι να στρέψουν το ενδιαφέρον τους σε αυτήν την ιδιαίτερη, πλούσια και μαγευτική ελληνική μουσική και να ανακαλύψουν τους θησαυρούς της, γι' αυτό είναι σημαντικές προσπάθειες σαν κι αυτή. Προτείνω, για την ενότητα των άρθρων, να ενταχθεί και αυτό το άρθρο στη στήλη: "Άσμα Ασμάτων", ...μετά χαράς ασφαλώς... :)

Ευχαριστούμε tago!

Administrator

jorge

#6904 / 15.01.2007, 14:18

ΟΚ Νεκταρία, μπήκε στη στήλη Ασμα Ασμάτων :)

tago

#6906 / 15.01.2007, 17:24

Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Έχει μεγάλη σημασία για μένα, να με ενθαρρύνουν άνθρωποι με το δικό σου βιογραφικό. Άλλωστε δεν μπορώ να ξεχάσω και τη δική σου συμβολή στην ολοκλήρωση αυτής της εργασίας.

okanenas

#6903 / 15.01.2007, 13:13 / Αναφορά
Μπράβο tago πολύ ωραίο το κείμενο σου.

evangelia_

#6936 / 17.01.2007, 15:07

Όντως είναι μια ένα πολύ ωραίο είδος μουσικής και μερικοί την αποπέρνουν... Θα ήθέλα να προσθέσω αυτό που μου έχει πει ο πατέρας μου, πως η Βυζαντινή δεν είναι απλώς ένα είδος μουσικής, αλλά ολόκληρη επιστήμη. Κι όντως, αν σκεφτούμε ότι από αυτή πηγάζουν λίγο πολύ τα είδη της σημερινής μουσικής. Και η σημειογραφία της είναι κάτι το αξιόλογο... Όλα αυτά τα σύμβολα σημαίνουν κάτι καθώς είναι συνδεδεμένα με την θρησκεία μας... Επίσης πιστεύω πως οι Έλληνες θα 'πρεπε να 'μαστε περήφανοι που έχουμε ένα δικό μας είδος μουσικής, αν σκεφτούμε ότι στις περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν την ευτωπαϊκή μουσική και σημειογραφία...

george_

#6972 / 20.01.2007, 16:34

Αφού ο πατέρας σου είναι βυζαντινομουσικολόγος λογικό είναι να στο είπε αυτό!

sunwing

#7015 / 22.01.2007, 16:19 / Αναφορά
H Bυζαντινή μουσική όταν αποδίδεται σωστά , νομίζω πως και κερδίζει ακόμα και τις ψυχές εκείνων που ίσως λόγω βιωμάτων δεν την έχουν από παιδιά αγαπήσει. Πάντως ακόμα και οι άθεοι μουσικοί αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητά της στην παράδοσή μας και το ότι υπηρέτησε τη μουσική εξέλιξη των επιμέρους ελληνικών κοινωνιών όπως μεγάλοι συγγραφείς ή ποιητές μας άλλοτε ,ακούραστα και με τη φλόγα της ψυχής τους ενστάλαξαν σε μας τους μεταγενέστερους ζωή και ζωντάνια , όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Κόντογλου ..