Οι μεγάλοι δημιουργοί του λαϊκού τραγουδιού: Βασίλης Τσιτσάνης

Τα στοιχεία αυτά, αφού τα επεξέργάστηκα, τα παραθέτω  σε μερικά άρθρα, καθόσον  πιστεύω πως αυτά θα πρέπει σε τακτικά χρονικά διαστήματα να «βγαίνουν» απ τα ντουλάπια, να γνωστοποιούνται, να  γίνονται «κτήμα»  των νεωτέρων και  να μεταδίδονται από γενιά σε γενιά.

Είναι η μεγάλη μας κληρονομιά.

Ξεκίνησα λοιπόν με το τραινάκι για ένα ταξιδάκι μέσα στον χρόνο κι άρχισα να «επισκέπτομαι»  έναν-έναν τους σταθμούς  ( δημιουργούς) .

Πρώτος σταθμός λοιπόν :

ΒΑΣΙΛΗΣ   ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ

Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα το έτος 1915 ,από γονείς Ηπειρώτες. Είχε τρείς αδελφούς και μία αδελφή.  O πατέρας του, τσαρουχάς στο επάγγελμα, είχε ένα μαντολίνο με το οποίο έπαιζε σχεδόν αποκλειστικά κλέφτικα τραγούδια της πατρίδας του. Αυτά ήταν τα πρώτα ακούσματα του μικρού Βασίλη μαζί  βυζαντινές ψαλμωδίες (εκκηλησιαστικές).

Στα 11 χρόνια του χάνει τον πατέρα του και μόνον τότε πέφτει στα χέρια του το μαντολίνο - το οποίο στο μεταξύ έχει μετατραπεί από κάποιον ντόπιο οργανοποιό σε μπουζούκι.

Στα γυμνασιακά του χρόνια στα Τρίκαλα μαθαίνει παράλληλα βιολί, συμμετέχοντας με αυτό σε τοπικές εκδηλώσεις. Το μπουζούκι όμως, αν και «παρεξεγημένο τότε όργανο»στη μικρή τοπική και όχι μόνο κοινωνία,  «τραβάει» περισσότερο το ενδιαφέρον του. Τα πρώτα του τραγούδια τα γράφει σε ηλικία 15 χρονών. Στα τέλη του 1936 φευγει απο τα Τρίκαλα για την Αθήνα  προκειμένου  να σπουδάσει νομικά. Δουλεύει παράλληλα σε ταβέρνες για να συμπληρώσει τα εσοδά του .

Ηχογραφεί για πρώτη φορά το 1937, στην odeon, αλλά το κύριο μέρος των προπολεμικών δίσκων του πραγματοποιείται τα επόμενα χρόνια.

Η "Αρχόντισσα" είναι το πιο γνωστό τραγούδι που ηχογραφεί τότε αλλά μαζί μ'αυτό τότε κι άλλα τραγούδια  Με αυτά τα τραγούδια ο Τσιτσάνης εισήγαγε ένα νέο είδος λαϊκού τραγουδιού το οποίο αποτείνεται στο πλατύτερο κοινό, σε αντίθεση με το ρεμπέτικο τραγούδι που ενδιαφέρει ένα περιορισμένο κύκλο ακροατών.

Τα χρόνια της κατοχής τα περνά στη Θεσσαλονίκη, όπου  για κάποιο διάστημα είχε δικό του μαγαζί (Ουζερί Τσιτσάνης), δουλεύει σε διάφορα μαγαζιά. Αυτά τα χρόνια γράφει πολλά από τα τραγούδια που ηχογραφεί μετά τον πόλεμο όταν άνοιξαν ξανά τα εργοστάσια δίσκων. "Αχάριστη", "Μπαξέ τσιφλίκι", "Νύχτες μαγικές", και βέβαια τη "Συννεφιασμένη Κυριακή". Το 1946 εγκαθίσταται ξανά στην Αθήνα και αρχίζει πάλι να ηχογραφεί.. ΄Ομως τα τραγούδια του λογοκρίνονται . Ορισμένα καταφέρνει και τα εκδίδει τα οποία  εκυκλοφόρησαν αρκετα χρόνια μετά , ενω κάποια άλλα δεν εκδόθηκαν ποτέ . Η δεκαετία 1945 - 1955 είναι ίσως η κορυφαία της καριέρας του καθώς γνωρίζει την πλατιά καταξίωση στη δισκογραφία και η πιο μεστή δημιουργικά Τελειώνει 0 εμφύλίος πόλεμος και  η πλήρης αποδοχή του Βασίλη Τσιτσάνη ήρθε. Τα τραγούδια του αρχίζουν και ακούγονται πλέον πιο ελεύθερα, ενώ ο Τσιτσάνης γίνεται ο πρωτοπόρος του λεγόμενου «αρχοντορεμπέτικου» μουσικού είδους, που γι αυτόν αποτελεί τον πρόδρομο του λαϊκού τραγουδιού.

Φέρνει στο προσκήνιο νέες φωνές που λένε τα τραγούδια του και δένονται μαζί του : τη Μαρίκα Νίνου, τη Σωτηρία Μπέλλου, τον Πρόδρομο Τσαουσάκη.

"Είμαστε αλάνια", "Πήρα τη στράτα κι έρχομαι", "Χωρίσαμε ένα δειλινό",  "Πέφτουν της βροχής οι στάλες", "Όμορφη Θεσσαλονίκη", "Κάνε λιγάκι υπομονή", "Καβουράκια", "Ξημερώνει και βραδιάζει",  είναι μερικά μόνο από τα τραγούδια του γι' αυτή την περίοδο. Κι ίσως θα' πρεπε να σημειώσουμε τόσο το μελωδικό πλούτο, όσο και τη δεξιοτεχνία στην απόδοση πολλών απ' αυτά τα τραγούδια. Χαρακτηριστικές είναι οι εισαγωγές τους : ταξίμι, προεισαγωγή, εισαγωγή - δείγματα απίστευτης ευχέρειας στη μελωδική έκφραση.

Χωρίς ποτέ να αποδεχτεί κάποια απ' τις εποχιακές "μόδες", παρουσιάζει πάντα κάποια τραγούδια που μπορούν να προστεθούν στα κλασικά του, αν και ανήκουν σε νεότερα χρόνια κι έχουν επιρροές απ' τον κυρίαρχο ήχο αυτών. Τραγούδια του ερμηνεύουν ο Καζαντζίδης, ο Μπιθικώτσης,ο Γαβαλάς, ο Αγγελόπουλος, η Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, η Χαρούλα Λαμπράκη, ο Σταμάτης Κόκοτας κι από κάποιο σημείο και κάτω, κατ' εξοχήν ο ίδιος. Απ' αυτά ν' αναφέρουμε ενδεικτικά : "Ίσως αύριο (1958), "Τα λιμάνια" (1962), "Τα ξένα χέρια"(1962), "Μείνε αγάπη μου κοντά μου"(1962), "Κορίτσι μου όλα για σένα"(1967), "Απόψε στις ακρογιαλιές"(1968), "Κάποιο αλάνι"(1968), "Της Γερακίνας γιός"(1975).

Το 1980 ηχογραφείται ένας διπλός δίσκος με τίτλο "Χάραμα" - έτσι λεγόταν το μαγαζί στο οποίο ο Τσιτσάνης εμφανιζόταν τα τελευταία 14 χρόνια της καριέρας του και της ζωής του.

Πέθανε  , σε ηλικία 69 ετών , το 1984  (ανήμερα στα γενέθλιά του ) σε Νοσοκομείο του Λονδίνου ,ύστερα από επιπλοκή εγχειρήσεως στους πνεύμονες που είχε  υποβληθεί .

Προσωπικά τον θεωρώ τον μεγαλύτερο δημιουργό του Λαικού τραγουδιού . Αυτές οι χαρακτηριστικές μελωδίες του  στούς δρόμους Χιτζάζ , και μινόρε  , «μιλάνε»  από μόνες τους  για αυτό το μοναδικό ύφος του Δημιουργού τους .Τα έργα του θα παραμείνουν για πολλά χρόνια στο προσκήνιο .

Ίσως να μην σβήσουν ποτέ!!!!!!!!

Το τραίνο αναχωρεί  το ταξίδι συνεχίζεται, εμείς τραγουδάμε:

Συνεφιασμένη Κυριακή , μοιάζεις με τη καρδιά μου

Που έχεις  πάντα συννεφιά – συννεφιά

Χριστέ και Πα-Χριστέ και Παναγιά μου .

( Τα στοιχεία συλλέκτηκαν  από  περιοδικά , δημοσιεύσεις κλπ  ).