ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - Δημήτρης Λάμπος: Ένας νέος τραγουδοποιός με πολιτικό στίχο

Ο Δημήτρης Λάμπος είναι ένας νέος τραγουδοποιός που έχει ήδη κυκλοφορήσει δύο δίσκους, ετοιμάζοντας τώρα τον τρίτο του δίσκο. Οι βασικές του σπουδές ωστόσο πραγματοποιήθηκαν στα Διεθνή Οικονομικά στο πανεπιστήμιο του Essex στην Αγγλία. Επιστρέφοντας πίσω δραστηριοποιήθηκε με τη δημοσιογραφία, όπως και με το αντικείμενο των σπουδών του ως οικονομολόγος, αρθρογραφώντας επιπλέον σε επιστημονικά περιοδικά για θέματα σχετικά με την ανάπτυξη της οικονομίας, την προστασία του περιβάλλοντος, τη φτώχεια και την ανισότητα, ακόμα, σε μεταβατικές οικονομίες, όπως είναι τα «Monthly Review», «Πολίτες», «Οικονομικά Χρονικά» κ.ά. Ευαισθητοποιημένος στα θέματα κοινωνίας και οικονομίας, το Δεκέμβριο του 2011 συμμετείχε ως καλεσμένος ομιλητής στη συνάντηση που οργάνωσε στο Αμβούργο το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ για την κρίση στην Ελλάδα και για τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κινήματα. Όντας πολύπλευρη προσωπικότητα, ο Δημήτρης δεν έχει μείνει αδιάφορος ούτε απέναντι στη γραφή, όπου και εκεί επιδόθηκε με επιτυχία. Αφορμή μάλιστα αυτού του κοινού μας ενδιαφέροντος γνωριστήκαμε όταν έκανε ως φοιτητής ακόμα με ομάδα συνεργατών του την πρώτη του προσπάθεια και ως εκδότης, εκτός από συντάκτης, του λογοτεχνικού περιοδικού «O Καθρέφτης», που κυκλοφόρησε την περίοδο 1998-2000. Στη συνέχεια, το 2008 εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Η ιστορία ενός μισάνθρωπου από το «Παρασκήνιο». Πρόκειται για ένα ποίημα 2400 στίχων, χωρισμένο σε κεφάλαια, που στο θεματικό πυρήνα του συγκεντρώνει έντονα κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς. Το 2012 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Karl Heinz Roth Η Ελλάδα και η κρίση – Τι έγινε και τι μπορεί να γίνει, σε μετάφραση δική του, από τις εκδόσεις Νησίδες. Υπό έκδοση, τέλος, βρίσκεται και το δεύτερο βιβλίο του, μία συλλογή διηγημάτων.

Ένα χαρακτηριστικό μότο του Δημήτρη είναι ότι «Τα τραγούδια δεν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Μπορούν όμως να μας θυμίσουν ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει». Ο Δημήτρης παραμένει αισιόδοξος κάτι από μόνο του δύσκολο στις μέρες μας, αλλά φαντάζομαι ότι ένας δημιουργός που δραστηριοποιείται τόσο στο χώρο της μουσικής όσο και στο χώρο της γραφής παρατηρεί τα κακώς κείμενα, αλλά δε στέκεται σε αυτά με τρόπο στεγανό και κλειστοφοβικό. Κάνει αντίθετα ένα άνοιγμα με την έκθεσή του στο κοινό μεταφέροντας μηνύματα και προσπαθώντας με αυτά να επισημάνει άμεσα ή έμμεσα έναν άλλον τρόπο σκέψης και προσέγγισης των καταστάσεων μέσα από το προσωπικό του φίλτρο. Ο Δημήτρης είναι ένας αυτοδίδακτος τραγουδοποιός που γράφει τη μουσική και τους στίχους στα τραγούδια του και τα ερμηνεύει, ενώ επιδιώκει τη δημιουργική ζύμωση με άλλους καλλιτέχνες μέσα από συνεργασίες. Αυτό τον κρατάει σε εγρήγορση, καθώς συνεχώς διευρύνει τους ορίζοντές του δοκιμάζοντας νέα πράγματα και παραμένοντας ευέλικτα διαδραστικός με νέα ερεθίσματα. Φαίνεται,  άλλωστε, στην ποικιλία ύφους που χαρακτηρίζει τους δίσκους του, όσο και στον πειραματισμό του σε κάθε νέα του δουλειά. Τα τραγούδια του δε γράφονται για να γραφτούν, το καθένα κρύβει και από μία ιστορία, την αφήγηση της οποίας μπορεί κανείς να ακούσει από τον ίδιο στα live μέσα από μία ενδιαφέρουσα και επικοινωνιακή σκηνική παρουσία.

Μετά από δεκαπέντε χρόνια γνωριμίας έχω πολλά να θυμηθώ. Όχι μόνο από τραγούδια, συζητήσεις και όνειρα που άλλα πραγματοποιήθηκαν και άλλα που περιμένουν το πλήρωμα του χρόνου για να βγουν στο φως, αλλά και από στιγμές. Εκείνες τις στιγμές όπου με καφέ και τσιγάρο, σε μεγάλους περιπάτους του νου ή σε βραδιές ομηρικές, όταν τα όνειρα μπολιάζονταν και εμείς φανταζόμασταν το μέλλον, μεθοδεύαμε τα βήματα για την πραγματοποίησή τους. Πολύ απείχε τότε η διαδικασία από την έννοια της χίμαιρας ή της ουτοπίας. Υπήρχε πάντα η ανασφάλεια της αβεβαιότητας, αλλά και η σιγουριά ότι θα πιάναμε στα χέρια μας την πέτρα να τη στύψουμε, για να αποστάξουμε ζουμί, ακόμα και από εκεί. Αποτελεί υγιή επιθυμία κάθε νέου ανθρώπου, νομίζω, αυτή η επιδίωξη, της όποιας γενιάς ή θα έπρεπε να αποτελεί. Εκείνη την εποχή περιμέναμε ότι κάτι θα συμβεί, όντας ξένοιαστοι ακόμα. Ελπίζω να μην πέρασε ανεπιστρεπτί. Η αφελής αθωότητα που δεν έχει συνείδηση της υπόστασής της και ανύποπτα κάποια στιγμή πληγώνεται. Δύσκολες εποχές για ονειροπόλους. Ίσως, πλέον, να υπάρχει μία αδιόρατη μελαγχολία στο βλέμμα δεδομένων των συνθηκών, κοινών για όλους, σαν να στραπατσαριστήκαμε στο στεγνοκαθαριστήριο και να συρρικνώθηκε ο αυθορμητισμός τρομαγμένος από πολλαπλά σκοτσέζικα ντουζ-σοκ κρύου ζέστης, όπως «μπαίνουν» τα ρούχα με τους λάθος χειρισμούς στο πλύσιμο. Πώς θα αποδειχτεί, όμως, σε τι πιο πολύ πιστεύουμε χωρίς δοκιμασία; Η πίστη στον εαυτό μας, σε όσα κάνουμε… Ας παραμείνουμε αισιόδοξοι, όπως και ο Δημήτρης.

Ο Δημήτρης, λοιπόν, μου δίνει ελπίδα με την προσπάθειά του ότι κάτι γίνεται, κάτι ακόμα μπορεί να συμβεί. Κάθε βήμα είναι σαν μία νέα μέρα που μόλις αρχίζει και δεν ξέρει κανείς πριν ακόμα τελειώσει τι κρύβει στο μεδούλι της, περιμένοντας από το σπόρο που θα αφήσει στην καρδιά και στο νου να ξεμυτίσει νέος ανθός, η νέα ιδέα μίας μελλοντικής γέννας. Το μέλλον είναι τώρα, η κάθε στιγμή που ζούμε, και όσο πιο έντονα, δημιουργικά, παραγωγικά, ελπιδοφόρα και συνειδητά τη ζούμε αποτελεί μία μορφή αντίστασης στην ύπνωση και την παραίτηση. Τα γράφω αυτά ορμώμενη από την έννοια του «πολιτικού στίχου» στο πλαίσιο του οποίου κινείται ο συγκεκριμένος τραγουδοποιός με ένα δικό του προσωπικό τρόπο, σε πείσμα όσων θέλουν τις νέες γενιές «χαμένες» και χάρη της ανάσας που προσφέρει η κάθε προσπάθεια ενός νέου ανθρώπου να σταθεί στα πόδια του, να ξεχωρίσει με τις δικές του δυνάμεις, εμπνέοντας και άλλους κατά το δυνατόν προς αυτή την κατεύθυνση. Γι’ αυτό χαίρομαι πολύ για το Δημήτρη και για ό,τι κάθε φορά καταφέρνει με πολύ κόπο. Έτσι, νιώθω επιπλέον ικανοποίηση όταν βρίσκουμε ξανά τους συνδετικούς κρίκους με νοητά μονοπάτια που δεν είναι σε καμία περίπτωση από καιρό χαμένα, πιάνοντας και πάλι το νήμα, σαν να μην πέρασε μια μέρα…

 

Ιουλία Λυμπεροπούλου: «Ας μιλήσουμε πρώτα για τις δισκογραφικές σου δουλειές, που είναι πλέον δύο. Η πρώτη με τίτλο “Μη σε φοβίσει η αγέλη” (LYRA, 2010) και η δεύτερη “Lampoons, songs and laments for the 21st century” (Λίβελοι, τραγούδια και θρήνοι για τον 21ο αιώνα), που κυκλοφόρησε από το “Μετρονόμο” το 2012. Για την έναρξη των ηχογραφήσεων του δεύτερου δίσκου, μάλιστα, έφτασες έως την Μοντάνα των ΗΠΑ το 2011, μετά από πρόσκληση της αμερικανίδας τραγουδίστριας Jessica Kilroy».

Δημήτρης Λάμπος: «Ο πρώτος δίσκος πήρε αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Την επιμέλεια παραγωγής και την ενορχήστρωση την έκανε ο Στάθης Δρογώσης και συμμετείχαν αρκετοί καλλιτέχνες, όπως η Stefanie Voisin, η Jessica Kilroy, ο Δημήτρης Παναγόπουλος, ο Βαγγέλης Μαρκαντώνης, οι Love choir, ο Μανώλης Φάμελλος κ.ά. Ο δεύτερος δίσκος προέκυψε μέσα από τη συνεργασία μου στις κοινές μας συναυλίες με τη Jessica Kilroy και τον Kier Atherton. Ξεκίνησε σαν ένα side project και τελικά κατέληξε να γίνει ένας δικός μου δίσκος με αγγλικό στίχο. Συμμετέχει επίσης η Jennifer Beecher, μία Γερμανίδα τραγουδίστρια, με την οποία γνωριστήκαμε πρόσφατα. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από αυτή την προσπάθεια. Ανέλαβα προσωπικά την επιμέλεια παραγωγής και την ενορχήστρωση και υφολογικά ο δίσκος προσεγγίζει πολύ ό,τι εξαρχής φανταζόμουν. Παράλληλα, η συνεργασία με το Νίκο Χαλβατζή ήταν καταλυτική. Είναι από τους πιο σημαντικούς τραγουδοποιούς της γενιάς μας και ο δίσκος δε θα ήταν ο ίδιος χωρίς αυτόν, για την ακρίβεια, δε θα είχε γίνει σίγουρα τόσο σύνθετος χωρίς τη δική του δουλειά και τις θυσίες».

 

Νίκος Χαλβατζής

«Μου έκανε εντύπωση που το εξώφυλλο του δεύτερου δίσκου θυμίζει διπλωμένο πακέτο τύπου “προσοχή εύθραυστο”. Τι το τόσο εύθραυστο κλείνουν οι στίχοι και η μουσική του;»

«Για το σχεδιασμό του εξώφυλλου και του ένθετου συνεργάστηκα με έναν πολύ καλό φίλο, το Νικόλα Γκόγκο, ο οποίος εκτός από γραφίστας και εικαστικός είναι και ο ίδιος τραγουδοποιός και εξαιρετικός ποιητής. Νομίζω ότι του δόθηκε η αίσθηση από την τελική ακρόαση των τραγουδιών ότι, αν μη τι άλλο, αυτά τα τραγούδια κουβαλάνε ειλικρίνεια σε αντίθεση με την εμπορευματοποίηση που επικρατεί και στη μουσική πλέον. Μάλλον γι’ αυτό επέλεξε θεματολογία στην εικαστική έκφραση που παραπέμπει σε κάτι που έρχεται σαν γράμμα από άλλη εποχή και χρήζει προσοχής».

  

Εξώφυλλο του δεύτερο δίσκου με τίτλο «Lampoons, songs and laments for the 21st century».

«Οι στίχοι σου είτε είναι σε ελληνικό είτε σε αγγλικό στίχο έχουν διάχυτη την ατμόσφαιρα του πολιτικού τραγουδιού. Θα χαρακτήριζες έτσι τα τραγούδια σου ή έστω κάποια από αυτά;»

«Ναι, είναι νομίζω προφανές και στους δύο δίσκους. Στο επόμενο άλμπουμ που θα ξεκινήσω να ηχογραφώ φέτος, αυτό γίνεται πλέον σαφές. Θα είναι ένας καθαρά πολιτικός δίσκος, με ελληνικό στίχο, που δε θα επιδέχεται παρερμηνείες».

«Μίλησέ μας πιο ειδικά για την “Εξέγερση του Δεκέμβρη”, ένα τραγούδι που γράφτηκε για τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο το 2008. Πες μας και τι ανταπόκριση βρήκε από τον κόσμο και τότε αλλά και σήμερα».

«Το συγκεκριμένο τραγούδι γράφτηκε μετά από μια διαδήλωση, μια εβδομάδα μετά τη δολοφονία του παιδιού. Ένιωσα έντονη την ανάγκη να μιλήσω για όσα ζήσαμε τότε όσοι συμμετείχαμε ενεργά στην εξέγερση. Το τραγούδι διαδόθηκε γρήγορα στο διαδίκτυο, φαίνεται ότι εξέφρασε αρκετό κόσμο και το αγκάλιασαν. Θα το συμπεριλάβω και στο νέο δίσκο, με ένα απόσπασμα από την πρώτη φορά που το τραγούδησα στη συναυλία διαμαρτυρίας στο Πεδίον του Άρεως το Δεκέμβρη του 2008».

«Η εξέγερση του Δεκέμβρη».

 

«Πιστεύεις ότι το πολιτικό τραγούδι είναι σήμερα αναγκαίο; Εντοπίζεις εσύ ένα είδος επαναπροσδιορισμού του;»

«Νομίζω ότι ποτέ δεν έπαψε να είναι αναγκαίος ο ουσιαστικός πολιτικός λόγος, και πως θα μπορούσε άλλωστε; Ακόμα και στις εποχές των, υποτίθεται, παχιών αγελάδων τη δεκαετία του ’90, πραγματική δημοκρατία δεν υπήρχε. Ειδικά σήμερα, όμως, λόγω της ραγδαίας πτώσης του βιοτικού επιπέδου, υπάρχει περισσότερη μαγιά για πολιτικό τραγούδι. Από κει και πέρα βέβαια έρχεται το ζήτημα του τι είναι πραγματικά πολιτικό τραγούδι. Βλέπεις σήμερα πολλούς καλλιτέχνες που μέχρι χτες δε διακινδύνευαν τη φήμη τους γράφοντας πολιτικούς στίχους να «παίζουν» τους Ντίλαν γράφοντας μερικούς στίχους, υποτίθεται, πολιτικούς για την εποχή. Προσωπικά, αυτό με προσβάλλει. Άνθρωποι που έφαγαν με το κουτάλι από τις εταιρείες τόσα χρόνια… Τέλος πάντων, νομίζω το νέο άλμπουμ απαντάει στο τι άλλο θα μπορούσε να είναι τελικά το πραγματικά πολιτικό τραγούδι που παίρνει θέση για τα πράγματα με σαφήνεια. Γι’ αυτό, και παρά τις αντιξοότητες, κάνω μεγάλη προσπάθεια να βγει όσο το δυνατόν συντομότερα».

«Ποιες είναι γενικότερα οι μουσικές σου επιρροές;»

«Με επηρέασαν συνθέτες και τραγουδοποιοί, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Νικόλας Άσιμος, ο Δημήτρης Παναγόπουλος, ο Παύλος Σιδηρόπουλος και ο Γιάννης Αγγελάκας. Ειδικότερα, στον πρώτο δίσκο και σε ένα βαθμό και στο δεύτερο είναι εμφανές ότι υπάρχει μία ποικιλία μουσικών επιρροών και τα τραγούδια δεν έχουν ομοιομορφία. Μία θετική κριτική που πήρα για τον πρώτο δίσκο ήταν ότι κάθε τραγούδι έχει άλλο ύφος. Έχω επηρεαστεί κυρίως από τη Folk Rock μουσική των δεκαετιών του ’60 και του ’70 αλλά και της σύγχρονης σε κάποιο βαθμό. Αγαπώ πολύ και τα Blues και τη Soul, κάτι που φαίνεται περισσότερο στο δεύτερο δίσκο».

Το τραγούδι «Tangerine» από το δεύτερο δίσκο «Lampoons, songs and laments for the 21st century».

 

 «Έκανες πολλές συνεργασίες με γνωστούς καλλιτέχνες».

«Ναι, έχω παίξει με αρκετούς περισσότερο ή λιγότερο γνωστούς. Είναι γενικά κάτι που μου αρέσει αυτό, να συνεργάζομαι με άλλους καλλιτέχνες. Ειδικά σε ένα δίσκο που είναι μία δημιουργική διαδικασία και προσφέρεται η δυνατότητα να διαμορφώσεις αυτό που κάνεις».

«Έχεις καταλήξει σε κάποιο σχήμα με σταθερούς συνεργάτες; Ποιοι είναι οι “Απόγονοι”;»

«Υπάρχουν κάποιοι μουσικοί με τους οποίους συνεργαζόμαστε εδώ και δύο χρόνια περίπου. Για πρώτη φορά έφτιαξα σχήμα και είναι πολύ κοντά σε ό,τι ονειρευόμουν για ένα σχήμα συναυλιών. Είχα την τύχη να γνωρίσω έναν ιδιαίτερα ταλαντούχο πολυμουσικό, τον Κώστα Στεφόπουλο, με τον οποίο συνεργαστήκαμε πολύ στενά και στη δημιουργία του δεύτερου δίσκου. Έχει παίξει σχεδόν όλα τα κρουστά και τα πνευστά. Στα live συνεργαζόμαστε και με το Σταύρο Παργινό, έναν από τους καλύτερους τσελίστες στην Ελλάδα σήμερα, ο οποίος επίσης έπαιξε στο δίσκο. Βλέπω τελικά διαφορετική ανταπόκριση από τον κόσμο στα live. Έχουμε ξεφύγει από το να παρουσιάζουμε απλώς τα τραγούδια των δίσκων. Λειτουργούμε πιο αυτόνομα. Ξεκινά μία δημιουργική διαδικασία μέσα στο σχήμα, κατευθυνόμαστε προς τη δημιουργία ενός ήχου, που ήταν όπως το ονειρευόμουν. Ήθελα ένα ακουστικό σχήμα».

Το τραγούδι «Λήθη» από τον πρώτο δίσκο «Μη σε φοβίσει η αγέλη», τραγουδούν Δημήτρης Παναγόπουλος και Δημήτρης Λάμπος:

 

«Πόσο εύκολο είναι σήμερα δεδομένης της κατάστασης για ένα μικρό σχήμα να επιβιώσει;»

«Αν εννοείς οικονομικά, είναι αδύνατο. Δημιουργικά, τώρα, νομίζω ότι σήμερα έχεις πολύ περισσότερα ερεθίσματα να δημιουργήσεις και σαν σύνολο πλέον».

«Το κοινό ανταποκρίνεται στο κάλεσμά σας;»

«Από τη μία έχει ο κόσμος βαρεθεί την επανάληψη των ίδιων ακουσμάτων, από την άλλη δεν υπάρχει όρεξη και χρόνος για να αναζητήσει νέα καλλιτεχνικά πράγματα. Προσωπικά, πίστευα πάντα ότι οι καλλιτέχνες με άποψη οφείλουμε να εκφραζόμαστε και πολιτικά μέσα από την τέχνη μας. Η τέχνη έχει να παίξει ένα ρόλο, εκφράζει και θα έπρεπε να εκφράζει την εποχή της. Μπορεί τις προηγούμενες δεκαετίες μέσα στην πλασματική ευδαιμονία που ζούσαμε να είχε καταφέρει το σύστημα να πνίξει τις πολιτικοποιημένες φωνές, σήμερα, όμως, δεν μπορεί να το κάνει αυτό και σε κάποιο βαθμό δεν έχει λόγο να το κάνει όσο ακόμα ελέγχει τις διόδους προώθησης της τέχνης».

«Τι πιθανότητες έχει σήμερα ένας νέος μουσικός στην Ελλάδα να ξεχωρίσει; Κάποιος, δηλαδή, που μόλις ξεκινάει».

«Είναι πιο δύσκολα από ό,τι ήταν παλιότερα. Και λόγω της κρίσης και κυρίως λόγω της κατάρρευσης της δισκογραφίας. Από την άλλη, βέβαια, όποιος θέλει να δημιουργήσει δημιουργεί, χωρίς να νοιάζεται για την πλαστή αναγνωρισιμότητα μέσα από τα ΜΜΕ».

 

Εξώφυλλο του πρώτου δίσκου με τίτλο «Μη σε φοβίσει η αγέλη».

«Πόσο συμβάλλει το διαδίκτυο σε αυτό;»

«Άνθρωποι που άλλοτε δε θα είχαν καμία ελπίδα να βγάλουν δίσκο έχουν τη δυνατότητα να τον ηχογραφήσουν μόνοι τους και να τον διαθέσουν διαδικτυακά. Αυτό δίνει αφενός μία ελευθερία. Το αρνητικό είναι ότι δημιουργείται μία πληθώρα νέων καλλιτεχνών χωρίς να υπάρχει τρόπος να ξεδιαλέξει ο ακροατής τι τον ενδιαφέρει. Και, παρόλο που θεωρητικά μπορείς σήμερα να βρεις τα πάντα, τελικά χάνεσαι μέσα σε αυτή την ποικιλία. Θέλει πολύ ψάξιμο για να βρεις κάτι πραγματικά ενδιαφέρον. Συμβαίνει, όμως, μέσα από συγκεκριμένους διαδικτυακούς χώρους, όπως ήταν το Myspace παλιότερα ή το Sound Cloud σήμερα, ψάχνοντας να βρίσκεις διαμάντια, που έως τώρα δε θα τα έβρισκες από τα επίσημα μέσα και την επίσημη δισκογραφία. Νομίζω ότι ο κόσμος θα αρχίσει σιγά σιγά να αναζητά την τέχνη στην ελευθερία που παρέχει το διαδίκτυο, και εκτός δηλαδή των επίσημων “καναλιών”».

«Υπάρχουν αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες που αναδεικνύουν τέτοιες προσπάθειες ή λόγω της κρίσης αναγκαστικά αυξάνεται ο ανταγωνισμός;»

«Ανταγωνισμός και κλίκες υπήρχαν πάντα. Όσο εισχωρείς πιο βαθιά στη δισκογραφία βλέπεις ότι όλα λειτουργούν καθαρά στο επίπεδο του εμπορικού deal σε έναν τέτοιο βαθμό, που σαν ακροατής, όσο ψαγμένος και να είσαι, δεν μπορείς να τον φανταστείς. Στο εξωτερικό δεν ξέρω πώς λειτουργεί. Έχω την αίσθηση ότι είναι λίγο πιο υγιής η κατάσταση, ίσως γιατί είναι πολύ μεγαλύτερο το κοινό. Εδώ, αν δεν ασχολείσαι με λαϊκό τραγούδι ή με παραδοσιακό, πέφτεις στο 30% του πληθυσμού από άποψη ζήτησης. Από εκεί ξεκινούν κι άλλες υποδιαιρέσεις. Είναι αρκετά δύσκολο να κάνεις κάτι στην Ελλάδα μόνος. Κάποιοι καταξιωμένοι καλλιτέχνες ορισμένες φορές βοηθάνε, γενικά δε θα έλεγα ότι είναι ο κανόνας όμως. Νομίζω ότι στο μουσικό κύκλωμα, όπως και γενικότερα στην Ελλάδα, πιο πολύ ίσως από ό,τι αλλού, επικρατούν η οικογενειοκρατία και οι κλίκες. Υπάρχουν συγκεκριμένοι “νονοί”, ακόμα και στο χώρο του εναλλακτικού, υποτίθεται, τραγουδιού και λειτουργούν χρησιμοποιώντας νέους τραγουδοποιούς για συγκεκριμένους λόγους και, το χειρότερο, θάβοντας νέα πράγματα, για να μένουν αυτοί αποκλειστικά 20 και 30 χρόνια στην επικαιρότητα. Θα νόμιζε κανείς ακούγοντας τις play list στα ραδιόφωνα ότι οι τραγουδοποιοί στην Ελλάδα είναι αυτοί οι 20-30 και ότι όλοι οι υπόλοιποι δεν έχουν λόγο ύπαρξης».

«Άρα η αλληλεγγύη και η ευαισθητοποίηση που ίσως να περίμενε κανείς ότι θα έχουν ενεργοποιηθεί πιο πολύ με την κρίση τελικά υποσκελίζονται από τον ανταγωνισμό που εντείνεται».

«Στον καλλιτεχνικό χώρο νομίζω ότι είναι πολύ έντονο αυτό, και ιδίως στο χώρο της μουσικής. Αν υπήρχε μία πιθανότητα πριν 15-20 χρόνια ένας γνωστός καλλιτέχνης να βοηθήσει έναν άγνωστο απλά και μόνο γιατί του αρέσει και εκτιμάει τη δουλειά του, σήμερα είναι σχεδόν σπάνιο. Δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ παλιότερα στις μουσικές σκηνές έβλεπες σχήματα 1-2 γνωστών καλλιτεχνών και 1-2 άγνωστων, σήμερα βλέπεις σχήματα 3-4 γνωστών κυρίως. Είναι τόσο δύσκολα τα πράγματα και άδειες οι σκηνές, που ακόμα και οι γνωστοί δεν μπορούν να συγκεντρώσουν κόσμο στα live τους. Έτσι, αντί να προβάλλουν νέους συνασπίζονται μεταξύ τους. Από την άλλη, αυτό είναι και λίγο αστείο πια. Σήμερα, όχι μόνο ο κόσμος λόγω κρίσης δεν ασχολείται, αλλά δείχνει και ξεκάθαρα ότι, έστω ενστικτωδώς, έχει κατανοήσει το σύστημα της οικογενειοκρατίας και έχει βαρεθεί να ακούει τους ίδιους και τους ίδιους συνέχεια. Γι’ αυτό βλέπεις ότι, παρόλο που τα μέσα τούς προβάλλουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, παρόλο που ο “φασισμός” των play list είναι απόλυτος στα μεγάλα ραδιόφωνα, ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται».

Το τραγούδι «Η αγέλη», αφιερωμένο στη μνήμη του Nick Drake, από τον πρώτο δίσκο «Μη σε φοβίσει η αγέλη» σε παραγωγή Στάθη Δρογώση.

 «Και όσοι ακούνε, όμως, ραδιόφωνο, γιατί δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο ούτε έχουν διαρκώς πρόσβαση σε αυτό, ενώ με το ραδιόφωνο είναι πιο εύκολα τα πράγματα, σου λένε τι να κάνω, θέλω και εγώ να ακούσω κάτι. Ακούνε τραγούδια των play list και ελλείψει εναλλακτικής, θέλω να πω. Θα αντιστρέψω την ερώτηση. Η αλληλεγγύη που υπάρχει μεταξύ των γνωστών ονομάτων, που συνασπίζονται για την επιβίωσή τους στις σκηνές, υπάρχει, δεν υπάρχει ή δε θα μπορούσε να υπάρξει μεταξύ των μικρότερων άγνωστων σχημάτων και τραγουδοποιών;»

«Ναι, είναι ωραία ερώτηση αυτή. Εκείνο που βλέπω είναι ότι υπάρχει μία φουρνιά νέων καλλιτεχνών, οι οποίοι χρηματοδοτούν οι ίδιοι την προώθησή τους από τα μέσα. Μιλάμε, επομένως, για άτομα που έχουν μία οικονομική ευμάρεια, είναι παιδιά της άρχουσας τάξης. Αυτοί δεν ενδιαφέρονται να βγάλουν κέρδος, αυτό δε γίνεται έτσι κι αλλιώς με την κατάρρευση της δισκογραφίας. Και μετά υπάρχει και η φουρνιά εκείνων που παλεύουν να φτάσει το έργο τους στον κόσμο μέσα από το διαδίκτυο. Γι’ αυτό οι περισσότεροι κυνηγούν τα live. Το να βγεις στα μεγάλα ραδιόφωνα είναι σχεδόν αδύνατο. Αν δεν έχεις χρήματα για να μπεις στις play list, δεν ακούγεσαι. Αυτό, βέβαια, είναι κάτι που δεν το παραδέχονται, δεν το λένε όσοι έχουν λόγο να το κρύψουν. Αποτελεί, όμως, κοινό μυστικό ότι στους πιο πολλούς γνωστούς σταθμούς, αν δεν είσαι ήδη γνωστός, θα πρέπει να πληρώσεις για να μπει ένα τραγούδι σου στις playlist. Προφανώς υπάρχουν και εξαιρέσεις, σταθμοί που κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Τώρα, όσον αφορά την αλληλεγγύη μεταξύ των νέων καλλιτεχνών, υπάρχει και μία πολιτική διάσταση μέσα σε αυτό. Θα έπρεπε να επικρατεί η αντίληψη ότι δεν προσπαθούμε να αλληλοβοηθηθούμε απλά και μόνο για να ακουστεί η μουσική μας, αλλά βοηθάμε ο ένας τον άλλο για να πάμε κόντρα, σε τελική ανάλυση, και στο star system, που λειτουργούσε μέχρι πρότινος με γνώμονα το κέρδος. Σήμερα μιλάμε αναγκαστικά με νέους όρους, γιατί δεν υπάρχει κέρδος. Οι άνθρωποι πλέον πληρώνουν για φανεί το έργο τους. Ή πληρώνουν κάποιους καλλιτέχνες για να τους προβάλουν ή λένε ότι κάποιος τους πρόβαλε αποκρύπτοντας ότι έχουν, για παράδειγμα, συγγένεια. Στην πλειοψηφία που παλεύει, όμως, δε νομίζω ότι υφίσταται ακόμα η συνειδητοποίηση που θα δημιουργούσε ένα νέο καλλιτεχνικό ρεύμα, το οποίο θα κινούνταν με όρους καλλιτεχνικούς πια κόντρα σε όλο αυτό με το χαρακτήρα μιας συλλογικότητας».

 

«Μήπως κάποια γνωστά ονόματα επαναπαύονται και λίγο στις δάφνες τους; Δεν ανανεώνουν το υλικό τους. Νιώθεις ότι δεν έχουν κάτι νέο να πουν, ότι δεν εξελίσσονται καλλιτεχνικά!»

«Αυτό δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Υπάρχουν κάποιοι, λίγοι, που με πολύ αγώνα και, έχοντας αξία, κατάφεραν μόνοι τους να εδραιωθούν και δεν αναγκάζονται να παίξουν αυτό το παιχνίδι. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμος τόσα χρόνια τους ακολουθεί. Υπάρχει, όμως, μία άλλη πτυχή. Πολλοί γνωστοί χάνουν τα προνόμια που απολάμβαναν έως τώρα. Δηλαδή, όταν σε προβάλλουν συντονισμένα όλα τα ΜΜΕ και ο Τύπος και έχεις γνωστούς που σε υποστηρίζουν σε αυτά τα μέσα και ταυτόχρονα διαθέτεις και ένα μάνατζερ ή μία εταιρεία που σε προωθεί, θάβοντας ό,τι δεν περνάει μέσα από αυτές τις διαύλους, όλα αυτά είναι χλιδή. Πρόκειται για συνθήκες ειδικής μεταχείρισης. Επιπλέον, πολλοί από τους γνωστούς είχαν εμπλοκή και με την πολιτική, που έπαιξε ρόλο στην προώθησή τους. Έφτιαξαν όνομα. Τώρα όλα αυτά τίθενται υπό κρίση με τις νέες συνθήκες, οπότε μέσα από τη μεγάλη δεξαμενή των νέων καλλιτεχνών προσπαθούν να αντλήσουν στοιχεία, για να εφεύρουν μία νέα καλλιτεχνική ταυτότητα. Για να το πούμε και πιο ξεκάθαρα, κλέβουν στίχους, ιδέες, μουσικές. Κάποιος που λειτουργεί μέσω της κλίκας και χρησιμοποιεί όλο αυτό το σύστημα για να εδραιωθεί πόσο καλλιτέχνης μπορεί να είναι; Εδώ μιλάμε για καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με την τέχνη για να κερδίσουν άλλα πράγματα. Όπως πολύ σωστά έχει πει και ο τραγουδοποιός Γιώργος Χαρατζόγλου: Κάνουνε τέχνη για να βγάλουνε χρήματα, για να γίνουνε διάσημοι, για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Ένας καλλιτέχνης, όμως, θα έπρεπε να κάνει τέχνη για να μιλήσει, να εκφραστεί, να μεταφέρει μηνύματα».

«Επιπλέον είσαι και ραδιοφωνικός παραγωγός. Μίλησέ μας για τη ραδιοφωνική σου εκπομπή».

«Εδώ και δύο χρόνια έκανα τη διαδικτυακή εκπομπή με τίτλο Brainessance. Προς το παρόν έχω σταματήσει, αλλά κάποια στιγμή σύντομα θα ξεκινήσω πάλι, πιθανόν από κάποιο διαδικτυακό σταθμό. Παίζω κυρίως Folk Rock αλλά και άλλα είδη, όπως Soul, Funk, Blues, World, Jazz, Ethnic, κλασική. Κάνω κάποιες θεματικές εκπομπές, αφιερώματα, παίρνω συνεντεύξεις σε καλλιτέχνες, και όχι μόνο. Προσπαθώ να παίζω κυρίως Folk Rock και να προβάλλω καλλιτέχνες που ο κόσμος δεν τους γνωρίζει πολύ στην Ελλάδα, όπως είναι ο Nick Drake, o Johnny Martyn, o Dino Valente, o Phil Ochs, γκρουπ της δεκαετίας του ’70, όπως οι Spriguns of Tolgus. Παίζω όμως και πιο γνωστούς, όπως Bob Dylan, Leonard Cohen κτλ. Σήμερα η Folk έχει γνωρίσει μία αναγέννηση στην Αμερική, στην Αγγλία και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μία σκηνή με πολύ ενδιαφέρον που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται πάλι έντονα».

Βίντεο κλίπ για το τραγούδι «The child» από το δεύτερο δίσκο «Lampoons, songs and laments for the 21st century», τραγουδούν ο Δημήτρης Λάμπος και η Jessica Kilroy.

 

«Πώς την εξηγείς αυτή την αναγέννηση; Μοιάζει με επιστροφή στις ρίζες; Δεν εννοώ, βέβαια, την αναπαραγωγή “γονεϊκών” προτύπων. Εννοώ, φυσικά, όντας πειραγμένα και με τη δική τους δημιουργική πνοή. Προσπαθούν να αναπροσδιοριστούν αναζητώντας στοιχεία στο παρελθόν τους;»

«Ναι, αυτό έχει να κάνει και με την εποχή. Η Folk συνδέθηκε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 με τα τραγούδια διαμαρτυρίας. Αυτό για κάποιες δεκαετίες δεν αφορούσε την πλειοψηφία. Έτσι κάπως υποχώρησε και το κύμα της Folk Rock. Βέβαια, νέα κύματα στη μουσική διαμορφώνονται συνέχεια. Τα πιο παλιά συνεχίζουν να υπάρχουν, όπως, για παράδειγμα, η μέταλ μουσική. Δεν έγινε ποτέ Mainstream, αλλά δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Και εξελίσσεται και αυτή. Συμβαίνει με όλα τα είδη αυτό. Απλώς στις μέρες μας ο κόσμος επιστρέφει στο πολιτικό τραγούδι, και λογικό ήταν, ψάχνοντας τις ρίζες του πολιτικού τραγουδιού, να συναντήσει ξανά τη Folk Rock σκηνή».

«Μιας και αναφέρθηκα σε αναπαραγωγή γονεϊκών προτύπων. Νομίζω ότι η δική μας η γενιά, των 30 και κάτι πάνω κάτω, αποσιωπήθηκε λίγο. Αισθάνομαι ότι οι νεότεροι έχουν πιο δυναμικό λόγο, περισσότερο θράσος. Εμείς σκεφτόμασταν πολύ για να πούμε κάτι και στο τέλος μπορεί και να μην το λέγαμε καθόλου. Υπήρχε μία ατολμία. Μας μεγάλωσαν με την ενοχή του επιτεύγματος των προγενέστερων. Αργήσαμε να πάρουμε μπρος ίσως, να πιστέψουμε στον εαυτό μας και συνειδητά να διεκδικήσουμε καταστάσεις. Εσύ το αισθάνεσαι αυτό;»

«Ναι, νομίζω ότι εκ των πραγμάτων θα γίνουν και πιο συνειδητοποιημένες και πιο πολιτικοποιημένες οι νέες γενιές. Κάθε γενιά διαμορφώνεται από την εποχή της. Η δική μας ανδρώθηκε σε μία περίοδο ανόδου του βιοτικού επιπέδου της χώρας. Τώρα καλείται να ζήσει σε ένα πολύ χαμηλότερο επίπεδο. Ανατραφήκαμε με καταναλωτικά πρότυπα και με την προσδοκία μίας εξελικτικά καλύτερης ζωής σε οικονομικούς όρους. Στην ενηλικίωσή μας ζήσαμε τη χρυσή, υποτίθεται, εποχή του χρηματιστηρίου. Οι οικονομικές συνθήκες που επικρατούν τώρα έχουν εξισώσει σε κάποιο βαθμό τις γενιές. Τις ίδιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας νέος αντιμετωπίζει και κάποιος πολύ μεγαλύτερος. Βρεθήκαμε σε μία ιστορική συγκυρία όπου ο καπιταλισμός δείχνει το άγριο πρόσωπό του και διαλύθηκαν οι αυταπάτες. Η γενιά του ’60, για παράδειγμα, αντιμετώπιζε άλλα θέματα. Η γενιά των 400 πλέον ευρώ, όμως, δεν ξέρω αν έχει συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συμβαίνει και ποια θα ήταν η δική της θέση στην επίθεση που γίνεται στους λαούς από το παγκόσμιο κεφάλαιο. Δε βλέπω να γίνεται κάτι. Αντίθετα, όπως είπες και εσύ πριν, βλέπω ότι οι νεότερες γενιές, οι σημερινοί 20άρηδες, ακριβώς επειδή η εποχή τις ωθεί μαζικά στην πολιτικοποίηση είναι και πιο ενεργητικές».

Το τραγούδι «Ονειρολόγιο» από τον πρώτο δίσκο «Μη σε φοβίσει η αγέλη», τραγουδούν ο Στάθης Δρογώσης και ο Δημήτρης Λάμπος.

 

«Είπες υποτίθεται. Ήταν πλασματικό όλο αυτό. Οι προηγούμενοι μετέφεραν το ενοχικό ότι οι μεταπολεμικές γενιές είχαν οικονομικά προβλήματα, ενώ εμείς τα βρήκαμε έτοιμα. Υπήρχε η προσδοκία για κάτι καλύτερο σε όλους ανεξαιρέτως νομίζω. Πόσο μάλλον στις μεταπολεμικές γενιές, που βίωσαν την πείνα κυριολεκτικά και όλες τις πολιτικές δυσκολίες στη συνέχεια. Και τώρα όλη αυτή η προσδοκία και η οικονομική φούσκα που έφτασε στην κορύφωσή της στα τέλη της δεκαετίας του ’90 κατέληξε σε μία γενικότερη κατάρρευση οικονομική, αξιών. Αν κάποιος δεν έχει βρει την ταυτότητά του, γιατί ευνουχίστηκε, ούτε στην ευνοϊκή στιγμή ούτε στη δύσκολη θα βρει στήριγμα στις κατακτήσεις άλλων. Κάποια πράγματα οφείλουμε μόνοι να τα βρίσκουμε. Συνδέεται και με αυτό που έλεγες πριν για την επινόηση της ταυτότητας κάποιων καλλιτεχνών από την αρχή. Όταν κάποιος έχει γερές βάσεις, δεν το χρειάζεται αυτό ή στο κάτω κάτω θεωρεί δεδομένο πως το ψάξιμο ποτέ δεν τελειώνει. Χρειάζεται και κάποιος χρόνος αφομοίωσης των γεγονότων. Όσο περισσότερο συνηθίζει κάποιος σε μία κατάσταση, τόσο πιο δύσκολα συνειδητοποιεί και την αλλαγή ή τουλάχιστον προσαρμόζεται σε αυτή. Όσο μικρότερος είναι, το χωνεύει νωρίτερα ίσως. Δεν έχει γνωρίσει κάτι άλλο. Για όλα υπάρχει εξήγηση. Προσωπικά, το θεωρώ χρέος μου να βλέπω γύρω μου και να ξέρω τι μου συμβαίνει».

«Ισχύει αυτό. Αν υπάρχει κάποια ευθύνη στους παλιότερους είναι ότι επαναπαύτηκαν. Αυτό, βέβαια, δεν έγινε από μόνο του. Σε ένα βαθμό επιβλήθηκε κιόλας. Η πολιτικοποίηση και οι αντιδράσεις των δεκαετιών του ’60 και του ’70, που τρομοκράτησαν την τότε άρχουσα τάξη, την οδήγησαν και σε νέους σχεδιασμούς για τη διατήρηση της θέσης της. Τους έθεσε σε εφαρμογή στις πιο αναπτυγμένες χώρες από τη δεκαετία του ’70 και στις λιγότερο αναπτυγμένες, όπως η Ελλάδα, από τη δεκαετία του ’80 και μετά. Έγινε προσπάθεια να επαναπαυτούν οι λαοί και να νομίζουν ότι βιώνουν μία περίοδο ευημερίας. Ενώ ταυτόχρονα το παγκόσμιο κεφάλαιο εδραίωνε τη δύναμή του και προετοιμαζόταν για αυτές τις διαδοχικές κρίσεις που ζούμε τώρα και για τη διαμόρφωση μίας νέας πραγματικότητας».

«Τι πιστεύεις ότι θα γίνει;»

«Νομίζω δεν υπάρχει επιστροφή. Θεωρώ ότι αυτή η κρίση είναι λίγο διαφορετική από τις κρίσεις που διαμόρφωνε το παγκόσμιο κεφάλαιο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να αυξάνει την υπερσυσσώρευση σε λιγότερα χέρια. Ζούμε μία ξεχωριστή φάση του καπιταλισμού που περνά σε ένα νέο στάδιο και σε αυτό η κεϋνσιανή παγίδα δε θα λειτουργήσει. Όσοι ελπίζουν ότι ο καπιταλισμός θα εξυγιάνει τις αγορές επενδύοντας πάλι χρήματα, για να κατασιγαστούν οι κοινωνικές αντιδράσεις, γελιούνται. Σήμερα οι αντιδράσεις αυξάνονται αλματωδώς. Εξεγείρονται λαοί που πριν κάποια χρόνια θα φαινόταν απίθανο. Έχουμε μαζικές κινητοποιήσεις στη Μ. Βρετανία, στο Βέλγιο, στην Αμερική, ασύλληπτα πράγματα πριν κάποιο καιρό. Υπάρχει ένα παγκόσμιο αντικαπιταλιστικό κίνημα που διαμορφώνει την ταυτότητά του. Και αυτό δε συμβαίνει τυχαία. Οφείλεται ακριβώς στο ότι αυτή η κρίση διαφέρει. Αργά ή γρήγορα οι λαοί θα συνειδητοποιήσουν ότι το μεγάλο αφεντικό δε χρειάζεται πλέον τη μεσαία τάξη, για να υπάρξει το ίδιο. Η κατάρρευση της μεσαίας τάξης σημαίνει μία κοινωνία δύο πόλων ουσιαστικά, μίας ολοένα συρρικνούμενης και πιο ισχυρής άρχουσας τάξης από τη μία και των πολλών από την άλλη, που διαμορφώνουν ένα σύγχρονο προλεταριάτο, για να χρησιμοποιήσουμε μία σκουριασμένη έννοια. Ίσως πρέπει να επινοήσουμε νέα ορολογία. Πάντως η μεγάλη πλειονότητα του κόσμου μπαίνει σε νέα εποχή. Όπως κάποτε πέρασε από τη φεουδαρχία στα πρώιμα στάδια του καπιταλισμού, έτσι και τώρα έφτασε η ώρα να αποτιναχτούν τα δεσμά του καπιταλιστικού συστήματος και να οδηγηθούμε σε κάτι νέο. Ταυτόχρονα πρέπει να τελειώνουμε με την κάλπικη και φαιδρή αστική δημοκρατία και να αναζητήσουμε διέξοδο προς την άμεση δημοκρατία».

«Πώς βλέπεις αυτή την άνοδο τον τελευταίο καιρό της ακροδεξιάς; Και αυτοί με τα μη-επιχειρήματά τους να φανταστεί κανείς ότι έχουν πείσει, μάλλον, ένα ποσοστό του κόσμου ότι διεκδικούν μία “άμεση δημοκρατία”, το εδώ και τώρα όλα, ακόμα και με αυτοδικίες, καταργώντας κάθε έννοια λογικής, σαν το σύστημα της Δικαιοσύνης, όπως και όσο αυτό κουτσά στραβά λειτουργεί, να απαξιώνεται; Δεν είναι ανέκδοτο ούτε αστείο. Είναι τάση που θα περάσει ή βλέπουμε μία άσχημη πλευρά που θα προτιμούσαμε να μην υπάρχει;»

«Δε νομίζω ότι φτάνει κανείς στο συμπέρασμα ότι διεκδικούν “άμεση δημοκρατία” οι χρυσαυγίτες, μη τρελαθούμε κιόλας. Άμεση δικτατορία, δηλαδή εδώ και τώρα, ναι, κάτι τέτοιο θα το θέλανε πολύ, είναι σαφές. Το είχε πει ο Ντουρούτι με σαφήνεια: “Όποτε η αστική τάξη δέχεται πιέσεις, βγάζει μπροστά το φασισμό, για να καταστείλει μέσω αυτού τις κοινωνικές αντιδράσεις”. Το φασισμό τον εκκολάπτει σταθερά η άρχουσα τάξη, γιατί ξέρει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να τον χρειαστεί. Σε περιόδους οικονομικής ανόδου μπορεί να φοράει το προσωπείο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, όταν όμως σε κάποια περίοδο έντονης οικονομικής ύφεσης η κοινωνία αρχίσει στροφή προς τα αριστερά, τότε βγάζουν μπροστά το φασισμό για να καταστείλει, ακόμα και με τη βία, αυτή την προοδευτική πορεία της κοινωνίας. Τη “Χρυσή Αυγή” τη χρηματοδοτούσε το παρακράτος εδώ και δεκαετίες. Όταν η ελληνική κοινωνία άρχισε να μιλάει για άμεση δημοκρατία, τότε ήρθε η ώρα να βγάλουνε μπροστά τα μεγάλα μαχαίρια. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και το 1965-1967».

Το τραγούδι «Runaway horse» από το δεύτερο δίσκο «Lampoons, songs and laments for the 21st century», τραγουδούν ο Δημήτρης Λάμπος και η Jessica Kilroy.

https://www.youtube.com/watch?v=vziOuBBLLGk

 

«Επίσης ο ρατσισμός και η ξενοφοβία ανακάμπτουν από τη μία έντονα και από την άλλη βλέπουμε γεγονότα όπως εκείνα της Μανωλάδας. Χωρίς ενσωμάτωση ή έστω αποδοχή των άλλων θα είμαστε πάντα αντιπαραταγμένοι ανάμεσα στο “εμείς και οι άλλοι”. Πόσο λειτουργικό μπορεί να είναι αυτό;»

«Φυσικά και δεν είναι λειτουργικό, κι ακόμα χειρότερα είναι απάνθρωπο, ανιστόρητο και καταστροφικό για κάθε κοινωνία. Η ίδια η έννοια της κοινωνίας άλλωστε εμπεριέχει στο κέντρο της την αποδοχή του διαφορετικού. Ο ρατσισμός είναι σε κάθε περίπτωση σημάδι άγνοιας, φόβου και παραπλάνησης. Συγκεκριμένα για τη Μανωλάδα, τώρα, τι περίμενες; Ο καπιταλιστής, ο εκμεταλλευτής δηλαδή, είναι ίδιος, άσχετα από την εθνικότητά του».

«Τελευταία έχω αρχίσει να αναρωτιέμαι μήπως πρέπει απλώς να αποδεχτώ τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού ως υφιστάμενη. Από τη μία λέω μπορεί να είναι και μία κατευθυνόμενη πρόθεση αυτή για να επαναπαυτεί ο προβληματισμός. Από την άλλη, δεν είναι αστική και μικροαστική υποκρισία, με την πολύ κακή έννοια του όρου, το αρκεί να φαίνονται όλα καλά ακόμα κι αν δεν είναι; Έτσι, όμως, δεν αντιμετωπίζεις, δεν προβληματίζεσαι, αλλά αιωνίως κουκουλώνεις».

«Τελικά ίσως κι όλα να πηγάζουν από αυτό, από το βαθμό αποδοχής που έχουμε στο status quo, σε κάθε περίοδο. Γι’ αυτό κι επιμένω σε αυτό που είπα πριν. Μπορεί σήμερα να έχουμε περισσότερα ερεθίσματα για αφύπνιση, αλλά αυτό δε δικαιολογεί όσους επαναπαύτηκαν στο παρελθόν και αποδέχτηκαν την προφανή ανελευθερία που βίωναν προς χάριν της φαινομενικής οικονομικής ευδαιμονίας που το σύστημα τους είχε προσφέρει ως ψευδαίσθηση».

Το τραγούδι «Ο κόσμος στο βλέμμα μου» από τον πρώτο δίσκο «Μη σε φοβίσει η αγέλη», τραγουδούν ο Δημήτρης Λάμπος και η Jessica Kilroy.

«Τι βλέπεις για το μέλλον; Πόσο έχουν αλλάξει και αν τα πράγματα από πέρυσι ή πρόπερσι για την Ελλάδα;»

«Νομίζω ότι ζούμε σε μία περίοδο που θα γεννήσει κάτι καινούριο και δεν είμαι απαισιόδοξος. Η παγκόσμια συζήτηση για την άμεση δημοκρατία είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει γίνει τις τελευταίες δεκαετίες. Είμαι αισιόδοξος. Θα αναγκαστούμε, αν θες, να δούμε την αλήθεια ξεκάθαρα και θα πάψουμε να δεχόμαστε έναν παθητικό ρόλο μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι».

«Ένας χώρος που μέχρι πρότινος έδινε ελπίδα για μία ελευθερία κινήσεων ήταν το διαδίκτυο. Παρόλα αυτά βλέπουμε ότι ο έλεγχος υφίσταται και εισχωρεί και εκεί με διάφορους τρόπους. Όπως είναι, για παράδειγμα, όλη αυτή η ιστορία με την ACTA. Εσύ είσαι ένας άνθρωπος που κινήθηκες και κινείσαι πολύ διαδικτυακά. Τι άποψη έχεις γι’ αυτό;»

«Αυτό έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Στην Αμερική, στην Αυστραλία, στη Γερμανία υπήρχε ήδη. Και εδώ συνέβαινε άτυπα και ανεπίσημα. Ήταν συχνό το φαινόμενο ανεξάρτητες φωνές στο διαδίκτυο ξαφνικά να χάνονται. Τώρα αυτό θα λειτουργήσει και στη χώρα μας επίσημα και συστηματικά. Με το πρόσχημα παροχής ασφάλειας, βέβαια. Όπως γίνεται συνήθως. Τρομοκρατούν τον κόσμο και με πρόφαση την ασφάλεια καταλύουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματά μας. Το διαδίκτυο σίγουρα δίνει μία σημαντική ευκαιρία για την αυτοοργάνωση των λαών, αλλά η λύση δε θα έρθει από εκεί. Ακόμα και αν έφταναν στο σημείο να ελέγξουν πλήρως το διαδίκτυο, που δε γίνεται πρακτικά, πάλι δε θα ήταν καταλυτικό για το παγκόσμιο αντικαπιταλιστικό κίνημα. Η λύση θα έρθει από μία συνειδητοποιημένη πλειονότητα ανθρώπων που θα αποφασίσουν να αυτοοργανωθούν και να καταλύσουν τον καπιταλισμό στην ουσία του. Δηλαδή στα μέσα παραγωγής με απεργίες διαρκείας, με κατάληψη των μέσων παραγωγής, με κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Και με την άμεση δημοκρατία. Αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει σήμερα με ταχείς ρυθμούς αν σκεφτείς ότι πριν 5 χρόνια όσοι μιλούσαμε για άμεση δημοκρατία μάς κοιτούσαν με μισό μάτι οι ίδιοι οι υποτιθέμενοι αριστεροί, ενώ σήμερα αμφισβητείται παντού η ποιότητα των δυτικών δημοκρατιών, ακόμα και σε κοινωνίες πολύ περισσότερο ελεγχόμενες από την ελληνική. Το θέμα είναι πώς θα απαντήσει το παγκόσμιο κεφάλαιο. Μάλλον με πιο πολλές κρίσεις. Τελικά ο κόσμος θα δει την ουσία πέρα από τον εκφοβισμό; Θα το δούμε αυτό».

Το τραγούδι «Το κρυφτό» από τον πρώτο δίσκο «Μη σε φοβίσει η αγέλη».

«Η διαδικτυακή κοινότητα δίνει την ευκαιρία σε ανθρώπους που σε άλλη περίπτωση δε θα ακούγονταν να ακουστούν. Τι γνώμη έχεις για τη σχέση πολιτικής και διαδικτύου;»

«Σαφώς το γεγονός ότι σήμερα έχεις πρόσβαση σε πληροφορίες που άλλοτε δε θα έβρισκες είναι ένα πρώτο βήμα για την εφαρμογή της Δημοκρατίας και την απόλαυση περισσότερης ελευθερίας. Παίζει καταλυτικό ρόλο το διαδίκτυο. Από τη μία γωνιά του πλανήτη στην άλλη ανταλλάσσονται πληροφορίες που τα επίσημα μέσα δε θα ανακοίνωναν. Όλη αυτή η ιστορία με την προβοκάτσια και το παρακράτος έως πρόσφατα ήταν γνωστή σε συγκεκριμένους πολιτικοποιημένους χώρους. Σήμερα είναι ξεκάθαρο πλέον στον πιο πολύ κόσμο χάρις στο διαδίκτυο και στην τεχνολογία. Για πρώτη φορά ένας διαδηλωτής μπορεί να καταγράψει το παρακράτος εν δράσει και να το βγάλει μετά στο διαδίκτυο».

 

«Όχι μετά, εκείνη τη στιγμή. Στέλνει ο διαδηλωτής μήνυμα στο Twitter την ώρα που διώχνουν τις κάμερες και δε θα το δει κανείς στην τηλεόραση. Τα κανάλια θα παίζουν άσχετα ή επαναλήψεις λόγω απεργιών και η πληροφορία θα είναι διαθέσιμη μόνο διαδικτυακά. Αργότερα ενδέχεται να περάσει στα επίσημα μέσα στα ψιλά. Αυτή ήταν εξαρχής η στοχοθέτηση εξάλλου. Το παρακράτος με τη σύγχρονη έννοια του όρου σε ένα ποσοστό ανθρώπων, που είναι πιο συντηρητικοί ή που δεν ασχολούνται με το διαδίκτυο, φαίνεται ακόμα ως θεωρία συνωμοσίας, όσο κι αν φαίνεται υπερβολικό».

«Έχει ξεκινήσει μία ζύμωση, όμως, που, ακόμα κι αν τεθεί υπό έλεγχο το διαδίκτυο, δε θα τη σταματήσουν. Από κει και πέρα, όσοι ακόμα και σήμερα, παρά τον όγκο των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων, αρνούνται να δουν το γαϊτανάκι καπιταλιστών (διεθνών και εγχώριων), αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, παρακράτους και φασιστών είναι όχι μόνο θέσει αλλά και φύσει ο πυρήνας της αντεπανάστασης και θα ξεπεραστεί από την κοινωνία ως ιστορικό απόρριμμα, αργά ή γρήγορα».

Το τραγούδι «Angelina» από το δεύτερο δίσκο «Lampoons, songs and laments for the 21st century», τραγουδούν ο Δημήτρης Λάμπος και η Jennifer Beecher.

 «Το διαδίκτυο υποστηρίζει αυτήν τη ζύμωση. Είναι συνυφασμένο με τη νέα εποχή ως προϊόν της. Είναι κομμάτι της νέας ιστορικής πραγματικότητας και τα γεγονότα διαμορφώνονται και μέσα από εκεί».

«Σίγουρα».

«Ποια είναι τα δικά σου άμεσα μελλοντικά σχέδια; Πότε θα βγει ο νέος σου δίσκος με πολιτικό στίχο, για να κλείσουμε τη συνέντευξη με μία ευχάριστη προοπτική;»

«Θα ξεκινήσουμε τις πρόβες σύντομα κι ελπίζω να κυκλοφορήσει το αργότερο στα μέσα του 2014».

 

Ο Δημήτρης Λάμπος έχει μία σαφή θέση για τα πράγματα που την υποστηρίζει μέσα από τη στάση ζωής του και την καλλιτεχνική του πορεία και διαδρομή. Είναι ευοίωνη η αισιοδοξία του, καθώς δεν πρόκειται για μία ουτοπία που περιμένει τη λύση σε από μηχανής θεούς, αλλά που ευελπιστεί σε μία αλλαγή μέσα από την πάλη. Τίποτα, όμως, δεν είναι ανυπέρβλητο αν εμείς πρώτα δεν το ερμηνεύσουμε ως τέτοιο. Το μήνυμα που μεταφέρει, άλλωστε, επικεντρώνεται στη συνειδητή δράση, τη θετικότητα και τον καθημερινό προσωπικό αγώνα, προκειμένου να εξελιχθεί σε διαπροσωπικό και εν τέλει σε κοινωνικό. Οφείλουμε να κάνουμε μικρά καθημερινά βήματα, λοιπόν, ώστε να μην προδίδουμε τον εαυτό μας και να μην εγκαταλείπουμε τα όνειρά μας, ακόμα κι αν φαίνονται αδύνατα, γιατί κάτι αλλάζει, ξεκινώντας πρώτα από μέσα μας…

 

Φωτογραφίες: Ιουλία Λυμπεροπούλου

 

Απόγονοι είναι οι: Κώστας Στεφόπουλος (κρουστά ‒ πνευστά), Σταύρος Παργινός (τσέλο) και Μανώλης Χρυσάνθου (κιθάρα ‒ κρουστά).

Μπορείτε επίσης να ακούσετε και να δείτε:

 

Ανάγνωση αποσπασμάτων από την Ιστορία ενός Μισανθρώπου από το συγγραφέα:

http://www.myspace.com/misanthropepoem

 

Τα τραγούδια από τους δύο δίσκους του Δημήτρη μπορείτε να τα βρείτε συγκεντρωμένα εδώ:

https://soundcloud.com/dimitris-lampos/sets

http://soundcloud.com/dimitris-lampos

 

Στοιχεία επικοινωνίας:

E-mail: dnlampos@hotmail.com

Facebook: Dimitris Lampos