Review: Torpedo PI-101 WoS

Τα plugin προσομοίωσης ενισχυτών δεν είναι κάτι καινούριο, και όλοι από λίγο έως πολύ έχουμε κάποια εμπειρία με αυτά. Σε συζητήσεις με μουσικούς έχω ακούσει πολλές απόψεις σχετικά με τις προσομοιώσεις ενισχυτών. Συνοψίζοντας τις απαντήσεις, θα έφτιαχνα δυο κατηγορίες: "δεν είναι σαν τον αληθινό ενισχυτή, τελεία και παύλα" και "έχω βρει άκρη με το τάδε plugin και βγάζω αξιοπρεπή ήχο". Προσωπικά, έχω μια κλήση προς τη δεύτερη κατηγορία απόψεων, κυρίως λόγω πρακτικών ζητημάτων. Έτσι, η ύπαρξη ενός ακόμη μέλους στην πολυπληθή αυτή αγορά δεν με άφησε ασυγκίνητο. Η τιμή του, 239€, αν και δεν είναι απαγορευτική, είναι κάπως τσουχτερή, ειδικά σε σχέση με τους περισσότερους ανταγωνιστές του.

Plugin: Torpedo PI-101 WoS

Τιμή: 239€

Εταιρία: Two Notes Audio Engineering

Site: http://www.two-notes.com/en/software/torpedo-pi-101-wos/

Συν

▪ Ήχος

▪ IR capture

Πλην

▪ Τιμή

▪ iLok

▪ Απαιτεί γρήγορο υπολογιστή

Ψάχνοντας λίγο για την κατασκευάστρια εταιρία, βρήκα ότι τα προϊόντα τους (software και hardware) βασίζονται σε μια δική τους τεχνολογία η οποία βρισκόταν σε ερευνητικό στάδιο για τέσσερα χρόνια και βασίζεται στις αρχές της τεχνικής IR (impulse response), που πολύ πιθανόν να έχετε δει σε διάφορα plugin βάθους και όχι μόνο. Αυτή η τεχνολογία λοιπόν είναι πλέον διαθέσιμη και σε μορφή plugin που υποστηρίζει PC (VST/RTAS) και Mac (VST/AU/RTAS) κάνοντας το συμβατό με την συντριπτική πλειοψηφία των DAW που κυκλοφορούν αυτό το καιρό, συμπεριλαμβανομένων των ιδιαίτερα δημοφιλών Cubase, Logic, Pro Tools, Sonar. Η εγκατάσταση πήγε εντελώς απροβλημάτιστα στο Macbook μου, και αφού μάθαμε για όλα τα σχετικά, ήρθε η ώρα να συνδέσουμε την κιθάρα και να...

Μισό λεπτό. Πριν συνδέσουμε την κιθάρα...

...πρέπει να κάνουμε authorisation. Ο έλεγχος γνησιότητας του software γίνεται με iLok, το περίφημο USB κλειδί. Προσοχή εδώ, όλοι εμείς με το παλιό μπλέ iLok πρέπει να αναβαθμίσουμε στο καινούριο, καθώς η Two Notes απαιτεί iLok 2. Η ιδέα με το iLok είναι οτι η άδεια του software βρίσκεται σε αυτό το ειδικό USB κλειδί, και μπορείς να χρησιμοποιήσεις το software μόνο αν έχεις βάλει το iLok σε μια USB θύρα του υπολογιστή. Έχουνε γίνει πολλές κουβέντες σχετικά με το iLok και την ταλαιπωρία που σε αναγκάζει να περάσεις, οπότε δεν θα επεκταθώ πολύ πάνω σε αυτό. Ισχύει πάντως η γνωστή διαδικασία που απαιτεί (βαθιά ανάσα): να κάνεις account, να κάνεις login, να κατεβάσεις και να εγκαταστήσεις κάποιο σχετικό software στον υπολογιστή, να κάνεις restart, να ξανακάνεις login, να βάλεις το iLok, να κατεβάσεις την άδεια στο iLok, να ανοίξεις το DAW που δουλεύεις, να κάνεις τον σταυρό σου όλα να πήγαν καλά και τώρα πλέον μπορούμε να συνδέσουμε την κιθάρα...

Κάτσε, που να συνδέσω την κιθάρα;

Αυτό εξαρτάται κυρίως από το τι εξοπλισμός υπάρχει διαθέσιμος. Στις περισσότερες των περιπτώσεων ένα απλό DI (ή μια HiZ είσοδος στην κάρτα ήχου) αρκεί για να φτάσει το σήμα από την κιθάρα στο Torpedo και από εκεί να ξεκινήσει η διαδικασία προσομοίωσης. Πολλοί κιθαρίστες βέβαια δεν θα άλλαζαν τον ενισχυτή τους για κανέναν άλλο ενισχυτή (προσομοιωμένο ή μη), και η Two Notes το καταλαβαίνει καλύπτοντας και αυτήν την απαίτηση. Σε μια τέτοια περίπτωση λοιπόν η συνδεσμολογία που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι η εξής: κιθάρα->ενισχυτής->loadbox->line in στην κάρτα ήχου, απενεργοποιώντας, όπως είναι λογικό, την προσομοίωση ενισχυτή του Torpedo, αφού χρησιμοποιούμε το δικό μας hardware για αυτή τη δουλειά. Είτε το ένα κάνετε είτε το άλλο, μπορείτε να συνδέσετε ότι πεταλάκι θέλετε μετά την κιθάρα και πριν το DI ή τον ενισχυτή, όπως θα κάνατε αν παίζατε με "πραγματικό" εξοπλισμό!

Το plugin με screenshots

Κοιτώντας το plugin, θα μπορούσα να το χωρίσω σε 3 μέρη. Στο πρώτο μέρος βρίσκεται όλη η ουσία του Torpedo, καθώς εκεί γίνεται η κύρια επεξεργασία προσομοίωσης. Εδώ λοιπόν μπορείτε να φτιάξετε τον ήχο σας επιλέγοντας ενισχυτή, καμπίνα, τύπο μικροφώνου και τοποθέτηση του μικροφώνου στον χώρο. Εάν έχετε συνδέσει την κιθάρα μέσω DI, μπορείτε να ανοίξετε το "Power Amp" και να διαλέξετε τον τύπο ενισχυτή που θέλετε. Οι διαθέσιμες επιλογές δεν είναι πολλές συγκριτικά με άλλα plugin, ωστόσο είναι αρκετές για να καλυφθούν όλα τα μουσικά γούστα. Υπάρχει επίσης ο διακόπτης "Pentode/Triode" που θα δώσει μια κάπως πιο "American/British" χροιά στον ήχο σας.

Σειρά έχει η προσομοίωση καμπίνας. Οι διαθέσιμες επιλογές είναι εμφανώς περισσότερες από αυτές του ενισχυτή, και καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα από ένα οχτάιντσο vintage ηχείο μέχρι ένα modern 4x12 θηρίο. Όπως και για τους ενισχυτές, οι κωδικές ονομασίες θα σας δώσουν κάποια ιδέα για το ποιό hardware προσομοιώνεται κάθε φορά. Στην συνέχεια μπορείτε να διαλέξετε τον τύπο μικροφώνου που θα θέλατε να χρησιμοποιήσετε στην virtual ηχογράφηση σας. Οι ονομασίες των διαθέσιμων επιλογών κάνουνε απόλυτα σαφές ποιό πραγματικό μικρόφωνο προσομοιώνεται με κάθε επιλογή. Μέσα στην λίστα θα βρείτε όλους τους συνήθεις ύποπτους για ηχογράφηση κιθάρας/μπάσου, ενδεικτικά θα αναφέρω τα "Dynamic 57", "Condenser 87", που είναι από τις πιο συνηθισμένες και αξιόπιστες επιλογές.

Τέλος, στο κέντρο του User Interface δεσπόζει η προσομοίωση τοποθέτησης μικροφώνου στον χώρο. Μπορείτε να επιλέξετε την τοποθέτηση με τα knobs που έχουν τίτλο: "Distance" και "Center" που ελέγχουν το πόσο μακριά από τον ενισχυτή είναι το μικρόφωνο και με πόση γωνία είναι τοποθετημένο το μικρόφωνο. Μπορείτε βέβαια να πειράξετε και τις δύο αυτές ρυθμίσεις μαζί, σέρνοντας το εικονικό μικρόφωνο στον χώρο μπροστά από τον ενισχυτή στο πολύ έξυπνο γραφικό περιβάλλον του Torpedo. Πολλά μπράβο στην Two Notes που δίνει την επιλογή "Front/Back" η οποία προσομοιώνει τοποθέτηση του μικροφώνου μπροστά ή πίσω του ενισχυτή με άφθονη δόση ρεαλιστικότητας.

Το ηχητικό αποτέλεσμα μετά από την διαδικασία προσομοίωσης κυμαίνεται από ικανοποιητικό μέχρι εξαιρετικό, ανάλογα βέβαια και με τις ρυθμίσεις, το hardware, το παίξιμο κτλ. Ειδικά στην συχνοτική περιοχή των μεσαίων, όπου σημειώνεται το μεγαλύτερο πρόβλημα μη ικανοποιητικής προσομοίωσης σε παρόμοια plugin, το Torpedo απέδωσε εξαιρετικά, αφού διατηρεί την αίσθηση των πλούσιων μεσαίων και το "γρέζι" που μόνο ένας πραγματικός ενισχυτής μπορεί να δώσει.

Έχοντας δουλέψει με τα περισσότερα διαθέσιμα μικρόφωνα που προσομοιώνει το Torpedo, μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση η ρεαλιστικότητα στις χροιές τους, καθώς επίσης και στις τοποθετήσεις τους γύρω από τον ενισχυτή. Μέχρι αυτό το σημείο, το Torpedo διατηρεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την φυσικότητα, την αμεσότητα και την ζωντάνια που έχει μια ηχογράφηση πραγματικού ενισχυτή.

 

Κιθάρα 1: καρφί στην κάρτα ήχου

 

Κιθάρα 1 με προσομοίωση

 

Κιθάρα 2: Πεταλάκι overdrive Koch και από εκει στην κάρτα ήχου (ΠΡΟΣΟΧΗ! Χαμηλώστε την ένταση στα ηχεία σας!)

 

Κιθάρα 2 με προσομοίωση

 

Μπάσο καρφί στην κάρτα ήχου

 

Μπάσο με προσομοίωση

 

Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί πως η διαδικασία προσομοίωσης του Torpedo ΔΕΝ θα βγάλει τον γυαλισμένο ήχο ενός CD. Μέχρι εδώ το plugin στοχεύει, και τα καταφέρνει καλά, να δώσει τον ίδιο ακατέργαστο ήχο που θα παίρναμε από μια "παραδοσιακή" ηχογράφηση ενισχυτή, με όλες τις όμορφες "ατέλειες" που αυτή συνήθως περιλαμβάνει. Από το σημείο της ηχογράφησης/προσομοίωσης μέχρι το στάδιο της τελικής μίξης, ένα κανάλι κιθάρας συνήθως περνάει από διάφορους επεξεργαστές ήχου, και η Two Notes δεν σας αφήνει αβοήθητους ούτε εδώ .

Στο δεύτερο μέρος λοιπόν, φιλοξενούνται τα άκρως απαραίτητα effects για επεξεργασία κιθάρας. Χωρίς εκπλήξεις, τα εφέ αυτά είναι: low cut, EQ, exciter και compressor, το καθένα με τα αναμενόμενα knobs του. Πολλοί από εμάς θα προτιμούσαν, για παράδειγμα, ένα εξειδικευμένο EQ plugin παρά το EQ του Torpedo, η ύπαρξη αυτών των εφέ ωστόσο αποδείχτηκε πολύ χρήσιμη σε περιπτώσεις όπου χρειάζονται κάποιες γρήγορες διορθώσεις (όπως συνήθως λέγεται: "να φύγουν τα χοντρά"). Επίσης, όταν το CPU του υπολογιστή τερματίζει και δεν αντέχει να ανοίξει άλλο plugin, τα bundled-in εφέ του Torpedo βοηθάνε την κατάσταση.

 

Κιθάρα 1 με προσομοίωση και εφφέ

 

Κιθάρα 2 με προσομοίωση και εφφέ

 

Μπάσο με προσομοίωση και εφφέ

 

Υπάρχουνε περιπτώσεις, οι κιθαρίστες το ξέρουν καλά αυτό, που ένα μόνο κανάλι απλά δεν είναι αρκετό για να βγεί ο ήχος που θέλουμε. Αυτό το ξέρει και η Two Notes, και έφτιαξε το Wall of Sound. Από το όνομα του μπορείτε να φανταστείτε τι ακριβώς κάνει, έτσι δεν είναι? Ε ναι λοιπόν, κάνει ακριβώς αυτό και είναι όσο καλό όσο το φαντάζεστε. Πολλά plugin προσομοίωσης έχουν την δυνατότητα χρησιμοποίησης διαφορετικού setup για το Left και το Right κανάλι ενός Stereo καναλιού και αυτό δεν είναι κάτι καινούριο, το Wall of Sound όμως δεν σταματάει εδώ. Ουσιαστικά με το Wall of Sound μπορείτε να ανοίξτε όλο το plugin πολλές φορές μέσα από το ίδιο το plugin. Τι εννοώ? Για αρχή, φανταστείτε οτι θέλετε να παίξετε όχι σε ένα αλλά σε δύο setup (ενισχυτής/καμπίνα/μικρόφωνο/τοποθέτηση μικροφώνου/effects) ταυτόχρονα. Αφού πρώτα φτιάξετε τον ήχο σας για τον πρώτο setup, πατάτε το κουμπί "Add" και εμφανίζεται από κάτω ένα ακόμη layer όπου μπορείτε να κάνετε έναν καινούριο ήχο από την αρχή. Όταν τελειώσετε μπορείτε να ελένξετε Volume και Pan από κάθε layer για να διαμορφώσετε τον ήχο σας όπως θέλετε. Οι συχνοτικές ακυρώσεις λόγω διαφορών φάσης μεταξύ των δύο layer μπορούν να αντιμετοπιστούν με το knob "Variphi". Αν τελικά δεν χρειάζεστε μόνο δύο, αλλά περισσότερα τέτοια setup, απλά πατάτε το "Add" και συνεχίζετε να στοιβάζετε τους ήχους τον έναν πάνω στον άλλον, παίρνοντας όλες τις χροιές που θέλετε και φτιάχνοντας έτσι σιγά σιγά ακριβώς το ήχο που αναζητάτε. Κιθαριστικός παράδεισός!

 

Κιθάρα 1 με WoS (πολλά layers από ήχους)

 

Κιθάρα 2 με WoS (πολλά layers από ήχους)

 

Μπάσο με WoS (πολλά layers από ήχους)

 

IR Capture

Για όλους εμάς τους κοινούς θνητούς που δεν έχουμε μεγάλη συλλογή με ενισχυτές, καμπίνες και μικρόφωνα, ο αριθμός των προσομοιώσεων είναι εντυπωσιακός. Ωστόσο η Two Notes δεν σταματάει εδώ, καθώς η βιβλιοθήκη ήχων ανανεώνεται συχνά από την ίδια χωρίς επιπλέον χρέωση. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να ηχογραφήσετε εσείς το δικό σας setup, να αποθηκεύσετε "τον ήχο σας", και να τον χρησιμοποιήσετε σε άλλες κιθάρες που έχετε ηχογραφήσει. Η διαδικασία δεν απαιτεί κάποιο παραπάνω hardware από αυτό που θα χρειαζόταν για μια κανονική ηχογράφηση κιθάρας, δεν παίρνει ούτε 10 λεπτά, και αν όλα πάνε καλά, θα φέρει τον ήχο από τον ενισχυτή στον υπολογιστή. 

 

Όλα αυτά δεν με αφήσαν ασυγκίνητο, οπότε πήγα στο studio όπου συχνάζω για να κάνω τις δοκιμές μου και να προσπαθήσω να πάρω το "ηχητικό αποτύπωμα" ενός combo Mesa Boogie και να το μεταφέρω στο σπίτι μου. 

 

Κουίζ: Ποιό από τα Α και Β είναι ο πραγματικός Mesa Boogie και ποιό το plugin? (απάντηση στο ΥΓ)

 

Α:

 

 

B:

 

Συμπεράσματα

Αν και το πόσο καλή είναι τελικά η προσομοίωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από την κρίση και τα γούστα του κάθε μουσικού/ηχολήπτη, το Torpedo σίγουρα αποτελεί μια πραγματικά εξαιρετική επιλογή για κιθαρίστες και μπασίστες που για οποιονδήποτε λόγο (οικονομικό, έλλειψη καλών εγκαταστάσεων, προβλήματα με την ένταση) αδυνατούν να ηχογραφήσουν πραγματικό ενισχυτή για τα κομμάτια τους. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το Torpedo είναι απλά ένα "Plan B" για ηχογράφηση κιθάρας. Ακόμα και αν έχετε πολλούς ενισχυτές που χρησιμοποιείτε στις ηχογραφήσεις σας συστηματικά, μην βιαστείτε να σβήσετε το ενδεχόμενο κάποια στιγμή να χρησιμοποιήσετε ένα plugin προσομοίωσης. Το Torpedo είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο, που με τον ήχο του μπορεί και να υποστηρίξει αλλά και να συγκριθεί με έναν πραγματικό ενισχυτή. Επίσης, αν κάνετε την δική σας βιβλιοθήκη προσομοιώσεων, και σε συνδυασμό με το Wall of Sound, θα μπορούσατε να κάνετε ένα υπερ-εξιζητιμένο preview του ήχου που θα θέλατε στο επόμενο κομμάτι σας, ή ακόμα και να πάρετε ιδέες για το πως θα στήσετε τα μικρόφωνα στο επόμενο session ηχογράφησης κιθάρας.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορώ να πω ότι βρήκα πολλά πράματα να με ενοχλήσουν στο plugin, πέραν ίσως από δύο πράγματα. Πρώτον, η εναλλαγή ανάμεσα στα preset πολλές φορές συνοδεύεται από ένα στιγμιαίο θόρυβο, ένα "τσικ" ας πούμε, που ούτε τα αυτιά σας, ούτε τα ηχεία σας θα βρουν πολύ ευχάριστο. Αυτό βέβαια είναι κάτι που διορθώνεται, πιστεύω ότι είναι στις προτεραιότητες της Two Notes. Επίσης, το plugin είναι σχετικά βαρύ, με αποτέλεσμα το Macbook μου να μην μπορεί να επεξεργαστεί παραπάνω από 6 κανάλια ταυτόχρονα σε αρκετά χαμηλό buffer size για να μην καταλαβαίνω το latency. Το ίδιο πρόβλημα προέκυψε και με εκτεταμένη χρήση του Wall of sound, όπου πάλι, αν το παρακάνετε, δεν θα μπορείτε να παίξετε live με αυτό.

Είτε το σκέφτεστε να δώσετε τα 239€ είτε όχι, μπορείτε να δοκιμάσετε την free έκδοση αυτού του plugin που διατίθεται από το site της εταιρίας.

Βασίζεται στην ίδια τεχνολογία με το μεγαλύτερο αδερφάκι του, αλλά διαθέτει προσομοιώσεις για μόνο έναν συνδυασμό ενισχυτή/καμπίνα/τύπο μικροφώνου, οι ρυθμίσεις για την τοποθέτηση του μικροφώνου στον χώρο παραμένουν ίδιες, ενώ το Wall of Sound απουσιάζει εντελώς. Λίγο περιορισμένο σε σχέση με την πλήρη έκδοση, ωστόσο έχει σεβαστό ήχο και είναι τζάμπα, οπότε αξίζει μια προσπάθεια.

Καλές προσομοιώσεις!

Ανδρέας Παπαδόπουλος

ΥΓ: Ο Mesa Boogie είναι το Α, το Torpedo είναι το Β.