Martha

Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
227 άρθρα στο MusicHeaven

Σε ολόκληρη την Rock ‘n’ roll γκάμα, τα κοινά θέματα συνεχίζουν να απασχολούν τους δημιουργούς. Όσον αφορά στη μουσική, μερικά από αυτά, είναι σχετικά προβλέψιμα καθώς είναι ενσωματωμένα στα θεμέλιά της και σε ό,τι θεωρείται cool. Υπάρχουν μάλιστα μερικά πράγματα που αναφέρονται και που επαναλαμβάνονται χωρίς απαραίτητα να έχουν ομοιοκαταληξία ή λόγο. Ένα από αυτά, είναι τα ονόματα και όσον αφορά στο άρθρο αυτό, είναι το όνομα "Martha". Όλα τα ονόματα που χρησιμοποιούνται στο Rock ‘n’ roll, χρησιμοποιούνται επειδή οι άνθρωποι που συνδέονται με αυτά, έχουν σοβαρό λόγο, ή έχουν κάποιου είδους σχέση με το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το όνομα, και για το οποίο γράφτηκε το τραγούδι. Με αυτή την έννοια, το όνομα "Martha" είναι μια ανωμαλία, καθώς χρησιμοποιείται επανειλημμένα χωρίς προφανή λογική ως προς το γιατί.

Τραγούδια που χρησιμοποιούν αυτό το όνομα, είναι το "Martha" του Tom Waits, των Jefferson Airplane και του Rufus Wainwright, το "Little Martha" των Allman Brothers, και το "For Martha" των Smashing Pumpkins. Τα τραγούδια αυτά, δεν έχουν κάποιο κοινό θέμα που να τα συνδέει πέρα από το όνομα. Συνεπώς,  το "Martha" δεν είναι μία μεταφορά ή ένας συμβολισμός για κάτι άλλο με τον τρόπο που το "red" μπορεί να σημαίνει σεξ ή κίνδυνο και το "blue" μπορεί να σημαίνει κατάθλιψη. Αντίθετα, είναι ένα μυστικό που δείχνει να αντέχει στον χρόνο, παραμένοντας όμως, ένα μυστήριο.

Το "Martha" είναι ένα όνομα αραμαϊκής προέλευσης, και προέρχεται από τη λέξη "Mãrtã", που σημαίνει "ερωμένη". Πιστεύεται επίσης ότι προέρχεται από τον αρχαιοελληνικό όρο "Μάρθα", που σημαίνει επίσης "ερωμένη".

Το "Martha" είναι επίσης ένα παραδοσιακό βιβλικό όνομα και η Μάρθα είναι ένας από τους πρώτους ανθρώπους που πίστεψαν στον Ιησού και τη θεραπευτική του δύναμη. Η ιστορία λέει ότι ο Ιησούς πήγε στο σπίτι δύο αδελφών, της Μαρίας και της Μάρθας, και τους έφερε το μήνυμά του. Η Μαίρη άκουγε προσεχτικά ενώ η Μάρθα είχε εμμονή με τις προετοιμασίες που έπρεπε να γίνουν. Στη συνέχεια, η Μάρθα λατρεύεται και θεωρείται προστάτιδα της φιλοξενίας και της οικιακής εργασίας.

Η προέλευση όμως του ονόματος, δεν έχει καμία σχέση με το όνομα "Martha" που χρησιμοποιείται συνήθως στη μουσική. Η δε επανειλημμένη του χρήση, προέρχεται από τους Beatles. Ομολογουμένως, το όνομα πιθανότατα να έχει χρησιμοποιηθεί πριν από το κομμάτι του Paul McCartney, "Martha My Dear", αλλά το συγκεκριμένο κομμάτι,  παραμένει ένα από τα πρώτα και τα πιο δημοφιλή τραγούδια που χρησιμοποίησαν το όνομα και στη συνέχεια το έκαναν διάσημο τόσο στη Rock όσο και στη λαϊκή κουλτούρα.

Το κομμάτι λοιπόν αυτό, δεν γράφτηκε για μια γυναίκα. "Martha" ήταν το όνομα τού τσοπανόσκυλου που είχε ο Paul. Μετά όμως, από την κυκλοφορία του τραγουδιού, το όνομα "Martha" βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Έγινε βασιλικό όνομα στη Σκανδιναβία, και τίτλος πολλών τραγουδιών, πολλών τηλεοπτικών εκπομπών και πολλών ταινιών.

Υπάρχουν βέβαια και άλλα στοιχεία που συμβάλουν στη χρήση του ονόματος στη Rock μουσική. Είναι σύντομο, γλυκό, εύκολο και ενώ οι τραγουδοποιοί μπορεί να αντλούν έμπνευση από τον πραγματικό κόσμο, αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν σώνει και καλά τα πραγματικά ονόματα των ανθρώπων στους οποίους αναφέρονται. Επομένως η επιλογή ενός εύηχου ονόματος όπως το "Martha" είναι μια καλή εναλλακτική.

Όταν η μουσική σημαίνει πολλά για σένα, τότε όλα πρέπει να έχουν έναν λόγο. Οπότε όταν ένα όνομα επαναλαμβάνεται, πρέπει να υπάρχει καλύτερος λόγος από το να ακούγεται απλώς ωραίο ή να είναι εύκολο στην χρήση. Είναι όμως, πολύ πιθανό, να συμβαίνει ακριβώς αυτό. Ο Paul χρησιμοποίησε ένα όνομα που σήμαινε πολλά για εκείνον. Κάνοντας όμως αυτό το πράγμα, ξεκίνησε μια αλυσιδωτή αντίδραση που έκανε τους απανταχού μουσικόφιλους να ξύνουν τα κεφάλια τους.

Φυσικά, όταν εμείς αναλύουμε όλα τα διαφορετικά τραγούδια που χρησιμοποιούν το όνομα "Martha" και τα εξετάζουμε κατά περίπτωση, μπορεί να συναντάμε κάποια που να έχουν εύκολο νόημα, ή να σπάμε το κεφάλι μας ψάχνοντας να βρούμε το νόημα σε κάποια άλλα. Θα έλεγα όμως, κλείνοντας, ότι ως επί το πλείστον, η συχνή χρήση του ονόματος "Martha" δεν αποκλείεται να είναι απλώς μια σύμπτωση.

Ευχαριστώ για την ανάγνωση...