Αφιέρωμα στην ζωή και το έργο του Μάνου Χατζιδάκι

Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε το 1925 στην Ξάνθη και πέθανε το 1994 στην Αθήνα.

Η μητέρα του καταγόταν από την Ανδριανούπολη ενώ ο πατέρας του από το Ρέθυμνο της Κρήτης.

Μεγάλωσε σε αστική οικογένεια μιας και ο πατέρας του ήταν δικηγόρος.

Τα επτά πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Ξάνθη όπου και πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου.

Στα μέσα της δεκαετίας του '30 μαζί με την οικογένειά του κατεβαίνουν στην Αθήνα όπου και εγκαθίστανται μόνιμα.

Εκεί, γνωρίζεται με έναν ευρύ κύκλο διανοουμένων και καλλιτεχνών που επιδρούν σημαντικά στη μετέπειτα δημιουργική του πορεία.

Το 1944 και σε ηλικία 19 ετών γράφει για πρώτη φορά μουσική για το Θέατρο Τέχνης και έκτοτε ήταν συνέχεια δημιουργικά παρών σε όλη τη μεταπολεμική μουσική ζωή του τόπου, εκτός από την περίοδο 1966 ως το 1972 όταν έζησε και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.

Στις δεκαετίες του '40 και του '50 στην ελληνική μουσική σκηνή κυριαρχούν ρυθμοί και μελωδίες που μας έχουν έρθει κυρίως από την Αμερική και την Ευρώπη.

Από τα τραγούδια αυτά απουσιάζουν τα καυτά κοινωνικά προβλήματα, το πάθος και το μεράκι του έλληνα. Απουσιάζει δηλ. η ελληνική ψυχή.

Το 1948 και σε ηλικία 23 ετών, ο Μάνος Χατζιδάκις, σε διάλεξη που δίνει με αφορμή το ανέβασμα ενός θεατρικού έργου του οποίου έχει γράψει τη μουσική, αποκαλύπτει την αξία και τον πλούτο που κρύβουν τα ρεμπέτικα και γενικότερα τα παλιά λαϊκά μας τραγούδια.

Παράλληλα επισημαίνει ότι τα "Ελαφρά Τραγούδια" της εποχής εκείνης δεν έχουν ελληνικό χαρακτήρα και υπογραμμίζει την ανάγκη να στραφεί το ελληνικό κοινό στα παλιά λαϊκά τραγούδια, που τα θεωρεί γνήσια και αυθεντικά.

Η θέση αυτή του Μάνου Χατζιδάκι, προκαλεί μεγάλη αναστάτωση και ποικίλες αντιδράσεις στον τότε πνευματικό κόσμο.

Κανείς ακόμα δεν είχε καταλάβει το ρόλο που θα έπαιζαν τα τραγούδια αυτά στη διαμόρφωση και εξέλιξη του ελληνικού τραγουδιού.

Δέκα χρόνια αργότερα και αφού ο Μάνος Χατζιδάκις είχε ήδη πυροδοτήσει το μηχανισμό, ξεσπά, με μπροστάρη τον Μίκη Θεοδωράκη, μια μουσική επανάσταση στην Ελλάδα, η οποία θα εκτοξεύσει το ελληνικό τραγούδι σε μία από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως.

Έτσι, οι Μάνος Χατζιδάκις και Μίκης Θεοδωράκης, σπάνε το τσόφλι θα λέγαμε και από μέσα ξεπηδάει αναγεννημένη η καθαρή ελληνική μουσική, βαπτισμένη από τη βυζαντινή, δημοτική και λαϊκή μας παράδοση.

Το έργο που μας άφησε ο Μάνος Χατζιδάκις είναι τεράστιο τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Αυτήν την τεράστια μουσική - και όχι μόνο - κληρονομιά που μας άφησε και που άνοιξε τα φτερά της ελληνικής μουσικής να πετάξει πάνω και πολύ μακριά, πέρα από τα σύνορα της χώρας μας.

Συνολικά, ως το θάνατό του το έτος 1994 είχαν κυκλοφορήσει περισσότεροι από 110 δίσκοι του στην ελληνική αγορά.

Ο Μάνος Χατζιδάκις καθόλη τη διάρκεια της μουσικής του πορείας εκτός από αυτόνομα τραγούδια, επένδυσε μουσικά και πάρα πολλά θεατρικά και κινηματογραφικά έργα.

Το 1948 γράφει το έργο για πιάνο "Για μια μικρή λευκή αχιβάδα".

Τα πρώτα του τραγούδια τα γράφει το 1948 για την παράσταση "O Ματωμένος Γάμος" τα οποία πολύ αργότερα θα κυκλοφορήσουν σε δίσκο.

Το 1949-50 γράφει το χορόδραμα "Έξι λαϊκές ζωγραφιές" που είναι μεταγραφή για πιάνο έξι ρεμπέτικων τραγουδιών και το 1950 "To καταραμένο φίδι".

Ακολουθεί "Ο κύκλος CNS" το (1954) που είναι έξι τραγούδια σε στίχους του ίδιου του συνθέτη.

Το 1957 επενδύει μουσικά το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη "Παραμύθι χωρίς όνομα" καθώς και το έργο του Μπρεχτ "O κύκλος με την κιμωλία".

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '50 θα γραφτούν τα τραγούδια: "Χάρτινο το φεγγαράκι" , "Το φεγγάρι είναι κόκκινο", "Μια πόλη μαγική","Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι", "Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι", "Πώς τον λεν τον ποταμό","Μην τον ρωτάς τον ουρανό", "Κάπου υπάρχει η αγάπη μου", "Κάθε τρελό παιδί","Κυπαρισσάκι", "Υμηττός", "Έλα πάρε μου τη λύπη" και άλλα πολλά που άφησαν εποχή και τραγουδιούνται μέχρι σήμερα, με την ίδια συγκίνηση και ρομαντισμό εκείνης της εποχής.

Από το 1960 ως το 1970 γράφει διάφορα έργα για θέατρο ή κινηματογράφο όπως "Η κλέφτρα του Λονδίνου", "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε", "Βάκχες", "Καίσαρ και Κλεοπάτρα","Οδός ονείρων", "Αμέρικα – Αμέρικα", "Οι ήρωες", "Το παραμύθι του Μάρλετ".

Επίσης γράφει και έργα με αυτόνομα τραγούδια όπως "Ο Καπετάν Μιχάλης", "Δεκαπέντε Εσπερινοί", "Το χαμόγελο της Τζοκόντας".

Ακολουθούν τις επόμενες δεκαετίες μεγάλα έργα όπως "O μεγάλος ερωτικός", "Αθανασία", "Ρωμαϊκή αγορά", "Λαϊκή αγορά", "Για την Ελένη", "Αντικατοπτρισμοί" και άλλα.

Ο Μάνος Χατζιδάκις κέρδισε μουσικά βραβεία και στη χώρα μας αλλά και στο εξωτερικό, ίδρυσε ορχήστρες και διεύθυνε το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ με μεγάλη επιτυχία.

Δημιούργησε μία δισκογραφική εταιρία με την επωνυμία "Σείριος" προωθώντας νέους καλλιτέχνες, όπως επίσης και την "Ορχήστρα των Χρωμάτων" το 1989 με την οποία παρουσίασε πάρα πολλά έργα.

Διοργάνωσε παράλληλα μία σειρά από καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όπως τον "Μουσικό Αύγουστο" το 1981 – '82 στο Ηράκλειο και τους "Αγώνες Τραγουδιού" στην Κέρκυρα το Σεπτέμβριο του 1981 και 1983.



Τον ευχαριστούμε.



Βιβλιογραφία: Κώστας Μυλωνάς (Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού 2)