Αποκλειστική Συνέντευξη: Στέργος Παπαποστόλου

Ο Στέργος ζει στην επαρχία, στην Κω. Είναι ιδιοκτήτης πρακτορείου μεταφορών. Αυτή είναι η βιοποριστική του εργασία. Η άλλη, η δημιουργική, προέκυψε σαν ανάγκη ψυχής…

Σκεφτήκαμε –με τον Dorios, που ανάλαβε τη φωτογράφιση και μου δάνεισε το δημοσιογραφικό του κασετοφωνάκι- να τον συναντήσουμε εκεί, στο πρακτορείο.

Η συνέντευξη εξελίχθηκε σε συζήτηση. Μιλήσαμε για την τύχη των τραγουδιών, για όσα αντιμετωπίζει κάποιος δημιουργός που δραστηριοποιείται μακριά από την Αθήνα ή κάποια άλλη μεγάλη πόλη, μακριά από “κυκλώματα” και “δημόσιες σχέσεις”. Μιλήσαμε για δημιουργούς, για τους τραγουδιστές που “σήμερα έμειναν μόνοι τους”, για τα talent shows, για το ελληνικό τραγούδι σήμερα, για το MusicHeaven…

Την παραθέτω έτσι, όπως έγινε, χωρίς περικοπές και συντομεύσεις…

-Γνωρίζω πως είσαι ανήσυχο πνεύμα, με ευρύτερες καλλιτεχνικές ανησυχίες. Το καλοκαίρι, ας πούμε, είχαμε επισκεφθεί με τον Orfeus μια έκθεση ζωγραφικής ,εδώ στην Κω, στην οποία συμμετείχες κι εσύ. Πριν αρχίσουμε να μιλάμε για τραγούδια, να πούμε λίγο γι αυτές σου τις εξωμουσικές ασχολίες;

Οι πρώτες ανησυχίες μου βγήκανε περισσότερο στη ζωγραφική παρά στη μουσική και το στίχο. Από παιδί, από το δημοτικό θυμάμαι να ζωγραφίζω και μάλλον υπήρχε και μια οικογενειακή παράδοση. Είχα έναν θείο που ήταν πολύ καλός ζωγράφος. Έχω πάρει και τ’ όνομά του. Αργότερα, ασχολήθηκα με τη γλυπτική για λίγο. Τώρα τελευταία παλεύω ξανά με τα μάρμαρα. Η μουσική προέκυψε κάπου γύρω στα δεκαέξι-δεκαεφτά. Πήγα να μάθω κιθάρα σε κάποιο δάσκαλο, ο οποίος τελικά δεν κατάφερε να με μάθει τίποτα. Με έδιωξε… (γέλια)… Ε, κάποια λίγα πράγματα μαθαίναμε τότε ο ένας από τον άλλο. Ο ένας φίλος έδειχνε στον άλλο πράγματα που μάθαινε στην κιθάρα. Κάποιες φορές κλέβαμε ο ένας τα “κόλπα” του άλλου. Κάπου εκεί ξεκίνησε και η ασχολία μου με τον στίχο.

Έπρεπε να γράψουμε κάποια στιγμή

-Δηλαδή γράφεις από τα δεκαεφτά σου.

Ναι. Ξεκίνησα να γράφω στιχάκια τα οποία είχα την τύχη κάποια στιγμή -για πλάκα στην αρχή- να μελοποιηθούν από τον Νίκο τον Αρμπιλιά, από τον Λεωνίδα τον Κουλίτση. Σιγά-σιγά έγινε τρόπος ζωής. Έπρεπε να γράψουμε κάποια στιγμή. Όλες οι ανησυχίες, ό,τι σκεφτόμασταν, τα περνούσαμε μέσα στον στίχο.




-Θυμάσαι το πρώτο τραγούδι που έγραψες;

Δεν είμαι σίγουρος… Αλλά τα πρώτα τραγούδια ήταν αυτά που υπάρχουν στον δίσκο “Μικρές Περιπλανήσεις”. Το ομώνυμο τραγούδι, το “Νυστάζει η πόλη” που λέει ο Λεωνίδας, “Γίνεται ο κόσμος μια σταλιά”… Τα δέκα τραγούδια από τον πρώτο δίσκο.

-Πρώτα, λοιπόν, ο στίχος. Έχεις σπουδάσει κάτι σχετικό;

Απλά, ήτανε μια εποχή που όλοι σχεδόν, είτε είχαμε πάει για σπουδές στην Αθήνα, είτε από το σχολείο, είτε ενταγμένοι σε κάποιους κοινωνικούς φορείς, είχαμε μεγάλη επαφή με την ποίηση. Εκείνη την εποχή, ανάμεσα στο 1977 μέχρι, ας πούμε, το 1987, ήρθαμε πολύ κοντά στην ποίηση.
Γνωρίσαμε τον Ρίτσο, τον Καβάφη, τον Ελύτη, αργότερα τον Καββαδία…
Στην αρχή ξεκίνησε σαν μόδα, περισσότερο. Όλοι, εκείνη την εποχή, έγραφαν διάφορα στιχάκια., διάφορα ποιήματα μάλλον… Κάποια μπορεί να ήταν κατανοητά, κάποια δεν τα καταλαβαίναν και πολλοί… (γέλια)… Περισσότερο ξεκίνησε σαν μίμηση. Προσπαθούσαμε να μιμηθούμε τους ποιητές…

Άνθρωποι σαν κι εμάς

-Όταν λες “όλοι”, σε ποιους αναφέρεσαι;

Πιστεύω πως όλη η γενιά μου… Όλη εκείνη η γενιά… Όσοι είναι σήμερα γύρω στα σαρανταέξι-σαρανταοχτώ, κάποια στιγμή, επηρεασμένοι από τους ποιητές, ξεκίνησαν να γράφουν. Πολλοί επηρεάστηκαν από τον Καββαδία… Αργότερα που εμφανίσθηκε ο Ρασούλης, πάρα πολλοί από εμάς αρχίσαμε να τον μιμούμαστε… Νομίζω πως είμαστε μια γενιά που έζησε πάρα πολύ κοντά στην ποίηση και επηρεάστηκε από αυτή.
Πολλοί από εμάς συνέχισαν να γράφουν…

-Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που θα μπορούσες να πεις πως υπήρξαν “δάσκαλοί” σου; Εννοώ, στον στίχο, στη μουσική…

Γνωρίζαμε, βέβαια, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Ξαρχάκο, τον Μούτση…
Αλλά εκείνο που υπήρξε μεγάλο ταρακούνημα για μας, σε όσα αφορούν τη μουσική αλλά και το στίχο, ήταν η εποχή που εμφανίστηκαν κάποιοι άνθρωποι, όπως ο Ξυδάκης, ο Ρασούλης, ο Νίκος ο Παπάζογλου… Μας φαινόντουσαν πιο κοντινοί. Άνθρωποι σαν κι εμάς. Μας έδιναν την ελπίδα πως θα μπορούσαμε να ακουστούμε κι εμείς… Οι άλλοι ήταν λίγο απόμακροι. Ήταν μεγάλοι συνθέτες, μεγάλοι ποιητές που είχαν πάρει και νόμπελ…
Ο Ρασούλης, ας πούμε, δεν ξέρω τι μπορεί να έχει σπουδάσει, όμως μας φαινόταν πολύ κοντινός. Γράφοντας τόσο ωραίους στίχους, μας έδωσε το θάρρος να προσπαθήσουμε να γράψουμε κι εμείς. Μας έδωσε το ερέθισμα, μας έδειξε την ευκολία.

-Πώς συνδυάζεις τη δημιουργική με τη βιοποριστική εργασία; Νοιώθεις κάποιες φορές να σε “βαραίνει” το πρακτορείο, να σε “πνίγει” το νησί, η δουλειά; Να μη σε αφήνει να δουλέψεις ένα τραγούδι όπως θα ήθελες;

Δεν νομίζω να με βαραίνει κάτι από όσα είπες. Εντάξει, επηρεάζει κάποια στιγμή που θα υπάρξουν οικονομικές δυσκολίες, προβλήματα… Αλλά, σε γενικές γραμμές, επειδή έχουμε βάλει τη ζωή μας σε μια τάξη σε σχέση με τα οικονομικά και επειδή οι ανάγκες μας δεν είναι και οι φοβερές -“να φτιάξουμε…, να κάνουμε…, ν' αγοράσουμε…”- δεν με επηρεάζει πάρα πολύ.

-Να μιλήσουμε λίγο για "δημόσιες σχέσεις"; Θέλω να πω: εσύ ζεις, εργάζεσαι στην επαρχία... Πώς έγιναν γνωστά τα τραγούδια σου έξω από το νησί; Δούλεψε κάποιο "κύκλωμα";

Μπα… Δεν ήτανε κύκλωμα… Απλά, ήτανε μια εποχή που το ελληνικό τραγούδι ψαχνόταν για κάτι καινούργιο. Υπήρξε ξαφνικό ενδιαφέρον για την επαρχία, για τα “μικρά” συγκροτήματα, για τραγουδοποιούς και στιχουργούς “μικρότερης εμβέλειας”, εννοώ: εκτός δισκογραφίας.

-Για ποια εποχή μιλάμε;

Γύρω στο 1985. Ήρθε στην Κω ο Νίκος Παπάζογλου για μια συναυλία, του δείξαμε τα τραγούδια και μέσα σε ένα χρόνο βγήκαν στη δισκογραφία.





-Μιλάμε για τις “Μικρές Περιπλανήσεις”; Αυτή ήταν και η πρώτη σου εμφάνιση στη δισκογραφία;

Ναι. Ήμασταν μια παρέα…

Η τύχη των τραγουδιών

-Μικρές Περιπλανήσεις...Γιατί μικρές; Δεν είχες ταξιδέψει αρκετά;

…(γέλια)… Δεν είχαμε κάνει μεγάλα ταξίδια… Έτσι… Μια χαρά το είπες τώρα… Δεν ήταν και μεγάλα τα ταξίδια μας την εποχή εκείνη. Ήμασταν και πιο μικροί και η επαρχία μας είχε απορροφήσει…
Ήτανε πιστεύω μια ιδιαίτερη εποχή για το ελληνικό τραγούδι στο οποίο μέχρι τότε δεν υπήρχαν τέτοια σχήματα. Κάποιοι άνθρωποι απόκτησαν ξαφνικά πρόσβαση στην δισκογραφία -κάτι που ήταν αδιανόητο μέχρι τότε γι αυτούς. Νομίζω ήμασταν εμείς –οι “Μικρές Περιπλανήσεις”- οι Χαΐνηδες, ο Θανάσης ο Παπακωνσταντίνου που σήμερα, βέβαια, είναι πολύ πιο πάνω.
Ο Θανάσης έγραψε τον πρώτο του δίσκο μετά από εμάς. Θυμάμαι, μετά την ηχογράφησή μας, ο Παπάζογλου έλεγε πως φεύγοντας από την Κω θα πήγαινε στη Λάρισα όπου ήταν ένα παιδί, που…

-Ήταν η εποχή που τριγυρνούσε ο Παπάζογλου με το “φορητό”…

Ναι. Ετοίμαζε τους “στρογγυλούς δίσκους”.

-“Βαριά ποτά, βαριά τσιγάρα”... Δεν σου κρύβω πως είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου ελληνικά τραγούδια... Να μιλήσουμε λίγο γι αυτό; Πώς έφτασε στο στόμα του Ζερβουδάκη, της Γλυκερίας;

Κι αυτό το τραγούδι είχε την ίδια τύχη. Είχε έρθει τότε να τραγουδήσει ο Δημήτρης Ζερβουδάκης εδώ στην Κω, στην Αντιμάχεια. Κάποια παιδιά που τον γνώριζαν –εγώ τον ήξερα μόνο από την τηλεόραση, από τους δίσκους του- μου είπαν να του δώσω μια κασέτα. Οφείλω να ομολογήσω πως ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που δεν είχε κόμπλεξ να με πάρει τηλέφωνο την επόμενη μέρα και να μου πει –το θυμάμαι ακόμα: «Ξέρεις κάτι; Αυτά τα τραγούδια που έχω στα χέρια μου είναι διαμάντια…»
Οι περισσότεροι από αυτούς που τους δίνεις τραγούδια είναι: «Ξέρεις… Καλό είναι, αλλά θέλει λίγο φτιάξιμο κλπ κλπ…» Ο Ζερβουδάκης, την επόμενη μέρα της συναυλίας του στην Κω με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: «Θα βάλω αυτό…». Τέλος πάντων, είναι δυο τραγούδια που υπάρχουν στο δίσκο του Ζερβουδάκη, στο “Κλείσε τα μάτια σου και κοίτα” του 1998.
Η Γλυκερία προέκυψε πολύ αργότερα. Ο παραγωγός της, ο Άγγελος Σφακιανάκης, σκέφτηκε, κάποια στιγμή, στον δίσκο που έκανε με καινούργια τραγούδια να βάλει και πέντε τραγούδια παλιά. Έβαλε κάτι του Παντελή Θαλασσινού, ένα του Μάλαμα και, για καλή μας τύχη, επέλεξε να τραγουδήσει αυτή η μεγάλη τραγουδίστρια το “Βαριά ποτα”…

-Και στο Fame Story; Το είχε τραγουδήσει τότε η Γλυκερία μαζί με τον Μίχα, νομίζω…Μου είχε κάνει εντύπωση τότε… Έδωσες τη συγκατάθεσή σου να ακουστεί;

…(γέλια)… Το Fame Story προέκυψε χωρίς τη δική μου συγκατάθεση. Κάποια στιγμή ο παραγωγός…Τώρα μπαίνουμε και σε άλλα χωράφια… Οι παραγωγοί μπορούν, βέβαια, να διαλέγουν κάποια ωραία τραγούδια για να βάλουν στο δίσκο κάποιου τραγουδιστή, αλλά από εκεί και πέρα είναι και οι δημόσιες σχέσεις που πρέπει να κάνουν για να προωθηθεί ο δίσκος, να πουλήσει, να βγάλουν τα λεφτά τους κλπ…
Κι έτσι, μια τέτοια κίνηση του παραγωγού έστειλε τη Γλυκερία στο Fame Story. Δεν ήθελα να παρέμβω – δεν μου ταίριαζε κιόλας… Από τη στιγμή που αυτή ήταν η επιλογή της Γλυκερίας γιατί να μπω εμπόδιο και να δημιουργήσω ένα σωρό προβλήματα; Όλο αυτό ήταν ένα σκηνοθετημένο πράγμα. Το θεώρησα ανούσιο… Κάτι που δεν άξιζε να ασχοληθώ…

-Η γνώμη σου για τα talent show όπως το Fame Story;

Νομίζω, πιο πολλά προβλήματα, ψυχολογικά, δημιουργούν στα παιδιά που πάνε… Αλλά εδώ θα πρέπει να πούμε και το άλλο: ναι μεν, είναι πράγματα που δεν βοηθούν τη μουσική, αλλά, από την άλλη, πρέπει να δούμε και τις ευθύνες κάποιων, ίσως και της ίδιας της πολιτείας, απέναντι σε αυτά τα πράγματα.
Ποιοι είναι οι άλλοι δρόμοι, οι οποίοι ανοίγονται αυτή τη στιγμή σε έναν άνθρωπο που θέλει να γίνει τραγουδιστής; Γιατί θέλει να γίνει τραγουδιστής; Μήπως όλα αυτά τα ιδιωτικά κανάλια, τα ΜΜΕ, έχουν πια σήμερα πιπιλίσει το μυαλό του νέου ανθρώπου και όλοι θέλουν να γίνουν τραγουδιστές;
Και έστω, κάποιοι αξίζουν να γίνουν. Ποιοι είναι οι άλλοι τρόποι;
Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή –το ξέρεις καλά, αφού συμμετέχεις στο σχήμα που έχουμε, το οποίο είναι ένα αξιοπρεπέστατο σχήμα- με ποιο τρόπο, από την επαρχία, μπορεί το σχήμα αυτό να δημοσιοποιήσει τα τραγούδια του; Να τα πάρει να τα ακούσει κι ένας έξω, στην Αθήνα π.χ… Πάρα πολύ δύσκολο… Είμαστε οχτώ άτομα… Θα πρέπει να πάμε στην Αθήνα, να πληρώσουμε εισιτήρια, ξενοδοχεία… Και σίγουρα δεν πρόκειται να έχουμε το κοινό που θα θέλαμε, από τη στιγμή που δεν έχουμε κάνει δισκογραφία… Ελάχιστοι θα έρθουν να μας ακούσουν…
Να, λοιπόν… Τα παιδιά στα talent show, ως ένα βαθμό έχουν κι αυτά την ευθύνη, αφού πάνε σε αυτά τα πράγματα. Όμως, νομίζω ότι έχουν κλείσει και οι δρόμοι οι άλλοι…

Ο στίχος πρέπει να γίνει κάποια στιγμή τραγούδι, να παίζεται σε μια παρέα





-Ας αλλάξουμε θέμα γιατί αυτό με τα talent show κλπ, σηκώνει πολλή συζήτηση… Εκτός από αυτούς που ήδη αναφέραμε, σε ποιους άλλους δίσκους υπάρχουν τραγούδια σου;

Στον δίσκο του Ζερβουδάκη “Πανσέληνη χώρα” υπάρχει άλλο ένα τραγούδι, “Τα μεγάλα μυστικά”…
Υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους δίσκους του Τάκη του Βούη κάποιοι στίχοι δικοί μου.
Στον τελευταίο δίσκο που κάνει τώρα ο Βούης με τον Μητσιά, τον Ζερβουδάκη, τον Θηβαίο, τον Κούτρα, υπάρχουν τρία τραγούδια με δικούς μου στίχους.

-Υπήρξαν κάποιες δύσκολες στιγμές στη σχέση σου με το χώρο του ελληνικού τραγουδιού; Σε έχει πικράνει κάτι;

Εγώ, ευχάριστα πράγματα έχω πάρει, γιατί οι απαιτήσεις μου από αυτόν το χώρο είναι λίγες. Δηλαδή, έχω μια συναίσθηση ότι δεν είμαι ένας συνθέτης, δεν έχω σπουδάσει μουσική κλπ… Απλά, κάποια στιχάκια γράφω. Κάποιες στιγμές έρχονται και κάποιες μελωδίες στο νου… Τις βάζω εκεί και αν είναι κάτι καλό το κρατάω. Aν δεν είναι, το πετάω… Οι απαιτήσεις μου, δηλαδή, δεν είναι τόσο μεγάλες ώστε πηγαίνοντας κάπου να πικραθώ επειδή, ας πούμε, δεν μπορώ να κάνω δισκογραφία από μόνος μου. Ξέρω που βρίσκομαι…

-Μια ερώτηση που ίσως την έχεις ακούσει χιλιάδες φορές: γράφεις πρώτα στίχους και μετά μουσική ή το αντίθετο;

Οι ανησυχίες μου είναι γύρω από το στίχο. Οι μελωδίες προέκυψαν πολύ αργότερα, μετά από το φευγιό από τις “Μικρές Περιπλανήσεις”.

-Εννοείς την αποχώρησή σου από το συγκρότημα;

Ναι… Υπήρχαν κάποιοι στίχοι, τότε… Ήταν λίγο δύσκολο να βρω, εδώ στην επαρχία, ανθρώπους να τους μελοποιήσουν… Έλειπες κι εσύ, τότε… (γέλια)… Κάποια στιγμή, λοιπόν, μου φάνηκε σαν ανάγκη. Κάποια πράγματα έπρεπε να πάρουν τον δρόμο τους, αυτόν που είχα μάθει από πριν:
Ο στίχος, να γίνει κάποια στιγμή τραγούδι, να παίζεται σε μια παρέα…

Tην τύχη πρέπει να την πιάνεις όταν έρχεται

-Έχεις μάθει λαούτο και μπαγλαμά. Αυτό σε βοηθάει; Σκέφτεσαι καθόλου την ενορχήστρωση όσο γράφεις;

Όχι, αυτή την αφήνω σε σένα… (γέλια)… Έχω μια άποψη για το πώς θα είναι το τραγούδι τελικά. Από εκεί και πέρα, όμως, είναι λίγο δύσκολο γιατί εγώ δεν έχω σπουδάσει μουσική… Το ξέρεις κι εσύ πολύ καλά πως την εποχή που ήθελα να σπουδάσω μουσική, εδώ στην Κω δεν υπήρχε δάσκαλος…

-Έχεις σπουδάσει κάτι άλλο;

Ηλεκτρονικός… Ήταν μια καλή εποχή… Να, είναι αυτό που λέγαμε με τον Διονύση (dorios), πριν ξεκινήσει η συνέντευξη, πως την τύχη πρέπει να την πιάνεις όταν έρχεται.
Είχα την τύχη να είμαι στην Αθήνα από το 1978 μέχρι το 1981, μια “χρυσή” εποχή, κατά τη γνώμη μου, για το ελληνικό τραγούδι. Όμως τότε, κάπου νοιώθαμε επαρχιώτες. Δεν είχα τη δύναμη, το “θράσος” να πάω σε κάποιον συνθέτη, να του δώσω κάποιο στιχάκι…

-Πώς βλέπεις το ελληνικό τραγούδι σήμερα;

Τώρα, εδώ δεν μπορώ να απαντήσω σαν ειδήμονας. Υπάρχουν ίσως κάποιοι γνώστες που θα μπορούσαν να απαντήσουν καλύτερα σ αυτό…
Εγώ βλέπω ότι γενικά η χώρα μας, στο θέμα της Τέχνης, βρίσκεται σε μια παρακμή. Δεν υπάρχουν οράματα, δεν υπάρχουν νέες ιδέες, δεν υπάρχουν καινούργια πράγματα και γύρω από τη μουσική. Το σίγουρο είναι πως έχουμε κατακλυσθεί από τη ξένη μουσική η οποία έχει τις δυνατότητες να πάει παντού και τα δικά μας είναι λίγο μπερδεμένα.
Υπάρχουν ακόμα οι μεγάλοι συνθέτες, οι οποίοι τώρα πια δεν γράφουν και πολλά πράγματα… Καινούργιοι μεγάλοι συνθέτες δεν βγαίνουν… Έχουν μείνει οι τραγουδοποιοί οι οποίοι έκαναν σοβαρή δουλειά, αλλά κι αυτοί, σιγά-σιγά, αρχίζουν να στερεύουν…
Δεν ξέρω τι να πω… Έχει στερέψει η εποχή μας από ιδέες; Δυστυχώς, τα πράγματα που τραγουδάει το ελληνικό τραγούδι μέχρι σήμερα, είναι εδώ και μια εικοσαετία τα ίδια…

Οι τραγουδιστές σήμερα έμειναν μόνοι τους

- Από τους σημερινούς δημιουργούς, δεν ξεχωρίζουν, δηλαδή, κάποιοι;

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου έχει δώσει αρκετά καινούργια πράγματα στα ελληνικά δρώμενα. Κυρίως με τους στίχους του.
Τώρα, δεν μπορώ να ξέρω τις δυνατότητές του, μέχρι πού μπορεί να φτάσει, αν είναι ένας συνθέτης που θα μπορούσαμε να περιμένουμε πολλά…





-Άκουσες τον τελευταίο του δίσκο;

Τον άκουσα. Βέβαια, δεν ήταν από τους καλύτερούς μου. Είναι κάπως “πειραματικός”, με τη δουλειά στον υπολογιστή κλπ… Εγώ περισσότερο πιστεύω στην έμπνευση παρά στο “στήσιμο” μιας δουλειάς…
Ένας άλλος που έχει δώσει πάρα πολλά πράγματα είναι ο Σωκράτης Μάλαμας και βέβαια υπάρχει ακόμα ο Θεοδωράκης που πρόσφατα κυκλοφόρησε η νέα του δουλειά…

-Τραγουδιστές;

Από “τραγουδιστές”, πια, η Ελλάδα είναι γεμάτη… (γέλια)… Οι τραγουδιστές όμως σήμερα έμειναν μόνοι τους. Δεν υπάρχουν οι συνθέτες και οι ποιητές που ήταν δίπλα τους και μαζί με το τραγούδισμα, τους προέτρεπαν να ψάξουν λίγο τον στίχο, να τον φιλοσοφήσουν. Οι “τραγουδιστές” σήμερα είναι πάρα πολλοί και πάρα πολλοί από αυτούς έχουν πάρα πολύ καλές φωνές. Αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα. Και ο Καραφώτης έχει πάρα πολύ καλή φωνή. Δεν νομίζω όμως ότι μπορεί να θεωρηθεί τραγουδιστής.

-Ξέρω πολύ καλά πως είσαι αρκετά “μέσα” στα πράγματα. Έχεις επαφές με ανθρώπους όπως ο Παπάζογλου, ο Ξυδάκης –οι δυο πρώτοι που μου έρχονται στο μυαλό. Το καλοκαίρι, ας πούμε, σε είχαν “επιτάξει” –εσένα και τη μπέμπα (BMW)- ο Ανδρέου μαζί με τη Τσαλιγοπούλου και τον Καραντίνη. (γέλια) Μίλα μας λίγο για αυτές σου τις γνωριμίες. Επηρεάζουν τον τρόπο που γράφεις;

Η δουλειά ορισμένων ανθρώπων, είτε το θέλουμε είτε όχι, έχει επηρεάσει πολλούς και σίγουρα κι εμένα. Ο Νίκος Ξυδάκης είναι ένας από τους αγαπημένους μου συνθέτες. Ο τρόπος που γράφει, οι στίχοι, οι λέξεις από τα ποιήματα που παίρνει να μελοποιήσει ... Ο Ξυδάκης είναι ένας άνθρωπος που τον γνωρίσαμε –τον γνώρισες κι εσύ- και που έτσι όπως ήρθε εδώ στην Κω, ήταν μάλλον ο μοναδικός που δεν απομυθοποιήθηκε. Μείναμε πιο γοητευμένοι από τον μύθο του. Περισσότερο από όσο τον ξέραμε από τη δισκογραφία.
Κάποιοι άλλοι, έρχονται, γνωριζόμαστε και ο μύθος τους καμιά φορά ραγίζει… Αλλά, αυτοί είναι άνθρωποι που γνωριστήκαμε μέσα από τα τραγούδια. Δεν μπορώ να μιλήσω γι αυτούς. Μόνο για τις δουλειές τους μπορώ να μιλήσω, σαν ακροατής, όχι σαν “συνάδελφος”.

-Μίλησέ μας λίγο για τα πράγματα που κάνεις τώρα. Από όσο ξέρω υπάρχουν κάποια τραγούδια έτοιμα, ενορχηστρωμένα και δοκιμασμένα στον κόσμο εδώ στην Κω. Κάνεις κάτι με αυτά; Θα τα προωθήσεις κάπως;

Ξέρεις πολύ καλά, αφού συμμετέχεις κι εσύ, πως εδώ και τρία χρόνια έχουμε φτιάξει, με κάποια παιδιά, τους “Ονειροποιούς”. Τα τραγούδια, όπως είπες, είναι δοκιμασμένα. Έχουν ήδη ένα καλό ακροατήριο που μεγαλώνει όσο κάνουμε συναυλίες εδώ στην Κω. Υπάρχει πολύ υλικό, αρκετά καλό. Θα μπορούσε να γίνει μια επιλογή και να βγει ένα cd. Και όπως είπαμε, ψαχνόμαστε αν μπορεί να γίνει κάτι να ακουστούν αυτά τα τραγούδια κι έξω από την Κω… Νομίζω πως το αξίζουν…

Παρατήρηση ψυχής

-Γράφεις μόνο για τους “Ονειροποιούς”, τώρα;

Όχι. Εγώ γράφω γενικά …(γέλια)…





-Γιατί γράφεις τραγούδια; Για ποιους; Για ποιο λόγο; Ή, αν θέλεις: τι είναι “έμπνευση”; Είναι απαραίτητες κάποιες συνθήκες γι αυτή;

Πρέπει να βγαίνει αβίαστα. Ξαφνικά, κάτι είδες, κάτι παρατήρησες. Δεν πρέπει να αφήνουμε τίποτα να περνάει από δίπλα μας.
Είναι, περισσότερο, παρατήρηση ψυχής.
Δεν μπορεί κάποιος συνθέτης να μην αφουγκραστεί, ας πούμε, τον ήχο του αέρα και να γράφει για τους ήχους που ακούει μόνο στο δωμάτιό του. Δεν μπορεί κάποιος στιχουργός να μην αφουγκράζεται τις ανθρώπινες σχέσεις, να μη νοιώθει αυτό που γίνεται δίπλα του.
Έχουμε την υποχρέωση να είμαστε οι παρηγορητές των απαρηγόρητων.
Ο στίχος είναι πιο δύσκολος από ένα ποίημα. Ό,τι πρέπει να πει, πρέπει να το πει σε δυο κουπλέ κι ένα ρεφρέν. Η απαραίτητη συνθήκη είναι να βρίσκεσαι εκεί, μαζί με τον κόσμο και όχι κλεισμένος σε κάποιο δωμάτιο να γράφεις για τον εαυτό σου.
Γι αυτό θεωρώ τα τραγούδια μου “λαϊκά”, με την έννοια ότι μιλάνε για αυτά που αντιμετωπίζουμε κάθε μέρα, αλλά και επειδή μπορεί να τα ακούσει, να τα τραγουδήσει ο κόσμος δίχως να χρειαστεί να ψάξει κάτι παραπάνω…

Στο MusicHeaven ακούμε τη φωνή κάποιων ανθρώπων που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να ακουστεί πουθενά

Dorios: Πώς να ξεκινήσει κάποιος νέος σήμερα να γράφει; Υπάρχουν κάποια πρότυπα;

“Πρότυπα” δεν νομίζω πως είναι η κατάλληλη λέξη. Πρέπει –τώρα λέω “πρέπει”… (γέλια)… Νομίζω ότι χρειάζεται πάρα πολύ διάβασμα. Να γράφεις, αλλά να ανατρέχεις και σε αυτούς που έγραψαν ιστορία, είτε στην ελληνική μουσική, είτε στη ξένη. Και στους ποιητές. Η ελληνική γλώσσα όντως έχει μεγάλο πλούτο και οι ποιητές είναι αυτοί που μας τον γνωρίζουν. Επίσης, χρειάζεται η αναδρομή στο παρελθόν, αλλά να βλέπουμε μπροστά μας, το μέλλον και το παρόν.

-Γνωρίζεις το MusicHeaven; Σκέφτηκες ποτέ να γραφτείς μέλος;

Το γνωρίζω εξ αιτίας σου… (γέλια)… Δεν έχω και πολύ καλές επαφές με το inernet εγώ… Η σύζυγός μου ασχολείται αρκετά με αυτό… Και το γνώρισα από σένα.
Μετά από όσα κατάλαβα -για το τι μπορεί να παρουσιάσει αυτή η ιστοσελίδα- σίγουρα θα γραφτώ μέλος.
Το πιο σημαντικό είναι που στο MusicHeaven ακούμε τη φωνή κάποιων ανθρώπων που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να ακουστεί πουθενά.
Υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα που πρέπει να ακουστεί η φωνή τους. Έχουν κάτι να μας πουν.

-Έχεις κάτι, μια μελωδία, ένα στίχο που να ήθελες να αφιερώσεις στα μέλη του MusicHeaven;

Κάτι που έχει να κάνει με αυτό που λέγαμε με τον Διονύση, πριν ξεκινήσει η συνέντευξη…