Αποκαλούμενη ως η ‘Πρώτη Κυρία του Τραγουδιού’ (The First Lady of Song), η
Ella Fitzgerald ήταν
η πιο δημοφιλής φωνή της Jazz στις Η.Π.Α. για
πάνω από μισό αιώνα, με
13 βραβεία Grammy και
πωλήσεις 40 εκατομμυρίων δίσκων στο ενεργητικό της.
Η φωνή της ευέλικτη, με μεγάλο εύρος, πάντα ακριβής και αγέραστη. Μπορούσε να τραγουδήσει φλογερές μπαλάντες, γλυκιά
Jazz, και να μιμηθεί κάθε μουσικό όργανο μιας ορχήστρας. Συνεργάστηκε με όλα τα κορυφαία ονόματα της
Jazz, από τον
Duke Ellington, Count Basie και
Nat King Cole, έως και
Frank Sinatra, Dizzy Gillespie και Benny Goodman...
Η Ella Jane Fitzgerald γεννήθηκε στο Newport News της Virginia τον Απρίλιο του 1918. Σε πολύ μικρή ηλικία οι γονείς της χωρίζουν και η ίδια με τη μητέρα της εγκαθίστανται πλέον στη Νέα Υόρκη. Το 1932 η μητέρα της σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ενώ λίγο καιρό αργότερα χάνει επίσης και τον πατριό της και τη μικρότερη αδερφή της.
Αδύναμη να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, η Ella περνά πλέον μια από τις δυσκολότερες περιόδους της ζωής της. Αισθάνεται ολοένα και περισσότερο δυστυχής, δεν τα πάει καλά με το σχολείο και μετά από κάποια μπλεξίματα με την αστυνομία καταλήγει σε αναμορφωτήριο. Η ζωή της όμως εκεί γίνεται ακόμη δυσκολότερη, αφού έχει επιπλέον να υπομείνει και το ξύλο από τους ΄αναμορφωτές’ της… Τελικά καταφέρνει να το σκάσει και βρίσκεται πλέον στα 15 της χρόνια μόνη και απένταρη, να πρέπει να παλέψει τόσο με την κατάθλιψη, όσο και με την ίδια τη ζωή. Ωστόσο, όταν η ίδια αναφέρεται αργότερα στα δύσκολα αυτά χρόνια λέει πως αισθάνεται μεγάλη εκτίμηση και ευγνωμοσύνη γιατί τη βοήθησαν να ωριμάσει. Γιατί χρησιμοποίησε όλες αυτές τις αναμνήσεις από τους δύσκολους εκείνους καιρούς για να μαζέψει συναισθήματα και να μας χαρίσει έτσι μοναδικές ερμηνείες. Αισθάνεται πως η επιτυχία της οφείλεται κατά ένα μέρος στο ήξερε πως είναι να παλεύει κανείς για να ζήσει.
Το 1934, μετά από κλήρωση, της δίνεται η ευκαιρία να διαγωνιστεί στη ‘Βραδιά Ερασιτεχνών’ στο Apollo. Φθάνοντας στο θέατρο τη βραδιά εκείνη η Ella σχεδίαζε να χορέψει. Παρακολουθώντας όμως τους άλλους διαγωνιζόμενους στο χορό, αισθάνεται πως δεν μπορεί να τους συναγωνιστεί. Ανεβαίνει στη σκηνή, τρομαγμένη και ατημέλητη, και την τελευταία στιγμή αλλάζει γνώμη και αποφασίζει να τραγουδήσει. Καταφέρνει πολύ γρήγορα να μαγέψει το κοινό, που μετά το τέλος του τραγουδιού της ζητά να τραγουδήσει κι άλλο. ‘Όταν ανέβηκα εκεί πάνω’ λέει αργότερα, ‘ένιωσα την αποδοχή και την αγάπη του κοινού μου. Ήξερα τότε, πως αυτό που ήθελα ήταν να τραγουδάω μπροστά σε κόσμο για το υπόλοιπο της ζωής μου’. Μέλος της ορχήστρας το βράδυ εκείνο ήταν και ο σαξοφωνίστας Benny Carter. Εντυπωσιασμένος από το πηγαίο της ταλέντο, άρχισε να τη συστήνει σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να την προωθήσουν.
Στα μέσα του 1936 κάνει την πρώτη της ηχογράφηση, το ‘Love and Kisses’ , το οποίο δεν είχε και ιδιαίτερη επιτυχία. Μέχρι τότε εμφανιζόταν με τη μπάντα του Chick Webb στο περίφημο Harlem’s Savoy Ballroom, συχνά επονομαζόμενο και ως ‘The World’s Most Famous Ballroom’. Λίγο αργότερα, και ενώ η εποχή των
Swing ορχηστρών αρχίζει να ξεφτίζει κάπως και να στρέφεται η προσοχή προς τη
Bebop, η Ella αρχίζει να πειραματίζεται με το νέο αυτό στυλ, μιμούμενη συχνά με τη φωνή της διάφορα όργανα της ορχήστρας. Το ‘You Have to
Swing it’ ήταν ένα από τα πρώτα κομμάτια με τα οποία άρχισε να πειραματίζεται στο scat singing. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, η Ella θα καταφέρει να μετατρέψει το scat singing σε μια μορφή τέχνης.
Το 1938, στα 21 της χρόνια, ηχογραφεί το ‘A – Tisket, A- Tasket’. Το άλμπουμ καταφέρνει να πουλήσει 1 εκατομμύριο αντίτυπα, γίνεται νούμερο 1 στα charts της εποχής, και παραμένει εκεί για 17 εβδομάδες. Ξαφνικά, η
Ella Fitzgerald έγινε διάσημη. Το 1939 χάνει τον μέντορά της, τον Chick Webb, και αναλαμβάνει πλέον η ίδια την ορχήστρα, η οποία μετονομάζεται σε ‘
Ella Fitzgerald and Her Famous Band’.
Κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας με τη μπάντα του Dizzy Gillespie το 1946, γνωρίζει τον μπασίστα Ray Browm, τον οποίον και παντρεύεται στη συνέχεια. Τον καιρό εκείνο ο Ray δούλευε για τον παραγωγό και manager Norman Granz. O Granz είδε πως η Ella είχε ό,τι χρειαζόταν για να γίνει μια διεθνής σταρ, και την πείθει να τραγουδήσει μαζί του. Αυτή ήταν η αρχή μιας μακροχρόνιας επαγγελματικής σχέσης, μα και φιλίας. Υπό την καθοδήγηση του Granz, η Ella παίρνει μέρος στο Philarmonic tour και συνεργάζεται με τον
Louis Armstrong σε αρκετά άλμπουμ. Από το 1956 έως το 1964 συνεργάζεται επίσης με τους Cole Porter,
Duke Ellington, The Gerhwins, Johny Mercer, Irving Berlin και Rodgers and Hart. ‘Δεν ήξερα πόσο ωραία είναι τα τραγούδια μας, μέχρι που άκουσα την
Ella Fitzgerald να τα τραγουδά’ σημειώνει ο Ira Gershwin.
H Ella αρχίζει επίσης να εμφανίζεται και σε διάφορα τηλεοπτικά shows, και γίνεται σύντομα μια από τις πιο συχνές και αγαπημένες καλεσμένες σε προγράμματα όπως The Bing Crorby Show, The Dinah Shore Show, The
Frank Sinatra Show και άλλα.
Συνεχίζει να εργάζεται τόσο σκληρά όσο και στο ξεκίνημα της καριέρας της, παραβλέποντας τις επιπτώσεις στην υγεία της. Περιοδεύει σε όλο τον κόσμο, πολλές φορές μάλιστα δίνοντας 2 παραστάσεις την ημέρα σε πόλεις που απέχουν μεταξύ τους εκατοντάδες μίλια.
Το 1974 εμφανίζεται για δυο θρυλικές εβδομάδες στην Νέα Υόρκη μαζί με τον
Frank Sinatra και τον Count Basie. Το 1987, ο Ronald Reagan της απονέμει το National Medal of Arts. Ακολουθεί η Γαλλία λίγα χρόνια αργότερα, τιμώντας την με το Commander of Arts and Letters Award. Παράλληλα, το Yale, το Dartmouth και άλλα πανεπιστήμια την κηρύσσουν επίτιμο διδάκτορα.
Το Σεπτέμβρη του 1986 υπόκειται σε εγχείρηση bypass. Οι γιατροί αντικατέστησαν και μια βαλβίδα στην καρδιά της και διέγνωσαν επίσης και διαβήτη, ο οποίος θεωρήθηκε υπεύθυνος και για την εξασθένιση της όρασης της. Φήμες άρχισαν να εξαπλώνονται πως η Ella δεν θα ξανατραγουδήσει ποτέ. Η ίδια όμως τους διέψευσε όλους και παρά τις αντιδράσεις συγγενών και φίλων, ανεβαίνει και πάλι στη σκηνή και συνεχίζει το εξαντλητικό της πρόγραμμα.
Μέχρι το 1990, η Ella είχε ηχογραφήσει πάνω από 200 δίσκους. Το 1991 δίνει την τελευταία της συναυλία στο φημισμένο Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη. Ήταν η 26η φορά που εμφανιζόταν εκεί.
Καθώς η κατάσταση με τον διαβήτη επιδεινωνόταν συνεχώς, χρειάστηκε να της ακρωτηριαστούν και τα δυο της πόδια από το γόνατο και κάτω. Η 76χρονη Ella ποτέ δεν μπόρεσε να αναρρώσει πλήρως από την εγχείρηση αυτή, και έφυγε τελικά στις 15 Ιουνίου του 1996.
Πηγή :
www.ellafitzgerald.com