ελληνική μουσική
    Η Ελληνική Μουσική Κοινότητα από το 1997
    Ένας καλός λόγος, ένας έπαινος με κάνει να συγκεντρώνω τον κόσμο όλο στον εαυτό μου, χωρίς να σκέφτομαι, ο ανόητος, ότι προσπαθώ να ρίξω τη θάλασσα ολάκερη σ' ένα πήγαδι...

    Πόσο ανυπόφορη γίνεται μια σταγόνα όταν νομίζει πως η θάλασσα εξαρτάται απ' αυτήν ;

    ...αλλά κι απ' την άλλη και πόσο ανόητη θα ήταν η θάλασσα αν πίστευε πως δεν είχε ανάγκη από τις άπειρες μοναδικές σταγόνες της για να υπάρχει...
    Γράφει το μέλος gate
    43 άρθρα στο MusicHeaven
    Δευτέρα 21 Φεβ 2005
    Η χρυσή ισορροπία ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς του Μακρυγιάννη, η γοητεία της δύναμης και της αυτοπεποίθησης του Διγενή, η τόλμη του Ηρακλή, η "αλαζονεία" του Μαρσύα που θέλησε να τα βάλει με τον Απόλλωνα, πιστεύοντας πως θα τον νικήσει στον αγώνα της λύρας και η "υπεροψία" του Θάμυρη, όταν πίστευε πως θα νικήσει τις Μούσες με τη λύρα και το τραγούδι του...τριγυρνούν στη σκέψη μου και με πετούν απ' τη μια άκρη στην άλλη.

    Γλυπτό που απεικονίζει τον Μαρσύα κρεμάμενο, 3ος αι. π.Χ.Από πότε η δύναμη γίνεται υπεροψία και το θάρρος, αλαζονεία;
    ποιό είναι το σύνορο, που αν το ξεπεράσεις γίνεσαι ανόητος υπερόπτης ;
    κι είναι άραγε τυχαίο που μονάχα μύθοι, όπως του Μαρσύα, του Θάμυρη ή της Αράχνης στοιχειώνουν τη σκέψη μας ;

    Στην ιστορία του ανθρώπου, όπως τη βλέπουμε τώρα πια από την απόσταση των χιλιάδων ετών, θα δούμε πως η πρωτόγονη ψυχική του δύναμη καθηλώνεται, όσο η κοινωνία δομείται σε τάξεις και όσο οι ολίγοι ισχυροί κατέχουν τα ηνία των μυαλών των υπολοίπων ανθρώπων. Θεσμοί, κατεστημένα, προκαταλήψεις, ταμπού, περιορισμοί πλανώνται σα φαντάσματα" πάνω απ' τα κεφάλια των ανθρώπων....επινοήσεις των λίγων, επινοήσεις των επαιρομένων ανθρώπων.

    Αυτή είναι η αληθινή έπαρση... κι όχι η "δήθεν" έπαρση του ανθρωπάκου Μαρσύα να τα βάλει με το Θεό Απόλλωνα.... Αυτό δεν ήταν παρά η ανάγκη να προχωρήσει το ταλέντο πέρα από κάθε όριο, πέρα από τη δική του δύναμη, ...να φτάσει στα άκρα...Κι αυτό δεν είναι παρά στοιχείο της ανθρώπινης φύσης...Δεν ποινικοποιείται... Ο Απόλλωνας θα 'πρεπε κανονικά, ως "καλός Θεός", να χαίρεται γι' αυτό.

    Κι αν τελικά στο μύθο, ο Θεός Απόλλωνας τιμώρησε τον Μαρσύα, τότε ο Θεός δεν πρέπει να ήταν, στ' αλήθεια, παρά ο φόβος του Μαρσύα...

    Έπαρση και αλαζονεία δεν μπορεί εξ ορισμού να υπάρχει στην προσπάθεια για ατομική εξέλιξη...Αυτό είναι ανάγκη, είναι νομοτέλεια... Μέσα της έχει ήδη το σπέρμα της διάθεσης να ξεπεράσει κάθε όριο, γι' αυτό και δεν μπορεί να έχει ποτέ τέρμα...

    Αν ο Θεός Απόλλωνας και οι Μούσες θα έπρεπε για κάποιον λόγο να τιμωρήσουν, για έπαρση, το Μαρσύα και το Θάμυρη, αυτός θα έπρεπε να είναι, γιατί δεν έδειξαν το δρόμο που ακολούθησαν για την υπέρβαση και στους ανθρώπους δίπλα τους... Κι αυτό είναι πράγματι μια πράξη αλαζονείας και έπαρσης.




    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #1566   /   21.02.2005, 15:44   /   Αναφορά
    Είτε το θέλουμε είτε όχι, αποτελούμε αναπόσπαστο μέρος ενός συνόλου. Είμαστε μέρος του ''εμείς''. Δεν το επιλέξαμε, μα ούτε και μας επέλεξε. Είναι μια σχέση αναπόφευκτη..Δίνεις και παίρνεις. Μα ακόμη κι όταν δεν δίνεις, σου παίρνουν...Ο καθένας απο εμάς -άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο- προσπαθεί με διάφορους τρόπους να ξεχωρίσει, να ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει, να βρει τα όρια του και να τα ξεπεράσει, να δώσει στη μοναδικότητά του τη θέση που της ανίκει. Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους ''εμείς''? Θα τον αφήσουν έτσι? Θα τον παρωτρύνουν να συνεχίσει, να φθάσει όσο πιο ψηλα μπορεί, θα χαρούνε με τα επιτεύγματα του? Θα αντέξουν το γεγονός ότι κατάφερε κάτι παραπάνω απο αυτούς? Ή μήπως ο φθόνος και η ζήλεια θα τους κάνουν να τον ονομάζουν ''αλλαζόνα'' και ''υπερώπτη'', και θα τον ''τιμωρήσουν'' κολλώντας του μια ταμπέλα και αφήνοντάς τον μόνο του να παλεύει στο περιθώριο?



    ''Κι αν τελικά στο μύθο, ο Θεός Απόλλωνας τιμώρησε τον Μαρσύα, τότε ο Θεός δεν πρέπει να ήταν, στ' αλήθεια, παρά ο φόβος του Μαρσύα...''



    Μήπως όμως τελικά, ο Μαρσύας ήταν...ο φόβος του Απόλλωνα? Μηπώς ο ''καλός Θεός'' δεν μπόρεσε να αντέξει στην ιδεά πως κάποιος θα μπορούσε να τον ξεπεράσει, και χρησιμοποιώντας τη δύναμη του τον ''τιμώρησε'' για την ''αλλαζονία'' του , βγάζοντας τον ευκολα από τη μέση, έχοντας ήσυχο πλέον το κεφάλι του? Αν δεν είναι αυτό Υπεροψία, τότε τι είναι?? Αλλά αφού ούτως ή άλλως, οι Θεοί ήτανε πάντοτε δημιουργήματα της εκάστοτε κοινωνίας, και η ζωή και οι πράξεις τους αντικατόπτριζαν την ίδια την κοινωνία, τότε δεν θα ήτανε τόσο λάθος να πούμε πως η ίδια η κοινωνία, με μεγάλη αλλαζονία και υπεροψία, δεν αφήνει τις μονάδες που την αποτελούν να αγγίξουν και να ξεπεράσουν τα όρια τους (ή μάλλον..τα όρια της).



    Ελπίζω να μην κούρασα..

    Να 'σαι καλά Νεκταρία που μοιράζεσαι μαζί μας τέτοιες σκέψεις και προβληματισμούς!

    #1567   /   21.02.2005, 17:53
    μέρος ενός συνόλου αλλά ποιού συνόλου? μήπως μέρος συνόλων, κάποια απο τα οποία μπορούμε εμείς να επιλέξουμε? πιστεύω πολύ στην επιλογή, δεν μας επιβάλλονται τα πάντα, παρόλο που αυτά που μας επιβάλλονται αυξάνονται και πληθύνονται.

    #1568   /   21.02.2005, 18:08
    Ναι Ρεβέκκα, συμφωνώ. Σίγουρα, ανήκουμε σε πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Απλά όταν μίλησα για σύνολο αναφερόμουν στην κοινωνία με την ευρύτερή της ένοια.

    #1569   /   21.02.2005, 20:10   /   Αναφορά
    Κάθε σύνολο, και -για να θυμηθούμε τον Κορνήλιο Καστοριάδη- κάθε κοινωνία δημιουργεί μορφές οι οποίες στήνουν έναν κόσμο. Στον κόσμο αυτό η δεδομένη κοινωνία εγγράφεται και δίνει στον εαυτό της μια θέση.
    Μέσω αυτών των μορφών κάθε κοινωνία συγκροτεί ένα σύστημα κανόνων, θεσμών, αξιών, προσανατολισμών και σκοπών. Στον πυρήνα αυτών των μορφών βρίσκονται κάθε φορά οι κοινωνικές φαντασιακές σημασίες, που δημιουργεί η κοινωνία και που ενσαρκώνονται μέσα από τους θεσμούς της.
    Ο θεός είναι μια από αυτές τις κοινωνικές φαντασιακές σημασίες.
    Κάθε κοινωνία απειλείται από τον ίδιό της τον εαυτό, από το ίδιο το φαντασιακό που μπορεί να αναδυθεί και να αμφισβητήσει την υπάρχουσα θέσμιση.
    Απειλείται επίσης από τις ατομικές παρεκκλίσεις, αποτέλεσμα του γεγονότος ότι στον πυρήνα κάθε ανθρώπινου όντος βρίσκεται μια ιδιαίτερη ατίθαση και αδάμαστη ψυχή.



    Στη σύγκρουση Απόλλωνα-Μαρσύα έχουμε τη σύγκρουση δυο διαφορετικών κόσμων (που συμβολίζεται από τη σύγκρουση δυο διαφορετικών οργάνων, της Λύρας -Απόλλωνας- και του Αυλού -Μαρσύας). Ο Μαρσύας είναι ο καλύτερος παίκτης του αυλού και μεγάλος δάσκαλος της τέχνης του. Καυχιέται ότι ξεπερνά τον Απόλλωνα και προκαλεί το θεό σε διαγωνισμό.
    Η τραγική κατάληξη της αναμέτρησης γεμίζει θλίψη το νικητή αλλά γίνεται η αφορμή να φτάσει η μουσική στους ανθρώπους.



    Δεν θα μιλούσα λοιπόν για έπαρση...







    Υ.Γ.: Για κάποιους που θα ζητήσουν ...βιβλιογραφία γι αυτό το σχόλιο:



    Κ. Καστοριάδης, Η άνοδος της ασημαντότητας, εκδ. ύψιλον, Αθήνα 2000



    Γκέρτσου-Σαρρή Άννα, Από το Μύθο στην Ιστορία: Απόλλων,εκδ. Α.Σ.Ε., Έκδοση α΄, Θεσσαλονίκη, 1989

    #1570   /   22.02.2005, 00:50   /   Αναφορά
    Η προσωπικη μου παντα αποψη ειναι οτι η αλαζονεια και η επαρση ειναι δυο στοιχεια που εχει αφθονα ο ελληνικος πολιτισμος .Η ελληνικη ιστορια ειναι γραμενη σε δύναμη που πολλες φορες εγινε υπεροψία και θάρρος που καταληξε σε αλαζονεία .Η γραμμη "τα συνορα" ειναι το μετρο που αν το περασεις μπορει να σε καταστρεψει αλλα μπορει και να σε κανει Ηρωα .



    #1572   /   22.02.2005, 16:33   /   Αναφορά
    Με μια γρήγορη ματιά που έριξα στο άρθρο σου, από ΚΑΦΕ ΝΕΤ της Αθήνας, βρήκα θαυμάσιο Νεκταρία μας, τον περί έπαρσης λόγο σου. Έχοντας, βέβαια πάντα υπ' όψιν μου ότι, ή έπαρση είναι και παραμένει, των καθημερινών ανθρώπων, το μέσον, ανάμεσα στην ταπεινότητα των αγγέλων και την αλλαζονία των δαιμόνων.
    #1712   /   09.03.2005, 23:52   /   Αναφορά
    Ας μην ξεχάσουμε να παραβάλλουμε το γεγονός, πως οι Θεοί ύποκεινταν και οι ίδιοι ακόμη, σε Νόμους και Μοίρες που έστεκαν πιο ψηλά σε ιεραρχία από τον οιονδήποτε.

    Εάν λοιπόν ο Μαρσύας ή ο οποιοσδήποτε θνητός ξεπερνούσε το μέτρο, (πρόκληση υποτειθέμενα του θεού και μέσω αυτού εκδήλωση υπερβολής), η ζυγαριά της εθελοτυφλούσης Θέμιδος θα καταδείκνυε αυτομάτως το παράπτωμα και η Δαμόκλειος Σπάθη (μεταφορικά πάντα), θα έπεφτε επάνω στον παραβάτη των άγραφων νόμων. (Νέμεσις).

    Κάπως έτσι ο μύθος ερχόταν να καλύψει την ανάγκη υποταγής των θνητών εντών των ανθρωπίνων μέτρων.

    Κανείς Απόλλωνας, Θεός Φωτός, δεν θα έγδερνε ζωντανό έναν θνητό για έναν αγώνα μουσικής.

    Οι Μοίρες είναι εκείνες που φροντίζουν πάντοτε για την εφαρμογή των Νόμων.

    Είτε απέναντι σε Θεούς, είτε σε ανθρώπους.

    Αλλαζονία επομένως δεν είναι η τάση για εξέλιξη. Είναι η αμφισβήτηση των Ιερών αξιών που τη διέπουν...



    Εάν το έθεσα ορθώς...
    #1742   /   12.03.2005, 03:38
    Σταύρο πράγματι και οι θεοί, σύμφωνα με τη μυθολογία, υπόκεινται στους νόμους, χωρίς όμως να τους αφαιρείται και η δυνατότητα να τιμωρούν. Η περιγραφή εξάλλου του μύθου του Μαρσύα αυτό αποδεικνύει ("τον έγδαρε ζωντανό", λέει, ο ίδιος ο Απόλλωνας και κρέμασε το δέρμα του στον ίδιο το ναό του, στη Φρυγία βλ.Απολλόδωρος 1,4,2, Ηροδ. 7,26, Αιλιαν.Ποικ.Ιστ.13,21, Διοδ.Σικ.3,59,2-5).

    Βέβαια ίσως δεν έχει σημασία τόσο τελικά, ποιος ήταν αυτός που τιμωρούσε, αλλά αυτό που λες...δηλαδή ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος της τιμώρησης. Ποια ήταν η αλαζονεία...

    Δεν ξέρω τελικά αν κάνω καλά να προσπαθώ να γίνω συνήγορος του Μαρσύα. Ξέρω όμως ότι, αν γίνομαι, γίνομαι μόνο στο βαθμό που τόλμησε να παραδεχτεί πως η επιθυμία του είναι να συναγωνιστεί στη δεξιοτεχνία ακόμα και τον ίδιο τον "ευεργέτη Θεό" του. Η πράξη του είναι όντως αμφισβήτηση ιερών αξιών κι είναι και ανόητη και δονκιχωτική, γιατί το αποτέλεσμα του αγώνα είναι προδιαγεγραμμένο....άλλα δεν μπορούμε να μην του αναγνωρίσουμε την τόλμη να παραδέχεται αυτό που κάνει... και την τόλμη να πιστεύει ότι το τάλαντο που του έδωσε ο Θεός μπορεί να το μεγαλώσει πέραν απ' τις δυνάμεις, όσο κι αν δεν μπορεί στην πραγματικότητα...

    Καμιά φορά, πιστεύω πως τους ανθρώπους που τους κρίνουμε μεμιάς ως αλαζόνες, ο Θεός ίσως τους βλέπει με πολύ πιο διαφορετικό μάτι, απ' ότι εμείς και ερμηνεύει τις πράξεις τους με τις περισσότερες εκδοχές τους, σύνθετα και όχι απλά, όπως εμείς.



    Απ' την άλλη, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που η αλαζονεία είναι πράγματι στην καθαρή μορφή της, όπου δε σου αφήνει περιθώρια να τη δεις διαφορετικά, όσο κι αν θα 'θελες. Και συνήθως αυτή η μορφή έχει να κάνει σε σχέση με τη συμπεριφορά μας προς τους άλλους και όχι σε σχέση με την προσπάθεια για την προσωπική μας εξέλιξη (που κατ' αυτόν τον τρόπο είδα εγώ, εν προκειμένω, τον αγώνα Μαρσύα - Απόλλωνα - γιατί όποιος θέλει να συναγωνιστεί το Θεό δεν μπορεί παρά να θέλει να συναγωνιστεί και τον ίδιο του τον εαυτό)

    Σε αυτήν την καθαρή περίπτωση αλαζονείας θα ταίριαζε σίγουρα η ερμηνεία που είχε δώσει σχετικά ο Παπαδιαμάντης, με αφορμή και πάλι αυτόν το μύθο και ο οποίος γράφει: "κανείς αοιδός, καμμία αοιδός δεν αναγνωρίζει συνάδελφον καλυτέραν εαυτής, σπανίως δε σέβεταί τις πρεσβεία και κεκτημένα δικαιώματα. Δεν υπάρχει κανταδόρος όστις να μην προκαλέση τους καλυτέρους ή τους γεροντοτέρους του εις αγώνα. Αλλά και δεν υπάρχη ραψωδός, όστις να μη μισή και κατατρέχη μέχρις ωμότητος τον συνάδελφόν του. Και οι περιπλανώμενοι κιθαρωδοί Μαρσύαι, νομίζοντες εαυτούς ηδικημένους Απόλλωνας, μισούσι και κατατρέχουσιν άλλους ομοιοπαθείς των, ουδέ αναγνωρίζουσιν υπεροχήν τινά και εις τους μάλιστα φημισμένους μεταξύ των ομοτέχνων των, οίτινες πάλιν τρώγονται ελεεινά μεταξύ των. "Και πτωχός πτωχώ φθονέει και αοιδός αοιδώ...". Εάν δε τις αποστρέψη το βλέμμα από της σκηνής και της θυμέλης και έλθη εις την καθ' ημάς ιεράν μουσική, τι βλέπει...Πλην ας τ' αφήσουμε" (Παπαδιαμάντης, άρθρο: "Ο Απόλλων και το δέρμα του Μαρσύου", "Άπαντα" εκδ. Δομός 1998)

    ΄

    Πόσο δίκιο έχει...πραγματικά...