Νίκος Παπάζογλου - Ήμουν κι εγώ εκεί

Γράφει ο Σωτήρης (beatlus)
20 άρθρα στο MusicHeaven

Και έρχεται μετά από πολλά χρόνια, οπότε και λειτουργούσε… παράλληλα σε όλους εμάς (απόλυτα ειλικρινά καταθέτω), που κυρίως από τα τέλη ’80 μέχρι το «δειλινό» του ’90 ακολουθούσαμε τον «Νικόλα» από συναυλία σε συναυλία σε διάφορα σημεία της Ελλάδας (και όσο πιο απόμακρο, τόσο πιο αληθινό και όμορφο το οδοιπορικό).

Εκείνο τον καιρό, λοιπόν, ξεκινούσαμε από τα αυτονόητα της επίσημης δισκογραφικής παραγωγής του Παπάζογλου και αναλύαμε τα κατά καιρούς αγαπημένα μας κομμάτια –γιατί αυτά άλλαζαν ανάλογα με τη διάθεση- και γύρω στις 2 το βράδυ, όταν η συναυλία τελείωνε, λίγο μετά το «να σας παρουσιάσω τη Λοξή Φάλαγγα» και –συνήθως- τον «Υδροχόο», σχολιάζαμε το πώς στάθηκε τραγουδιστικά, πάνω στα λυγίσματα, αν έκανε κορόνα ή αμανέ και αν ξέχασε κάποιο στιχάκι (το οποίο, βεβαίως εμείς του το θυμίζαμε, λαμβάνοντας ένα χαμογελαστό «ευχαριστώ» από σκηνής).

Αυτά ήταν τα δεδομένα, γιατί στο κατόπιν, στην πλατεία της Πεντέλης, μετά από συναυλία στον πύργο της Δουκίσσης Πλακεντίας ή στη Νάουσα, μετά από το «Μοναστήρι» (μία από τις καλύτερες εμφανίσεις του Παπάζογλου, τέλη Ιουλίου 1996) πιάναμε κουβέντα για τα «κρυφά» τραγούδια του Νικόλα. Ποιο ήταν το αγαπημένο, αν κανείς είχε βρει το δίσκο (σε βινύλιο ή και σε κασέτα), σε πόσες εκτελέσεις μπορεί να υπάρχει (όπως για παράδειγμα το «Αχ, Ελλάδα»). Και τότε τραγουδούσαμε για να τα επαναφέρουμε στο νου, γιατί ο Νικόλας δεν τα έβαζε στη λίστα του προγράμματος.

Μάλιστα, λόγω μετρημένης δισκογραφικής παρουσίας, όλα αυτά τα κομμάτια έγιναν τα αποκούμπια μας, αυτά που έσβηναν λιγάκι τη δίψα μας, μέχρι την «Πουρούδα» ή  ειδικά αργότερα την αργοπορημένη «Μά’ισσα σελήνη», όπου τραγουδάκια 4 έχει δώσει και η Πηγούλα μας.

Τα κομμάτια, λοιπόν, που αποτελούν το cd «Παπάζογλου Νίκος - ...Ήμουν κι εγώ εκεί» έχουν από καιρό… κυκλοφορήσει ανάμεσά μας και παρόλα αυτά ευχαριστούμε το Νικόλα για τη συλλογή, που πάντα είναι χρήσιμη. Ειδικά, γιατί μερικές από τις κασέτες έχουν πια φθαρεί και είχαμε καιρό να ακούσουμε μερικά πολύ αγαπημένα. Είναι η σούμα μιας πολύ όμορφης πορείας και εποχής, που γνωρίζουμε καλά το πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε και για τον ίδιο στη δική του ζωή και καριέρα.

Από εδώ μέσα λείπει το πολύ πρόσφατο «Περιόλι», από την πολυαγαπημένη του/μας Νίσυρο, το οποίο υπάρχει στο πρόσφατο cd της Κατερίνας Παπαδοπούλου, «Αμυγδαλάκι τσάκισα». Επίσης, λείπει και έναν πολύ σπάνιο τραγούδι, που έφτιαξε ο Παπάζογλου για έναν σύλλογο ενός κρητικού χωριού –αν δεν κάνω λάθος- εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’90, πάνω σε παραδοσιακούς δρόμους και για την ανέγερση μιας πέτρινης βρύσης.

Μαζί με τα περιεχόμενα θα παραθέσουμε μία-δύο αράδες από προσωπικές σκέψεις. Σαν αυτές που η σελήνη χρωμάτιζε τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια (έστω και αν ήταν μέσα Σεπτεμβρίου), στο κατέβασμα του Λυκαβηττού.

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ/ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ
Σχεδόν 1 λεπτό η διάρκειά του, ένα τραγούδι που ήρθε στις αρχές του έτους 2001 και ανανέωσε τις ελπίδες για καινούργιο υλικό. Εις μάτην. Η πολύ καλή φωνή –ακόμη τότε- του Νικόλα άργησε να αποτυπωθεί στα δικά του. Εδώ, ωστόσο, ανοίγοντας τον «Χασομέρη» του Παντελή Χατζηκυριάκου, απλά και νοσταλγικά ο Παπάζογλου τραγουδάει: «Απόψε δεν θ’ ακούσετε ρεμπέτικα τραγούδια, άλλος αέρας φύσηξε, σκόρπισαν τα λουλούδια…»

2. ΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ/ ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Η «Αγρύπνια» του Θανάση μας χαρίζει μία πολύ μεστή του Νικόλα. Έξω από τα συνηθισμένα του ουσάκ, σκιαγραφεί την ινδιάνικη μελωδία με μαστοριά. Άλλωστε, του είναι οικείο. Και ο ίδιος σαν τους Ινδιάνους νιώθει εμπρός στη φωτογραφική μηχανή, έχοντας την αίσθηση πως μπορεί και να του κλέψει την ψυχή. Ευτυχώς ανεπιτυχώς μέχρι στιγμής…

3. ΚΙΡΚΗ/ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΑΛΑΜΑΣ
Εδώ πια… Κομμάτι που πάντα ζητούσαμε στις συναυλίες, μα ποτέ δεν μας έγινε η χάρη. Από τα πιο όμορφα τραγούδια που έχει πει ο Παπάζογλου (στα «Παραμύθια» του Μάλαμα) και που αλλάζει όταν το ερμηνεύει ο δημιουργός του, στο πιο λαϊκότερο. Αντίθετα, στον τρόπο του ο Νικόλας χαρίζει μία μυστηριακή ατμόσφαιρα, μία κλασική στιγμή στο τραγούδισμά του. Από τις πιο αισθαντικές και πολύτιμες «κρυφές» αναμνήσεις, επί χρόνια.

4. ΧΑΡΤΙΝΟ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΑΚΙ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ/ ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ - ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ - ΕΛΛΗ ΠΑΣΠΑΛΑ - ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Μαζί με την Πασπαλά, ο Νίκος Παπάζογλου ταξιδεύει στη μουσική ιστορία της Ελλάδας μέσα στα λίγα λεπτά ενός τραγουδιού! Το κομμάτι που είναι μία συρραφή «διαμαντιών» των μεγάλων μας δημιουργών, με βάση το «Χάρτινο το φεγγαράκι» (ακούγεται έως και η «Κοντούλα λεμνονιά»!) περιέχεται στην παραγωγή του Σείριου «Ο κύριος Σαββόπουλος ευχαριστεί τον κύριο Χατζιδάκη και θα ρθη οπωσδήποτε».

5. ΟΙ ΜΑΓΚΕΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΙΑ/ ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ - ΜΑΝΩΛΗΣ ΡΑΣΟΥΛΗΣ
Το σπουδαίο τραγούδι των Ξυδάκη-Ρασούλη, που πρωτοακούστηκε με τη φωνή του Παπάζογλου στα «Δήθεν», εδώ από μία πολύ καλή «ζωντανή» εκτέλεση σε ένα δίσκο με «επί τόπια καταγραφή» της Γλυκερίας στο Λυκαβηττό.

6. ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ/ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΤΩΝ ΑΝΩΓΕΙΩΝ - ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΑΛΑΜΑΣ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ - ΦΩΝΗΤΙΚΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΑΚΗΣ

Στη διαδρομή «Θεσσαλονίκη-Αθήνα» μέσω της εθνικής οδού, έτσι όπως την χάραξε στην «Εκδίκηση της Γυφτιάς» ο Σαββόπουλος («βρέχει στην εθνική οδό») ο Λουδοβίκος τοποθετεί τους προσωπικούς του μύθους και ένας από αυτούς αφορά το «Το κόκκινο φουλάρι μ’ ένα μπλουτζίν παλιό,
να στέκει με την πλάτη στην εθνική οδό, κι ο ασημένιος άνδρας με τη βαριά φωνή, της μοναξιάς τη δόξα βρίζοντας να υμνεί». Στην «Πύλη της Άμμου».

7. ΠΟΤΕ ΒΟΥΔΑΣ ΠΟΤΕ ΚΟΥΔΑΣ/ ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΓΙΟΠΟΥΛΟΣ – ΜΑΝΩΛΗΣ ΡΑΣΟΥΛΗΣ
Η στούντιο εκτέλεση, που αργότερα ως μέρος του «λάιβ στον Λυκαβηττό» γνώρισε τεράστια επιτυχία σε όλα τα… μπαρ πρωτεύουσας, συμπρωτεύουσας, επαρχίας και νήσων! Περιέχεται στο ομότιτλο δίσκο του Μανώλη Ρασούλη. Μέσα του ’80.

8. ΠΑΡΑΒΑΣΗ/ ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ - ΧΟΡΟΣ ΑΧΑΡΝΗΣ
Προηγείται της «Εκδίκησης της Γυφτιάς»! Όλο το μέταλλο της φωνής του Παπάζογλου, λίγο πριν αποτυπωθεί σε έναν κλασικό και μεγάλο δίσκο. Η «Παράβαση» γνώρισε πολλές διασκευές τα τελευταία χρόνια, από πολλά σχήματα εξαργυρώνοντας τη διαχρονικότητα της γραφής του Σαββόπουλου. Ο «Νιόνιος» είχε γράψει τους «Αχαρνής» για να ανέβουν από το Εθνικό Θέατρο ως παράσταση το 1975, αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη τότε. Η παράσταση πραγματοποιήθηκε, τελικά, τα πρώτα χρόνια του 2000, σε παραγωγή του ίδιου του Σαββόπουλου και σε αυτή συμμετείχαν πολλοί νέοι τραγουδιστές που αργότερα ακολούθησαν τη δική τους πορεία.

9. ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΚΑ/ ΝΙΚΟΣ ΑΡΜΠΙΛΙΑΣ - ΜΑΡΙΟΣ ΛΕΟΝΤΙΔΗΣ
Καλοκαίρι του 2006 και ο Νίκος Παπάζογλου συμμετέχει και ερμηνευτικά στις «Μικρές Περιπλανήσεις». Το «Σαράντα μίλια ναυτικά» είναι τραγούδι θαλασσινό που ταιριάζει απόλυτα στο χώρο αναμεσιός Κω και Νισύρου, όπου ο Νικόλας ανοίγει πανιά κάθε καλοκαίρι, όταν βρίσκεται στα Νικιά. Είναι, επίσης, τραγούδι από γερό χαρμάνι παλιάς παρέας, όπως αυτή του Παπάζογλου με τα μέλη των «Μικρών Περιπλανήσεων». Στη Κω πηγαίνοντας μια φορά με το αεροπλανάκι του, καθυστέρησε να πάρει άδεια προσγείωσης και καθώς έκανε κύκλους το βλέμμα του «έκλεψε» η νύμφη Νίσυρος, μια και καλή. Έχει υποσχεθεί ότι το επόμενο άλμπουμ του θα γράψει δίπλα στην ανάσα του Πολυβώτη. 

10. ΟΛΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ΕΙΜΑΣΤΕ/ ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ - Μ. ΡΑΣΟΥΛΗΣ
Στο ομότιτλο άλμπουμ ο Παπάζογλου χαρίζει Ρασουπούλειους στίχους πάνω σε πενιές του Νικολόπουλου! Σπάνια στιγμή. Χρόνια ολόκληρα ψάχναμε το cd. Το βρήκαμε τελικά σε μία από τις επανακυκλοφορίες της Lyra, στα μέσα του ’90. Το «Όλοι δικοί μας είμαστε» είναι το τραγούδι που λέμε και «Γκιούλιβερ».

11. ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΥΝΕΝΤΗ/ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ
Αρχές του 2000 και η απόσταση από την «Πουρούδα» έχει από καιρό μεγαλώσει επικίνδυνα. Ο «Πουνέντης» ήρθε την Άνοιξη σαν αεράκι που προετοίμασε το καλοκαίρι από το ΚΑΛΜΕ. Επί μέρες κάναμε άνω – κάτω την Αθήνα για να βρούμε αυτό το καταπληκτικό τραγούδι, που ήταν στη συλλογή υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ειδικά, ο Βαγγέλης Περάκης στον Μελωδία έπαιζε τον «Πουνέντι» τακτικότατα στις πρωινές εκπομπές του και μας βοηθούσε στην προσμονή για την κυκλοφορία του cd.

12. ΨΕΙΡΕΣ/ ΑΡΓΥΡΗΣ ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ - ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ
Από τις πιο ιδιαίτερες συμμετοχές του Νικόλα σε ένα δίσκο που καθιέρωσε τους Χειμερινούς Κολυμβητές. Διαλογικό τραγούδι με γνήσια μαγιά ρεμπέτικου. Άντεξε στο χρόνο και επανέρχεται πλέον στις παρέες σαν το παλιό καλό κρασί. Θα πιεις και από τη ρετσίνα, αλλά από το… βαρέλι έχει άλλη χάρη. «Μια με τις ψείρες πιάνεσαι, μια σε ισόγειο τρέχεις, της κοινωνίας τα σκαλιά αγάπη μου, ολοταχώς διαβαίνεις».

13. ΜΕ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΕ ΤΟ ΚΡΑΣΙ/ ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ - ΓΛΥΚΕΡΙΑ
Είναι το σημείο όπου η Γλυκερία, στο «ζωντανό» της δίσκο που αναφέραμε και πιο πάνω, καλεί το Νίκο Παπάζογλου επί σκηνής. Εκείνος μετά από την αποφυγή ενός μικρού ατυχήματος –σκοντάφτει καθώς ορμάει στο σανίδι- και όντας στα πολύ καλά του φωνητικά, παραδίδει μια γεμάτη ερμηνεία ενός ολοδικού του –από τα λίγα- «τσιτσάνειου» τραγουδιού.

14. ΚΑΠΟΤΕ ΚΑΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΡΙΖΩΝΟΥΝ/ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ - ΑΦΗΓ. Ν. ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ
Συμπεριλήφθη σε μία συλλογή με παραμύθια του περιοδικού «Μετρό». Ίσως όχι τόσο γνωστό, μα αυτονόητο στους συνομιλητές του, ο Νίκος Παπάζογλου είναι εξαιρετικός και πολύ γλαφυρός στις αφηγήσεις του. Πόσο μάλλον όταν αυτή αφορά ένα παραμύθι.

15. ΒΑΡΔΑΡΗΣ - Γ.ΣΦΥΡΙΔΗΣ ΠΟΙΗΣΗ - Θ. ΚΟΡΟΒΙΝΗ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ - ΜΑΡΙΑ ΘΩΙΔΟΥ

16. ΜΕΤΑΞΙ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΦΥΡΙΔΗΣ - ΣΙΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
17. Η ΠΑΡΕΑ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΦΥΡΙΔΗΣ - ΠΟΙΗΣΗ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ

Τα τρία πιο πάνω τραγούδια περιλαμβάνονται σε ένα cd-μύθο του Γιώργου Σφυρίδη. Υψηλής αισθητικής και καλλιτεχνικής αντίληψης αποτέλεσμα. Ένα άλμπουμ που όταν βγήκε θεωρήθηκε «δύσκολο», μα είναι από αυτά που όσο πιο πολύ ακούς, τόσο πιο πολύ καταλαβαίνεις και αποζητάς. Εδώ ο Παπάζογλου με στεντόρεια φωνή, μάλλον για τελευταία φορά, μας κερνάει σπουδαίες ερμηνείες που φτάνουν σε ατόφιους αμανέδες και βαθιά αμπελοφιλοσοφίας. Συνοδεία το ούτι του δημιουργού. Σπουδαία δουλειά με καταπληκτική, μυστηριακή ατμόσφαιρα και άρωμα Ανατολής, παρότι ο Σφυρίδης –αν ενθυμούμαι καλώς- κατοικεί στη Γερμανία.

18. ΤΟ ΤΣΙΦΤΕΤΕΛΙ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ/ ΝΙΚΟΣ ΚYΠΟΥΡΓΟΣ Μ. ΡΑΣΟΥΛΗΣ

«Δυόμισι χιλιάδες χρόνια, μ’ αγαπάς τρελά μου λες, ωχ! αυτές βρε οι τρελές σου οι υπερβολές». Νίκος Παπάζογλου στο απόλυτό του. Μαζί με τον «Γκιούλιβερ» ήταν τα πιο σπάνια αποκτήματα επί χρόνια, από μουσική θεατρικής παράστασης. «Του «Διογένη εγγονό με έχεις καταντήσει…».

Νίκο Παπάζογλου… ήμουν κι εγώ εκεί!