Συνέντευξη με τον σαξοφωνίστα Δημήτρη Τσάκα

Γράφει η Δέσποινα Κ. (despinakontogianni)
122 άρθρα στο MusicHeaven

Ο Δημήτρης Τσάκας ξεκίνησε τις σπουδές του στη μουσική στα '80s παίζοντας κλασσική κιθάρα. Αργότερα σπουδάζει με υποτροφία στο Berklee College of Music (USA) Jazz σαξόφωνο.

Ως δεξιοτέχνης σαξοφωνίστας συμμετέχει σε παραγωγές δίσκων και κύκλους συναυλιών διάφορων Ελλήνων καλλιτεχνών όπως η Δ. Γαλάνης, Ελ. Αρβανιτάκη κλπ, αλλά και  μουσικών της ελληνικής Jazz σκηνής, όπως ο Τ. Πατερέλης, ο Γιώργος Φακανάς κ.ά. Το 2010 κυκλοφορεί τον πρώτο του προσωπικό δίσκο με τίτλο "Growing Up", από τη Faos Music, και συστήνεται στο ελληνικό Jazz κοινό σα συνθέτης.

Με χαρά μας μιλάει γι' αυτό το εγχείρημα, αλλά και για το πώς είναι σήμερα τα πράγαμτα στον Jazz χώρο.

Το 2010 κυκλοφόρησε η πρώτη σας προσωπική δισκογραφική δουλειά, το "Growing Up". Πείτε μας λίγο γι' αυτό. Ήταν μια δύσκολη προσπάθεια;

Δύσκολη δουλειά είναι ούτως ή άλλως κάτι που δεν το ηχογραφείς στην Ελλάδα, αλλά στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη και το Μπρούκλην, σ' ένα studio με παράδοση στις ηχογραφήσεις Jazz (εκτός από το κομμάτι "Irina's thought", που συμμετέχει η Irina Valentinova, το οποίο το ηχογραφήσαμε εδώ). Αυτό το γεγονός βοήθησε πολύ πρακτικά και τεχνικά, γιατί όταν έχεις έναν πάρα πολύ καλό ήχο, το πράγμα λειτουργεί καλύτερα κι έχεις πιο καλά αποτελέσματα. Οι  μουσικοί που συμμετείχαν ήταν ο Λευτέρης Κορδής στο πιάνο, ένας drummer που ήρθε από την Ιρλανδία, ο David Manson κι ένας μπασίστας που γνώρισα στη Νέα Υόρκη, ο Dylan Spielvogel. Κάποια κομμάτια τα είχα γράψει πιο παλιά, το 2000 πχ, το '04 μπήκα για τις πρώτες ηχογραφήσεις, το '05 το ολοκλήρωσα και το '10 το κυκλοφόρησα. Έχει μια μακρά ιστορία δηλαδή! 

Τί επιρροές έχει μουσική σας στο δίσκο;

Οι επιρροές που έχει αυτός ο δίσκος είναι από τί είμαι εγώ, κατά κάποιον τρόπο. Έχω μεγαλώσει με ακούσματα αρκετά κλασσικής μουσικής και το βλέπει αυτό κάποιος στη λυρικότητα που έχουν οι μελωδίες μου. Κύρια επιρροή, βέβαια, είναι η Jazz, αλλά κι ο καιρός που έχω ζήσει στην Αμερική..βλέποντας τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η μουσική εκεί.

"Growing Up", λοιπόν. Σημαίνει κάτι ιδιαίτερο ο τίτλος για εσάς; Καιρός ωριμότητας, ίσως; 

Μεγαλώνοντας..όχι ακριβώς η ωρίμανση, αλλά όλη η διαδικασία του "μεγαλώνω". Ο τίτλος ξεκίνησε από ένα κομμάτι του δίσκου (το τελευταίο), που έχει να κάνει με τις αναμνήσεις κι έχει στοιχεία από παιδικές μελωδίες. 

Σας ξέρει ο πολύς κόσμος σα δεξιοτέχνη του σαξόφωνου. Πώς αποφασίσατε να βγάλετε δικές σας συνθέσεις; 

Η αλήθεια είναι πως είμαι και κιθαρίστας, αν και δε φαίνομαι πολύ. Εντάξει..συμμετέχεις κι είσαι μέρος μιας ορχήστρας ή ενός μουσικού συνόλου σε δουλειές και projects, σε πιο επαγγελματικό στυλ και πολύ λιγότερο προσωπικό. Αλλά, ουσιαστικά ένας Jazz μουσικός πρέπει να παράγει αυτό που είναι. Κι όταν ασχολείσαι σοβαρά με αυτό, ενημερώνεσαι, παρακολουθείς κλπ, κάποια στιγμή θεωρείς πως πρέπει να κάνεις και κάτι δικό σου. Αυτό θεώρησα κι εγώ κι έκανα αυτό το δίσκο. Τώρα, για παράδειγμα, θα ήθελα να κάνω κάτι άλλο. 

Ετοιμάζετε κάτι νέο; 

Το "ετοιμάζω κάτι" είναι  μεγάλη υπόθεση. Πρέπει να βρω μουσικούς, να επιλέξω τα κομμάτια, να αποφασίσω αν θα το ηχογραφήσω εδώ ή στο εξωτερικό πάλι. Θέλω πολύ, όμως, κι ελπίζω να το κάνω σύντομα.

Γιατί στο εξωτερικό; Είναι πολύ διαφορετική η διαδικασία; 

Στο εξωτερικό γιατί εκεί η Jazz δεν είναι απλά ένα είδος μουσικής, μα πραγματικότητα. Είναι πιο εύκολο από τα studios, τους μουσικούς που θα βρεις, από το attitude των ανθρώπων εκεί. Μπορεί να είναι πιο ακριβό, αλλά σίγουρα πιο οργανωμένο και πραγματικό. Δεν έχεις τη δυνατότητα, φυσικά, να το  κάνεις πάντα.

Ο δίσκος κυκλοφορεί κι εκεί, σωστά;

Μέσω internet, όχι στα δισκοπωλεία. Μπορεί να το βρει κάποιος μέσα από το i-tunes ή το site της Faos Music.  

Βρήκατε την ανταπόκριση που περιμένατε με την κυκλοφορία του δίσκου;

Όποια ανταπόκριση κι αν περιμένει κάποιος, δεν μπορεί να τη δει. Εγώ έκανα μια υπέροχη παρουσίαση στο τότε Bacaro, μαζί με φίλους μου, πέρασα όμορφα κι ήταν μια πολύ ωραία βραδιά. Αυτό έγινε για λόγους, κυρίως, προώθησης. Υπήρχαν κάποιες καλές κριτικές, ήταν ωραίο που το έκανα, μου άρεσε πολύ σα διαδικασία κι έκλεισε ένα κεφάλαιο μέσα μου. Και με την κυκλοφία του και με τη δημιουργία του, γιατί είναι δύο πράγματα διαφορετικά. Κι έκλεισε ολοκληρωμένα. Δε με ενδιέφερε αν θα το αγοράσουν διακόσια ή πέντε χιλιάδες άτομα, αλλά αν θα είναι ωραία από κάθε άποψη αισθητικής. Γι' αυτό και με απασχόλησαν πράγματα, όπως η επιμέλεια εξωφύλλου, ο σχεδιασμός, το ηχητικό αποτέλεσμα. 

Υπάρχει Jazz κοινό στην Ελλάδα; 

Ναι, υπάρχει, μα είναι περιορισμένο. 

Επειδή δεν είναι στο αίμα και στην κουλτούρα του Έλληνα ή επειδή δεν προβάλλεται αρκετά;

Εγώ πιστεύω το πρώτο. Δεν μοιάζει και πολύ με το τί συμβαίνει εδώ, στη χώρα μας. Έχει να κάνει με το τί συμβαίνει στον κόσμο γενικά. Καμιά φορά το σκέφτομαι από τη μία, πως όντως δεν είναι μέρος της ελληνικής κουλτούρας, αλλά κι απ' την άλλη, ποιά είναι η ελληνική μουσική κουλτούρα γενικά; Το internet βοηθάει πολύ στη διαμόρφωση κοινού, αλλά αυτό που έχει αρχίσει και γεννάει κοινό είναι τα μαγαζιά κι οι χώροι που παρουσιάζουν αυτό το είδος, ακόμα και μέσα από μικρά συγκροτήματα και μουσικούς. Ακόμα κι αν υπάρχει αρνητικότητα σ' αυτό που βλέπεις, δηλαδή να μη σου αρέσει αυτό που σου παρουσιάζουν, είναι μία άποψη. Κι όταν υπάρχει άποψη, υπάρχει κινητικότητα, κάτι γίνεται. Δίνονται ερεθίσματα από τις ζωντανές εμφανίσεις. 

Θα έπρεπε να ακούμε περισσότερη Jazz πχ απ' το ραδιόφωνο; 

Θα έπρεπε να ακούμε περισσότερη Jazz από παντού! Χαχαχαχα. Το καλό πάντως με το θέμα του ραδιοφώνου, αν και δεν ακούω πολύ, δηλαδή ακούω ελάχιστα internet radio, είναι πως μπορείς να βρεις στυλιστικά αυτό που θες. Θες να ακούσεις Rock, Jazz ή οτιδήποτε κι έχεις επιλογές. Μαθαίνεις και καινούργια πράγματα. Τα FM δεν τα παρακολουθώ καθόλου.

Ένα νέο παιδί που θα ήθελε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη Jazz στην Ελλάδα, θα μπορούσε να ζήσει από αυτό;

Καταρχήν, οι καλοί τζαζίστες, πιστεύω πως είναι γενικά καλοί μουσικοί. Γι' αυτό και θα μπορούσαν να εργαστούν ως μουσικοί γενικά. Όπως είπαμε κι εγώ έχω εργαστεί με πολλούς καλλιτέχνες σαν απλός μουσικός και συμμετέχων. Και σε πολλά είδη. Από Αρβανιτάκη και Γαλάνη, ακόμα και με το Βαγγέλη Παπαθανασίου, που είναι εντελώς διαφορετικό στυλ και χώρος. Αυτό συμβαίνει ανάλογα με τις επιδιώξεις του καθένα. Και φυσικά, όταν έχεις την Jazz παιδεία, που για μένα είναι ολοκληρωμένη παιδεία. Είναι πλήρης. Ένα τέτοιο παιδί, λοιπόν, έχοντας όλα αυτά μπορεί να εργαστεί σε πολλά είδη κι αυτό το βοηθάει στο να ζήσει πιο εύκολα. Σαφώς, είναι αρκετά δύσκολο να ζήσει μόνο από αυτό το είδος. Κι όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Απλά εκεί υπάρχουν άλλου είδους προοπτικές. 

Τί θα συμβουλεύατε ένα νεαρό τζαζίστα;

Να μελετάει πάρα πολύ το όργανο που έχει επιλέξει, να ακούει πολλή μουσική, να ανακαλύπτει  μουσικές. Κυρίως, το να ακούει πολλή μουσική δεν κάνει ποτέ κακό. Και πίστεψέ με δεν το κάνουν πολλοί. Αρκετοί μουσικοί ασχολούνται μόνο με το είδος τους και τα ακούσματά τους είναι ανάλογα. Επίσης σημαντικό συν είναι να πας στο εξωτερικό και να δεις πώς είναι εκεί τα πράγματα. Ειδικά η Αμερική είναι μια μοναδική εμπειρία. Βλέπεις την αλήθεια και την πραγματικότητα της μουσικής αυτής. 

Και κάποιον που θα ήθελε να κυκλοφορήσει τις συνθέσεις του; 

Είναι αρκετά δύσκολο στην πώληση, αλλά πάρα πολύ εύκολο στην παραγωγή. Μπορεί να το κάνει και να το βάλει στο internet. Οπότε, αν θέλεις να εκφραστείς με αυτόν τον τρόπο μπορείς εύκολα. Θέλει δουλειά για να βγει το σωστό project, ακόμα κι αν προορίζεται κάτι για ιντερνετικό. Όσοι συνθέτουν, πάντως, δημιουργούν μια μικρή κοινότητα. Κι εκεί καταλαβαίνεις πόσο δημοκρατική μουσική είναι η Jazz. Βρίσκει κάποιος τους μουσικούς που θέλει, μοιράζεται τη δουλειά του κλπ. Είναι χώρος που ισχύουν κάποιοι "νόμοι", μια δομή και μια φόρμα, που όλα αυτά τα σέβεσαι, δημιουργείς και μετά ελευθερώνεσαι. Αυτή είναι κι η κοινωνική προέκταση του πράγματος. Σε βοηθά να ακούς τους άλλους κι αυτοί να ακούν εσένα. Το να ακούς, δηλαδή, είναι το πιο σημαντικό πράγμα στην όλη διαδικασία. 

Υπάρχουν χώροι συναυλιακοί και στέκια που αγκαλιάζουν αυτό το είδος;

Υπάρχουν, βέβαια. Όχι τόσο πολλοί συναυλιακοί χώροι σα χώροι, όσο bars. Τον τελευταίο καιρό την Jazz τη βλέπουμε και σε πολύ μικρούς χώρους. Είναι ότι ο κόσμος θέλει να ακούει ζωντανή μουσική κι η Jazz είναι πρακτικά εύκολη υπόθεση. Δε θέλεις πολλά μηχανήματα, μας αρκούν λίγοι μουσικοί (Jazz trio πχ). Δυστυχώς, υπάρχουν και χώροι που έχουν κλείσει, όπως το Παράφωνο, το Bacaro κι είναι μεγάλο κρίμα. Κι όμως έχει αυξηθεί η κίνηση τελευταία. 

Με ποιον τρόπο παρακολουθείτε τη μουσική επικαιρότητα;

Από το internet, ταξιδεύοντας, αγοράζοντας-ακόμα-cds! Κι έχοντας βγάλει ο ίδιος cd καταλαβαίνεις πόσο καλό και χρήσιμο είναι να είσαι αγοραστής. Πιο πολύ, όμως, ταξιδέυω.