Το ράφι με τα βινύλια: Grand Funk - Survival

Βρισκόμαστε στα τέλη των 80ς, εποχή όπου εγώ, μαθητής Λυκείου ακόμη, άρχισα να "ψάχνομαι" κάπως με παλιό "κλασικό" ροκ δεκαετιών '60 και '70.

Βλέπετε, είχα, πλέον, περάσει τις προηγούμενες "φάσεις" της εφηβείας, σε σχέση με την ξενόφερτη ποπ / ροκ μουσική, ήτοι : α/ τη φάση κατά την οποία ανακάλυψα την ποπ μουσική μέσα από τα χιτάκια της εποχής [80ς], όπως μού προσφερόντουσαν από τις κασέτες με τα compilations που κυκλοφορούσαν κάθε Χριστούγεννα ή από τα βιντεοκλίπ που έδειχνε το "Μουσικόραμα" και β/ τη φάση που "αποκήρυξα" τα χιτάκια και... πέρασα στο στρατόπεδο των "χεβιμεταλλάδων"! Όταν, όμως, έγινα 17 - 18 χρονών ένιωσα την επιθυμία να ανακαλύψω ακούσματα παλαιότερα της εποχής μου, και, κυρίως, να εντρυφήσω στη μουσική ροκ συγκροτημάτων των 60ς και των 70ς που ήταν άγνωστα στους περισσότερους τότε συνομήλικούς μου [δλδ συγκροτημάτων πέραν των Zeppelin, Purple, Floyd κλπ]. Έλα, όμως, που εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ίντερνετ... Έτσι τις πληροφορίες για όλα αυτά τα παλιά συγκροτήματα τις "μάζευα" με το να... "γίνομαι κολλιτσίδα" σε 40 - 45ρηδες και να τους "ταράζω" στις ερωτήσεις : "επ, έλα 'δω, πες μου για τους Free, για τους Mountain, για τους Grand Funk και για τόσους άλλους που άκουγες όταν ήσουν στην ηλικία μου... πρότεινέ μου δίσκους τους" κλπ κλπ... Κι αφού έπαιρνα τις πληροφορίες μου από τους μεγαλύτερούς μου, "ξαμολιόμουνα" στα δισκάδικα [Μοναστηράκι, Happening κλπ] και... έψαχνα μανιωδώς τους δίσκους που μού είχανε προτείνει! Κάπως έτσι οδηγήθηκα στον δίσκο που θα παρουσιάσω : Survival από τους Grand Funk, εκδοθείς εν έτει 1971! Πρόκειται για τον 4ο κατά σειρά δίσκο τους, καθόσον οι προηγούμενοι ήταν οι On Time [1969], Grand Funk [1969] και Closer To Home [1970].

Οι Grand Funk δημιουργήθηκαν το 1968 από 3 δυναμικούς μουσικούς : Mark Farner στην κιθάρα και στα φωνητικά, Don Brewer στα ντραμς και στα φωνητικά και Mel Schacher στο μπάσο! Το χαρακτηριστικό τους : ο πολύ - πολύ σκληρός, για κείνη την εποχή, ήχος. Ξεκίνησαν, προφανώς, σαν μια... "αμερικάνικη απάντηση" στους Βρετανούς ομότεχνούς τους Cream [που, ως γνωστόν, ήταν κι αυτοί ροκ - τριπλέτα]. Πλην, όμως, οι Grand Funk έκαναν τον ήχο τους ακόμη πιο σκληρό και ακόμη πιο βαρύ, ενώ και οι μελωδικές τους φόρμες ήταν ακόμη πιο λιτές και άμεσες εν σχέσει με αυτές των Cream!

Αυτός ο πολύ σκληρός και φασαριόζικος ήχος τους ενόχλησε ιδιαίτερα τους μουσικοκριτικούς στο ξεκίνημά τους, οι οποίοι... τους φιλοδώρησαν με αρκετή "λάσπη". Αλλά και οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί τους στηρίξανε ελάχιστα! Κι όμως, συνέβη το εξής παράδοξο : Οι δίσκοι τους γινόντουσαν χρυσοί και πλατινένιοι! Γεμίζανε τα στάδια όπου παίζανε σε χρόνο ρεκόρ! Αυτό, κατά την άποψή μου, οφείλεται σε δύο λόγους : α/ η μουσική και οι στίχοι τους μπορούσαν να αγγίξουν τον μέσο Αμερικάνο πολίτη, λόγω της απίστευτης απλότητάς τους και λόγω της "αμερικάνικης" θεματολογίας τους [βλ. We 're an American band]. β/ Ο δαιμόνιος μάνατζέρ τους Terry Knight τους μανατζάρισε με τον καλύτερο τρόπο! Όπως εύστοχα επισημαίνεται στη "Rock Εγκυκλοπαίδεια" που επιμελήθηκε ο Σπύρος Αλεξόπουλος [βλ. σελ. 121] : "Ο Terry Knight έδωσε ένα πλήρως λαϊκό προφίλ στην μπάντα, που μιλούσε ευθέως στην ψυχή του σκληρά εργαζόμενου Αμερικάνου"!! Πράγματι, έτσι είναι... Γι' αυτό, άλλωστε, βλέπουμε τους Grand Funk στα εξώφυλλα κάποιων δίσκων να ποζάρουν δίπλα σε αμερικάνικες σημαίες! Κι όμως... οι Grand Funk δεν δίστασαν εκείνη την εποχή να "τα χώσουν" στην Αμερική και να γράψουν τραγούδια που διαμαρτύρονταν για τον πόλεμο του Βιετνάμ!

Στο εξώφυλλο του Survival οι Grand Funk απεικονίζονται ως... άνθρωποι των σπηλαίων! Μάλιστα ο Μαρκ Φάρνερ κρατάει... ένα κομμάτι ωμό κρέας! Το δε οπισθόφυλλο είναι κατάμαυρο, αλλά πάνω από τους τίτλους των τραγουδιών υπάρχει κι ένα εισαγωγικό σημείωμα του μάνατζερ Terry Knight [το οποίο... είναι αρκούντως "αινιγματικό"]. Όμως, όσο κι αν μπερδευτήκαμε με αυτά που γράφει ο κ. Knight, άλλο τόσο τα πράγματα γίνονται τόσο μα τόσο απλά όταν βάλουμε τον δίσκο να παίξει! Προσοχή, όμως, ίσως πονέσουν τα αυτάκια μας από τον τραχύ και ακατέργαστο ήχο τους...

Side One

Country Road... ο πλέον ιδανικός τρόπος για να ξεκινήσει αυτός ο δίσκος! Τα κιθαριστικά γκάζια στο τέρμα, ο ήχος του μπάσου πολύ βαρύς και "παραμορφωμένος", τα ντραμς ακούγονται σαν να πέφτουνε αστραπές... Και μέσα σε όλα αυτά, η εξαίσια φωνή του Mark Farner, μεστή, να το γεμίζει το τραγούδι και να πιάνει με άνεση τις ψηλές οκτάβες... Ιδίως στο σημείο που, "δραπετεύοντας" από το σκληρό ήχο της κιθάρας και του μπάσου τραγουδάει "down on country road, roooooad"... Προτείνω, επίσης, σε όσους μαθαίνουν μπάσο να προσέξουν τον τρόπο με τον οποίο το μπάσο συνοδεύει αυτό το τραγούδι. Τα γυρίσματά του είναι καταπληκτικά. Επόμενο τραγούδι : All You've Got Is Money, το οποίο στην αρχή έχει "μπαλαντοειδή" μορφή [παιγμένο, όμως, με "σκληρό" ήχο κιθάρας / μπάσου / ντραμς]! Μετά, όμως, η μπάντα "πιάνει" το τυπικό μπλουζ τέμπο. Όμως, την ώρα που αυτό το τέμπο παίζεται ακούγονται αντί για λόγια, στίχους κλπ... κραυγές και ουρλιαχτά! Ακολουθεί μία από τις πλέον αγαπημένες μου στιγμές του δίσκου : Η μπαλάντα Comfort Me διάρκειας 6 : 44 λεπτών! Πρόκειται για μια μπαλάντα με απρόβλεπτη εξέλιξη, και με τις παραμορφώσεις της κιθάρας να εναλλάσσονται προσδίνοντάς της ένα ιδιαίτερο ηχόχρωμα. Αλλά κι αυτή η μεστή, δυναμική φωνή του Farner... πόσο μαγευτικός είναι την ώρα που τραγουδά τους υπέροχους στίχους του τραγουδιού : I was found after losing my way, Safe and sound after many a day. I was lost in a world of madness, Please take me from all of this sadness. Comfort me, in Whatever I do. Comfort me, and I'll comfort you too. Follow me, 'cause I'm trying to love you". Η πρώτη πλευρά τελειώνει με μια πολύ όμορφη διασκευή : Feelin' Allright των Traffic [το τραγούδι έγραψε ο Dave Mason]. Το τραγούδι αυτό έχει αποκτήσει σε αυτόν το δίσκο μια πιο "μπλουζ - χαρντ ροκ" υπόσταση, εν σχέσει με τον τρόπο που το παρουσίασαν οι δημιουργοί του, δλδ οι Traffic. Προτείνω να προσέξετε το "παιχνιδιάρικο" σολάκι της κιθάρας του Φάρνερ.

Side Two

Η δεύτερη πλευρά ξεκινά με ήχους από παλιό αρμόνιο. Κι εκεί που έχει αρχίσει η εισαγωγή του τραγουδιού... αυτό σταματάει και κάνει την εμφάνισή της η φωνή του Φάρνερ : "εεεπ, Μελ, να το πάρουμε ξανά το τραγούδι, τα πλήκτρα να παίξουν παραμ - παράμ , πάρα - πάρα παραραμ"!! Και μετά, ξεκινά... κανονικά το τραγούδι, που λέγεται I Want Freedom και είναι πλημμυρισμένο από τον ήχο του παλιού hammond! Το τραγούδι αυτό παραπέμπει, κάπως, στο With A Little Help From My Friends, έτσι όπως το τραγούδησε ο Τζόε Κόκερ στο Γούντστοκ!! Στο επόμενο άσμα I Can Feel Him In The Morning μάς περιμένει μία ακόμη έκπληξη : Ακούμε παιδάκια, ηλικίας 5 - 6 ετών να απαντάνε σε ερωτήσεις "Πώς φαντάζεσθε τον Θεό;", "Τι σημαίνει να είσαι καλός άνθρωπος" κλπ κλπ! Και μετά τις παιδικές φωνούλες... αρχινάει αυτή η υπέροχη μπαλάντα, την οποία τραγουδά ο ντράμερ Don Brewer :

Take me down to the water, let me feel it run over me.
Let me feel the pain and the coldness, the loneliness that there must be.
Whoa, can’t you see their dreams, as they go drifting by?
Whoa, can’t you see their faces, and their tear-soaked eyes?

Chorus
I can feel him in the morning, I can feel him in the evening too.
I can hear him in the morning, tellin’ me what I got to do.
Got to make a new world, ought to make the old one right.
I can see him in the morning, I can see him in the stars at night.

Take me out to the battlefield, let me hear the shells flying by.
Let me hear the sound of the cannons, let me hear them scream and cry.
Whoa, can’t can’t you hear their dreams, as they tumble to the blood-soaked ground?
Whoa, hear them scream for shelter, from the world they never found...

Όμως, την ώρα που ο ντράμερ τραγουδά τα παραπάνω λόγια, συνδράμει και ο Μαρκ Φάρνερ κάνοντας είτε δεύτερα φωνητικά, είτε διάφορα "τσαλίμια" με τη φωνή του! Κάποιες στιγμές τα φωνητικά του θυμίζουνε... αμερικάνικες χορωδίες γκόσπελ! Το αποτέλεσμα είναι καταπληκτικό, γεγονός που σημαίνει ότι... αξίζει τον κόπο να ανακαλύψετε αυτό το τραγούδι! Και... φτάνουμε στο τέλος του δίσκου, όπου έχουμε μία ακόμη διασκευή και μάλιστα διάρκειας 7 : 11 λεπτών : Gimme Shelter των Rolling Stones [γραμμένο από τους Jagger / Richards]. Πλην όμως... οι Grand Funk στην κυριολεξία το μετατρέπουν σε τελείως διαφορετικό τραγούδι, καθόσον το αποδίδουν με φουλ τις παραμορφώσεις στην κιθάρα και στο μπάσο. Κι επιπλέον... ανεβάζουν κατά πολύ την ταχύτητα του τραγουδιού! Με δυο λέξεις, το μετατρέπουν σε ένα νευρωτικό / σπιντάτο / αγχώδες ροκ έπος, το οποίο... δεν θυμίζει σε τίποτα το πρωτότυπο δημιούργημα των Stones! Κατά την ταπεινή μου άποψη, πρόκειται για μία από τις καλύτερες διασκευές στην ιστορία της ροκ. Επιπροσθέτως, δεν αποκλείεται σε αυτήν τη διασκευή να ανιχνεύονται οι πρώτοι... "σπόροι" του thrash / speed metal!!!!

Επίλογος :

Ο καλύτερος τρόπος για να κλείσω αυτή τη δημοσίευση δεν είναι άλλος από μια... ανάσα παιδικότητας! Ας απολαύσουμε, λοιπόν, τα παιδάκια που, πριν από το I can feel him in the morning δίνουν απαντήσεις, γεμάτες αγνότητα και αθωότητα, στα σοβαρά ζητήματα για τα οποία ρωτήθηκαν. Οι απαντήσεις των παιδιών που ακούγονται στον δίσκο έχουν ως εξής :

Child 1:
He kind of started all the plants growing, and he started people. well, I guess he’s kind of big and fat.
Child 2:
He can see us wherever we do... Whatever we do. he has such powerful eyes -- he has to have millions and thousands and billions. and he can still see us when we’re bad.
Child 3:
He could be sitting on the table right now, but you can’t see him.
Child 4:
He can’t be everywhere at once doing everything for everybdy. everybody can’t get what they want.
Child 5:
Well, his job is to make us good and to make us happy and make us parents happy.
Child 6:
Good is the right thing and bad is the wrong thing.
Child 7:
When I’m good my mother never yells at me, when I’m bad she does.
Child 8:
Good means to obey your mother and father, to do what the teacher says -- the things right. I feel miserable when I’m... when I’m bad, I feel miserable on the inside but, on the outside, I just
Like I... I feel now.
Child 9:
I think... um, um... there are more people that are bad than there are good. and, um... if you’re good, you’ll live forever. and, if you’re bad, you’ll die when you die... (repeat last sente
Wo more times to fade in echo)