Στάθης Χωματσάς - Καριέρα ως σολίστ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι εφικτό;

Χιλιάδες παιδιά σπουδάζουν μουσική αυτή τη στιγμή, με μεγάλο ποσοστό οι σπουδαστές του πιάνου και όνειρό τους να γίνουν καταξιωμένοι σολίστ. Το ταλέντο είναι αυτό που τους σπρώχνει να επιμένουν στη μελέτη τους, τη μεθοδική δουλειά και να παραμένουν αισιόδοξοι σε ότι αφορά το μέλλον τους, δεδομένου ότι στην Ελλάδα υπάρχουν ελάχιστες ευκαιρίες να αναδειχθεί κάποιος ως σολίστ και πολύ λίγες ορχήστρες στις οποίες μπορεί κάποιος να αφομοιωθεί, σε σχέση με τους τόσους σολίστ που παίρνουν κάθε χρόνο το δίπλωμά τους.

Άλλη μια δυσκολία είναι ότι χρειάζεται ο ίδιος ο μαθητής ή οι γονείς που τις περισσότερες φορές δεν έχουν μουσικές γνώσεις, να βρουν τον καθηγητή αυτό που θα βοηθήσει το παιδί να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα.

Παρόλα αυτά, η κατάσταση είναι καλύτερη από ότι πριν από 30 χρόνια που σπούδαζα εγώ. Εκείνη την εποχή ήταν σχεδόν αδύνατο να ανταγωνιστείς μουσικούς από άλλες χώρες του εξωτερικού, με τον τρόπο που λειτουργούσε η μουσική παιδεία. Να όμως που ακόμα και τότε υπήρξαν τρανταχτά παραδείγματα από σολίστ που ξεχώρισαν και διακρίθηκαν όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.

Έτσι, ίσως είναι δικαιολογία τελικά όλα αυτά που υπογραμμίζουμε ως εμπόδια. Η συνταγή για μια επιτυχημένη καριέρα είναι: μεθοδευμένη μελέτη, αυτοπειθαρχία, περιέργεια για το αντικείμενό μας, επιμονή στους στόχους μας και μια σταγόνα τύχη. ..συνήθως η τύχη είναι με το μέρος αυτών που επιμένουν στα σχέδιά τους.

Έτσι και ο Στάθης Χωματσάς, σε ηλικία μόλις 20 ετών, έχει ήδη καταφέρει αρκετά ώστε να χαίρει της εκτίμησης και του σεβασμού όλων μας, όπως επίσης να στέκει ως παράδειγμα προς μίμηση και ως ελπίδα για όσους σπουδάζουν αυτή τη στιγμή και αναρωτιούνται χαμηλόφωνα αν τελικά όλος ο κόπος και οι θυσίες θα φέρουν αποτέλεσμα… ή μήπως θα έπρεπε να ασχοληθούμε με κάποιο επάγγελμα που μας ψιθύρισαν ότι έχει πολλή πέραση εν έτη 2014, που θα μας φέρει πολλά λεφτά και θα μας εξασφαλίσει τα γεράματα… που βέβαια θα σιχαινόμαστε την ώρα και τη στιγμή που θα ξυπνάμε για να πάμε στη δουλειά αυτή….

Η ζωή είναι πολύ μικρή κι ευτυχώς η κρίση ήρθε να μας υπενθυμίσει: «Δεν υπάρχει κανένας ασφαλής δρόμος που μπορούμε να ακολουθήσουμε, πέραν από αυτόν που προστάζει η καρδιά μας»

Πάρτε λοιπόν κουράγιο και συνεχίστε με θάρρος τις σπουδές σας, γιατί τίποτα δεν είναι αδύνατο σ’ αυτή τη ζωή, εκτός από αυτό που ποτέ δεν προσπαθήσαμε.

Στάθη σε ποια ηλικία ξεκίνησες πιάνο;

Ξεκίνησα όταν ήμουν 5 χρονών.

Όταν οι γονείς σου ανακάλυψαν ότι θέλεις να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη μουσική πως αντέδρασαν;

Φυσιολογικά. Ο πατέρας μου μάλιστα ήταν ευχαριστημένος γιατί λατρεύει ιδιαίτερα τη μουσική ως τέχνη.  Η μητέρα μου με στήριξε το ίδιο παροτρύνοντάς με, όντας σε μικρότερη ηλικία, να κοιτάξω και κάτι άλλο. Παρόλα αυτά, το δέχτηκαν και είχα και έχω την πλήρη στήριξή τους.

Είναι σημαντική η υποστήριξη των γονέων όσον αφορά τις μουσικές σπουδές, δεδομένου ότι το επάγγελμα του μουσικού θεωρείται ένα από τα επαγγέλματα που συχνά δεν αποφέρουν τα προς το ζην;

Ασφαλώς! Χρειάζεσαι σε ό,τι κάνεις να νιώθεις την υποστήριξη των δικών σου ανθρώπων και ειδικά στη μουσική, όπου εδώ στην Ελλάδα δυστυχώς υπάρχουν τρομερές δυσκολίες για καριέρα. Όμως έτυχε να γνωρίσω ανθρώπους με σημαντική καριέρα σε Ελλάδα και εξωτερικό που όχι μόνο δεν είχαν στήριξη αλλά που οι ίδιοι οι γονείς τους τούς στάθηκαν ως σημαντικά εμπόδια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι άξιοι θαυμασμού.

Πήγες μουσικό σχολείο. Σε τι διαφέρει από το γενικό και πόσο σε οφέλησε στις μουσικές σου σπουδές;

Στην ουσία τα μουσικά γυμνάσια προσφέρουν όλες τις απαραίτητες γνώσεις γενικών σχολείων και έχουν επιπλέον κάποιες ώρες την ημέρα μουσικά μαθήματα, συνεπώς σχολάγαμε πιο αργά. Εγώ στο μουσικό σχολείο Ιλίου γνώρισα αξιόλογους και σπουδαγμένους στο εξωτερικό μουσικούς, πήρα πολλές γνώσεις και για ευρωπαϊκή και για βυζαντινή μουσική και έπαιξα σε σύνολα, αποκτόντας γνώσεις και για μουσική δωματίου αλλά και οργανογνωσίας. Επίσης μου δώθηκε η ευκαιρία να διευθύνω την ορχήστρα του μουσικού σχολείου Ιλίου με δικό μου έργο με τον κ Γ. Πανταζάτο για δάσκαλο. Δυστυχώς, αυτά τα σχολεία που προσφέρουν πάρα πολλά στον πολιτισμό δέχονται πόλεμο από το ίδιο το κράτος λόγω «περικοπών».

Πήρες το Δίπλωμά σου και συνεχίζεις με καθηγητή τον κ. Τουφεξή. Πως μπορεί ένας σπουδαστής να ξεχωρίσει έναν καλό καθηγητή από κάποιον που στην πραγματικότητα κάνει περισσότερη ζημιά από ότι καλό;

Στην αρχή όταν δεν γνωρίζεις η τύχη είναι ο κύριος παράγοντας, εκτός αν σε παροτρύνει κάποιος που ξέρει. Εγώ δυστυχώς ξεκίνησα αρκετά προβληματικά με τον πρώτο μου καθηγητή. Ύστερα, η πραγματική πρώτη μου δασκάλα, η κ. Ελένη Κοκολάκη, της οποίας οφείλω πάρα πολλά και την ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας, δουλεύοντας σκληρά με δίδαξε ό,τι ήξερε και ύστερα με έστειλε η ίδια στον τωρινό μου δάσκαλο στον οποίο οφείλω και σε εκείνον πάρα πολλά και θέλω να ευχαριστήσω, τον κ. Δημήτρη Τουφεξή. Την δασκάλα μου την γνώρισα από τύχη. Ίσως με σωστή έρευνα μπορεί να βρεθεί ο κατάληλος δάσκαλος.

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τη δική σου έως τώρα μουσική πορεία;

Ξεκίνησα σε μια μουσική σχολή το πιάνο στην ηλικία των 5 χρονών. Περίπου στα 8, γράφτηκα στο ωδείο Αναγέννηση έχοντας δασκάλα μου την κ. Ελένη Κοκολάκη με την οποία απέκτησα πτυχίο πιάνου το 2010. Μετά ξεκίνησα με τον κ. Δημήτρη Τουφεξή με τον οποίο πήρα το δίπλωμα μου τον Ιούνιο του 2013. Τις θεωρητικές μου σπουδές τις έχει αναλάβει ο κ. Φώτιος Παππάς με τον οποίο πήρα πτυχίο αρμονίας και συνεχίζω για αντίστιξη. Τελειώνοντας το Μουσικό Σχολείο Ιλίου πέρασα στο Καπποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο τμήμα μουσικολογίας και ένα χρόνο μετά στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος στο τμήμα της ειδίκευσης πιάνου με δάσκαλο τον κ. Τουφεξή.

Πόσες ώρες την ημέρα μελετάς προκειμένου να μπορέσεις να πετύχεις τους στόχους που έχεις βάλει;

Αναλόγως τις υποχρεώσεις των σπουδών μου μέσος όρος 15 ώρες την ημέρα σε συνθήκες πίεσης. Όταν είμαι πιο χαλαρός μπορούν να φτάσουν και 7-8.

Έχεις πάρει πλήρη υποτροφία στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος (Deree). Πως έγινε αυτό και ποιες είναι τώρα οι υποχρεώσεις σου εκεί;

Έγινε με παρότρυνση του δασκάλου μου, του κ. Τουφεξή. Με σύστησε σε κάποιο από τα σεμινάρια που έκανε εκεί, άρεσα στους υπεύθυνους, εμένα με εντυπωσίασε το κολλέγιο και έτσι όλοι μαζί κυνηγήσαμε για την υποτροφία, ο καθένας με τον τρόπο του. Για αυτό πρέπει να ευχαριστήσω εκτός από τον κ. Τουφεξή επίσης την διευθύντρια του τμήματος μουσικών σπουδών κ. Leslie Jones, την υπεύθυνη τμήματος οικονομικής στήριξης κ. Καραδημητροπούλου όπως επίσης και τον χορηγό της υποτροφίας H. C. Krentzman. Επίσης δουλεύω και ως βοηθός αναλαμβάνοντας συνοδείες κατά κύριο λόγο.

Λαβαίνεις μέρος σε διάφορους διαγωνισμούς και μάλιστα έχεις διακριθεί σε κάποιους από αυτούς .

Για  μένα η αξία του διαγωνισμού είναι η προετοιμασία. Να δουλέψω σε έργα με στόχο μια ημερομηνία και να παίξω καλά. Το οποιοδήποτε βραβείο είναι επιθυμητό αλλά πολλές φορές τα λόγια που σου λένε απλοί άνθρωποι έχουν την ίδια αξία. Η μεγάλη  πίεση ενός διαγωνισμού σε κάνει πιο δυνατό. Έχω πάρει πρώτα, δεύτερα και τρίτα βραβεία και έχω μείνει και χωρίς διάκριση αλλά έχω μάθει πάντα πολλά και σίγουρα έχω βγει πάντα καλύτερος μετά από κάθε προσπάθεια.

Μου είχες πει κάποια στιγμή ότι σε αυτούς τους διαγωνισμούς υπάρχουν πολλοί ικανότατοι και ταλαντούχοι μουσικοί που λαβαίνουν μέρος. Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τους μουσικούς αυτούς;

Μουσικοί οι οποίοι δουλεύουν ατελείωτα και έχουν υψηλά στάνταρ. Πολλοί από αυτούς είναι μαγευτικοί ενώ άλλοι απλά εξαιρετικοί τεχνικά. Οι διαγωνισμοί είναι περίεργοι στον τρόπο που κρίνονται από την επιτροπή. Το μόνο σίγουρο είναι οτι σε καλό διαγωνισμό θα υπάρχουν πολύ ικανοί μουσικοί που θα διεκδικήσουν τα βραβεία.

Υπάρχει όριο ηλικίας που πρέπει να έχεις ολοκληρώσει τις σπουδές σου, ώστε να έχεις ελπίδες για υποτροφίες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό; Ποιες είναι οι απαιτήσεις των σχολών στο εξωτερικό για να σου δώσουν υποτροφία;

Το καλυτερο είναι είτε να φύγεις άμεσα για bachelor στο εξωτερικό είτε να έχεις έναν εξαίρετο δάσκαλο εδώ πριν φύγεις για master. Το νωρίτερο είναι και το καλύτερο. Πάντως το πάν είναι σε μια ηλικία μέχρι τα 23 να παίζεις εξαιρετικά ωστε να υπάρχουν ελπίδες. Ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος.  Οι απαιτήσεις έξω δεν έχουν σχέση με την Ελλάδα. Πρέπει να είσαι σοβαρός και να μην επιτρέπεις το παραμικρό λάθος. Παράγοντας πάντως είναι κι η σχολή στην οποία κάποιος κρούει τη θύρα.

Εκτός από τη μελέτη του πιάνου, πάνω σε συζητήσεις που έχουμε κάνει, διέκρινα ότι έχεις εξαιρετικές μουσικές γνώσεις. Να υποθέσω ότι μελετάς; Μελετάς από περιέργεια ή επειδή υπάρχει υποχρεωτική ύλη;

Και τα δύο. Γενικά ενδιαφέρομαι για τη σφαιρική γνώση αλλά και μου επιβάλλεται από τις καταστάσεις. Μόνο αν ξέρεις τι υπάρχει γύρω μπορείς να φτάσεις στον στόχο. Αυτό ισχύει όχι μόνο στη μουσική αλλά και γενικά στη ζωή. Η κουλτούρα καθορίζει το τί είσαι αλλά και το τί κάνεις. Στη μουσική καθορίζει και το πώς παίζεις.

Στις 26 Ιανουρίου, ημέρα Κυριακή και ώρα 18:00 μ.μ. έχεις το ρεσιτάλ σου στο AN ART ARTISTRY με έργα ελλήνων και ξένων συνθετών. Πόσο χρόνο διαθέτεις για τη μελέτη ενός ρεπερτορίου και μέσα σε πόσο καιρό ολοκληρώνεται ένα τέτοιο πρόγραμμα;

Εξαρτάται πάντα από το πρόγραμμα. Το σημαντικό είναι να βγει πολύ γρήγορα το τεχνικό ζήτημα. Αυτό μπορεί να πάρει από πολύ γρήγορα έως πάρα πολύ αργά.  Αυτό σαφώς θέλει πάρα πολύ και καλό διάβασμα . Μετά χρειάζεσαι χρόνο για να «κάτσει» στα χέρια σου ώστε να γίνει ένα έργο τέχνης. Το δικό μου πρόγραμμα περιλαμβάνει έργα όπως οι Variation Serieuses του Mendelssohn, το Rhapsody in Blue του Gershwin και το Sonetto 123 del Petrarcha του Liszt. Αυτά από μόνα τους χρειάζονται ατελείωτες ώρες όχι μόνο για την τεχνική  δυσκολία τους αλλά κυρίως για την ερμηνεία τους.  Επίσης θα παρουσιάσω έργα των Χατζιδάκι, Κωνσταντινίδη αλλά και των νέων συνθετών Ανούση, Νικολάου και Οικονομάκη.

Τώρα που δεν είσαι πλέον μαθητής, χρειάζεται την καθοδήγηση δασκάλου για να μπορέσεις να τελειοποιήσεις το ρεπερτόριό σου;

Βέβαια. Γενικά σε τέτοιo στάδιο ο δάσκαλος πια δεν σε ελέγχει αλλά σε πάει ένα βήμα παραπέρα. Σου δίχνει τα μυστικά που θα σε ξεχωρίσουν. Μαθητής πάντως δεν σταματάς ποτέ να είσαι

Με τι άλλο ασχολείσαι αυτή την περίοδο;

Κυρίως με τις σπουδές μου και τις εμφανίσεις που θα έχω τον Ιανουάριο. Θα παίξω σε δύο διαγωνισμούς, οπού ο ένας θα είναι ο διαγωνισμός υποτροφιών της Yamaha, και μετά το ρεσιτάλ. Δυστυχώς δεν υπάρχει πολύς χρόνος για άλλα πράγματα.

Όλοι  οι μουσικοί έχουμε ένα όνειρο για το που θα φτάσουμε τελικά μετά από μεθοδευμένη μελέτη και προσπάθεια. Το δικό σου όνειρο; Ποιο είναι;

Θέλω να κάνω μια σημαντική καριέρα ως σολίστ πιάνου και ίσως και ως μαέστρος σε Ελλάδα και σε εξωτερικό. Πρότυπό μου είναι ο δάσκαλός μου ο κ. Τουφεξής.

Εκτός από σολίστ, συνθέτεις και μουσική. Έχεις κάποια σχέδια σε ότι αφορά τις συνθέσεις σου;

Δεν το έχω σκεφτεί απόλυτα. Το κάνω κυρίως για τον εαυτό μου. Γράφω γιατί είναι ένας τρόπος να λέω καθαρά δικές μου σκέψεις που λέγονται καλύτερα με νότες παρά με λέξεις Προς το παρόν στοχεύω ως σολίστ και αργότερα ενδιαφέρομαι και για διεύθυνση ορχήστρας.

Εκτός από τη μουσική με τι άλλο ασχολείσαι;

Μου αρέσει να διαβάζω λογοτεχνία όταν έχω χρόνο και προτιμώ να βρίσκομαι με φίλους και τους πολύ δικούς μου ανθρώπους.

Τι έχεις να συμβουλέψεις τα παιδιά αυτά που σπουδάζουν μουσική και ελπίζουν να ξεχωρίσουν για τις ικανότητες και το ταλέντο τους;
Τρία πράγματα: Δουλεία, ήθος και αγάπη.